Rola misji kanonicznej w realizacji prezbiterium diecezjalnego

Władysław Krawczyk

Rola misji kanonicznej w realizacji

prezbiterium diecezjalnego

Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 23/3-4, 3-9

P ra w o K a n o n iczn e 23 (1980) nr 3— 4

K S. W Ł A D Y SŁ A W K R A W C ZY K

ROLA M ISJI KANONICZNEJ W REALIZACJI PREZBITERIUM DIECEZJALNEGO

T r e ś ć : W stęp. 1. M isja k an o n iczn a a k a p ła n i d iecez ja ln i. — 2. M isja k a n o n iczn a a k a p ła n i zak on n i. — Z ak oń czen ie.

W stęp J e z u s C h r y s tu s w o k r e ś lo n y m c z a s ie d o k o n a ł o d k u p ie n ia w s z y ­ s tk ic h lu d z i. A b y je d n a k o d k u p ie n ia d ofconać w k a ż d y m c z ło w ie ­ k u ż y ją c y m w r ó ż n y c h o d c in k a c h c z a s u h i s t o r i i po-słał g r u p ę l u ­ d zi: (k o leg iu m a p o s to ls k ie . P o s ła n n i c tw o to C h r y s tu s p r z e k a z a ł n ie p o s z c z e g ó ln y m a p o s to ­ ło m , a le „ w s z y s tk im w s p ó ln ie ... d a ł p r z y k a z a n i e , n a k ł a d a j ą c n a n ic h w s p ó ln y o b o w ią z e k ” (o ffic iu m ) *. N a d to C h r y s tu s o b ie c a ł s w o ­ j ą c z y n n ą o b e c n o ść i z e s ła ł n a to K o le g iu m D u c h a Ś w ię te g o , d z ię ­ k i c z e m u k o-legium t o j e s t n ie o m y ln e i t r w a 2. „Ż e lb y z a ś e p is k o ­ p a t b y ł je d e n i n ie p o d z ie ln y , p o s ta w ił n a d in n y m i a p o s to ła m i ś w ię te g o P i o t r a i w n im u s ta n o w ił t r w a ł ą i w id z ia ln ą z a s a d ę i f u n d a m e n t je d n o ś c i i w s p ó ln o ty ” 3.

A w ię c z p o z y ty w n e j w o li J e z u s a C h r y s tu s a n o isic ie le m p o s ła n ­ n ic tw a B o ż eg o w ś w ie c ie j e s t k o le g iu m a p o s to ls k ie , k tó r e tę m is ję p r z e k a z a ło k o le g iu m b is k u p ó w ja k o p r a w o w ite m u s w e m u n a s t ę p ­

c y 4.

1. M isja k a n o n icz a a k a p ła n i d ie c e z ja ln i

O b e c n ie k o le g iu m b is k u p ó w , a b y m o g ło s p e łn ić n a s ie b ie n a ­ ło ż o n ą m is ję z b a w ie n ia k a ż d e g o c z ło w ie k a w c z a s ie i p r z e s t r z e ­ n i, m u s i w ty m c e lu w c ie lić n o w e c z ło n k i d o sw e g o o r g a n iz m u , ż e b y w te,n sp o só b m o g ła t r w a ć s u k c e s ja a p o s to ls k a n a c a łe j z ie ­ m i i w ś r ó d w s z y s tk ic h lu d z i. „ K o le g iu m r e a liz u j e w c ie le n ie n o ­

1 K K n. 23. 2 K K n. 19.

3 K K n. 18; Por. S o b ó r W a ty k a ń sk i I. K o n sty tu c ja d o g m a ty czn a o K o śc ie le , P astor A e te rn u s, w :De-niz. 1821 (n. 3050).

1 J i m e n e z - U r r e s t i T., P o słannictw o B oże w h isto rii a m isja k a n o n iczn a , C on ciliu m 1— 10 (1968) 439.

