AWANS ZAWODOWY NAUCZYCIELI – POSTĘPOWANIE EGZAMINACYJNE
ZADANIA ORGANU PROWADZĄCEGO SZKOŁĘ (według stanu prawnego na 27 marca 2013 r.) Podstawy prawne :
1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela – w szczególności rozdział 3a Awans zawodowy nauczycieli (j. t. Dz.U. z 2014 r., poz. 191 z późn.zm.).
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 marca 2013 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. z 2013 r., poz. 393) – obowiązujące z dniem następującym po dniu ogłoszenia (ogłoszono 26 marca 2013 r.) tj. z dniem 27 marca 2013 r.
3. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (j. t. Dz. U. z 2013 r., poz.
267 z późn.zm.).
I. Postępowanie egzaminacyjne w sprawie nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego:
1. Organ prowadzący szkołę w drodze decyzji administracyjnej nadaje stopień nauczyciela mianowanego – art. 9b ust. 4 pkt 2 KN; oznacza to, że jest organem administracji publicznej w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego właściwym do przeprowadzenia postępowania egzaminacyjnego dla nauczyciela kontraktowego w sprawie o nadanie kolejnego stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego.
2. Warunki jakie musi spełnić nauczyciel kontraktowy, aby uzyskać stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego są następujące – art. 9b ust. 1 KN:
a/ wymagania kwalifikacyjne, tzn. posiadanie kwalifikacji wymagane do zajmowania danego stanowiska, określone w art. 9 KN oraz przepisach wykonawczych rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. nr 50, poz. 400) (z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego wynika, że (wyrok z dnia 13.02.2007r. NSA W-wa I OSK 541/06) : „ W świetle art. 9b ust. 1 Karty Nauczyciela ocena spełniania przez nauczyciela ubiegającego się o awans zawodowy wymagań kwalifikacyjnych powinna być dokonana na dzień złożenia przez niego wniosku, a nie na dzień rozpoczęcia stażu. Za taką wykładnią tego przepisu przemawiają względy celowościowe.”);
b/ odbycie wymaganego stażu – wymiar stażu określają przepisy:
- art. 9c ust. 1 pkt 2 KN – 2 lata i 9 miesięcy – staż podstawowy,
- art. 9c ust. 2 KN – staż skrócony do roku i 9 miesięcy (za zgodą dyrektora szkoły), staż rok i 9 miesięcy (co najmniej stopień naukowy doktora),
- art. 9c ust. 11 oraz art. 9g ust. 8 KN – staż dodatkowy – 9 miesięcy (zgoda dyrektora), c/ uzyskanie pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres odbytego stażu, d/ zdanie egzaminu przed komisją egzaminacyjną.
3. Organ prowadzący szkołę w drodze decyzji administracyjnej nadaje również stopień nauczyciela mianowanego uzyskany z dniem nawiązania stosunku pracy w zakładzie kształcenia nauczycieli, nauczycielom akademickim posiadającym stopień naukowy oraz legitymującym się co najmniej 3-letnim okresem pracy w szkole wyższej - na podstawie przepisów art. 9a ust. 4 KN.
4. Postępowanie egzaminacyjne o nadanie stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego zostaje wszczęte z dniem złożenia przez nauczyciela wniosku o podjęcie tego postępowania do właściwego organu prowadzącego szkołę, po odbytym stażu, zakończonym pozytywną oceną dorobku zawodowego:
a/ nauczyciel kontraktowy ubiegający się o stopień nauczyciela mianowanego składa wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego w roku uzyskania pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu (tzn. do końca roku kalendarzowego, w którym otrzymał ocenę) – art. 9d ust. 7 KN,
b/ nauczycielom, którzy złożą wnioski o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego : - do dnia 30 czerwca danego roku właściwy organ po przeprowadzonym postępowaniu wydaje decyzję o nadaniu lub odmowie nadania odpowiedniego stopnia awansu zawodowego w terminie do dnia 31 sierpnia danego roku – art. 9b ust. 3 KN;
- jeżeli nauczycielowi po przeprowadzonym postępowaniu zostanie nadany wyższy stopień awansu zawodowego, zmiana wysokości wynagrodzenia w tym przypadku następuje z pierwszym dniem roku szkolnego następującym po wydaniu decyzji – art. 39 ust. 1 KN,
- do dnia 31 października danego roku organ wydaje odpowiednio decyzję w terminie do dnia 31 grudnia danego roku – art. 9b ust. 3a KN, a zmiana wysokości wynagrodzenia w tym przypadku następuje z dniem 1
stycznia danego roku, następującego po roku kalendarzowym, w którym nauczyciel uzyskał wyższy stopień awansu – art.39 ust.1a KN.
