Rei Publicae et Literariae! Diem praelectioni legum Gymnasii, nec non translocatorum lustrationi sacrum [...] ad diem XII. Sept. A. O. R. CIↃIↃCCXX. [...] orat, obsecrat, invitat Georgius Daniel Seyler [...]

(1)

■t/vn

i m i { t t t $ ^{' ■}

A II I f ('f iTI |11*1 i %r |f^ f' *' > ’ ^ aff * ' (1_*

~ r r l l T E R A R I i E !

\ m i ,

■■•/ .' ; M i 3 m K i

; M (f y p llH f tC ljp I K p lj JffM

«Gf JfKNI LEGUM

M t W iA iS U ii

Hr

" H I P l .1_{J\ j}

NON

t r a n s l o c a t o r u m l u s t r a t io n i S A C R U M ,

'UT ' ’ :'■} U

H O N O V F IC J S U A T R JE S E N T1A C O N D E C O R E ,

.. . ■ ■** 4 '<■■?***_w*/i _{' - -}

q#f * { ■:,

JUVENTUTI DECLAMATURA

A U R E S B E N E V O L A S P R ^ B E R E D I G N E N T U R :

P E R M A G N I F t C O S , M A G N I F I C O S ^{aiq ve}

AM

P L I S S I M O S ffftfR

tijfATRGNOS, MiECENATES. FAUTORES*

D EVO TISSIM O ANIM O JE T A TEM CO LEN DO S:

C ;E T E 1 {0 $ Q V E V I R O S

CUJUSCUNQVE ORDINIS,

L O C I a t q v e

D IG N IT A T IS HONOR A-

H l i M i s s i m o s

AD DIEM XII, SEPT* A . O. R* cb b ccxx,

S U M M J , U t <BA% E S T , % E V E % E K T U , C U L T U , STU <D lO O M * > OBSECRAT, IN VITA T

G e o r g i u s D a n i e l S e y l e r ,

A TH EN JEI C O N -R E G T O R , P H I L O S . PR A C T . i t H ISTO RIAR.PRO FESSO R, E L U I N G ;ff. Typis SAMUELIS PREUSSII,

(2)

CO N SPECTU S Dicentium & Dicendorum.

P R O L O G U S .

Jtamet Ferdmtmd Jungfchultz Exoptatiffimam Patriae Patrum praefentiam grato ore atque animo veneratus, Argumentum A&us latina Oratione indicabit.

C H O R U S I.

Gottlieb Baum Ecquid cundtis Mortalibus longfc acceptiffimum videatur, proble.

matice propofiturus, Refpondentem habebit

Martiuum Nachtigal: Qui Pecuniam id effe affeverabit, cujus fententiae reliqui Sigtimmd, Meienreis

Chrtfl. Schubert 'Bphraim. Oloff Daniel. Meienreis j.)avid. ‘Thieffen

Alex. Nicol. ‘Tclkemitt Georg. Chrtfl. Sperber Jajob» Witthold ifaac. Dietchen Dantel* WtUner Georg. Leichere Mich. Flint

Sigismund. 'folkemitt

Chrtfl. Ziegler J

Joh. U/agtnknecht

Joht Georg. 2^eumann )

C H O R IIS II.

Opes & divitias Contemptui habentes ifiac. %oskmpf Virtutes in genere omnes;

Omnes adftipulantes Pecuniam variis laudibus extollent.

Hernicus Rafchke Chrtfl. Jacob. Leichert Weafar Kluge

Jacob. Roske Jerem. Dacbs

Elias Tteumann

A nir. 'Taeod. Brackenhaujs Cbrijl. Kretfchmcr

i

^Pietatem.

Prudentiam.

Fortitudinem*

Sanitatem, Juftitiam.

Temperantiam,

■ Confcientk puritatem.

f 1f j S t i c

1

Chriflt

(3)

Chrijl. Ebert Atogufl. 'Ifyimer

Jab. Sam. Hfailkorn*

Jatob. Dietchcu Jo b . Borkner.

