- 2 9 6
V. ROK ŚWIgTEGO SEWERYNA
W minionym i9 8 2 r . K o ś c ió ł A u s t r ii o b o h o d z ił 1500 r o o z - n io ę ś m ie r o i /+ 8 Y 4 8 2 / je d n e g o ze swyoh p ie r w sz y c h m isjo n a r z y , św .Sew eryna, A p o s to ła Norioum. O jc ie c Ś w ię ty Jan Paweł I I p r z e s ł a ł z t e j o k a z ji do biskupów z teren ów dawnego Norioum o k o lic z n o ś c io w y L is t A p o s t o ls k i, w którym przypom niał z n a o z e - n ie te g o ś w ię te g o d la c h r y s t i a n i z a c j i ziem n a d d u n a jsk ic h * . K o ś c i ó ł , państwo i nauka a u s t r ia c k a ju ż w c z e ś n ie j planow ały
obchody t e j ju b ile u s z o w e j r o c z n ic y w p o s t a o i tz w . "Roku Ś w ię - 2
te g o Seweryna" , by p op rzez u r o c z y s t o ś c i r e l i g i j n e , l i s t y pa s t e r s k i e i o k o lic z n o ś c io w e akadem ie, sym pozja i wydawnictwa naukowe n ie t y lk o p r z y b liż y ć sy lw e tk ę A p o sto ła Noricum , a l e w o p a r c iu o w s z y s t k ie d o stę p n e d z i ś ź r ó d ła w skazać na je g o z n a c z e n ie w c h r y s t i a n i z a c j i rzym skich p r o w in c ji n a d d u n a jsk ic h . N ie w ie le jed n ak d o c ie r a do nas in fo r m a c ji na tem at r e a l i z a c j i planowanyoh p r z e d s ię w z ię ć .
Z obchodów r e l i g i j n y c h tr z e b a tu wspom nieć p rzed e w s z y s t kim u r o c z y s t o ś c i urządzone 8 s t y c z n i a 1982 r . w B a z y lic e M niej s z e j św.Wawrzyńca w E nns-L orch-L auriacum . M iejsco w o ść t a bo wiem, odnotowana w ź r ó d ła c h s ta r o ż y t n y c h , ja k o je d y n a s t o l i c a b is k u p ia na te r e n a c h r zy m sk iej p r o w in c ji Noricum R lp e n se , ode g r a ła węzłową r o l ę w c h r y s t i a n i z a c j i ty c h z ie m . U r o o z y stą Mszę św . p o n ty fik a ln ą od p raw ił zap ro szo n y D e le g a t A p o s to ls k i z Mek syku i t y t u la r n y a r c y b isk u p Lauriacum Gerolamo P r ig io n e , k tó ry w h o m ilii u k a z a ł pow szech n ość m i s j i W ie lk ie g o A p o sto ła N o ri oum. W ieczorem w m ie j s k ie j h a l i Enns urządzono o k o l i c z n o ś c i o wą akadem ię, z p r e le k c j ą p r o f . dra R udolfa Z in n h o b ler a : " D z is ia j
1 P or. p ie r w sz y dokument te g o z e s z y t u s .
2 P or. R .Z in n h o b ler - J.K b n or, Im Z eich en S t .S e v e r i n s . P la - nung fłlr das Ju b ilk u m sja h r 1982, "Neues A roh iv fMr d ie G esc h io h te d er D iH zese Linz" 1 /1 9 8 1 / 5 2 -6 0 .
297
-Hze zn a o zen ie św.Seweryna" oraz przemówieniem p rezydenta dra Ru- d o lfŁ K irch sch lg g era p o d k reśla ją ceg o z a s łu g i św ięteg o d la m ia s- ta ^ .
Z sympozjów naukowych zorganizowanych z o k a z ji j u b ile u szu św.Seweryna, warto tu w y lic z y ó I I I kolokwium w Lorch 22 X
4
1981 r . na tem at: "Severln und d ie V ita S ev er in i" z 4 p r e le k - ojam i: R .Z lnnhoblera - Aktualny s ta n badań nad życiem i d z ia ł a l n o ś c ią św.Seweryna, P .Stookm eiera -* V ita S ev er in i'w ś w ie t l e w y k o p a lisk , L.Eokhardta - ś w ię c i B a z y lik i w Lorch a wykopa l i s k a , K.Gambera - Z naozenie"V ita S e v e r in i d la h i s t o r i i l i t u r g i i ^ . Mówiąc o sympozjach pośw ięconych św.Sewerynowi, tr zeb a tu wspomnień n ieo o w c z e ś n ie js z e kolokwium w Mautern, urządzone i7 -1 8 X 1980 r . na tem at: "Der h e i l i g e S e v e r in i In ł? a v ia n is- Mautern, Zwentendorf oder Wien"^.
