ISSN 1426-3610
Wiadomości
Fary Św. Barbary
Nr 38/993 Rok XX 21 września 2014 r.
XXV NIEDZIELA ZWYKŁA 50. ROCZNICA ŚMIERCI
KS. ARCYBISKUPA JÓZEFA GAWLINY
Ewangelia: Mt 20, 1-16a
„Królestwo niebieskie podobne jest do gospodarza, który wyszedł wczesnym rankiem, aby nająć robotników do swej winnicy.”
NOWY KONKURS – S. 5
VEMS PASTOR – PRAWDZIWY PASTERZ – S. 10 I 11
2
Wiadomości Fary Św. Barbary Nr 38/993Tygodnik Rzymskokatolickiej Parafii św. Barbary w Chorzowie.
Adres redakcji: ul. 3 Maja 18, 41-500 Chorzów, tel. 32 249-64-33, fax 32 249-64-40.
Redakcja: ks. Zygmunt Błaszczok (red. naczelny), ks. Michał Harnasz (sekretarz redakcji), ks. Damian Szostok, Marta Wawszczak. Stale współpracują: Helena Krais, Tomasz Moj, Irena Książek, Aleksandra Sorotowicz, Łukasz Piper, Michał Walczyński, Mirosław Danch, Edward Kawka.
Redakcja zastrzega sobie prawo redagowania nadesłanych tekstów. Kolportaż: Młodzież z Ruchu Światło-Życie.
Konto Parafii św. Barbary w Chorzowie: Bank Zachodni WBK 22 1090 2024 0000 0001 2004 5227, e-mail: chorzow.barbara@katowice.archidiecezja.pl http://www.barbarachorzow.katowice.opoka.org.pl
Skład i druk: Centrum Usług Drukarskich – Henryk Miler, ul. Szymały 11, 41-709 Ruda Śląska, tel. 32 244-38-39.
Nakład: 250 egz.
Wiadomości
Fary Św. Barbary
NAMIOT SPOTKANIA
NIE CZYNIĄ CI KRZYWDY
Rozważanie Ewangelii XXV Niedzieli Zwykłej – Mt 20, 1-16.
I
Niebieski Gospodarz wezwał Izraela do swojej winnicy już w zaraniu dziejów. Zawarł z nim przymierze, a jako wynagrodzenie obiecał mu denara swojej Boskiej przyjaźni. Później w osobie swojego Syna wyszedł wezwać do tej pracy także inne narody. Niektóre w południe
— o szóstej godzinie. Inni aż pod wieczór — o jedenastej godzinie. Tą przypowieścią chciał przestrzec Izraela, że nie byłby zadowolony, gdyby na Niego szemrał za to, że wezwanych na końcu wynagrodzi tak, jak i jego.
Niektórzy komentatorzy myślą, że ta przypo- wieść Panu odnosi się tylko do poszczególnych ludzi, którzy zostali powołani. Według ich opi- nii Bożą winnicą jest Kościół, gdzie wszyscy pracują za denara życia wiecznego. Ci, którzy przyszli do niej zaraz po narodzeniu — z rana, otrzymają taką samą zapłatę jak ci, którzy za- częli w niej pracować dopiero pod wieczór swojego życia. Z pewnością można i tak zro- zumieć tę przypowieść. Napotykamy tu jednak na pewną trudność. Nie wiemy, co będzie z szemraniem. Przecież ci, którzy otrzymają na- grodę życia wiecznego, nie będą już narzekać czy zazdrościć.
Jakkolwiek by było, w jednym i drugim wy- padku podkreśla się, że Bóg zachowuje spra- wiedliwość wobec każdego i nie występuje przeciwko niej nawet wtedy, kiedy komuś dał więcej, niż na to zasłużył. Nie narusza sprawie- dliwości, tylko ją dopełnia — miłością. A dalej trzeba wiedzieć, że Bóg nagradza nie tylko pra- cę, ale także i ochotę, z jaką ktoś ją od Niego przyjmuje i wykonuje. A wreszcie ci, którzy przychodzi) do winnicy pod wieczór — według przypowieści — nie przychodzą tak późno z własnej winy. Ich wcześniejsze czy późniejsze
przyjście jest sprawą Bożego wyboru. Tylko ten nie otrzymałby na końcu denara obiecanej wiecznej nagrody, „kto by odkładał spełnienie Bożego wezwania z osobistego wyrachowania.
