Modelowanie rozwoju klastrów rolno-żywnościowych w Polsce

Pełen tekst

(1)Modelowanie rozwoju klastrów rolno-żywnościowych w Polsce.

(2)

(3) Modelowanie rozwoju klastrów rolno-żywnościowych w Polsce. Autorzy: dr hab. Szczepan Figiel, prof. IERiGŻ-PIB dr Dominika Kuberska mgr Justyna Kufel. 2014.

(4) Pracę zrealizowano w ramach tematu Zastosowanie modelowania ekonomicznego w analizie przesłanek konkurencyjnego rozwoju sektora rolno-żywnościowego w zadaniu Mapowanie klastrów w sektorze rolno-żywnościowym służące modelowaniu ich rozwoju. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie wyników analiz poświęconych typologii klastrów biznesowych oraz zaproponowanie normatywnych modeli klastrów eksportujących dla wybranych branż polskiego sektora rolno-żywnościowego.. Recenzent: dr hab. Małgorzata Juchniewicz, prof. UWM. Korekta Barbara Pawłowska. Redakcja techniczna Leszek Ślipski. Projekt okładki AKME Projekty Sp. z o.o.. ISBN 978-83-7658-523-9. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy ul. Świętokrzyska 20, 00-002 Warszawa, tel.: (22) 50 54 444 faks: (22) 50 54 636 e-mail: dw@ierigz.waw.pl http://www.ierigz.waw.pl.

(5) Spis treści . .

(6)

(7) . .

(8) . . ! " ## $ $. %. % " ## ## $. !& ! ' (# ) *+ ). % . !. , )- *+ ) . % ! ! ' . & ! % , . .! % /# # # *+ ). .0. %. 1 ## $ )$#$#. .0 % ! 2# $# ) . 03 % % # . & $ # #4 $ * *+ ) $. . &. 5 (

(9) +

(10) #$ . & ! ' . 6% & % '

(11) . & & ' $ . 5#$. !. 2

(12) . %3. .

(13)

(14) Wstęp . 7( 8

(15) #4 $ * 8

(16) # * $ # 9 44#* ) 8 + # + ( + $8 $4( : ()# #4 $8* # )8##* 4

(17) # $8 ( #8 # ) *+ )8 -#$+)8$+ - $ $ #

(18) #

(19) 5 $#4(+8+* #4( 4 # )-

(20) +* 8+ )$-8+( # -

(21) 8 (# $8 4 $ () ,$$ (:

(22) - $ * $ )

(23) 4 $ * ( $ # * )

(24) /4#

(25)

(26) 4 ## *+ ) 8$+4-8+* 4 $

(27) +4(8 $ * #8$4 - #

(28) # 8 * 84 $ 1 # - $# ## $ $##(:# ) 5#$ ) $#( () #$ 8 ) 4 +8 $ 8 ' $+ - $ + # 5 $ 8 8 4 )

(29) $48 + ;

(30)

(31)

(32)

(33)

(34)

(35)

(36)

(37) .

(38)

(39)

(40)

(41)

(42)

(43)

(44)

(45)

(46)

(47)

(48)

(49)

(50)

(51)

(52)

(53)

(54) !

(55) " # $

(56)

(57)

(58)

(59)

(60)

(61) "

(62)

(63) #

(64) <5 68 6

(65) 8 !336= > 4 8

(66) - ( .

(67)

(68)

(69) ?$+) $ * ##8$4 8 ##

(70)

(71) $ $# @+ $ $$ + # A$ # $ B $ ## $+

(72) - #$ #$8 * $$ ## (:# ) ()# $+)-

(73) #* # 8 -#4 4 * ($# - $$ C$ $ $* #4

(74)

(75) + * *+ ) ' # $ ( 4 4(

(76)

(77) 4 * 4 $ $ )4

(78) + 4# +: $ # # # *+ )8 $ # ; 8

(79) * $

(80) # 4 (# $ #

(81) $

(82) + *+ ) 8+#

(83) +

(84) ) # ?$ # # #4 *+ )

(85) #8 + $4 4) . . 6.

