Adwokat jako osoba zaufania publicznego
•
Ustawa z 26.5.1982 r. – Prawo o adwokaturze
•
Adwokatura powołana jest do udzielania pomocy prawnej, współdziałania w
ochronie praw i wolności obywatelskich
oraz w kształtowaniu i stosowaniu prawa.
Nazwa „adwokat” pochodzi od łacińskiego
słowa advocatus, a ta z kolei od łacińskiego
advocatio, oznaczającego prośbę o pomoc
prawną, głównie obronę sądową.
Adwokat, jako przedstawiciel ustawowy z
mocy ustawy, reprezentuje pokrzywdzonych małoletnich albo ubezwłasnowolnionych.
Pełnomocnikiem jest, gdy działa w interesie
strony procesu innej niż oskarżony, czy też
osoby niebędącej stroną, a w roli obrońcy w
interesie oskarżonego występuje w procesie
karnym.
Na listę adwokatów może być wpisany ten, kto spełnia wymogi ustawowe.
Są od tego wymogu pewne wyjątki.
Adwokat podczas i w związku z
wykonywaniem obowiązków zawodowych korzysta z ochrony prawnej.
Przy wykonywaniu zawodu korzysta on z wolności słowa i pisma w granicach
określonych przez zadania adwokatury i
przepisy prawa.
• § 19
Tajemnica
adwokacka
• Adwokata nie wolno przesłuchiwać jako świadka co do faktów, o których dowiedział się jako obrońca udzielając porady prawnej lub prowadząc sprawę. W innych
wypadkach adwokat może odmówić zeznań co do okoliczności, na które rozciąga się obowiązek
zachowania tajemnicy określony w art. 6 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. 1982 r. Nr 16 poz. 124), chyba że sąd lub prokurator zwolni go na podstawie art. 163 kpk od obowiązku zachowania
tajemnicy. Zwolnienie to może nastąpić tylko wtedy, gdy ujawnienie okoliczności objętych tajemnicą - w drodze przesłuchania adwokata jako świadka - jest nieodzowne dla zapewnienia prawidłowego wyrokowania w sprawie.
•
Zakaz obejmuje tajemnicę obrońcy, a więc nie każdą tajemnicę adwokacką.
•
Dotyczy okoliczności, o których obrońca
dowiedział się, udzielając porady prawnej.
•
Uzupełnieniem zakazu przesłuchania jest zakaz zajmowania pism i innych
dokumentów związanych z wykonywaniem
obrony.
Adwokat obowiązany jest zachować w
tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się w związku z udzielaniem pomocy prawnej.
Obowiązek ten nie może być ograniczony w
czasie.
Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie dotyczy informacji
udostępnianych na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych
pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o
przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu.
Przedmiot etyki adwokata określony jest normami moralnymi obowiązującymi
członków palestry w tych przypadkach, w
których normy prawne nie wskazują dla
niego wyraźnych norm postępowania.
•
Znaczenie etyki adwokackiej wynika z
dużego znaczenia społecznego zawodu
adwokata.
Jak zauważają A. Malicki, I. Wrocławska (Adwokat też pod ochroną, Palestra 1-2/2007) w przypadku konfliktów na salach sądowych pomiędzy
sędziami i adwokatami mamy do czynienia z niepokornymi uczniami, którymi są adwokaci i władczymi nauczycielami, czasami
nieprzebierającymi w słowach, którymi okazują się być sędziowie. Sytuacja ta powstaje w
związku z postrzeganiem jednej grupy zawodowej
przez drugą.
Sędziowie często uważają, że adwokaci
mają lekką pracę, za dużo zarabiają i ich
życie zawodowe jest wygodne.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 prawa o
adwokaturze: adwokat podczas i w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych korzysta z ochrony prawnej, podobnie jak sędzia i prokurator.
Natomiast zgodnie z paragrafem 27 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu adwokat obowiązany jest zachować umiar i takt wobec sądów, urzędów i instytucji
przed którymi występuje.
