Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Krakowie, 31-547 Kraków, ul. Przy Rondzie 6 Sprawozdanie z działalności kontrolnej realizowanej w 2008 r.
przez Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Krakowie.
Zadania organów nadzoru budowlanego zostały określone:
1. Rozdziale 8 ustawy z dnia 7 lipca 2004 r. Prawo budowlane (tekst jednolity z 2006 r. Dz. U. nr 156 poz. 1118 z późn. zm.).
2. Rozdziale 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. z 2004 r. nr 92, poz. 881)
Do zadań tych zgodnie z art. 84 ust. 1ustawy Prawo budowlane należy:
1) kontrola przestrzegania przepisów prawa budowlanego
2) kontrola działania organów administracji architektoniczno- budowlanej 3) badanie przyczyn powstania katastrof budowlanych
4) współdziałania z organami kontroli państwowej
Kontrola przestrzegania i stosowania przepisów Prawa budowlanego (art. 84a ust. 1) obejmuje:
1) kontrole zgodności wykonywania robót budowlanych z przepisami prawa budowlanego, projektem budowlanym i warunkami określonymi w decyzji o pozwoleniu na budowę
2) sprawdzaniu posiadanych przez osoby pełniące funkcje techniczne w budownictwie właściwych uprawnień do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
3) sprawdzenie wbudowywania dopuszczonych do stosowania w budownictwie wyrobów budowlanych
Organy nadzoru budowlanego kontrolując stosowanie przepisów Prawa budowlanego:
1) badają prawidłowość postępowania administracyjnego przed organami administracji architektoniczno-budowlanej oraz wydanych w jego toku decyzji i postanowień
2) sprawdzają wykonywanie obowiązków wynikających z decyzji i postanowieńwydanych
na podstawie Prawa budowlanego (art. 84 ust. 2)
Od 1 maja 2004 r., zgodnie z art. 12 ustawy o wyrobach budowlanych WINB rozpoczął działalność związaną z kontrolą wprowadzonych do obrotu wyrobów budowlanych, prowadzenie postępowań administracyjnych w tym zakresie oraz wykonywanie zadań, o których mowa w art. 39 ust. 3 pkt 1-4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności. Zgodnie z art. 13 przywołanej ustawy do obowiązków WINB należy:
1) prowadzenie kontroli planowych i doraźnych;
2) prowadzenie postępowań administracyjnych w I instancji;
3) udział w kontrolach prowadzonych przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego - na jego wezwanie;
4) zlecanie badań pobranych w toku kontroli próbek wyrobów budowlanych;
5) bezzwłoczne przekazywanie do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego postanowień i decyzji;
6) wydawanie dla organów celnych opinii o wyrobach budowlanych.
Wyżej wymienione ustawowe obowiązki WINB realizuje zarówno podczas kontroli w terenie (kontrole realizowanych budów, kontrole użytkowania obiektów budowlanych, oględziny, wizje lokalne, kontrole u sprzedawców i producentów wyrobów budowlanych), podczas kontroli działania organów administracji architektoniczno- budowlanej, jak i podczas rozpatrywania odwołań od decyzji i zażaleń na postanowienia Powiatowych Inspektorów Nadzoru Budowlanego oraz rozpatrywania skarg i wniosków.
Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Krakowie, 31-547 Kraków, ul. Przy Rondzie 6 W okresie od 01 stycznia do 31 grudnia 2008 r. pracownicy tut. Inspektoratu dokonali:
A. Na terenach zamkniętych, dla których MWINB jest organem I-szej instancji:
a) Przeprowadzono 9 kontroli związanych z prowadzonymi robotami budowlanymi b) Przeprowadzono 6 kontroli obowiązkowych obiektów oddawanych do użytkowania c) W ramach prowadzonych postępowań administracyjnych dokonano 23 oględzin d) Skontrolowano 68 obiektów w ramach kontroli utrzymania obiektów budowlanych e) Wydano 19 decyzji i 13 postanowień
B. W pozostałym zakresie związanym z działalnością MWINB jako organu I-szej instancji, określonej ustawą Prawo budowlane:
a) Przeprowadzono 19 kontroli związanych z prowadzonymi robotami budowlanymi b) Przeprowadzono 31 kontroli obowiązkowych obiektów oddawanych do użytkowania c) W ramach prowadzonych postępowań administracyjnych dokonano 62 oględzin d) Skontrolowano 6 obiektów w ramach kontroli utrzymania obiektów budowlanych e) Wydano 55 decyzji i 51 postanowień oraz udzielono oraz 6 odpowiedzi na skargi
C. W zakresie związanym z działalnością MWINB jako organu I-szej instancji, zgodnie z właściwością określoną w ustawie o wyrobach budowlanych:
a) Przeprowadzono 34 kontroli producentów wyrobów budowlanych (69 wyrobów budowlanych).
b) Przeprowadzono 81 kontroli u sprzedawców (226 wyrobów budowlanych).
c) W ramach w/w kontroli zbadano 295 wyrobów budowlanych, w tym 35 wyrobów nie posiadało wymaganego oznakowania, zaś 99 wyrobów posiadało oznakowane „CE”, 157 wyroby oznakowane były znakiem „B”, 4 wyroby oznakowane „CE” i „B.”
d) Wydano 62 decyzji i 95 postanowień w prowadzonych postępowaniach administracyjnych w sprawie nieprawidłowości stwierdzonych podczas prowadzonych kontroli.