(86) . 1. Wybrane aspekty typologii klastrów biznesowych 1.1. . Analityczne podstawy wyodrębniania i klasyfikacji klastrów. D $ $ $ $ @ $

(87) )- $8 #$+# $ ) 7 )-

(88) 4E )-* () (4 ( 14 $ ( $ A) B ( A) * BF<2 '#8!3 != G#$ $$ $ $ * # 4: $ #$ + C)- $ $ 8)- $ 1#* $ (4

(89) ) 4 * $ )

(90) + (()# 4

(91)

(92) 4 $ ## $ $ 5*

(93) $

(94) + 4 $ ; 8 #(# 8$

(95) * 8$ #

(96) * 84$ ##

(97) + ) 4 #(# $ 4 * # (

(98) # $ C8 4

(99) $ $48 48; # 4: 8 ) 8

(100) : $ #$ #

(101) * 5 ) ## 8 ( $ - (# ) +# )A $$ $ $8 $$ $$ $ $B 5#

(102) ##4

(103) $ *

(104) $

(105) : $ 4 $ 8 4 8 + #$

(106)

(107) ( $# # * 8##$ # 5 ( #

(108) +8 $ (#$ $ $ $8 ( +

(109) / < !.= ?$ * - 8

(110) ) ) ) * (## $ $ # # *

(111)

(112) +

(113) ##4 * .

(114) 2 $ # 4 $ #$#4 #4$ $ $* () 7 44+ 8 4* 4 8 # $ 9 8 + #$

(115) %

(116)

(117) $ 8 $ #

(118) ) $ #

(119) + $ ( (4* : $#4 # ## $ ?4$4 $- 5 84 5 #8$4

(120) - $( ? 8 # $4:##

(121) 4* ) () 4 $# (#+4 *

(122) +

(123) #$ * # 8 #

(124) 4 # * $ () " ) 4+ $ $ 5 8# ($* #4 ) $

(125) $+ -

(126) ( $ $ H*

(127) I #* 5 #8 # 4: $

(128) +

(129) # $$8

(130) 4 +* $ $ + )(#) ( 8+8 * $ $

(131) 8

(132) + # :$(

(133)

(134) - J(4 4# $)- # $#8

(135) # # - ' 4#$(448## $ $ 74$

(136) # 8 $4(#+ -

(137) # (# ' <!33&=# 4;

(138) ) 8 $ 4 8 #4 F $ $#F 84$ $$ F

(139) )8 4 $ . 3.

(140) )-

(141) : $ $$ $ * $#( $ K H 1L <!33%=8 #4 4# ( 4 #

(142) : $8

(143) # $ 5 # ; 4

(144) )

(145) 8 #$* # ## #$ H # 4

(146) )- 48)-(* ) 8

(147) )- # $ 4 ()- 48

(148) +4 #

(149) #

(150) 4 H # # 4 # ( $ $84 # ( $ $ $ : H * # 8 4(+ ( )8 $ $* 4$

(151) #8 4* #8 ) 4 # #

(152) + $ # '

(153) $ 4 $$ ( ## () 1( $#4 ( 4: 8 $ #

(154) + $8 #$ + 8

(155) 4#(

(156) ?4 $ $4 $ 4

(157) (: # > #8 $#4#

(158) 84 #$* #

(159) 4 4 ) ()

(160) # # # )

(161) 4 4 * (#4: 8 $+ -$* $ ## . 5 $

(162)

(163) 8 # #4#+* ) )8 +4);

(164) # # # E ( 8 8 $ # $ * $ 2 <!3 !=#$

(165)

(166)

(167)

(168)

(169)

(170)

(171)

(172)

(173)

(174) &

(175)

(176) #!