II
Idźcie i wy do mojej winnicy. — Jeśli przyj- miecie to pierwsze moje wezwanie, otrzymacie dalsze, a po wypełnieniu wszystkich ostatnie
— do odebrania nagrody.
Przyjacielu, nie czynię ci krzywdy. — Ale ty zdecydowanie Mnie. krzywdzisz, kiedy moją szczodrobliwość nazywasz niesprawiedliwością.
III
Wymowa tej przypowieści jest jasna. Pan nie udziela nagród według lat służby. Daje je według służebnej gorliwości, według ochoty, z jaką przyjmujemy i pełnimy Jego wezwania.
Gdybyśmy myśleli inaczej i polegali na wiel- kości wykonanej pracy, stopniowo powiększa- łaby się w nas pyszna pewność siebie, która by tłumiła w nas naszą gorliwość a równocześnie prowadziłaby nas do niedoceniania innych. A to byłyby bardzo niepiękne i bardzo niebez- pieczne elementy w naszej duchowości.
IV
Panie, wezwałeś nas, a teraz także tą przypo- wieścią wzywasz na nowo do swojej winnicy.
Daj nam zrozumieć, że jest nią w pierwszym rzędzie nasza własna dusza, której mamy się poświęcać każdego dnia od rana do wieczora, aby usunąć z niej wszystko, co nie pozwoliło- by przynosić jej owoców, na które Ty może już bardzo długo czekasz. Amen.
Źródło: S. Bajan, Mów Panie, sługa Twój słucha, t. 3, Kraków 1987.
Nr 38/993 Wiadomości Fary Św. Barbary
3
NA DOBRY POCZĄTEK
ŚWIĘTY KALEKA
Słowo Boże na każdy
dzień
Herman urodził się 18 lipca 1013 roku jako syn Wolfrada II, hrabiego w Altshausen. Urodził się ułomny, sparaliżowany, tak, że z trudem tylko mógł się poruszać. Dlatego otrzymał przydomek Kale- ka (Contractus, der Lehme). Rodzice oddali syna do opactwa benedyktyńskiego w Reichenau. Mnisi przyjęli kalekę ze względu na zasługi, jakie hrabia położył dla opactwa. Tu dopiero okazało się, jak na- der hojnie Opatrzność zrekompensowała u Hermana kalectwo fizyczne dobrami duchowymi. Nie mogąc oddawać się pracy fizycznej ani nawet swobodnie się poruszać, Herman chłonął wiedzę z bogatej biblioteki zakonnej. Dość szybko tak bardzo się wyspecjalizo- wał, że stał się jedną z najbardziej wykształconych osób w swoich czasach. Zostawił także po sobie wie- le dzieł. Najsłynniejsze z nich to Chronicon, czyli przegląd ważniejszych wydarzeń od początków ery chrześcijańskiej do roku 1054. Jego Kronika zdradza duży talent historyka. Jest napisana jasno, zwięźle, obiektywnie i chronologicznie. Kronikę kontynuował jego uczeń, Bertold z Reichenau. Herman zajmował się także naukami ścisłymi: matematyką, geometrią i astronomią. Zasłynął jako znawca na polu muzyki.
Napisał oryginalną, pionierską pracę De musica. Był także utalentowanym kompozytorem. Ułożył wiele antyfon, sekwencji i hymnów. Wśród nich do dziś śpiewane Salve Regina, Alma Redemptoris i Veni Sancte Spiritus. Nadto pisał utwory ascetyczne, uło- żył Martyrologium, oparte na innych, a nawet spo- rządzał instrumenty muzyczne. Zmarł 24 września w 1054 roku w 41. roku życia. Oddawany mu od sa- mych początków kult zatwierdził urzędowo papież Pius IX w roku 1863.