Z ain teresow an ie p o s ta c ią sta ro ży tn eg o Św iętego p rze ja w iło s i ę rów nież w pewnym s to p n iu na polu wydawniczym, s z c z e g ó ln ie a u strla o k tm . Do przypom nienia je g o s y lw e tk i tu ż przed obcho dami ju b ile u s z u p r z y c z y n iło s i ę n ie w ą tp liw ie wznowienie mono g r a f i i F r itz a Kaphahna z 1947 roku, p t . "Zwischen A ntike und M i t t e l a l t e r . Das Donau-Alpen-Land im Z e i t a l t e r S t.S ev e rin a " /A a len 1980, 8 ° , s.236^ H .Binn, omawiającej k o n iec panowania rzym skiego w prow incjaoh naddunajskloh, p o c z ą tk i c h r z e ś c ija ń stw a w Noricum, a na io h t l e d z ia ła ln o ś ó św.Seweryha., Również przed Rokiem Seweryna u n lw ersy teo k ie wydawniotwo P a ssa v ia U n i- v e r s it a t s v o r la g p o s ta r a ło s i ę o 2 wydanie żywotu św.Seweryna au torstw a E u g ip iu sza opracowanego k r y ty o z n ie p rzez R .N o lla w
3 W szystkie 3 przem ówienia opublikowano w form ie broszury: P r ig io n e G erolam o-Zlnnhobler Rudolf - K irsohlH ger R udolf, S t.S e v e r in h e u te , Linz 1982, V e r ita s .
4 M ateriały I i I I Kolokwium zorganizowanego w 1970 i 1971 r . z o b .: " M itteilu n g en des O berM sterreiohischen L andesarchivs" l i / 1 9 7 4 / 3 -98 oraz "O stbayerische Grenzmarken" 1 4 /1 9 7 2 / 7 2 - 79.
8 M ateriały w druku w :"O berM sterreichisches M usealverein". 8 K rótk ie sprawozdanie por. "Vox Patrum" 2 /1 9 8 2 / 119-120.
298
-1963 r . : "Eugippius, Das Leben des h e ilig o n S e v e r in . L a te in is c h und Deutsoh. Einfdhrung, Ubersetzung und E rlauterung voa R udolf N o ll /P a ssa u 1981, a . 1 5 1 /, Szkoda jednak, że wydanie to wzno wiono bez żadnych poprawek i zmian, n ie u zu p e łn ia ją c nawet b i b l i o g r a f i i przedm iotu po 1963 roku. Pewnego rodzaju u zu p e łn ie niem teg o widocznego braku, j e a t p ó ź n ie jsz y przyozynek R .N o lla ! " L itera tu r zur V ita S anoti S e v e r in l aus den Jahren 1975-i980" . Dla p r z y b liż e n ia ludowi wiedeńskiemu p o s ta o i zmarłego przed
1500 la t y Św iętego sto w a r zy sze n ie Sankt S ev er in Bruderaohaft wznowiło rów nież w form ie broszury p rzekład żywota św ięteg o , dokonany w 1958 r . przez E.K.W intera: "Eugippius, V lta S anoti S e v e r in i. Das Leben des h l.S e v ę r ln . Sonderdruok aus: Klemens Kramert - E rnst Karl W inter, S t .S e v e r ln - Dor H e ilig e zwisohen
Ost und West" /Wien 1981, s . 4 8 / .
Najważniejszym jednak monumentalnym d ziełem przygotowa nym na ju b ile u s z św.Seweryna j e s t praca zbiorowa p t . "Loroh in der G esohiohte /L in z e r p h ilo lo g is c h - th e o lo g is o h e Reihe 1 5 /, /L in z 1981, 8 ° , s .2 9 6 , O berO sterreioh lsch or Landesverlag wy dana pod red .R .Z ln n h ob lera^ . Zawiera ona 16 artykułów s p e c ja lis t ó w różnych d y s o y p lin , k tórzy s ta r a ją s i ę od czytać od o za - sów rzymskioh aż po nasze dni h i s t o r i ę Loroh związanego z Se werynem. G.Winkler omówił w nim d z ie j e m iasta Loroh w ozasaoh rzym skich / 1 1 - 3 6 / , a Weber z a j ą ł s i ę statu sem prawnym s ta r o ż y tnego m iasta Lauriaoum /3 7 - 5 6 /; k ilk a przyozynków dotycząoyoh w ykopalisk te g o m ia sta , d a l i : L.Eokhardt / 5 7 - 7 1 / , E.Swoboda / 7 2 - 8 i / , H.Ubl / 8 1 - 8 7 / . K.Rehberger omówił sta n badań p ośw ię- oonyoh św .F lo ria n o w i, k tóry 4 V 304 z o s t a ł umęczony w Loroh wraz z anonimową grupą towarzyszy / 9 8 - 1 1 6 / , a R .Z innhobler ioh r e lik w ie /1 1 7 -1 2 7 / i pobyt Seweryna w Loroh /1 2 8 -1 4 4 /, R.ZH llner wskazał na r o lę i zn aozen ie biskupstw a
7 "Anzeiger der p h l l . h i s t . K la sse der 8 s te r r o io h is o h e n Akade mie der W issensohaften" i i 8 / i 9 8 i / i 9 6 - 2 2 i . Tenże au tor zna ny j e s t rów nież z m on o g ra fii: "FrHhes Christontum i n O ster- r e io h , Von den AnfHngen b is zum 600 naoh C h r., Wien 1954, 148.