(177)

(178)

(179)

(180) " ? G <!3 !=#48+$

(181) "

(182)

(183) &"

(184)

(185) "

(186)

(187)

(188)

(189) '"

(190)

(191)

(192) #

(193)

(194)

(195)

(196) &"

(197)

(198)

(199) $

(200)

(201). .

(202)

(203)

(204)

(205)

(206)

(207) "

(208)

(209)

(210)

(211)

(212)

(213)

(214) $ Rysunek 1.1. Proces mapowania klastrów. 9 )

(215) ) E ( > E ( 5

(216) : #+ $ $ 5#

(217) ()

(218) '

(219)

(220). 4

(221) 4 ##

(222) + $ * 4 1 ? , $ $ ( /M 5 $$* $ # $* 4 8 ($ !. $ 5 # 4 * #4 (:; 4:

(223) + A $ $ # $ 4 #

(224) $BF # $ $F $#(* # A #

(225) + # #$ $ $ 4BF

(226) $ # #: A 4$

(227) +$

(228) -+$ * $BF # # $ <H !3 !FG !3 !

(229) = 2 $ 4 +* ## H $*

(230) # + ) #

(231) + ) !.

(232) $)$ 8##

(233) $* ) $# 5

(234) * ) $#4 4# * ($

(235) :) 84+4* $4## /4#8 ! # # $ 1 ? # #

(236) $ )

(237) * (+ # # * ($+8

(238) #$ (

(239) *

(240) 8 #

(241) 1.2. Typy klastrów w ujęciu przedmiotowym @ #+ $8 8

(242) '+ # $8 ( $ $ $ $ # $#* 4 448

(243) 4 4 $ 7) + $$ $ #()8 (

(244) + ,"8 8+4 + $8

(245) $( # @) 4#* $8$+

(246) - 8$4

(247) -($ @ #

(248) :8 $

(249) ( 8( 5 , #

(250) * #( *

(251) +

(252) ,

(253)

(254) - <!33%= 2 ( :$#

(255) : $ # $*

(256) +$ 1 ? " $ $

(257) $

(258) + ( () 7+( $ $ # # 8 $( $ $ $ 5 )8+ #

(259) + @ $

(260) $ $ $ $ #<5 !33%=;

(261) + $A BF

(262) + #+

(263) # A

(264)

(265) 87MHBF

(266) + $8 A B . %.

(267) #

(268) :5 $# + 8 # 7MH # ( (

(269) + $4( 8 ) (4

(270) * "

(271) + + 8 * $ $ $ # ) $

(272) <5 !33%= ? $ 44()- )- 4* $

(273) +$ #(# A

(274) B Tabela 1.1. Lokalne klastry biznesowe w metodyce Portera D ! % & . 0 6 3 ! % & . 0. " D

(275) #+ ) A .

(276) /

(277)

(278) 01

(279) ,

(280)

(281) 2 " B D#(#

(282) A4 4 B A .

(283) ,

(284) 31

(285) 4 5 $B D#(# A .

(286) 6

(287) 31 B D#(#$#A .

(288) 7 B D#(# A .

(289) .

(290) 31 B D

(291) #(# $ A .

(292) 6

(293) 8

(294)

(295) 31 B D#(#A .

(296) /

(297) 31 B D # #(#$ A .

(298) 5

(299) 9

(300) ,

(301)

(302) 31 B D +4 $ A .

(303) -

(304) :

(305)

(306) ; B D $A .

(307) +

(308)

(309) 5B D

(310) # A .

(311) 6

(312) + " B D#(#$ A .

(313) :

(314) 31 B D#A .

(315) +

(316)

(317) * B D()

(318) A .

(319) :

(320)

(321) :1

(322) ' B D#(#4) $

(323) #$)* $8

(324) #$ $A .

(325) -

(326) +

(327) :

(328)

(329) 21 B D

(330) #(# $ ( A .

(331) <

(332) ,

(333)

(334) 31 B. ()

(335) '

(336)

(337)

(338)

(339) ,

(340) =>>? . . &. D

(341) #

(342) 6 0 & 3 . . 3 % ! % 0 3 &.