www.brewiarz.pl
Niedziela 21 IX
Iz 55,6-9
Ps 145
Flp 1,20c-24.27a
Mt 20,1-16a Poniedziałek 22 IX
Prz 3,27-35
Ps 15,1-5
Łk 8,16-18 Wtorek 23 IX
Prz 21,1-6.10-13
Ps 119
Łk 8,19-21 Środa 24 IX
Prz 30,5-9
Ps 119
Łk 9,1-6 Czwartek 25 IX
Koh 1,2-11
Ps 90
Łk 9,7-9 Piątek 26 IX
Koh 3,1-11
Ps 144
Łk 9,18-22 Sobota 27 IX
Koh 11,9-12,8
Ps 90
Łk 9,43b-45
4
Wiadomości Fary Św. Barbary Nr 38/993ŻYCZENIA
Drogiemu księdzu Proboszczowi Zygmuntowi Błaszczokowi
z okazji urodzin składamy najlepsze życzenia.
Niech Najwyższy Kapłan Jezus Chrystus
zawsze Ci błogosławi w Twej apostolskiej działalności, niech będzie Źródłem radości i spełnienia .
Życzą Ks. Michał Harnasz,
Ks. Damian Szostok
Oraz redakcja „Wiadomości Fary św. Barbary”
„Ojcze w niebie, Twojej opiece powierzamy naszych duszpasterzy, którzy podają nam chleb Słowa Bożego i chleb Eucharystyczny.
Daj im siły do pracy i serce ojcowskie,
abyśmy przez ich posługę mogli dojść do zbawienia. Amen.”
Modlitwa za kapłanów
Nr 38/993 Wiadomości Fary Św. Barbary
5
KONKURS
6
Wiadomości Fary Św. Barbary Nr 38/993INTENCJE MSZALNE
Sobota 20.09.2014 r.
Wspomnienie świętych
męczenników Andrzeja Kim Taegon, prez., Pawła Chong Hasang i Tow.
18.00 – Za + Juliana Gęsikowskiego w 5.
rocznicę śmierci i + Ilonę Gęsikowską
Niedziela 21.09.2014 r.
XXV Niedziela zwykła
7.00 – Kaplica św. Jadwigi – Intencja za- mawiana w szpitalu
7.00 – Za + Antoniego Grzybek
9.00 – Do Bożej Opatrzności z prośbą o zdrowie i bł. Boże w pracy duszpaster- skiej, w intencji ks. prob. Zygmunta Błasz- czoka z okazji urodzin od pracowników probostwa i Kościoła
9.00 – Do Bożej Opatrzności z prośbą o zdrowie i bł. Boże w pracy duszpasterskiej, w intencji ks. prob. Zygmunta Błaszczoka z okazji urodzin od parafian
9.00 – Do Bożej Opatrzności z prośbą o zdrowie i bł. Boże w pracy duszpasterskiej, w intencji ks. prob. Zygmunta Błaszczoka z okazji urodzin od pewnej rodziny
10.45 – Za + Halinę Bujak w 5. rocznicę śmierci
10.45 – Do Bożej Opatrzności, z podzię- kowaniem za otrzymane łaski, z prośbą o Boże błogosławieństwo i zdrowie na dalsze lata wspólnego życia, w intencji Stanisławy i Józefa Kaczmarek z okazji 50. rocznicy ślu- bu (Te Deum) oraz z okazji urodzin Józefa
12.00 – Za + ks. Abpa Józefa Gawlinę w 50. rocznicę śmierci
17.30 – Nieszpory Niedzielne
18.00 – Za + Henryka Kawa w 7. rocznicę śmierci
Poniedziałek 22.09.2014 r.
Dzień powszedni
7.00 – W intencji ks. prob. Zygmunta Błaszczoka z okazji urodzin o Boże bł. w pracy duszpasterskiej
7.00 – Za + Antoniego Grzybek
18.00 – Za ++ rodziców Annę i Władysła- wa Krupa, + syna Ryszarda Kawa, + Zofię Gorczyła oraz + Józefa Kapuścińskiego
Wtorek 23.09.2014 r.
Wspomnienie św. Pio z Petrelciny, prez.
7.00 – Za + ks. Józefa Gawlinę od parafian 7.00 – Za + Antoniego Grzybek
18.00 – Do Bożej Opatrzności, z podzięko- waniem za otrzymane łaski, z prośbą o bł. Boże i zdrowie, w intencji siostry Teresy Nawrot zd.