4 Ks. W. K ra w cz y k _[2] w y c h c z ło n k ó w p rz e z s p e c y f ic z n y a k t s a k r a m e n t u k a p ł a ń s t w a , k t ó r e d o k o n u je się — o d s w o ic h p o c z ą tk ó w •— p rz e z w ło ż e n ie r ą k . A w c ie la ją c w te n sp o só b n o w e g o c z ło n k a , c z y n i go u c z e s t­ n ic z ą c y m , s o lid a r n y m , w s p ó ło d p o w ie d z ia ln y m , a lb o le p ie j u c z e s t­ n ic z ą c y m w p o w s z e c h n e j m is ji k o le g ia ln e j, to j e s t f u n k c ji (m u - n u s ), w o b o w iąz ik u (o ffic iu m ) i w tr o s c e (c u ra ) m is y jn e j , j a k r ó w n ie ż w f u n k c ja c h , o f ic ja ln y m s p r a w o w a n iu u r z ę d u , w p o w a ­ d z e i w ła d z y d u c h o w n e j k o le g iu m , n a d a n y c h r a z e m ze w s p ó ln ą m is ją k o le g ia l n ą ” 5.

D z ia ła ln o ś ć n o w e g o c z ło n k a w łą c z o n a d o k o le g iu m , a b y m o g ła b y ć p o ż y te c z n a , w in n a d z ia ła ć w p o d p o r z ą d k o w a n iu , w o r g a n i­ z a c ji i m is y jn y m p r o g r a m ie d u s z p a s te r s k im , u s ta lo n y m p rz e z k o ­ le g iu m . N a p ła s z c z y ź n ie k a n o n ic z n e j w k o n k r e tn y m d z ia ła n iu h i s t o r y ­ c z n y m k o le g iu m b is k u p i e w łą c z a p o sz c z e g ó ln e g o c z ło n k a d o k o n ­ k r e tn e g o z a d a n ia , w k o n k r e t n y c h w a r u n k a c h i w k o n k r e t n y sp o ­ sób. T e n k o n k r e t n y p r z y d z ia ł z a d a ń i k o n k r e t n e h is to r y c z n e z le ­ c e n ie n a z y w a się m is ją k a n o n ic z n ą . J e s t o n a n a d to s tw ie r d z e n ie m z a c h o w a n ia łą c z n o ś c i c z y li „ c o m m u n io ” z k o le g iu m i je g o g ło ­ w ą 8. K a ż d y b is k u p z r a c j i p e ł n i k a p ł a ń s t w a w łą c z o n y j e s t d o te g o ż k o le g iu m ja k o c z ło n e k p e łn o p r a w n y , n a t o m i a s t k a p ł a n i n ie p o ­ s ia d a j ą c y te j p e łn i są ty lk o c z ło n k a m i p o m o c n ic z y m i. N ie m n ie j j e d n a k z r a c j i u c z e s tn ic tw a w ty m s a m y m k a p ł a ń s t w i e C h r y ­ s tu s o w y m w s z y s c y k a p ł a n i są w słu ż b ie p o s ła n ia B o ż e g o p o w ­ s z e c h n e g o , w k tó r y m u c z e s tn ic z ą i ic h k a p ł a ń s t w o n a s ta w io n e j e s t n a s łu ż b ę K o ś c io ła p o w s z e c h n e g o . T a i n k a r d y n a c j a te o lo ­ g ic z n a p r z e k s z ta łc a się p r z e z m is ję k a n o n ic z n ą w i n k a r d y n a c j ę k a n o n ic z n ą , s k ie r o w a n ą w p r o s t d o d a n e g o K o ś c io ła p a r t y k u l a r ­ n e g o . A w ię c m is ja k a n o n ic z n a j e s t a k t e m p r a w n y m , d z ię k i k tó ­ r e m u a k t u a l i z u j e się s a k r a m e n t a l n e u c z e s tn ic tw o k a p ł a n ó w w ś w ię ty c h z a d a n ia c h b is k u p ó w , m ia n o w ic ie w n a u c z a n iu , u ś w ię c a ­ n i u i w p a s te r s k im k ie r o w a n i u w d a n y m K o ś c ie le p a r t y k u l a r n y m i w łą c z a ty m s a m y m p o s z c z e g ó ln e g o k a p ł a n a do d a n e g o p r e z b i­ t e r i u m d ie c e z ja ln e g o . M is ja k a n o n ic z n a j e d n a k n ie w y d a je się s ta n o w ić je d y n e g o k r y t e r i u m p r z y n a le ż n o ś c i d o d a n e g o p r e z b i t e r i u m d ie c e z ja ln e g o . B o w ie m k a p ł a n i n k a r d y n o w a n y d o ja k ie j ś d ie c e z ji, g d y z o s ta je p r z e z s w e g o b is k u p a p o z b a w io n y m is ji k a n o n ic z n e j, n ie t r a c i ty m s a m y m , j a k się w y d a je , p r z y n a le ż n o ś c i do p r e z b i t e r i u m 7 A w ię c 5 J i m e n e z - U r . r e s t i T . , art. cyt. s. 440.