(343) 2 +8 + # 7MH8 (4 # #

(344) #4

(345) / $#

(346) 8

(347) #

(348) <5 !33%= H #7MH(# $ 5 * 4; 5 # A ;

(349) , B8

(350) A :

(351) 5 B8 >(# A :"

(352) +

(353) 31 B8 7 A / B8D) A /

(354)

(355) ,

(356) @

(357) , B85 4 A .1

(358) , B8

(359) $A 5

(360) 5 B8

(361) $ A 4

(362) 5 B8 " A @

(363) * B N $A :

(364) 6 B<5 !33= 9 #

(365) + 4 $ ) $* $ 8 $ - #8 +

(366) #(#

(367) 4 $$ $4 (4 $ #

(368) + 8 + C # ( 8 #+

(369) * 4 <5 !33%= 5 #

(370) * #

(371) $ 5 (( & A

(372) !B 78

(373) 4#)- # !333 # 1 ? 8 ( ; >(#

(374) * A 0

(375) 31 B8 >(# A /

(376) 31 B "# A 6

(377)

(378) * B ' * *+ ) $ #

(379) + $ ( %! $

(380) ( $ * 5 + ) A ,

(381) /B 5 # A ;

(382) , B 5 (

(383) 0 #

(384) 5 + )!% 5 # 1#

(385) $ # 5 + )

(386) ( ; / $ + A 5

(387)

(388) /

(389) 2 B8 5

(390) A 0

(391) ,

(392)

(393) / B8 ' A :B8 7

(394) ( 4 $ # A ,

(395) 2

(396)

(397) -

(398) , B8/4$ # #(# A 5

(399)

(400) -

(401) ,

(402)

(403) 31 B8 /4 A /B8 O )-(A 3

(404) /

(405)

(406) < B8 5 $( A 5 B81( A :

(407)

(408) : B87(* A 5

(409) 01 B8 9 A ,

(410) :

(411)

(412) 0A B8 5$ $ A 5

(413)

(414) 8

(415) : B8 /* $ (# + A /

(416) ,

(417) 5 B8 H

(418) #. ..

(419) +# A 2 "

(420)

(421) @ B8/ ( A ,

(422) 5 B 9$A 0

(423) , B Tabela 1.2. Klastry typu traded w metodyce Portera. D . " . ! % & . 0 . 1 $ (#A ;

(424) + B 5

(425) A ;

(426) 9

(427)

(428) 2 B 5 # A ;

(429) , B 5 # #$ 4A ;

(430) < B 9+A ;B / A ;1B 2 $# A 0 B / ( 8 +#(# A 0

(431) /A

(432) +%

(433)

(434) 31 B >(#

(435) A 0

(436) 31 B 5 $ ($ A :

(437) , B 1 $# A :

(438) +% B / ( # A :

(439) 5 B >(#

(440) # A 2 "

(441) 31 B M# A +

(442)

(443) B

(444) : B P A + B >(#A /

(445) 31 B P

(446) # 4A /

(447)

(448) /

(449) , B 9

(450) #A /B 5 # A /

(451) , B /

(452) A / B 2#+A 61

(453) :

(454) 31 B 1 +A 61

(455) 5 B "# A 6

(456)

(457) * B " $ A <

(458) * B 2+# $A C

(459)

(460) ,

(461) 5 B

(462) A .

(463)

(464) -

(465) , B 1 ) A .