Kawa z okazji 60. rocznicy urodzin (Te Deum)
Środa 24.09.2014 r.
Dzień powszedni
7.00 – Za + Antoniego Grzybek
7.00 – Za + Roberta Kolarczyka, + brata Pawła oraz ++ Antoniego i Agnieszkę
18.00 – Za + Krawczyk
18.00 – Za + Danutę Gambusz w 30 dni po śmierci
Czwartek 25.09.2014 r.
Wspomnienie bł. Władysława z Gielniowa, prez.
7.00 – Za + Antoniego Grzybek
16.30 – Do Bożej Opatrzności, z podzię- kowaniem za otrzymane łaski, z prośbą o Boże błogosławieństwo, zdrowie i wiele potrzebnych łask na dalsze lata wspólnego życia, w intencji Katarzyny i Michała Mal- cherczyk z okazji 10. rocznicy ślubu
17.15 – Adoracja Najświętszego Sakra- mentu
18.00 – Za + Agatę Budych
Piątek 26.09.2014 r.
Dzień powszedni
7.00 – W intencji ks. prob. Zygmunta Błaszczoka z okazji urodzin o bł. Boże w pracy duszpasterskiej z okazji urodzin od III Zakonu św. Franciszka
Nr 38/993 Wiadomości Fary Św. Barbary
7
INTENCJE MSZALNE
Informujemy, że intencja Mszy św. pozostanie wolna, jeżeli nie zostanie potwierdzona wraz ze złożeniem ofiary
najpóźniej na dwa tygodnie przed dniem Mszy św.
7.00 – Za + Antoniego Grzybek
18.00 – Za ++ rodziców Wiktorię i Wil- helma Habatuła
18.00 – Za + Władysława Grzybowskie- go w 30 dni po śmierci od lokatorów z ul.
Kopalnianej 15, 13 i 17
Sobota 27.09.2014 r.
Wspomnienie św. Wincentego a Paulo, prez.
6.30 – Godzinki o Niepokalanym Poczę- ciu NMP
7.00 – Za + Henryka Zdebik w 1. rocznicę śmierci oraz ++ rodziców z obu stron
7.00 – Za + Antoniego Grzybek
18.00 – Za ++ rodziców Weronikę i Tade- usza Grabarz, ++ rodzeństwo oraz + Czesła- wa Piworowicza
18.00 – Za + Romana Lange w 30 dni po śmierci
Niedziela 28.09.2014 r.
XXVI Niedziela zwykła
7.00 – Kaplica św. Jadwigi – Intencja za- mawiana w szpitalu
7.00 – Za + Antoniego Grzybek 9.00 – Za + Gerarda Widerę
10.45 – Za + Zbigniewa Bogdana w 2.
rocznicę śmierci od żony i syna oraz + brata Czesława Bogdana
12.00 – Do Bożej Opatrzności, z podzię- kowaniem za otrzymane łaski, z prośbą o Boże błogosławieństwo i zdrowie na dalsze lata wspólnego życia, w intencji Wiktorii i Romana Osieckich z okazji 40. rocznicy ślubu (Te Deum)
17.30 – Nieszpory Niedzielne
18.00 – Za + męża Henryka Trykoszko w 20. rocznicę śmierci, ++ rodziców Feliksa i Zofię Czyżewskich oraz ++ teściów Ma- riannę i Władysława Trykoszko
Zredagowała: Helena Krais
8
Wiadomości Fary Św. Barbary Nr 38/993WPROWADZENIE DO LITURGII
Myśli Boże górują nad myślami naszymi, a Jego drogi nad naszymi drogami. Dzisiej- sza Ewangelia o gospodarzu, który tak samo wynagradza robotników pracujących przez wiele godzin, i tych, którzy dołączyli w ostat- niej chwili, może rodzić w nas odruch buntu.„Czy na to złym okiem patrzysz, że jestem dobry?” – pyta gospodarz. Bóg pragnie zba- wić nas wszystkich, także tych, którzy naszym zdaniem zupełnie na to nie zasługują. Czeka na choćby jedno drgnienie skruszonego serca, aby je przygarnąć i uleczyć. Jeśli nadmiar Jego dobroci i cierpliwości nas gorszy, módlmy się, aby nauczył nas patrzeć na innych i siebie sa- mych Jego oczami – miłosiernie. (B.P.)