D. W ramach uprawnień kontrolnych względem organów administracji architektoniczno budowlanej:
a) Wykonano kontrole kompleksowe wykonywania zadań z zakresu administracji architektoniczno- budowlanej przez:
- Starostę Powiatowego w Wieliczce (56 postępowań) - Starostę Powiatowego w Nowym Sączu (90 postępowań) - Starostę Powiatowego w Miechowie (60 postępowań)
- Starostę Powiatowego w Dąbrowie Tarnowskiej (59 postępowań)
- Starostę Powiatowego w Zakopanem (64 postępowań) – kontrola w toku (do przekazania II cz. protokołu)
b) Dokonano 5 i podjęto 3 kolejne (w toku) kontrole doraźne postępowań w sprawie wydanych przez organ administracji architektoniczno- budowlanej I instancji pozwoleń na budowę (łącznie 12 postępowań)
E. W ramach sprawowanego nadzoru instancyjnego dokonano kontroli prowadzonych przez Powiatowych Inspektorów Nadzoru Budowlanego losowo wybranych postępowań administracyjnych zakończonych decyzjami ostatecznymi, które nie były weryfikowane w postępowaniach odwoławczych:
a) Kontroli kompleksowej dokonano w:
- PINB w Chrzanowie (59 postępowań) – zakończenie kontroli podjętej w 2008 r.
- PINB w Wieliczce (52 postępowania)
Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Krakowie, 31-547 Kraków, ul. Przy Rondzie 6 - PINB w Miechowie (33 postępowania)
- PINB w Dąbrowie Tarnowskiej (25 postępowań) - PINB w Zakopanem (w toku )
b) Przeprowadzono 1 kontrolę problemowa w PINB w Nowym Targu (10 postępowań) i podjęto jedną kontrolę doraźną dot. pozwolenia na użytkowanie (kontrola w toku)
c) Na polecenie Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie dokonano jednej kontroli wewnętrznej w Wydziale Budowli Technicznych w zakresie obiektów hydrotechnicznych (56 postępowań)
F. W zakresie związanym z działalnością orzeczniczą MWINB jako organu wyższej instancji:
a) Wydano decyzji 1028 (981 w postępowaniach odwoławczych i 47 w postępowaniach nadzwyczajnych)
b) Wydano postanowień 674 ( w tym w zakresie egzekucji administracyjnej 136).
G. Przeprowadzono łącznie 92 oględzin, wizji lokalnych i inspekcji dotyczących zarówno postępowań wyjaśniających w związku z wnioskami i skargami wniesionymi przez obywateli jak i wynikającymi z bieżącej działalności WINB. Poczynione ustalenia stanowiły podstawę do podejmowania działań administracyjnych przez właściwe organy.
H. Rozpatrzonych zostało łącznie 387 skarg i zażaleń, które dotyczyły głównie nieprzestrzegania terminów Kpa oraz sposobu prowadzenia postępowania przez organy nadzoru budowlanego I instancji. Udzielono odpowiedzi na 15 wystąpień Posłów na Sejm RP oraz 8 wystąpień Rzecznika Praw Obywatelskich. Małopolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego i jego Zastępca zgodnie z art. 253 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego przyjęli 123 zainteresowanych. Część interesantów zgłaszała się do WINB by wnieść dodatkowe wyjaśnienia bądź zapoznać się z aktualnym stanem prowadzonego postępowania odwoławczego lub uzyskać informację o aktualnie obowiązujących przepisach Prawa budowlanego.
I. W trybie prowadzonych postępowań wyjaśniających i odwoławczych dokonywane były kontrole prowadzonych postępowań administracyjnych prowadzonych przez Powiatowe Inspektoraty Nadzoru Budowlanego i organy administracji architektoniczno- budowlanej I instancji.
Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Krakowie, 31-547 Kraków, ul. Przy Rondzie 6 Ocena wynikająca z przeprowadzanych działań kontrolnych:
1. Z przeprowadzonych kontroli budów można wyciągnąć następujące wnioski:
a) Budowy realizowane są najczęściej w oparciu o ostateczne decyzje o pozwoleniu na budowę lub dokonane zgodnie z art. 30 Pb zgłoszenia właściwemu organowi administracji architektoniczno- budowlanej. Nikły procent z ogólnej liczby wznoszonych obiektów realizowana jest bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia.
b) Inwestycje realizowane przez przedsiębiorstwa wykonawcze o dużym doświadczeniu i ustalonej renomie prowadzone są na ogół prawidłowo. Budowy realizowane są zgodnie z warunkami pozwolenia na budowę i zatwierdzonym projektem budowlanym. Pojedyncze, nieistotne odstępstwa wprowadzane są nadzorami autorskimi, które nie zawsze znajdują odzwierciedlenia w prowadzonych dziennikach budowy. Zdarzają się pojedyncze przypadki odstąpień istotnych od zatwierdzanych projektów budowlanych i warunków pozwolenia na budowę. W takich przypadkach prowadzone są przez właściwe organy nadzoru budowlanego działania naprawcze dla przywrócenia stanu zgodnego z prawem. Kierownictwo budowy i nadzór inwestorski sprawują osoby posiadające stosowane uprawnienia budowlane oraz legitymujące się aktualnym zaświadczeniem o przynależności do izby samorządu zawoadowego. Zapewniona jest stała obsługa geodezyjna. Kierownicy opracowują plan BIOZ, ale zdarza się, że nie są wprowadzane w trakcie realizacji stosowne w nich zmiany. Na placach tych budów zachowywane są warunki BHP, składowania materiałów, zabezpieczenia przed dostępem osób niepowołanych itp. Dokonywane losowo sprawdzenia stosowanych wyrobów budowlanych, wskazują na coraz większą staranność w ich doborze - wyroby na ogół są prawidłowo oznakowane.
c) Obiekty budowlane realizowane przez prywatnych Inwestorów najczęściej wykonywane są tzw. systemem gospodarczym, zazwyczaj bez stałego dozoru osoby uprawnionej. Przy tych realizacjach coraz rzadsze są przypadki braku tablicy informacyjnej budowy, ale problemem pozostają niesystematycznie dokonywane zapisy w dzienniku budowy. Inwestorzy na ogół z większą starannością dobierają wyroby budowlane i w trakcie kontroli budów losowo poddane kontroli wyroby są na ogół oznakowane.
d) W prowadzonych dziennikach budów najczęściej występującymi nieprawidłowościami są:
dokonywanie wpisów przez osoby do tego nieuprawnione np. właścicieli firm wykonawczych, przy wielotomowych dziennikach budowy brak jest wpisów o fakcie zamknięcia tomu i jego kontynuacji w tomie kolejnym, zdarza się, że brak jest potwierdzenia przejęcia obowiązków przez kierownika budowy, zapisy, szczególnie przy realizacji tzw.
systemem gospodarczym, prowadzone są niesystematycznie, nie w pełni odzwierciedlają przebieg procesu budowlanego, pomijane są zapisy o odbiorze robót ulegających zakryciu.
e) Samowolne rozpoczęcie robót budowlanych u osób fizycznych najczęściej wynika z nieznajomości Prawa budowlanego lub niemożliwości uzyskania pozwolenia ze względu na istniejące konflikty rodzinne lub międzysąsiedzkie. Osoby prawne najczęściej rozpoczynają samowolne roboty budowlane ze względu na przeciągające się procedury związane z wydaniem stosownego pozwolenia.
f) Odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego i warunków pozwolenia na budowę są na ogół uzgadniane z projektantem, ale czasem zdarza się, że inwestor w przypadku istotnego nie uzyskuje wcześniej decyzji o zmianie pozwolenia na budowę.
2. Przeprowadzone kontrole użytkowania obiektów, w tym obiektów wielkopowierzchniowych wykazały, że:
a) Książki obiektów na ogół są prowadzone przez zarządców obiektów systematycznie. Zdarza się brak zapisów o usunięciu stwierdzonych w protokołach z kontroli okresowych nieprawidłowości oraz o przeprowadzonych remontach.
b) W posiadaniu zarządców jest na ogół niekompletna dokumentacja techniczna obiektów, dla obiektów starych brak jest dokumentacji projektowej, są pojedyncze inwentaryzacje obiektów lub ich części wykonywane przy okazji remontów kapitalnych i adaptacji.
Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Krakowie, 31-547 Kraków, ul. Przy Rondzie 6 c) Skontrolowane obiekty poddawane są na ogół systematycznie okresowym przeglądom
wymaganym przez Prawo budowlane, zdarzają się pojedyncze przypadki braku przeglądów 5-cio letnich. Usunięcie stwierdzonych w protokołach z przeglądów okresowych nieprawidłowości nie zawsze znajdowało potwierdzenie w zapisach w książkach obiektów.