(466)

(467) +

(468) +% B 1 $ A 5

(469) 21 B /#

(470) $A 5

(471) 5 B > 4A 5

(472) 21

(473) , B 5 # #(#4 4$ A '

(474)

(475) 8

(476) ,

(477)

(478) 31 B " #A , B ( A ,

(479) 8

(480)

(481) * B 5

(482) $ ( A ,"

(483) + B 5 + )A ,

(484) /B " #A ,

(485) * B H()- # A ,"

(486)

(487) , B. 6 3 ! % & . 0 6 !3 ! !! !% !& !. !0 ! !6 ! %3 % %! %% %& %. %0 %. 0. D

(488) #

(489) * # !33% !33 ! ! % !% % . 3 . 0 6 . % !0. 3. . 0 . 0 3 & & . & & ! ! % 0 6. % . 0 . . . % ! . % 0 0 & &. %. 0. 0 !6 6. 0 & 6. &. .. & 6 % 0 6. & . 6 % !.

(490) H

(491) 8 A 3

(492) -

(493)

(494) : D

(495) 8 B % " A *A B &3 " :A *" B & " A *

(496)

(497) . B %6. . %. . & !. & 0. ()

(498) '

(499)

(500)

(501)

(502) ,

(503) =>>E

(504)

(505) ,

(506) =>>?

(507)

(508). H#

(509) #5 # $ #

(510) !33% # +( ; ? 4 $ $#(#4 A /

(511) 5

(512)

(513) -

(514) 31 B8 >(#

(515) A 3

(516) ,

(517) 31 B8 1 $ A <

(518) 3 B89A , B8

(519) 7 A / B85 # A ;

(520) , B8

(521) A @

(522)

(523) 0 B8 C A : B8 5 $( A 5

(524)

(525) - B8 H

(526) # + # # A ,

(527) 2 "

(528)

(529) @ B8 7(A 5

(530) 01 B854+ )- A -

(531) ,

(532) / B8 1( 4 A -

(533) < B8 5 # 4A ;

(534) 6

(535) , B85 #

(536) A /

(537) , B8C$ A ;

(538) : B8H *

(539) # + # ) A 3

(540) 2 "

(541)

(542) @ B8 54 #(# A -

(543) /

(544) 3 1 B8 >(# # A *

(545)

(546) .

(547) 3 1 B8 >(# # $ A 5

(548) *

(549) 31 B8 9$A 0

(550) , B89$ * A ,

(551)

(552) ,

(553) 5 B >(#4A -

(554) 31 B<5 !33%= !33 #5 #

(555) ( #4 8$* $

(556) $ #

(557) 5 + )

(558) %#

(559) ;/$ + A 5

(560)

(561) /

(562) 2 B85*

(563) A 0

(564) ,

(565) / B8'

(566) A :

(567) F

(568) *B87

(569) ( 4$ # A ,

(570) 2

(571)

(572) -

(573) , B8 / 4 $ # #(# A 5

(574)

(575) -

(576) ,

(577)

(578) 31 B8/4A /B8O )-* ( A 3

(579) /

(580)

(581) < B8 / A 5 B8 1( A :

(582)

(583) : B87(A 5

(584) 01 B8 9 A ,

(585) :

(586)

(587) 0A B8 9* $ A 5

(588)

(589) 8

(590) : B / $ )+ $A /

(591) ,

(592) 5 B 7$ * # 5 #

(593) #

(594) (;>(# 4* $ $#(#4A /

(595) 5

(596)

(597) - .

(598)

(599) 31 B8 1 $ A <

(600) 3 B8 9 A , B8

(601) 7 A / B85 # A ;

(602) , B8

(603) A @

(604)

(605) 0 B 5 $( A 5

(606)

(607) - B<5 !33= 5

(608) #

(609) *

(610) !33%!33 ##8+ * $ $+ #- )-

(611) $ $$ #( $ # 7# 4 4 $ # 8$+ -+$$ 4 #$ ? $$ * $ : ?$ 5 ## $ 8 4 1 ? 8 # 3

(612) 3

(613)

(614) +

(615) A(+ M# 9

(616) #$' 8 +

(617) :

(618) '" 18 MC9B /4 ( $ 5 8 44 $

(619) # * > M# @ $ # :

(620) ( $ : ()