(Michał Piotr Gniadek, „Oremus” wrze- sień 2008, s. 88)
KOLEKTA
Boże, Ty zawarłeś wszystkie nakazy świę- tego Prawa w przykazaniu miłości Ciebie i bliźniego, spraw, abyśmy zachowując Two- je przykazania, zasłużyli na życie wieczne.
Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa…
ZAPOWIEDZI
Sakramentalny związek małżeński pragną zawrzeć:
Dawid Magrowski, s. Krzysztofa, zam. Chorzów
Marta Pricel, c. Mariana, zam. Chorzów
Dawid Lorenczyk, s. Antoniego, zam. Chorzów
Lechocka Żaneta, c.Grzegorza, zam. Chorzów
LITURGIA TYGODNIA
W wtorek – wspomnienie św. Pio z Pie- trelciny, prezbitera
W czwartek – wspomnienie bł. Włady- sława z Gielniowa, prezbitera
W piątek – wspomnienie dowolne św.
męczenników Kosmy i Damiana, wspo- mnienie dowolne św. męczenników Wawrzyńca Ruiz i Towarzyszy
W sobotę – wspomnienie św. Wincente- go á Paulo, prezbitera
W niedzielę – XXVI NIEDZIELA ZWYKŁA
ARCHIDIECEZJA
W dzisiejszą niedzielę obchodzimy Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu.
W środę swoje imieniny obchodzi ks.
bp senior Gerard Bernacki, natomiast w piątek imieniny obchodzi ks. abp senior Damian Zimoń. Pamiętajmy o nich w na- szych modlitwach.
PARAFIA
Kolekta dzisiejszej niedzieli przeznaczo- na jest na Wydział Teologiczny UŚ.
Zapraszamy na nieszpory niedzielne o godz. 17.30.
Spotkanie dla rodziców dzieci z klas II, przygotowujących się do przyjęcia I Ko- munii św. odbędzie się w poniedziałek, 22 września, po Mszy św. wieczornej w kościele.
Zapraszamy na spotkanie Zespołu Syno- dalnego w najbliższy czwartek, o godz.
16 na probostwie.
21 WRZEŚNIA 2014 r.
XXV NIEDZIELA ZWYKŁA
OGŁOSZENIA PARAFIALNE
Nr 38/993 Wiadomości Fary Św. Barbary
9
W czwartek o godz. 16.30 zapraszamy na Mszę św. szkolną. O godz. 17.15 wy- stawienie Najświętszego Sakramentu.
Pierwsza katecheza dla dorosłych odbę- dzie się w piątek 26 września o godz. 11 w CIS-ie. W tym roku omawiane będą główne prawdy wiary.
Zapraszamy do udziału w dekanalnej pielgrzymce do Piekar Śląskich, która odbędzie się w sobotę, 27 września. Wy- jazd o godz. 13 z parkingu naprzeciwko kościoła. Powrót około godz. 18.
Zapraszamy również do wzięcia udzia- łu w parafialnej wycieczce „Śladami ks.
abpa Józefa Gawliny”, która odbędzie się 4 października. Planujemy wyjazd do Rudnika, do parafii, gdzie został
ochrzczony ks. Arcybiskup oraz do ze- społu klasztorno-pałacowego w Rudach.
W programie także biesiada z udziałem zespołu „Antyki”. Koszt 90 zł, zapisy w kancelarii, są jeszcze wolne miejsca.
16 października w katowickim Spodku odbędzie sie premiera mega-widowiska pt. „Exodus”. Jest to opowieść o wyzwo- leniu, będąca próbą odczytania biblijne- go przekazu historii wyjścia z Egiptu w perspektywie współczesnej. Bilety do nabycia w zakrystii.
Kolekta przyszłej niedzieli przeznaczo- na będzie na potrzeby naszej parafii.
Wszystkim parafianom i gościom życzy- my błogosławionej niedzieli.
OGŁOSZENIA PARAFIALNE
CHRZTY I ROCZKI
W niedzielę, 7 września 2014 r.