Job. j acob, Molier

Animi Candorem Fidelitatem.

Humilitatem,

Somnum & quietem»

Caftitatem.

Concordiam Nusnmis praeferent.

C H O R U S . IIL

Genuinum pecuniae Ufum monftraturi j Praevia inter fe altercatione.

Cbrifl Nicol. Telckemttt 1 Dantel Lsicbert

n^ilkelm. Trubart Diivid. Kollner [acob. Wuhmann Cajpar. Peterfon.

Fried T^eumann Samaei, Peublmger c b n jl. m i j f Vantel, Algidius Job. Davtd. KroJJ'

Herm. U^artmanu

Samuel Sprengel Virtutis & Divitiarum connubium feliciflimum, Omnes Carmine vernaculo depraedicabunt.

Variis apophtegmatibus, Similibus,

■ • • • •'

Teftimoniisque >

C H O R U S IV.

Pecuniae Necesfitatem

jln quacunque Hominum Societate atque Statu;

•>

I in Pace atque Republica beneconftituta:

!in Bello:

Cafp. Bannehr

Samuel. Gottl. Preurf Andr. Kiintzler.

Mattb Grambau

J ch, Stengel J»ib. Becker

Job.jacob. Warmann*

Jacvb. Ktckthum Abrah B<erholtz Fnd Ktemmerer

Samuel. Vorhff ad Pias cati fas: lingva vernacula, ligata partim, parti© libera demonArabunt.

Job. Jacobt Drebt agmen claudens iupradi&orum veritatem confirmabit.

I in Statu Ecclefiaftico :

j■v

in Commerciis*

Alicb. Pro^ erck Jacob. If^inckler

J oh. Ifaac. Hora Cafp. KroJJ' Hetir. Evtald.

Andr. \anfon

Chrift. Gottfr. Sperber ]oh. Hier en. Behring

C H O R U S V .

■ rbeod. Holftt Vavid. Roemcr Gab/icl. Broefi Job. Samaei. Wtyt

Martin, iPeijf Andr, Michalski Nicol, Huygen Iferman Andr. Acanthus

Idem fere Argu, mentum, infper.

lis nonnullis de Tecuniae anti- qnitate atq; uo- mine Curiofis, Latino tamen fer mone > eo.

demque mod6 ligato, modofoluto, pertra&abunt»

CHO-

(4)

I f m l Boppe Interfccniiioco Ungulorum di&a repetens brevi omnes parMefi ad reSlum pecunia ufum exhortabitur»

C H O R U S V I

'Smueh Simer ? fa&a tranfitione ad patriam Monetam» deliderium eam cogno- JMartin. Bergau

j

fcendi Gomilitonibus aperient.

Jaoob, Wcntzel j

Joh. Neuman» , %rafleaium autiautif. Elbingenfem ex hiftoria defcribent.

SamueU Klttgc I 1 J

p b . Rittersdorjf j

SamueU ‘Tbamnitius Solidum Ellingt Ca fi miri IV. tempore cufum producet, ex quo Jacob. Eberfeld Urbis patri* nomen a fluvio Elving ortum demonfirabit,

diam . f*uU Scboepfel Intuitu antiqua: patriae Monetae laetatus, Comilitonibus pro enucleatione notar. gratias aget»

C H O R U S V I I

A nir, Steinbttuer Monetae notitiam.Extero cumprimis neceffariam afferens, varios nummos Elbingenf. Sigismundi I. tempore fignatos producet, eo- rumque explicationem lolicitabit.

Gtdofred, Rulcovius Aquilarum Polon IciU & Pruflicae hiftoriatn * Cottbard, Gcebel Diverfae Coronarum pofitionis rationem

Chrift, Zeydler Erachium amatum

Georgt Rapb, 'Rjoode Inftgnia denique Urbis Elbing.

