UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA • WYDZIAŁ TEOLOGICZNY
poznańskie
studia
teologiczne
tom 16
POZNAŃ 2004
K O M IT E T W Y D A W N IC Z Y
A D A M A D A M S K I, PA W EŁ B O R T K IE W IC Z , F E L IK S L EN O R T, T A D E U S Z K A R K O S Z , A D A M PR Z Y B E C K I, H EN R Y K W E JM A N ,
T O M A S Z W ĘC Ł A W SK I
PROF. DR HAB. KAR O L KLAUZA PROF. DR. HAB. IRENA KW ILECKA KS. PROF. DR HAB. BOGUSŁAW NADOLSK1
PROF. DR HAB. M A REK SZULAK1EW ICZ KS. PROF. DR HAB. ANZELM W EISS
P U B L IK A C JA D O F IN A N S O W A N A Z D O TA C JI N A D Z IA L A L N O Ś Ć STA TU TO W Ą W Y D Z IA Ł U T E O L O G IC Z N E G O U A M
ISBN 83-89361-52-3
ISSN 0209-3472
U N IW E R S Y T E T IM . A D A M A M IC K IE W IC Z A W Y D Z I A Ł T E O L O G I C Z N Y R E D A K C JA W Y D A W N IC T W 61-111 P O Z N A Ń , U L. W IEŻO W A 2/4 R E D A K T O R F E L IK S LEN O R T Recenzenci tomu:K orekta: R om an L ew andow ski
P rojekt okładki: Paw eł Pąk
Spis treści
B IB L IS T Y K A
Adam K a l b a r c z y k - Cień jak o biblijna m etafora znikom ości lu dz
kiego ż y c i a ...
7
Teresa S t a n e k - N arodziny M ojżesza (Wj 1-2). Teologiczne p rzesła
nie w św ietle struktury tekstu m a s o r e c k ie g o ...
41
Piotr O s t a ń s k i - Skądże nadejdzie mi pom oc? (Ps 121,1). Wokół
w dow ieństw a w B i b l i i ...
59
T E O L O G IA F U N D A M E N T A L N A I D O G M A T Y C Z N A
Richard S w i n b u r n e - Istnienie Boga. N ow y program teologii natu
ralnej ...
75
Georg E s s e n - M onoteizm etyczny a ludzka wolność: punkty styczne te
ologii z pluralizm em ery n o w o ż y tn e j...
87
M ałgorzata W i e r t l e w s k a - M onoteizm etyczny i teologia naturalna
jako dialog O bjaw ienia chrześcijańskiego ze w spółczesnym pluralizm em
religijnym i ś w ia to p o g lą d o w y m ... 107
Dom inik K u b i c k i - Teologia jako interpretacja w kontekście proble
matyki współczesnej epistemologii. Analiza krytyczna koncepcji
Marie-Do-m inique Chenu
... 125
Edward S i e n k i e w i c z - Tajem nica n i e g o d z i w o ś c i ... 145
M arek P y c - Teologalny w ym iar sakram entu b ie rz m o w a n ia ... 171
T E O L O G IA M O R A L N A
Jerzy T r o s k a - Jana P aw ła II E w angelia nadziei dla E u ro p y . . . .