Sakrament Chrztu św. przyjęli:
Magdalena Maria Mańka Zofia Aleksandra Kozioł Maja Anita Suchy Lena Magdalena Kałuża Marcel Andrzej Kałuża Tomasz Franciszek Olesz Wiktor Karol Staniszewski Szymon Marcin Grumel Remigiusz Aleksander Grund
W niedzielę, 7 września 2014 r.
błogosławieństwo z okazji 1. rocznicy urodzin przyjęli:
Olivia Cieślak Karol Podeszwa Antoni Macherski
ZMARLI
W sierpniu 2014 r. odeszli do Pana:
1. Władysław Grzybowski, lat 76 2. Maria Krawczyk, lat 75 3. Danuta Gambusz, lat 62 4. Czesław Szymański, lat 88 5. Andrzej Lukoszek, lat 58 6. Urszula Leszczok, lat 75 7. Franciszek Kołtowski, lat 63 8. Roman Lange, lat 84
Wieczny odpoczynek, racz im dać, Panie…
STATYSTYKA PARAFIALNA
10
Wiadomości Fary Św. Barbary Nr 38/993 50. ROCZNICA ŚMIERCI KS. ABPA GAWLINYVEMS PASTOR – PRAWDZIWY PASTERZ
21 września przypada 50. rocznica śmierci ks. Arcybiskupa Józefa Gawliny. Uroczysto- ści pogrzebowe odbyły się 24 września w ba- zylice św. Wawrzyńca, tuż obok centralnego cmentarza rzymskiego na Campo Verano, do- kąd po uroczystościach przeniesiono docze- sne szczątki Arcybiskupa. Tam znalazły one tymczasowe miejsce spoczynku, dopóki nie przeniesiono ich później na cmentarz żołnie- rzy polskich pod Monte Cassino. Arcybiskup chciał być bowiem pochowany wśród polskich żołnierzy, których otaczał na wszystkich fron- tach II wojny światowej swoją duszpasterską opieką. W uroczystościach pogrzebowych wziął udział prawie cały Episkopat Polski, cała Polonia rzymska oraz wiele biskupów oraz kardynałów włoskich i zagranicznych.
Mowę pogrzebową wygłosił ks. biskup Her- bert Bednorz w języku polskim, a był do tego niejako predestynowany, gdyż arcybiskupa Gawlinę znał już od 1931 r., był bowiem jego wikarym w parafii św. Barbary w Chorzowie aż do nominacji Józefa Gawliny na biskupa polowego wojsk polskich w 1933 r.
„Drodzy słuchacze! Było to w ostatnią nie- dzielę po południu, gdy śp. Arcybiskup Gaw- lina wrócił z Albano, usiadł w fotelu, wziął do ręki brewiarz i czytał głośno i powoli psalm 60.
Znał ten psalm bardzo dobrze. Zagłębił się już w nim raz w decydującym momencie swego ży- cia, gdy wyniesiony został z proboszcza ludnej parafii robotniczej św. Barbary w Chorzowie do godności Biskupa Polowego Wojsk Polskich.
Wydobył wtedy z tego psalmu swoje hasło i zawołanie biskupie, które brzmi: „Turris for- tis- contra inimicum”- „Wieżą nie do zdobycia przez nieprzyjaciela- jest Pan.” (Ps.60.4). Teraz zaś, jak sam swym domownikom z uśmiechem opowiadał, znalazł w nim najlepszy cytat do mowy pogrzebowej, którą można by wygłosić nad jego grobem. Cytat ten brzmi: „Ab extremis terrae ad Te damo, cum deficit cor meum”- „Z krańców ziemi do Ciebie wołam, teraz, gdy słab- nie moje serce” (w. 3). I tak to było dosłownie jak w psalmie napisano: Do północy Arcybiskup intensywnie pracował, przygotowywał bowiem mowę swoją, którą miał nazajutrz wygłosić na Soborze, potem nagle zasłabło serce i szybko skonał. Był do tego dobrze przygotowany nie
tylko Spowiedzią św. którą dwa dni przedtem odprawił, był do tego przygotowany westchnie- niem psalmisty: „Ab extrel1lls’terrae. ad Te damo, cum deficit cor meum”. Śp. Ks. Arcy- biskup Gawlina chętnie opowiadał o ciekawych epizodach swego bardzo urozmaiconego życia.