II. Zadania organu prowadzącego szkołę jako organu przeprowadzającego postępowanie egzaminacyjne w sprawie nadania stopnia nauczyciela mianowanego :
Uwaga! postępowanie w sprawie uzyskania kolejnego stopnia awansu zawodowego jest postępowaniem administracyjnym szczególnym; w związku z tym w sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy – Karta Nauczyciela oraz rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 marca 2013 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli
stosują się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.1) upoważniony pracownik organu prowadzącego szkołę przyjmuje wniosek nauczyciela kontraktowego o podjęcie postępowania egzaminacyjnego na stopień nauczyciela mianowanego wraz z załączoną wymaganą dokumentacją określoną w § 9 ust. 1 pkt 1 – 4 rozporządzenia - data przyjęcia wniosku jest dniem wszczęcia postępowania (wniosek należy oznaczyć datą wpływu);
2) właściwy organ nadający stopień awansu zawodowego przeprowadza analizę formalną złożonego wniosku i załączonej dokumentacji - § 11 ust. 1 rozporządzenia – do wniosku nauczyciel dołącza dokumentację, o której mowa w § 9 ust. 1 pkt 1 i 2 lit. a-d rozporządzenia w brzmieniu obowiązującym od 27 marca 2013 r.
a/ z przeprowadzonej analizy formalnej sporządza protokół zgodnie z obowiązującą zasadą pisemności postępowania administracyjnego określoną w art. 14 § 1 k.p.a.,
b/ jeżeli wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego lub załączona dokumentacja nie spełniają wymagań formalnych, organ przeprowadzający postępowanie wskazuje szczegółowo stwierdzone braki i wyznacza termin (14 dni) na ich uzupełnienie – w piśmie skierowanym do nauczyciela - § 11 ust. 2 rozporządzenia,
c/ jeżeli nauczyciel w wyznaczonym terminie nie uzupełni wskazanych braków, wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego pozostaje bez rozpoznania – § 11 ust. 2 rozporządzenia w związku z art.
64 § 2 k.p.a.,
d/ o terminie i miejscu przeprowadzenia egzaminu organ powiadamia nauczyciela, który złożył wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego, na co najmniej 14 dni przed datą posiedzenia komisji egzaminacyjnej - § 11 ust. 3 rozporządzenia;
3) Powołanie komisji egzaminacyjnej – komisje kwalifikacyjne i egzaminacyjne mogą prowadzić postępowanie przez cały rok w miarę wpływania wniosków o podjęcie odpowiedniego postępowania :
a/ komisję egzaminacyjną dla nauczycieli ubiegających się o stopień nauczyciela mianowanego powołuje organ prowadzący szkołę – art. 9g ust. 2 KN,
b/ skład komisji – art. 9g ust. 2 pkt 1 – 4 KN:
- przedstawiciel organu prowadzącego szkołę, jako jej przewodniczący, - przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny,
- dyrektor szkoły,
- dwaj eksperci z listy ekspertów ustalonej przez Ministra Edukacji Narodowej – organ powołujący komisję zobowiązany jest zapewnić w niej udział ekspertów posiadających kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole tego samego typu i rodzaju co szkoła, w której nauczyciel jest zatrudniony, z których co najmniej jeden naucza tego samego przedmiotu lub prowadzi ten sam rodzaj zajęć co nauczyciel - § 10 ust. 1 rozporządzenia,
- do składu komisji na wniosek nauczyciela powołuje się przedstawiciela związku zawodowego (nauczyciel wskazuje związek zawodowy) – art. 9g ust. 5 KN;
c/ organ, który powołuje komisję egzaminacyjną zapewnia jej obsługę administracyjno-biurową oraz pokrywa wydatki związane z jej działalnością.