Joh. Eergmann Utrum Sigifmundo Augufto, Henrico Valefio, '& Stephano re

gnantibus, Elbinga Monetam (ignavent > inquiret.

TDanieU Liebeit Monetx bonitatem admiratus , fingulos ad Vota pro Reipubl, incolu

mitate facienda ipfe antefignanus invitabit.

G EN ERO SAE IN D O L IS A D O L E S C E N T E S *

David Grove Juris Monetalis Elbingenfis dignitatem ex hiftoriae Monumentis adleret, Immanuel Eggert Nummos Elbing, Reipubl, Sigismundi III* 1tempore fi.

Franc. Arend. Wtifi - utriusqi Guftavi Svecici gnat os

Jacob. Rtskampbi - VladislailV, pro viri

Vavid,Vorloff ... Job. Gafimiri lirecen-

Godofred. Fnck - - * - Michaelis j fcbunt,

J ob. Licbotius, Caufas Mutata Monet ^a inquiret.

Franc. Adam. Rbode Rationes prorogati aliquandiu Juris Monet, ufus ponderabit.

Cbriji,Reinbeld. Engelcke» Epilogi Spartam na<ftus, nummis,quos Elbinga: Proceres in pramium fludiofr Juventutis olim erogarunt» morali penicillo delineatis, Iplendidiffimo Auditorio debitas ob benevolam aulcultandi gratiam gratias afturm»

piis Votis fcenam claudet.

ex antiquitate illuftrabunt.

(5)

I. In Xlhrijlictnis fcript eribus] Nempe in Carolo Sigonio de Repttbi. Hebr. lib V L C. 7. in Tliom/ts Aquin, Prima adat, qu. 105. art t. in Cajare Baronio Annal. tom. 1. Ann. Chrifti

31. § 10 Ann. 34. §. 12/. Ann. f 7. §. 16 , Ann. f g. §. 150, inRobtrt. Bellarmino de Verbo D ei lib. j. c, 4, &de Rom. PontiF, lib 4. C. 1, aliisque his non minoribus.

а. Honos Britanni*] Prout htinc, armulum litet fuum, appellavit tamen Hug. Gratius in Notis fuis ad Ius Beli. & Pac. L II. 6- t ■ $. 1

5. Synedri orum) Tribus de Synedriis Vet. Ebr. libris. Quibus etiam praecedentes Scriptores Chriflianos refutavit, poti/fimum L. II. c, i $. §. 14.& C i6,§. 1 1 .

4. Hodie frequens] Procter alios & apud Jo. Limditim, In Jitdifchen Heyligthumerri L. j . C.13.

5. Regia) conf. Melien. deSynedr. L II. c. 3. 2.

б. Solus) utdemoiiftravit Idem Ib. L. II, e 1.

7» Judex) Et quidem, ut opinor, ante expreflam legem divinam, in quibus modocatifis fieri po«

tuir, judicavit Mofes fecundum Juris Nat feu Legum Noachidarum ( quo nomine o- mnes homines, utpote Noachi pofteri intelliguntur) rationem & aequitatem conf.

Seldeni DeSynedr. L .I c. 2. add. ejusdem auttoris, Jus Nat.& Gent juxta Difcipl.

Ebr L I. c. 8. 9. 10.

8» Iethronis ) Qui Midianitarum Princeps & focef Molis fuit, licet non Profelytus Iuftitix. ut volunt Ebrsi, fed tamen veri Dei cultor vid Selde-n, de Synedr, L. I. e, 16 i»

9. Appellaret) conf. Idem Ib L I c. 16. & L. II. c. 2.$. 4*

10. Concilium ) Idem Ib. L, II. c $ §. 2.

x 1. Sanbedrin) Graxa illa Synedrii voce inTalmudismum deformata, aut a tegis repetitioHe, qua;

in Synedrio faepius fada eft,denuo derivata conf. Idem L Ii. c. 3. $. 1»

X l. Minora ] qua: diftin&im expofuit Hem L. II c. j. & feqv.