191
F IL O Z O F IA
K rzysztof S n i e ż y ń s k i - Jak rozum ieć tożsam ość Jezusa C hrys
tusa? M etafizyczny problem tożsam ości w c h r y s t o l o g i i ...203
Grzegorz M a t u s z c z a k - Świat bez Boga. Leszka Kołakowskiego inter
S O C JO L O G IA M A Ł Ż E Ń S T W A I R O D Z IN Y
M agdalena P a ł k a - M anifestacja życia w zw iązkach nieform alnych
239
6
R E L IG IA I K U L T U R A
W ojciech B a r a n - K o z ł o w s k i - Toposy biblijne w bullach Innocen
tego I I I ... 257
K atarzyna S o k o ł o w s k a - Elem enty retoryki w hagiografii Floriana
Jaroszew icza
M atka św iętych P o l s k a ...265
K R O N IK A
P ierścień M ędrców B etlejem skich. Poznańska inicjatyw a ogólnopolskiej
nagrody dla tw órców (Antoni K l u p c z y ń s k i ) ... 283
A rcybiskupie S em inarium D uchow ne w Poznaniu w roku akadem ickim
1 9 9 9 /2 0 0 0 ,2 0 0 0 /2 0 0 1 ,2 0 0 2 /2 0 0 3 (Paweł S k r z y p c z a k ) . . . . 289
P ożegnanie księdza profesora A leksandra Bystrego (1925-2003) (M arian
P i ą t k o w s k i )
...295
R E C E N Z JE
D okum enty soborów pow szechnych. T ekst grecki, łaciński, polski. Tom I: N icea I,
K onstantynopol 1, Efez, C halcedon, K onstantynopol II, K onstantynopol 111, N i
cea II, (325-787). U kład i opracowanie: A rkadiusz Baron, H enryk Pietras. Kraków
2001 (w znow ienie 1 K raków 2002) ss. 400. W ydaw nictw o WAM. „Źródła Myśli
T eologicznej” , tom 24 (G erard K u c h a r s k i ) ... 301
Boski czy ludzki? K ościół w Polsce i na świecie wczoraj i dziś. Red. M ariusz Deckert
rozm aw ia z ks. prof. Z ygm untem Zielińskim , Edycja Świętego Pawła, C zęstocho
w a 2002 ss. 285 (K azim ierz D o p i e r a ł a ) ...308
Paw eł Stępień: K om entarz do K sięgi Rut. „W arszaw skie Studia Teologiczne”, X V /
2002, W arszaw a 2003 s. 33-47 (Teresa S t a n e k )
... 311
T a b l e o f c o n t e n t s ... 315
I n h a l t s v e r z e i c h n i s ... 316
315
Contents
B IB L E S T U D IE S
Adam K a l b a r c z y k - The Shadow as a Biblical Metaphor of the Transience o f Human Life 7 Teresa S t a n e k - T he Birth o f M oses (Ex 1-2) and its Theological M essage in Light o f
the Structure o f the M asoretic T e x t ... 41 Piotr 0 s t a ń s k i - Where shall I fin d help? (Ps 121,1). On W idow hood in the Bible . 5 9
F U N D A M E N T A L A N D D O G M A T IC T H E O L O G Y
Richard S w i n b u r n e - The Existence o f God. A New Program m e o f Natural Theology 7 5 Georg E s s e n - Ethical M onotheism and Human Freedom: Theological Convergences with
the Pluralism o f the M odern A g e ... 87 Małgorzata W i e r t l e w s k a - Ethical M onotheism and N atural T heology as Dialogue
o f the Christian R evelation with Contem porary Religious and W orldview Pluralism . . . 107 Dominik K u b i c k i - Theology as an Interpretation in the Context o f Contem porary
Episte-mology. A C ritical A nalysis o f the Conceptions o f M arie-D om inique C h e n u ... 125 Edw ard S i e n k i e w i c z - The M ystery o f I n i q u it y ... 145 M arek P y c - The Theological D im ension o f the Sacram ent o f C o n firm a tio n ... 171
M O R A L T H E O L O G Y
Jerzy T r o s k a - John Paul U’s Gospel o f Hope for E u r o p e ... 191 P H I L O S O P H Y
K rzysztof Ś n i e ż y ń s k i - How to U nderstand the Identity o f Jesus C hrist? T he M eta physical Problem o f Identity in C h r is to lo g y ... 2 0 3 G rzegorz M a t u s z c z a k - A World W ithout God. Leszek K olakow ski’s Interpretation