8 Por. je g o re o o n z je: H.Wolfram, " T h eo lo g iso h -p ra k tisch e Q u a r ta lso h r lft" 1 3 0 /1 9 8 2 / 284-286; W .S te lz e r , "Revue d ' h l s - t o i r e e o c la s ia s t ię u o " 7 7 /1 9 8 2 / 5 3 4 -5 3 5 .
299
w Lorch w oiągu wieków /1 4 7 - 1 6 8 / ,a R .Zinnhoblor wspomnianą w "V ita S .k u p e rti" podróż św.Ruperta do Loroh /1 6 9 - 1 7 3 /. Pozo s t a ł e a rty k u ły d o ty czą ju ż śred n io w io czn ej i nowożytnej h i s t o r i i m ia sta 1 k o ś c io ła św.Wawrzyńca, p o d n iesio n eg o p rzez Pawła VI w i97O r . do go d n o ści B a z y lik i M n ie js z e j, k tó ry ju ż w c ześn iej / i 9 6 8 / erygował ty tu la r n e aroybiskupstw o Lauriacum. W samym Roku św.Seweryna n ie w ie le n ie s t e t y można d o s -tr z e o nowości wydawniczych. Należy tu odnotować je d e n ty lk o a rty k u ł F r ie d r lo h a L o tte r a p t . "S everln von Notioum. Staatsmann
o
und H e ilig e r " , przypom inający sy lw etk ą A p o sto ła Norioum w op ar- c lu o "Vita" E u g ip iu sza i ukazujący go jako proroka i wspomoży c i e l a w p o tr z e b ie , p r o te k to r a i p o lit y k a oraz męża s t a n u ^ . Warto tu rów nież wspomnieć, że św.Seweryn j e s t jedną z w ielu n ie lic z n y c h p o s ta o i okresu p a tr y sty c z n e g o , k tóra s t a ł a s i ę przedmiotem p o w ieści nowożytnej
Poza powyższymi Informacjami z teren u A u s t r i i , w innych krajach o Roku św.Seweryna panuje niem al zu p ełne m ilc z e n ie . U nas w P o lsc e j u b ile u s z A p o sto ła Norioum p rzyp om n ieli: o .d r Andrzej Bober p rzez o k o lic zn o ścio w y a r ty k u ł: "Święty Seweryn
12
I je g o najnowszy b io g r a f" , p r e le k c ją : "Seweryn d z ia ła c z spo łe c z n o -p o lity c z n y w Norioum"^ w ygłoszoną w maju 1982 r . na K o n feren cji Baloanicum I w Poznaniu z o k a z ji 1 3 0 0 -le c ia powsta
n ia Państwa B u łg a rsk ieg o oraz p rzek ład zawartych w tym z e s z y c ie fragmentów eu gipiu szow ego "V ita S a n c ti S ev er in i" , a tak że M.Marozewskl i M.Budziarek p rzez o k o liczn o ścio w y a rty k u ł p t .
"św ięty Seweryn - A p ostoł Norikum. W iSOO-rooznioę śm ierci" * ^ .
__ ____ ______ k s . S ta n isła w Longosz
9 " T h eo lo g iso h -p ra k tlso h e Q u a r ta lso h r ift" 1 3 0 /1 9 8 2 / 110-124. 10 J e s t on rów nież autorem o b szern ej m on ografii: "Severinus von
Norioum. Legonde und h is t o r is o h e W ir k lio h k e it. Untersuchun- gen zur Phase des Ubergangs von spH tantiken zu m i t t e l a l t e r i - sch en Denk-und Łebensformen", S tu ttg a r t 1976, s s .3 2 5 /BKUL 264411 I I / .
I I A lexander G iese, Geduldet euoh, BrHder, Wien 1979, s s .2 9 1 , /BKUL 266122 I I / .
12 "Vox Patrum" 2 /1 9 8 2 / 204-209; Por. te g o ż: O sta tn ie odkryoie p a try sty c zn e - H eguła E ugipiuaza RTK 2 8 /1 9 8 1 / z . 4 , 131-136. 13 M ateriały K o n feren cji w druku.
14 Por. s .