6 Por. K K n. 21; D K n. 7; Ż u r o w s k i M., U pra w n ien ie do w sp ó ł­ u c z e stn ic tw a w k o ś c ie ln e j w sp ó ln o cie w sp ó ln o t — „Ius ad c o m m u n io - n e m ”, W arszaw a 1977, s. 294 i 296 (m aszynopis).

7 Por. Ż u r o w s k i M. , P ra w n e a s p e k ty K o n s ty tu c ji - „ L u m en G en-tiu m ”, P raw o K an on iczn e 10 (1967) 1—2, s. 71.

n i e ty lk o m is ja k a n o n ic z n a a le ró w n ie ż i i n k a r d y n a c j a 8 s ta n o ­ w i k r y t e r i u m p r z y n a le ż n o ś c i d o k l e r u d ie c e z ji. N a d to S o b ó r W a ­ ty k a ń s k i I I w p r o w a d z ił n o w e k r y t e r i u m p r z y n a le ż n o ś c i k a p ł a n a d o p r e z b i t e r i u m K o ś c io ła p a r t y k u l a r n e g o p r z e z w p r o w a d z e n ie n o ­ w e j i n s t y t u c j i p r a w n e j , a m ia n o w ic ie „ p r z y d z ie le n i a ” ( a d d i c t i o ) s. W o b e c te g o b is k u p n a t e r e n i e K o ś c io ła p a r t y k u l a r n e g o s k u p ia w o k ó ł sie b ie „ w s z y s tk ic h k a p ła n ó w d ie c e z ja ln y c h , to j e s t z a r ó w ­ n o k a p ł a n ó w d o je g o d ie c e z ji in k a r d y n o w a m y c h , j a k i ty c h , k t ó ­ r z y b ę d ą c in k a r d y n o w a n i d o i n n e j d ie c e z ji lu b p r a ł a t u r y są p r z y ­ d z ie le n i (a d d ic ti) d o p r a c y w je g o d ie c e z ji n a p e w ie n o k r e s c z a ­ s u ” 10. 2. M is ja k a n o n ic z n a a k a p ła n i z a k o n n i N a p o d s ta w ie te g o , co w y ż e j z o s ta ło p o w ie d z ia n e , w y d a w a ć b y się m o g ło , że d o g r o n a k a p ł a ń s k i e g o tw o r z ą c e g o p r e z b i t e r i u m d ie ­ c e z ji, n a l e ż ą ty lk o i w y łą c z n ie k a p ł a n i d ie c e z ja ln i. T y m c z a s e m w k o n s ty t u c ji d o g m a ty c z n e j o K o ś c ie le c z y ta m y , że ,,z k o le g iu m b is k u p i m z w ią z a n i są śc iśle z t y t u ł u k a p ł a ń s t w a i ś w ię te g o p o ­ s łu g i w a n ia w s z y s c y k a p ł a n i, z a r ó w n o d ie c e z ja ln i, j a k i z a k o n n i, i s to s o w n ie d o s w e g o p o w o ła n ia o r a z o tr z y m a n e j ła s k i s łu ż ą d o ­ b r u c a łe g o K e ś c io ła ” n . A w ię c S o b ó r W a ty k a ń s k i I I w y r a ź n i e s tw ie r d z a , że d o p r e z b i t e r i u m d ie c e z ji n a le ż ą n ie t y lk o k a p ł a n i d ie c e z ja ln i, a le r ó w n ie ż i z a k o n n i. J e d n a k p a w is ta je p e w n a t r u d n o ś ć w i n t e r p r e t a c j i te j w y p o w ie ­ d z i S o b o r u o r a z w odpow ied-zi n a p y ta n ie , w ja k i m s e n s ie n a le ż ą d o p r e z b i t e r i u m d ie c e z ja ln e g o k a p ł a n i z a k o n n i, s k o r o p o s ia d a ją „ s w o je w ła s n e k o n s ty t u c je z a k o n n e , s w o je w ła s n e z a d a n i a ta k n a t u r y i n d y w id u a ln e j (a sc e ty c z n e j), ja k o i w s p ó ln o to w e j (e x e m p ti, n o n e x e m p ti ) ” 12. T ru d n o ś ć tę p o w ię k s z a ją n ie d o s ta te c z n ie j a s n e t e k s t y s o b o r o w e w t e j s p r a w ie , a z w ła s z c z a s z e r e g o d p o w ie d z i u d z ie lo n y c h p r z e z K o m is je s o b o ro w e , z a jm u j ą c e się ty m p r o ­ b le m e m , „ n a lic z n e m o d i z g ło s z o n e p r z e z o jc ó w s o b o r o w y c h do te k s t u K o n s ty tu c ji d o g m a ty c z n e j o K o ś c ie le i do t e k s t u d e k r e t u o p a s te r s k ic h z a d a n ia c h b is k u p ó w w K o ś c ie le ” 13. 8 Por. K an. 111— 117. 9 Por. D B n. 28.