Kiedyś mówił, że matka jego, gdy miał się uro- dzić, musiała uciekać z własnego domu, który zaczął się palić. Jej syn, Józef, przyszedł więc na świat w obcym domu. Ten szczegół z najwcze- śniejszego dzieciństwa wzięty, zmarły Arcybi- skup często powtarzał: „Będę musiał się bardzo wiele tułać. Życie moje będzie trudne, mozolne”.
Tak się też stało. Już gimnazjum musiał dwa razy zmieniać, m.in. i dlatego, że przyznawał się do polskości. Studiów teologicznych też nie skoń- czył, gdyż po wybuchu I wojny światowej został zaciągnięty do wojska. Dostał się do niewoli, święcenia kapłańskie otrzymał więc dopiero w 1921 r. we Wrocławiu. Po święceniach kilka tylko lat pracował spokojnie w duszpasterstwie na Górnym Śląsku. Następnie przeniósł się ze Śląska do Warszawy, by tam prowadzić zało- żoną przez Episkopat Polski Katolicką Agencje Prasową. W 1931 r. został mianowany probosz- czem parafii św. Barbary w Chorzowie, wrócił jednak po dwóch latach znów do Warszawy, ale już w charakterze biskupa polowego, któ- rego diecezja rozciągała się, że tak powiem, na całą Polskę, na wszystkie garnizony wojskowe.
W związku z tym Arcybiskup Gawlina przenosił się z miejsca na miejsce, by spełniać swoje obo- wiązki arcypasterskie. Ten koczowniczy tryb życia wzmógł się jeszcze, gdy wojska polskie po klęsce 1939 r. walecznie biły się razem z alian- tami na rozmaitych frontach II wojny światowej.
Gdzie żołnierz polski stał i walczył, obojętnie czy w Europie czy Azji, tam zjawiał się biskup polowy Józef Gawlina. Raz i drugi został ranny, mimo to ciągle był w drodze. W czasie wojny przeleciał przeszło milion kilometrów w powie- trzu tylko po to, by być blisko swoich drogich żołnierzy. Rozumiemy teraz też i to, że arcybi- skup Gawlina życzył sobie, by ostatecznie mógł być pochowany na Monte Cassino, wśród żoł- nierzy polskich, którzy okryli się nieśmiertelną sławą. Jesteśmy pewni, że to wkrótce nastąpi.
Tam, na Monte Cassino, jest najwłaściwsze dla niego miejsce wiecznego spoczynku. Gdy zaś
Nr 38/993 Wiadomości Fary Św. Barbary
11
50. ROCZNICA ŚMIERCI KS. ABPA GAWLINYII wojna światowa skończyła się, poświęcił się polskiej emigracji, rozrzuconej po całym świe- cie. Zaraz po zakończeniu działań wojennych odwiedził w Niemczech 400 obozów deporto- wanych Polaków. Był to ogromny wysiłek. Ale na tym nie poprzestał. Z Niemiec przenosił się do innych krajów Europy, do Ameryki i Austra- lii, aby tylko przyjść z pomocą i pociechą bied- nym emigrantom polskim, z którymi czuł się jak najściślej związany. Współpracował też z dusz- pasterzami emigracyjnymi, dla których wydał miesięcznik „Duszpasterz Polski za Granicą”.