(621) 4#4>M# 5 ) 5 ( $$ : 1,CA 3

(622) <

(623) : B ' 8 4 &* $ AGB $ 8 (( 6

(624) + # $ A( J #8) DQ# +* $DQ #( $ ##8 DQR B#* 8+ (.3

(625) +

(626) + #8!&

(627) + # &6

(628) + #+

(629) # <5 !33%= D MC9($* $& 8 $4 *+ ) 14;> 485 # 5 * + )< #

(630) L #= " $ 5 A H 1 * $B(#

(631) !3 & # 5#

(632) ( #

(633) * #8 $

(634) (

(635) # 4 $ $ ? $(

(636) -# - + )- 84#4 $*

(637) +$ ( #$) #

(638) : $#( $8

(639)

(640) + 7 5 44

(641) 4

(642) # # # 8 6.

(643) # ) $ $ (#+4

(644) # $ $ #

(645) * :4 ,# $ #$ *

(646) ) $8 ##4 $ $ $ #

(647) ) (5 $ : #( 7,C18

(648) ( $ 0* $ AHB $ ? $ 8 $

(649) ( 4:$

(650) + $ #(#+ $4 $

(651) :

(652) 0

(653) , 8

(654) $ ( $ ( $ # #* $ $ +( # * A A B8 $+

(655) -* $A B

(656) +$ $84$ $ ( $ ( 4$ $ #* $(#A "

(657)

(658) B<H !3 %= ? $ # $ +

(659) +8 ( ( 8 + @)48 $( (4* )-()

(660) ) 9* ( 8* )# A#

(661) : % * B H <!3 %= )48 + $ 8

(662) 4 4(4 #) $#( 8$+

(663) - @ $

(664) (

(665)

(666) + 8 # #(# 4 +4 $

(667)

(668)

(669) + + ?

(670) $(# +* A B <H !3 %= 7) # 0 A

(671) . %B8 (% 3

(672) +7,C1 @

(673) ) 4* $ *+ ) $ @$D

(674) # + )A .

(675) /

(676)

(677) 01

(678) ,

(679)

(680) 2 " B " 4!!

(681) +7,C18!33 # #$ (383.&S #1? ' 4 $ 8 4 + )- $ # $ $ 1 #

(682) $#4$8$ 8 8 #( * .

(683) + 8

(684) 8 + )- 4 * $ 4 +4 (

(685) # $8 +

(686) ) Tabela 1.3. Klastry lokalne w metodyce Delgado, Portera i Sterna D ! % & . 0 6 3 ! % & . 0. " D

(687) #+ ) A .

(688) /

(689)

(690) 01

(691) ,

(692)

(693) 2 " B D#(#

(694) A4 4 B A .

(695) ,

(696) 31

(697) 4 5 $B D#(# A .

(698) 6

(699) 31 B D#(#$#A .

(700) 7 B D#(# A .

(701) .

(702) 31 B D

(703) #(# $ A .

(704) 6

(705) 8

(706)

(707) 31 B D#(#A .

(708) /

(709) 31 B D # #(#$ A .

(710) 5

(711) 9

(712) ,

(713)

(714) 31 B D +4 #$ $ A .

(715) -

(716)

(717) :

(718)

(719) 8

(720) 5 B D $A .

(721) +

(722)

(723) 5B D# A .

(724) 6

(725) + " B D#(#$ A .

(726) :

(727) 31 B D#A .

(728) +

(729)

(730) * B D()

(731) A .

(732) :

(733)

(734) :1

(735) ' B D#(#4) $

(736) #$)$8

(737) #$ $ A .

(738) -

(739) +

(740) :

(741)

(742) 21 B D

(743) #(# $ ( A .

(744) <

(745) ,

(746)

(747) 31 B. D

(748)

(749) + 7,C1 !! !! %. 3 . 0 !0 . . ! %% . .! 0. ()

(750) '

(751)

(752)

(753)

(754) :

(755) "

(756) :

(757) 2

(758) . $

(759) =>IG

(760). . #4