Stwierdzenie w trakcie kontroli złego stanu technicznego obiektu skutkowało wszczęciem postępowania przez WINB w przypadku obiektów na terenach zamkniętych, obiektów hydrotechnicznych, dróg krajowych oraz obiektów kolejowych.
d) Ustawa z dnia 10 maja 2007 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw nałożyła na właścicieli i zarządców obiektów wielkopowierzchniowych (budynków o powierzchni zabudowy powyżej 2000 m2 oraz innych obiektów o powierzchni dachu powyżej 1000 m2) obowiązek dokonywanie dwa razy w roku do 31 maja i do 30 listopada kontroli okresowych o zakresie kontroli rocznej. Ustawodawca nałożył na dokonujących tych kontroli obowiązek informowania właściwych organów nadzoru budowlanego o ich przeprowadzeniu, zaś w przypadku usuwania stwierdzonych w czasie tych kontroli nieprawidłowości do przekazywania kopii protokołu potwierdzającego usunięcie tych nieprawidłowości. Systematycznie rośnie ilość przekazywanych przez zobowiązanych w/w informacji i protokołów.
Przeprowadzone oględziny, wizje i inspekcje służyły sprawdzeniu w terenie i określeniu stanu faktycznego dla spraw wpływających do WINB oraz sprawdzeniu wykonania nakazów Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego jako organu I instancji.
3. Kontrole rynku wyrobów budowlanych wykazały coraz lepszą znajomość przepisów ustawy o wyrobach budowlanych u producentów. Na ogół producenci właściwie przyjmują specyfikację techniczną i właściwie określają system oceny zgodności. Najczęstsze nieprawidłowości u producentów dotyczą badań (niekompletne, wykonywane w okresach innych określono w specyfikacji technicznej). U sprzedawców najczęstsza nieprawidłowością jest brak informacji towarzyszącej oznakowaniu, a sporadycznych przypadkach brak oznakowania.
4. Kontrole organów administracji architektonicznej pozwalają na stwierdzenie, że na ogół organy te przestrzegają procedury administracyjnej przy wydawaniu decyzji o pozwoleniu na budowę i przy przyjmowaniu zawiadomień o zamiarze wykonywania obiektów lub robót budowlanych w oparciu o art. 29 Prawa budowlanego i zmianie sposobu użytkowania. Zdarza się, że organy zatwierdzają projekty budowlane niezgodne z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego(Dz. U. 2003 r.
nr 120 poz. 1133), żądają dokumentów nie wynikających z przepisów ustawy Prawo budowlane lub przyjmują przez tzw. „milczącą zgodę” niekompletne zgłoszenia. Ewidencje wniosków pozwolenia na budowę i wydanych decyzji o pozwoleniu na budowę prowadzone są zgodnie z Rozporządzeniem MSWiA. Zastrzeżenia kontrolujących najczęściej budzi sposób prowadzenia akt (często akta postępowania wkładane są luźno do zatwierdzanego projektu) oraz wydawanie rozstrzygnięć w oparciu o nieuwierzytelnione kserokopie niektórych dokumentów.
5. Podczas prowadzonych postępowań odwoławczych i zażaleniowych poddawane było kontroli działanie Powiatowych Inspektorów Nadzoru Budowlanego. Przyczyną uchylania decyzji I instancji w ok. 50% były uchybienia proceduralne tj. niewłaściwie przyjęty tryb, pominięcie stron, błędnie przyjęta kwalifikacja sprawy oraz zmieniające się (niejednolite) orzecznictwo sadów administracyjnych w stosowaniu procedur Prawa budowlanego. W przypadku niekompletnego pełnego materiału dowodowego tut. Inspektorat występuje w trybie art. 136 K.p.a. o uzupełnienie materiału dowodowego. Stwierdzić należy, że ilość wskazywanych błędów stopniowo maleje m. in. dzięki prowadzonym cyklicznie szkoleniom Powiatowych Inspektorów Nadzoru Budowlanego organizowanych przez WINB. Należy przy tym podkreślić, że ze względu na dużą rotację kadrową w PINB-ach i brak doświadczenia nowych pracowników eliminowanie nieprawidłowości jest utrudnione. Ponadto w trakcie rozpatrywania skarg i wniosków w indywidualnych sprawach badane były postępowania prowadzone przez PINB oraz organy administracji architektoniczno- budowlanej I instancji.
Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Krakowie, 31-547 Kraków, ul. Przy Rondzie 6 Reasumując, należy zauważyć, że ogólnie coraz powszechniejsza jest znajomość przepisów Prawa budowlanego, tym niemniej chociaż liczba stwierdzanych nieprawidłowości systematycznie maleje, to jednak podobne nieprawidłowości powtarzają się corocznie.
Producenci i sprzedawcy coraz lepiej znają przepisy ustawy o wyrobach budowlanych i systematycznie spada ilość wyrobów budowlanych nie spełniających wymogów ustawowych.