“ P i e r o n e k T., Rada K a p ła ń ska w y r a z e m soborow ej o d n o w y ,

P ra w o K an on iczn e 12 (1969) 3— 4, s. 13; por. C a r l i M., TJfficio p a ­ storale dei v e sc o vi e C hiese o rie n ta li cattoliche. C en esi sto rico -d o t- trin a le. T esto latin o e trad u zion e ita lia n a . E sp osizion e e com m en to

M otu P rop rio „E cclesia e sa n c ta e ”, ed. E lle D i Ci, T o rin o 1967, s. 339, 372— 373 (C ytu ję za: P ie r o n e k T., art. cyt., s. 13, przyp. 55).

11 K K n. 28. ,

12 Ł u k a s z y k R., T ro sk liw i w sp ó łp ra co w n icy u rzę d u biskupiego,

C o llecta n ea T h eo lo g ica 38 (1968) IV, s. 30.

6 Ks. W. K ra w cz y k N ie k t ó r z y z k a n o n i s tó w r o z w ią z a n ie te g o p r o b le m u w id z ą w p r z y ję c iu d w ó c h z n a c z e ń t e r m i n u „ p r e z b i t e r i u m ” : z n a c z e n ia s z e r ­ s z e g o i ściślejiSzego. W z n a c z e n iu s z e rs z y m p r z e z p r e z b i t e r i u m n a l e ż y r o z u m ie ć w s z y s tk ic h k a p ł a n ó w z a r ó w n o d ie c e z ja ln y c h j a k i z a k o n n y c h , a p o d s ta w ą t a k z r o z u m ia n e j w s p ó ln o ty j e s t w y łą c z ­ n i e k a p ł a ń s t w o C h r y s tu s o w e i u c z e s tn ic tw o w J e g o m is ji. T a k r o z u m ia n e p r e z b i t e r i u m z a p o d s ta w ę m ia ło b y w y łą c z n ie p r a w o B oże. N a to m ia s t p r z e z p r e z b i t e r i u m w z n a c z e n iu ś c is ły m n a l e ­ ż y z r o z u m ie ć k a p ł a n ó w d ie c e z ja ln y c h , k tó r z y z d a n y m K o ś c io ­ łe m p a r t y k u l a r n y m z w ią z a n i są n ie ty lk o z t y t u ł u p r a w a B o ż eg o a le r ó w n ie ż i k o ś c ie ln e g o 14. P r z e c iw k o t a k ie m u r o z u m i e n iu p r e z b i t e r i u m d ie c e z ja ln e g o , k tó ­ r e w e d łu g in n y c h k a n o n i s tó w j e s t n i e do p r z y ję c ia , s ta w ia n e są tr u d n o ś c i . P o p ie rw s z e S o b ó r n ig d z ie s a m n ie s ta w ia r o z r ó ż n ie n ia n a p r e z b i t e r i u m w ś c is ły m i s z e rs z y m z n a c z e n iu , a p o d r u g ie , p r z y z a ło ż e n iu s łu s z n o ś c i te j o p in ii, b is k u p d ie c e z ji, g d z ie p r a c u j ą w y łą c z n ie k a p ł a n i z a k o n n i, n ie p o s ia d a ł b y p r e z b i t e r i u m — a to j e s t s p r z e c z n e z p o ję c ie m K o ś c io ła i n a u k ą S o b o ru o k a p ł a ń ­ s tw ie 15.