Przez nich docierał do wielkiej rzeszy 7 milio- nów emigrantów polskich. Emigracja polska będzie to musiała sobie uświadomić, zwłaszcza gdy zauważy, jak trudno znaleźć poza Ojczy- zną kogoś, któryby mógł zharmonizować i pod wspólny mianownik katolicki i polski sprowa- dzić różne, nieraz sprzeczne i przeciwstawne, tendencje. Im więcej będziemy się oddalać w czasie od Zmarłego, tym bardziej będziemy doceniali Jego wielką rolę, jaką odgrywał w cza- sie wojny i w okresie powojennym, Jego zasługi dla emigracji polskiej, dla żołnierzy naszych, Jego poświęcenie się dla Kościoła i dla Ojczy- zny. Trudno w tym krótkim słowie pośmiert- nym omówić szczegółowo całe w różnorakie i doniosłe wydarzenia bogate życie zmarłego Arcybiskupa. Nakreśliliśmy tylko najciekaw- sze i najbardziej charakterystyczne fakty i epi- zody Jego życia. Ale już z tego krótkiego szki- cu biograficznego wynika, że nasz Zmarły był nie przeciętną i wielką osobowością, która jest ozdobą i Kościoła i Polski. Gdy Arcybiskup niedawno obchodził 30-lecie otrzymania sakry biskupiej, wtedy Jego Eminencja Ks. Kardynał Prymas Stefan Wyszyński powiedział: „Arcy- biskup Józef Gawlina jest postacią historycz- ną, związaną z II wojną światową i z okresem po niej następującym.” To jest prawda, która wcześniej czy później ujawni się i uwypukli w dziejopisarstwie polskim. Studiujący tę po- stać powiedzą, że Arcybiskup miał dwa ideały życiowe: Kościół i Ojczyznę. Stały się one my- ślami przewodnimi i kierowniczymi w całości Jego poczynań. Wszystkie inne sprawy, które nie mieściły się w ramach Kościoła i Ojczyzny, Arcybiskup Gawlina z żelazną konsekwencją oddalał i odsuwał od siebie. Za wszelka cenę chciał bowiem pozostać wiernym Kościołowi i Ojczyźnie, dla których to wartości żył, pra-
cował i cierpiał. Kościół i Ojczyzna! Zanim jeszcze Sobór Watykański II wysunął zagad- nienie Kościoła, będącego głównym tematem dla swoich rozważań i uchwał, Ksiądz Arcy- biskup Gawlina uczyni I Kościół głównym tematem swojego życia i swojej działalności.
Najgłębsze korzenie tej na wskroś katolickiej postawy tkwią w latach dziecięcych Józefa Gawliny, którym opiekowała się dobra i świą- tobliwa matka śląska. Potem sama Jego misja kapłańska i biskupia nakłaniały go do tego, że zawsze wiernie służy swemu Kościołowi. Ko- ściół o tym pamięta. Gdy arcybiskup Felici, sekretarz generalny Soboru ogłosił zebranym na Soborze biskupom nagłą jego śmierć, na- zwał go „Vems Pastor”, prawdziwie był paste- rzem. Ojczyznę swoja kochał i dla niej działał, bo taka jest nasza polska tradycja. Ale poza tą ogólną przyczyną istnieje jeszcze specjal- ny powód, który pobudzał go do szczególnej miłości Ojczyzny. Pochodził ze Śląska, który przez 600 lat oderwany od Macierzy Polskiej, nie zapomniał swego języka i swojej Ojczyzny.
Gdy ją na nowo odnalazł, gorąco Ją umiłował.
Może największym bólem i tragedią było dla niego to, że od 25. lat nie było Mu dane wrócić na „Ojczyzny łono”. Tęsknił za Ojczyzna jak jeszcze w ostatnim liście o tym napisał. Tęsk- nota ta nie przerodziła się jednak w gorycz, lecz w coraz gorętszą miłość Ojczyzny. Gdy Śp. Arcybiskup zaczął wydawać roczniki „Sa- crum Poloniae Millennium” wtedy nieraz ma- wiał: „Chciałbym aby w tym monumentalnym wydawnictwie ujawniło się to, co Kościół dał Polsce, i co Polska dała Kościołowi.” W tych autentycznych słowach przejawia się jedna z doniosłych dążności Zmarłego Arcybiskupa, by Polska i Kościół wzajemnie się nie zwal- czały, lecz raczej uzupełniały się, mile ze sobą współdziałały i współpracowały. Módlmy się za spokój duszy śp. Księdza Arcybiskupa Józe- fa. Czyńmy to często. Zachęcam też do odpra- wienia w Jego intencji Ofiary Mszy św. Teraz zaś powtórzmy za jedną z pokutnych antyfon, opartą na Księdze Tobiasza (Tb 3,3): Wspo- mnij Panie, na mnie, nie mścij się za grzechy nasze, i nie pamiętaj o naszych lub naszych oj- ców winach. Amen.”
Ks. Bp Herbert Bednorz, Mowa pogrzebowa wygłoszona
24 września 1964 r.