III. Zadania i organizacja pracy komisji egzaminacyjnej:
1) przeprowadzenie egzaminu podczas którego nauczyciel kontraktowy, ubiegający się o stopień nauczyciela mianowanego - § 12 ust 2 rozporządzenia:
a/ dokonuje prezentacji dorobku zawodowego,
b/ odpowiada na pytania członków komisji w zakresie spełniania niezbędnych wymagań określonych w § 7 ust. 2 rozporządzenia;
b) każdy z członków komisji ocenia spełnianie przez nauczyciela wymagań niezbędnych do uzyskania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego w punktach według skali od 0 do 10 - § 13 ust. 2 rozporządzenia,
c) na podstawie ogólnej liczby punktów przyznanych przez poszczególnych członków oblicza się średnią arytmetyczną punktów, z zastrzeżeniem, że jeżeli liczba członków komisji jest większa niż 3, należy przed obliczeniem średniej arytmetycznej odrzucić jedną najwyższą i jedną najniższą ocenę punktową - § 13 ust. 3 rozporządzenia,
d) jeżeli tak obliczona średnia arytmetyczna wynosi co najmniej 7 punktów, oznacza to, że nauczyciel zdał egzamin przed komisją egzaminacyjną - § 13 ust. 4 rozporządzenia,
e) w sprawach dotyczących prac komisji nieuregulowanych przepisami rozporządzenia, decyduje komisja w drodze głosowania zwykłą większością głosów obecnych na posiedzeniu członków - § 15 rozporządzenia.
3) dokumentowanie prac komisji egzaminacyjnej:
a) w przypadku zdania przez nauczyciela egzaminu komisja egzaminacyjna wydaje nauczycielowi zaświadczenie o zdaniu egzaminu – art. 9g ust. 9 KN – według wzoru określonego w załączniku nr 2 do rozporządzenia; - rejestr wydanych zaświadczeń prowadzi organ, który powołał komisję – art. 9g ust. 9 KN,
b) protokół z przebiegu prac komisji egzaminacyjnej w szczególności powinien zawierać - § 14 ust. 1 rozporządzenia:
- datę i miejsce posiedzenia komisji, - imienny skład komisji,
- pytania zadane nauczycielowi w czasie egzaminu,
- informację o udzielonych przez nauczyciela odpowiedziach,
- uzyskane przez nauczyciela oceny punktowe przyznane przez poszczególnych członków komisji, - obliczoną średnią arytmetyczną punktów, o której mowa wyżej pkt 2c,
- uzasadnienie oceny punktowej, - podpisy członków komisji.
IV. Zakończenie postępowania egzaminacyjnego – wydanie decyzji:
Zgodnie z art. 104 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji. Ponadto przepisy art. 107 § 1 i § 2 k.p.a. ustalają wymagane elementy treści decyzji administracyjnej.
1) Organ prowadzący szkołę po przeprowadzonym postępowaniu egzaminacyjnym wydaje decyzję administracyjną w sprawie awansu zawodowego nauczyciela – art. 9b ust. 4 KN:
a) akt nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego - po spełnieniu warunki określonych w art. 9b ust. 1 KN - wymagane elementy treści decyzji określa art. 9b ust. 5 KN, a wzór aktu stanowi załącznik nr 4 do rozporządzenia,
b) decyzję o odmowie nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, w przypadku niespełnienia przez nauczyciela warunków, o których mowa w art.9b ust.1 KN;
uwaga! każda wydana decyzja administracyjna powinna zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o możliwości wniesienia odwołania – ( decyzja administracyjna składa się z sentencji, czyli rozstrzygnięcia danej sprawy i uzasadnienia tego rozstrzygnięcia).
2) Organ prowadzący szkołę zobowiązany jest do prawidłowego gromadzenia i przechowywania oraz archiwizowania dokumentacji dotyczącej:
a) wykonywanych czynności proceduralnych przeprowadzonego postępowania egzaminacyjnego dla nauczycieli kontraktowych ubiegających się o stopień nauczyciela mianowanego, w tym protokoły i dokumentacja dotycząca pracy komisji egzaminacyjnej - § 14 ust. 2 rozporządzenia,
protokoły i dokumentację organ prowadzący postępowanie egzaminacyjne udostępnia w trybie art. 9h KN, organom nadzorującym czynności podejmowane w postępowaniu o nadanie nauczycielom stopnia awansu zawodowego - § 14 ust. 2 rozporządzenia.