A b y p r o b le m p r z y n a le ż n o ś c i k a p ł a n ó w z a k o n n y c h d o p r e z b i t e ­ r i u m d ie c e z ja ln e g o m ó g ł b y ć w ła ś c iw ie r o z w ią z y w a n y , w ydarje się, że n a l e ż y w r o z w ią z y w a n iu go iść d r o g ą b a r d z ie j te o lo g ic z n ą n iż k a n o n ic z n ą , c h o c ia ż p r z y z a ło ż e n iu , że d o p r e z b i t e r i u m K o ś c io ­ ła p a r t y k u l a r n e g o n a l e ż ą t y lk o k a p ł a n i d ie c e z ji, z p u n k t u w id z e ­ n i a p r a w n e g o ta k i e r o z w ią z a n ie j e s t z u p e łn ie s łu s z n e i k o n s e k w e n ­ tn i e o p a r t e n a i n s t y t u c j i i n k a r d y n a c j i . D e k r e t o p a s te r s k ic h z a ­ d a n i a c h b is k u p ó w w K o ś c ie le m ó w i, że w s z y s c y k a p ł a n i, n ie t y l ­ k o d ie c e z ja ln i a le r ó w n ie ż z a k o n n i 16, z a r ó w n o w y ję c i, j a k n ie - w y ję c i 17 są w z a s ię g u w ła d z y o r d y n a r iu s z a , k t ó r y o b e j m u je w s z y ­ s tk o to, co d o ty c z y k u l t u p u b lic z n e g o , tr o s k i d u s z p a s te r s k ie j, g ło ­ s z e n ia s ło w a B o ż eg o , w y c h o w a n ia r e li g ijn e g o o r a z w s z y s tk ie te s p r a w y , k t ó r e s ą z w ią z a n e z r e a liz a c j ą p o s ła n n ic tw a a p o s to ls k ie g o .

„ P o w y ż s z e c z y n n o ś c i w y p ły w a ją u k a p ł a n ó w z a k o n n y c h n ie z ic h s t a t u s u z a k o n n e g o , a le k a p ła ń s k ie g o . J a k o c z y n n o ś c i śc iśle k a p ł a ń s k i e m o g ą b y ć w y k o n y w a n e ty lk o w ś c is łe j w ię z i z b is k u ­ p e m . S tą d te ż p o w ie d z ie ć m o ż n a w ś w ie tle te g o ż d e k r e tu , że S o b ó r d o k o n a ł s p r e c y z o w a n ia n a s tę p u j ą c e j z a s a d y : k a ż d y k a p ł a n ,

sa c ra m en ta lis e t p r e s b y te r iu m in D ecreto „ P resb y tero ru m O rdinis”,

n. 8, P erio d ica de re m o ra li ca n o n ica litu rg ica 3 (1968) 331— 350. 14 R a m b a l d i J., art. cyt., s. 347— 348.