13 Septuaginta] Quibus aflelforibus & Principe uno, illud confiilorium five Synedrium M. fe™

ptuagintauniusvirale conflabat. Idem L. II. c 4. §. 8. ubi etiam Boronii error, de 7i*

Synedrii perfonis refutatur.

14. Ordinaria) diftincla ab extraordinariis judiciis Regiis & aliis. Idem L. II c. 14, fq.

i j Judiciaria] quam late explicavit Idem L. III c. 1. ufque ad 1 1 .

16 Deliberativa ] cujus duas partes Idem L III, c. XII, & XIII. fiftit , fed duas reliquas mors auroris nobis invidit, ut teftatur hujus lib. III. praefatio typographi Edit. AmfteI,

A n n o 1 6 7 9 .

17 Sacr, & tivil caujh ] Idem Seld. L. II. C, 1. $. i. & L. III; C, t.

18. Levi & Juda & c ) Idem L. II c 4. S. 5.

19. Princeps populi ©V.) Idem L. II. c. 6. S. 1. & c. IO. I. c. 1 6. S. 4»

20. Patris&e.) Idem locis cit. c. 6.&i 10 , 2 1. Coliega &cc.] Idem L. II c. 7»

a . Secund. gradus Sapientia) ad quam etiam variarum, licet non cxafte feptUaginta lingvatutn peritia referebatur. Idem L. II. c, 9. prxfertim s* 2.& 3.

£ t l e v tis tSfc, ) Idem L.II. c 8. S« 2- fq.

3 4, Pontifici Max (£'c.) Idem L. II c. 16. ^§.ult. Cui addi poflunt; Maimottides, Cuftaus, Sebi*

tkardus, Altingm & SpAnbemm, a Lundio, Jud. Heyl. lib. 3. c. i| . in fit), citati»

quanquam cum remotione.

Catena fife.)' adducla a Seldeno L. II. c. 16. prsefertim § 8.

*6. Poenam i^c.) quam validilfimis documentis ex Mifna, Gemara Babylotiia &Hierofolymitana ex Rabbinis & Talmudicis prolixe probat Idem L. II.c. 10, S. 6.add,L. III. c, 8.

27 Talmudicum &c.) Idem L. II.c. 10, §. 6.& c. 16«. $ ult.

i8 . Principe &c.) Idem L. II c. 10. 5,

2 ? Synedria ) qualia in rerum natura tunc nusquam fuifle prob. Idem L II. c. r 5‘.5. <4a 30. Vicarium Cfc. ] quinon fuo, fed Regis nomine,abipfo defignatus Idhn. Ibid.

3 i Effatum & c) Idem L.II* c.9. $. 7. in fin. & c. 14* §. 1. ’ , 3 1 Prorogativam &c. "] Idem L. II. c. 1 f. s. 13. _ . . .

3 3 In te r reliq u a & c . ) Ju ra enim civilia hon omnia amiferunt Judaei fub Rom anis, quibus iri fnore

erat, Provincialibus etiam bello (ubadis plurima relinquere. A tq u e de Judaeis h o c

refert Jo fe p b u s Antiquit. Jud. L, XIV- c, 17. SCto & decreto Jul, Caefaris, man*

fiUe jura, quse ab initio inter Judseos & eorum Pontifices fuerant.

j 4 M o x P rin c ep s] Nam Titus conftituit R abbi Jochanan Ben Zacai Principem vid . S eld ett.d e S y - nedr. L .II.c. i j , $ . if»

B 35, fttb

\

(6)

j j Pontifex tfc. ] Ita Valerius Gratus, Prxfes Iud. Romanus Annano Pontificatum ademit &

Ifmaelem jufllt elfe Pontificem &, mox poli alios, Cajapharii, tefte Jofepho Antiqu.

Iud, L. XVIII. c. j .