o f the Problem o f G o d ... 2 2 5
S O C I O L O G Y O F M A R R I A G E A N D T H E F A M IL Y
Magdalena P a l k a - M anifestations o f Life in Inform al Unions ... 2 3 9
R E L I G I O N A N D C U L T U R E
Wojciech B a r a n - K o z ł o w s k i - Biblical Topics in the Bulls o f Innocent III. . . 2 5 7 Katarzyna S o k o ł o w s k a - Rhetorical Elem ents in the H agiography o f Florian Jaro
szewicz: Matka świętych P olska (Poland the M other o f Saints) ... 2 6 5
C H R O N I C L E
The Ring o f the Bethlehem Magi. The Poznań Initiative o f a N ational Award for Artists (Antoni
K 1 y p c z y ii s k i ) ... 2 8 3 The A rchbishop’s Sem inary in Poznań in the A cademic Years: 1999/2000, 2000/2001, 2002/2003
(Paweł S k r z y p c z a k ) ... 2 8 9 An Obituary o f Rev. Professor A leksander Bystry (1925-2003) (M arian P i ą t k o w s k i ) . 2 9 5
316
Inhaltsverzeichnis
B IB L IS T IK
A dam K a l b a r c z y k - Der Schatten ais biblische M etapher der Verganglichkeit des mcns-chlichen L e b e n s ... 7 T eresa S t a n e k - Die G eburt des M ose (Ex 1-2). T heologische lnhalte in Bezug au f die Struktur des M a s o r e t e n t e x t e s ... 41 Piotr O s t a ń s k i - Wolier kom m t m ir Hilfe? (Ps 121,1). Ü ber den W itwenstand in der
B i b e l ... 59
F U N D A M E N T A L T H E O L O G I E U N D D O G M A T IK
Richard S w i n b u r n e - G ottes Dasein. Das neue Program m der naturlichen Theologie 75 G eorg E s s e n - Ethischer M onotheism us und m enschliche Freiheit: BerUhrungspunkte der
Theologie und des neuzeitlichen P lu ra lis m u s ... 87 M ałgorzata W i c r t l e w s k a - Ethischer M onotheism us und nattirliche Theologie als D ia
log der christlichen Offenbarung mit dem heutigen religiosen und weltanschauliehen Pluralismus 107 D om inik K u b i c k i - Theologie als Interpretation im Kontext der Problem atik der
heutigen Epistem ologie. Eine kritische A nalyse des K onzepts von M arie-D om inique Chenu 125 Edw ard S i e n k i e w i c z - Das G eheim nis der U n g e r e c h t i g k e i t ... 145 M arek P y c - T heologische D im ension des F i r m s a k r a m e n t s ... 171
M O R A L T H E O L O G IE
Jerzy T r o s k a - Johannes Pauls II. Evangelium der Hoffnung fiir Europa... 191
P H I L O S O P H I E
K rzysztof Ś n i c ż y ń s k i - Wie ist die Identitat Jesu Christi zu verstehen? Das metaphi-sische Problem der Identitat in der C h r i s t o l o g i e ... 2 0 3 G rzegorz M a t u s z c z a k - Die Welt ohne Gott. Leszek Kolakowskis Dcutung des Problems
G o t t e s ...2 2 5
S O Z I O L O G I E D E R E H E U N D F A M IL IE
M agdalena P a l k a - M anifestation des Lebens in den inform ellen B U n d e n ... 2 3 9
R E L I G I O N U N D K U L T U R
W ojciech B a r a n - K o z ł o w s k i - B iblische Topoi in den Bullen von Innozenz III . 2 5 7 K atarzyna S o k o ł o w s k a - Elem ente der Rhetorik in der Florian Jaroszew icz’
Hagio-graphie M atka świętych Polska (Polen - M utter der H e i l i g e n ] ...2 6 5
C H R O N I K
D er Ring d e r Weisen von Betlehem .D ic Poscner Inititivc fur cincn allgcm cinpolnischcn
Kiinst-lerpreis (A ntoni K l u p c z y ń s k i ) ... 283 Erzbischofliches P riesterscm inar in Posen in den Studicnjahrcn 1999/2000, 2001/2002,
2002/2003 (Paw eł S k r z y p c z a k ) ... 2 8 9 H. H. P rofessor A leksander B ystry zum A bschicd (1925-2003) (M arian P i ą t k o w s k i ) 2 9 5