15 L e c u y e r J., L ’Eglise co n tin u e l’o eu v re sacerdotale d u C hrist,

La V ie S p ir itu e lle 47 (1965) 283; T a r a n e o n V., El sacerdocio a la lu z del C oncilio V aticano II, S a la m a n ca 1966, s. 102. (C ytu ję za R am ­

b a ld i J., art. cyt., s. 344, przyp. 43). 16 D B n. 28.

z a r ó w n o d ie c e z ja ln y , j a k i z a k o n n y , z k o n ie c z n o ś c i p r z y n a le ż y d o p r e z b ite r iu m , d ie c e z ji i p o z o s ta je w ś c is łe j w ię z i z b is k u p e m o r a z p o d le g a b is k u p o w i w e w s z y s tk im , co d o ty c z y b u d o w a n ia K o ś c io ła d ie c e z ja ln e g o . E g z e m p c ja b o w ie m w c a le n i e o z n a c z a n ie ­ z a le ż n o ś c i o d b i s k u p a 18, g d y ż łą c z n o ś ć z p a p ie ż e m ja k o g ło w ą k o le g iu m b is k u p ie g o p o w s ta je i z w ię k s z a n a j e s t d z ię k i łą c z n o ś c i z b is k u p e m ja k o g ło w ą k o le g iu m d i e c e z j a l n e g o I9. R e g u ła z a k o n ­ n a n a t o m ia s t i w s z e lk ie p r z y w ile je — j a k s tw ie r d z a w k o m e n ta ­ r z u A. G r i l l m e i e r 20 — n ie m a j ą w c a le n a c e lu w y iz o lo w a n ia k a p ł a n ó w z a k o n n y c h z K o śc io ła , a le je s z c z e g łę b s z e ic h w łą c z e n ie w k o ś c ie ln ą w s p ó ln o tę k a p ł a ń s k ą . M o ż n a p o w ie d z ie ć , że t e n w ła ś ­ n ie f a k t w łą c z e n ia w e w s p ó ln o tę s ta n o w i ta k ż e p u n k t w y jś c ia d l a o d n o w y ż y c ia z a k o n n e g o w d u c h u w s k a z a ń S o b o ru . P r e z b i ­ te r i u m w ię c d ie c e z ji to w s p ó ln o ta k a p ł a n ó w d ie c e z ja ln y c h j a k i z a k o n n y c h z b is k u p e m n a c z e le ” 21. N ie m n ie j Soból? n ie z m ie n ia z a s a d y , że k a p ł a n i z a k o n n i n ie są i n k a r d y n o w a n i do d ie c e z ji, a le d o z a k o n u 22. A w ię c p o d le g a ją c o d s t r o n y p r z y n a le ż n o ś c i d o p r e z b i t e r i u m d ie c e z ji b is k u p o w i, n ie p r z e s t a j ą n a d a l p o d le g a ć , j a k to b y ło d o ty c h c z a s w p r a w i e k o ­ d e k s o w y m , s w o im p r z e ło ż o n y m z a k o n n y m z r a c j i p r z y n a le ż n o ­ ś c i do z a k o n u 23, p e ł n ią c w K o ś c ie le , so b ie w ła ś c iw ą r o lę c h a r y ­ z m a ty c z n ą 3i. J e d n a k ż e , „ b io r ą c p o d u w a g ę c h a r a k t e r w ła ś c iw y k a ż d e m u z a k o n o w i w in n i c h ę tn ie p r z y s tę p o w a ć r ó w n ie ż d o z e w ­ n ę t r z n y c h d z ie ł a p o s to la tu ” 2S. N a d to w d e k r e c ie ty m c z y ta m y : „ K a p ła n i z a k o n n i, w y ś w ię c e n i d o z a d a ń k a p ł a ń s k i c h w ty m c e ­ lu , b y b y ć t r o s k liw y m i w s p ó łp r a c o w n i k a m i b is k u p ie g o s ta n u , są d z iś w m o ż n o śc i, w o b e c w z m a g a n ia się z a p o tr z e b o w a ń d u sz , s łu ­ ż y ć w ię k s z ą p o m o c ą b is k u p o m . D la te g o tr z e b a p o w ie d z ie ć , że w p e w ie n p r z e w i d z ia n y sp o só b p r z y n a le ż ą d o k l e r u d ie c e z ji, s k o ­ r o m a ją u d z i a ł w tr o s c e o d u s z e i w y p e łn i e n iu d z ie ł a p o s to la tu p o d w ła d z ą b is k u p ó w ” 28. I n a c z e j w ię c m ó w ią c n a le ż y p o s ta w ić n a s t ę p u j ą c ą r e g u łę : „ K a p ła n i z a k o n n i o t y le n a le ż ą d o k l e r u

18 Por. D B. n. 35 § 3.

19 G i b l e t J., D ie P rie ste r des „ zw e iten G rades”, w : D e E cclesia , II, F ra n k fu rt am M ain 1966, s. 209— 210.