Vni homini&c.) Nam Hyrcanum, Alexandri filium, & Iudxum , una cum liberis ipfius, Ethnarcham ludiorum lulius Caefar Senatusqne Rom. conftituere, eique Pontifica

tum perpetuum contulere, fecundum Iofepbum Antiqu. Iud. L. XIV. c. 17. Et forte eandem Romanorum gratiam expertus fuit Annas, fiquidem & hic Princeps Syned.

& Pontifex M fimul fuiffe arguitur ex Ador. XXIII. i ^a. Add. Stlden. L ’ IT. c, 1 f.

S. 1 f . & Lundius Iud Heilig. L. ?• ^c 13.

J7 Vnutbomo duas fujiinerepoteft perfonas'] Vt Cicero, fe unum,tres perfonas fuftinere,fatetur;

luam,advetfarii, judicis, II de Oratore. 44. & Offic. I. 50. 5 2. Conf. etiam Difl". Io.

Nic. Hert., de uno homine plures faftinente perfonas,Tom, III. Opufcul p. ^i.fqq.

& fi placet add. Dijp. mea, de Miniftrisobediendo peccantibus, Cap.i. 5. s.

1% Sub criminatione Vfeudvpropbetia ) Hoc enim nomine Chriftum ajudxis delatum fuifle, non*

nullorum opinio eft, fecund Se Ide 11. L. III. c 6. 5. 4.

Ad totum Synedrium M. &c.~\ Pfeudoprophetis judicium, SynedrioM. proprium fuifle,una

& poenam, docet Idem L III c. 6. S i .fqq,

40 Caipbas —- non Princeps Synedrii M. &e.) Idem Ib. L II. c. tf. paragr. ult. add, ejusdem au- doris lib. de Succef. in Pontific. L. I. c. 12.

4 1 Scriptore Iudao &c.) Nempe F/av* jofepho, Anciqv, Iud L. XVIII. c. 4.

I* Syllabus Adurorura Studioforum*

!♦ CHRISTIAN, MARTINI, Elbing. Pruf* Prologus Latinus, Atypus*

2, M ART. DAN SERINI, Stralfund. Gamaliel $$ Eremita.

g SAM. LEONH. Z ILL 1CH» Mariseb. Malchus, Fabatus Cylmdrm♦

4 ]0 . THEOPH BOULL1NGER, Vratislav. Sii. Quirinus;

$ jO* DAV* gurfc/ Mulbauf. Inf, Schabtai.

6 CHRIST. EBERH, MURTINI, Furftenb. Luf, Prologus Germ. Ter- tuttus.

j |/?C.FRID.ROSTKOVIUS, Friedb. Neo-March. Caiphas.

g M kK T . gujjriltamt/ Pirna Mifn. Annas & Eremita*

p Jy^COB, §etiDfcr/ Thorun. Severus Epilogus.

10 GODOFR, Furftenb, LuC Parajitus.

12 jO. CHRIST. ^Bcife/Slav. Pom. Trophimus,

13 CHRIST. @3oft(ob C C N R ^ D I, /Wufcav, Lufat. Nicodemus9 Eremita.

1 4 M 2CHAEL £uttfe/CoesIin, Pom. Lampadtus,

15 WILH. SPHINSTIUS, Frideb. Neo-March. Judas, Severus, Bacchide*

Eremita♦

16 CARO L.S^M . Thorun* Alypus.

j 7 IO, SIGISM. de BRONiKOW KL NobiLFolon, Lyjiat.

18 GEORG. Sfcttf/ Cronftadt» Tranfylvan. Hillel.

19 CHRIST* FR/D* QMtfjetV Jverin, Polon* Jechanan Timon.

20 |^COB.^5e^(^aar/Thorun, Menahem.