20 G r i l l m e i e r A ., K o m m e n ta r z u m A r tik e l 28 der K irc h e n k o n sti­ tu tio n , w: D as Z w eite V a tik a n isch e K onzil, I, F reib u rg 1966, s. 255.

21 Ł u k a s z y k R., art. cyt., s. 31. 22 Por. K an. 115 i 585.

23 Por. K an. 630—631; D B. n. 35.

24 KK n. 44; por. B o u c h e t P., La hierarchie et l ’apostolat des re lig ie u x , R ev u e de D roit C an on iq u e 2— 3 (1968) 106— 111; G u i t t o n

J .,K ościół w sp ó łcze sn y, W arszaw a 1965, s. 247.

25 D B n. 33; por. P r o e s m a n s H., Z a k o n n ic y w p ra c y d u szp a ste r­ s k ie j d ie c e zja ln e j i p a ra fia ln ej, C on ciliu m 1— 10 (1966— 67) 487— 492.

8 Ks. W. K ra w cz y k d ie c e z ji, o i l e ( ą u a te n u s ) b io r ą u d z ia ł w p r a c y d u s z p a s te r s k ie j lu b z a jm u j ą się a p o s to ls tw e m ” 27-P o w s t a je p y ta n ie w ja k i sp o só b b is k u p m o ż e w e z w a ć k a p ła n a - z a k o n n e g o d o p r a c y d u s z p a s te r s k ie j lu b d z ie ł a p o s to la tu w d a ­ n y m K o ś c ie le p a r t y k u l a r n y m . N a to p y t a n i e o d p o w ia d a d e k r e t C h r is tu s D o m in u s b a r d z o o g ó ln ie , a m ia n o w ic ie to w e z w a n ie m a. s ię o d b y ć ,,w sp o só b p r a w o w i t y ” ( le g i tim e ) 2S, c z y li „ z a k o n n i k ó w n ie m o ż n a w e z w a ć in a c z e j, ja k z a p o ś r e d n ic tw e m p r a w o w ity c h p r z e ło ż o n y c h i z z a c h o w a n ie m p r z e p is ó w p r a w a ” 29. R e a s u m u ją c p o w y ż s z e r o z w a ż a n ia n a le ż y p o s ta w ić tw ie r d z e n ie :' K a p ł a n z a k o n n y w c h o d z i d o p r e z b i t e r i u m d ie c e z ja ln e g o p o p r z e z o tr z y m a n ie od b is k u p a m is ji k a n o n ic z n e j, p o p r z e z k tó r ą s ta je się u r z ę d o w y m i b e z p o ś r e d n im je g o w s p ó łp r a c o w n ik ie m w p a s t e r ­ s k ie j p o s łu d z e n a u c z a n ia , u ś w ię c a n ia i r z ą d z e n ia 30. Z a k o ń czen ie A w ię c d ie c e z ja ln e p r e z b i t e r i u m w K o ś c ie le p a r t y k u l a r n y m o - b e j m u j e n ie ty lk o k a p ł a n ó w d ie c e z ja ln y c h in k a r d y n o w a n y c h cz y d ie c e z ji p r z y d z ie lo n y c h , a le i k a p ł a n ó w z a k o n n y c h p o s ia d a j ą c y c h m is ję k a n o n ic z n ą . Z c a ło śc i n a s z y c h r o z w a ż a ń w id a ć , że i n k a r d y - n a c ja , p r z y d z ie le n ie i m is ja k a n o n ic z n a , w o p a r c iu o e le m e n t z a s a d n ic z y s a k r a m e n t u k a p ł a ń s t w a , s ta n o w i o p r z y n a le ż n o ś c i do ­ d a n e g o p r e z b i t e r i u m p a r t y k u l a r n e g o , d z ię k i k tó r y m u k a ż d e g o k a p ł a n a d ie c e z ja ln e g o i z a k o n n e g o , a k t u a l i z u j e się s a k r a m e n t a l n e u c z e s tn ic tw o w ś w ię ty c h z a d a n i a c h b is k u p a , a w ię c w n a u c z a n iu ,, u ś w ię c a n iu i p a s te r z o w a n iu .

N a d to n a le ż y s tw ie rd z ić , że w ś w ie tle u s ta w o d a w s tw a p o s o b o ­ r o w e g o p r z y n a le ż n o ś ć d o p r e z b i t e r i u m d ie c e z ja ln e g o , c h o c ia ż w y ­ n i k a z r ó ż n y c h i n s t y t u c j i k a n o n ic z n y c h , j e s t a n a lo g ic z n ie p o d o b n a ^ a n a w e t to ż s a m a , g d y c h o d z i o k a p ł a n ó w d o d ie c e z ji p r z y d z ie lo ­ n y c h i k a p ł a n ó w z a k o n n y c h p o s ia d a ją c y c h w d a n e j d ie c e z ji m i­ s ję k a n o n ic z n ą .

De m issione canonica in realisatione presbyterii dioecesani E x C odice Iu ris C an on ici p a tet sa cerd o tes d io ecesa n o s solu m ad p resb y teriu m d io ecesa n u m p ertin ere (can. 111). Alia-m d octrin am in h a e re C o n ciliu m Y a tica n u m II ex p o n it. E x c o n stitu tio n e L u m e n g e n tiu m

27 P i e r o n e k T., art. cyt., s. 15. 28 D B n. 35.

29 S a cro sa n ctu m O ec u m e n ic u m C oncilium V a tic a n u m S e c u n d u m r. S ch e m a . D ecreti De p a storali episcoporum m u n e re in Ecclesia, T e x - tu s em e n d a tu s et R elationes, T yp is P o ly g lo ttis V a tica n is 1964, s. 72.

30 Por. R o u s s e a u J., De re la tio n ib u s iu rid icis relig io so ru m cum. sacra hierarchia recognoscendis, A p ollin aris 40 (1967) 250; L e c u y e r

(n. 28) et d ecreto C h ristu s D o m inus (n. 28) evad it, ut ad p resb yteriu m

d io ecesa n u m p ertin ea n t etia m ii sa cerd o tes, q u i ad curam an im aru m tem p o r a le m a lic u i E c c le sia e p a rticu la ri a d d icti sunt n ecn o n sa cerd o tes r e lig io s i q u a m v is so llic itu d in e m a n im aru m cum ep iscopo in e iu s d ioe- c e s i h ab en tes.

A u cto r in hoc articu lo v o lu it resp o n sio n em dare in q u aestion e: quo m odo sa cerd o tes d io ecesi ad cura an im aru m tem p o ra lem a d d icti et r e lig io s i p ertin ere p o ssu n t ad p resb y teriu m d io ecesa n u m a licu iu s E c­ c le s ia e p a rticu la ris ra tio n e in ca rd in a tio n is in sua d io ecesi v e l in scrip - tio n is in sua r e lig io n e m an en tes?

P rim u m v a ria s op in ion es ca n o n ista ru m in hac q u a estio n e d isserta n - tiu m e x p o n it d en iq u e dat o p in ion em suam . S ecu n d u m eam op in ion em . in stru m en tu m in corp oration is ad p resb y teriu m d io ecesa n u m m issio ca n o n ica est prop ter quam p a rticip a tio sa cerd o tu m sa cra m en ta lis in sacris m u n erib u s ep isco p i actu atu r. A d iu n cti u n ita te u n iu s S a cerd o tii C h risti et p a rticip a n tes in m u n erib u s sacris u n iu s ep isco p i u n u m p res­ b y te r iu m d io ecesa n u m a tq u e u n am fa m ilia m sa cerd o ta lem c o n stitu - unt.

In lu c e d octrin ae C on cilii V a tica n i II ad p resb y teriu m d io ecesa n u m p ertin en t n on solu m sa cerd o tes d io ecesi in ca rd in a ti sed etia m ei ad ­ d ic ti n ecn o n relig io si, qui in ea m issio n em can on icam habent.