2.1 ELI/iS j2 /4BLERUS> Schemnic, Hung, Sabinus.

2 2 M artin

(7)

2 2 M ARTIN , fyoffmam/ Hammerftein. Pruf, Epidicus $$ Lazarus*

23 GEGRG. HEINR. ?Rie(enhetf/ Holland. Pruf, Stephanus;

2 4 ERNEST. 0 till$ety Bromberg. Pol, Crt/pus & Severust 25 DAN. 0 $ ( 0j?/ Thorun. Schammai.

26 CAROL. 0 oftlteb VOGETIUS, GedanenC AI)pus.

27 ⁴ LBERT. Grudent, Pr. Ntcobolus.

28 fO, DAN, f)offmantt/ Thorunt fonadab £$ flohannes*

31 IO. @fi!r£ettbe#er/ Thorun* Pumilus, 32 THEODOR, j^efet/ Hunern. Sil

33 JO. j^COB» Marixb, Pruf, Periphanes.

34 Stjnatt^/ GedanenC Calcftrio Jacobus Zebedai Mejfento.

35 FRIED, SALO/WON SSBrijljjaupt/ Bojanov. Pol, Lidus Eremita♦

36 GEORG, DAN. !2Bacf)fc{>Ia9er/ Thorun» Cleomachus Abgarus*

37 MARTIN, LEONH. *Pci)(tt1<n)tt/ Fifchhauf, Pruf. Eremita*

39 SIMON. Thorun, Macrinus & Cleophas\

4 0 HENR, ZERNEKE Thorun. Fw/ ^ Jofepht filius.

41 /O. @cf)fop/ Thorun* JuJlus Catph& filius.

4 2 v4NDReJ?S ZERNEKE, Thorun, Commodus*

43 GEORG, KOY, Thorun, Probus.

Sacerdotes, & Amici Caiphas & afleffores in Synedrio*

II* Syllabus Perfonarum Sccnicarum,

Caiphas, Pontifex Maximus,

*AnnaS) Pontifex remotus & jam Vicarius Caipha?.

Q am aliel, Schabtai

,

Hillel

,

Jochanant Schammai,

Jofet

- *

J-ofephy Arimathasenfis, affefTor in Synedrio & amicus Chrifti.

Nicodemur, primocerius Pharifkoritm, & amicus Chrifti.

JMalchus, Minifter Caiphas & Judas corruptor.

gnirinusy Minifter Gaiphas, & militum conducor*

Tertullus, Minifter Caipha?, <3c delator.

Crijpusy Minifter Caipha?, & citator facerdotum.

Ju ia s , proditor & difcipulus Chrifti*

Mypttt* j

Severus, ^ peregrini & rerum pera&arum commentatores Germani,

Fabatus

, *

⁰

Sabinus i

i

(8)

fy fias, Tribunus militum»

Trobbimus. 1

} Milites & facerdotum praefidiarii

Epidiow>

feriphanes, J

fumilus, Minifter tribuni militum*

Ju liu s, 1 Juris-Confulti & facerdotum Notarii»

tM acnnus, j

Menahem, Tharifeus»

Sadducaeus, Jon ad ab, Effseus.

Stephaniis, Difcipulus Chrifti & defenfor»

Lazam s, Mendicus.

Cleomacbus, Miles defertor & teftis.

Lydus, Civis Hierofol, & teftis.

Uacchides, Anus multiloqua & multibiba, teftis# ' Caleftrw, | pra3textati afTeelas Caiphas

Mercator infelix*

Cylindrus, Opifex delicatus.

lejjemo, Nobilis depauperatus.

Georgus, Colonus defidiofus»

Abgarus, Fhilofophus & Profeflor iners.

Cltophis, Difcipulus Chrifti, docens fenes, Johannes, Difcipulus Chrifti, inftruens juvenes*

Jacobus Zchtdai, j Fratres & difcipuli Chrifti»

-jfotWMS Ztbc dtfty I

"Erobus, 1

Commodus

,

V Difcipuli Pharifarorum.

Ju flu s, - ,

Innocentius, j .

fLrtmita ofrlof laudes folitudinis canentes*