V. Inne decyzje administracyjne wydawane w zakresie awansu zawodowego nauczycieli - organ prowadzący szkołę w drodze decyzji administracyjnej nadaje stopień nauczyciela mianowanego – art. 9b ust. 4 pkt 2 KN:
1
)
na podstawie art. 9a ust. 4 KN - nauczycielom akademickim, posiadającym stopień naukowy oraz legitymującym się co najmniej 3-letnim okresem pracy w szkole wyższej, z dniem nawiązania stosunku pracy w zakładzie kształcenia nauczycieli lub kolegium pracowników służb społecznych stopień nauczyciela mianowanego. - wzór decyzji załącznik nr 6 rozporządzenia,2) na podstawie art. 9f ust. 1 KN wydaje nowy akt nadania stopnia nauczyciela mianowanego, na wniosek nauczyciela, który w trakcie pracy zawodowej uzyskał wyższy poziom wykształcenia niż określony w wydanej wcześniej decyzji;
* decyzje powyższe winny zawierać odpowiednio uzasadnienie, uwzględniające i określające w swojej treści tryb, warunki i przyczyny jej wydania.
VI. Zadania organu prowadzącego szkołę w zakresie procedur awansu zawodowego nauczycieli jako organu administracji publicznej wyższego stopnia:
1. Zgodnie z art. 9b ust. 7 pkt 1 ustawy - Karta Nauczyciela organ prowadzący szkołę jest organem wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego w sprawach:
1) o nadanie lub odmowę nadania stopnia awansu zawodowego rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnej przez dyrektora szkoły – postępowanie odwoławcze:
a) od decyzji wydanej w I instancji służy stronie odwołanie do organu administracji publicznej wyższego stopnia w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie za pośrednictwem organu, który wydał decyzję – art. 127 – 131 k.p.a.,
b) jeżeli organ administracji publicznej I instancji, który wydał decyzję uzna, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie, może wydać nową decyzję, w której uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję – art.
132 k.p.a. – od nowej decyzji służy stronom odwołanie,
c) jeżeli organ I instancji nie wyda decyzji w myśl art. 132 k.p.a., jest zobowiązany przesłać odwołanie wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu w terminie 7 dni od dnia, w którym otrzymał odwołanie – art. 133 k.p.a.,
d) załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania – art. 35 § 3 k.p.a.,
e) organ odwoławczy wydaje decyzję na podstawie art. 138 k.p.a., z uwzględnieniem przepisów art.
139 k.p.a.,
f) decyzja ta jest ostateczna, tzn. nie przysługuje stronie dalszy środek odwoławczy, a jedynie prawo do złożenia skargi do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego, w przypadku niezgodności decyzji z prawem;
VII. Podsumowanie – spis podstawowych zadań organu prowadzącego szkołę w procedurze awansu zawodowego nauczycieli:
1.Przeprowadzenie postępowania egzaminacyjnego na wniosek nauczyciela kontraktowego ubiegającego się o stopień nauczyciela mianowanego:
a) przyjęcie wniosku wraz z wymaganą dokumentacją,
b) przeprowadzenie analizy formalnej wniosku i załączonej dokumentacji, o której mowa w § 9 rozporządzenia,
c) powołanie komisji egzaminacyjnej, w tym ustalenie przewodniczącego, którym jest przedstawiciel organu prowadzącego szkołę,
d) zawiadomienie nauczyciela o terminie i miejscu posiedzenia komisji, e) zapewnienie obsługi administracyjno-biurowej komisji,
f) prowadzenie rejestru zaświadczeń o zdaniu egzaminu, wydawanych przez komisję oraz rejestru wydanych decyzji,
g) wydanie i doręczanie decyzji:
- aktu nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, albo - o odmowie nadania stopnia nauczyciela mianowanego.
(uwaga! zgodnie z art. 15 KN przy nadawaniu stopnia nauczyciela mianowanego nauczyciel składa ślubowanie, potwierdzając je podpisem, według roty określonej w tym przepisie).
2. Inne zadania organu prowadzącego szkołę:
2) Przedstawiciel organu prowadzącego szkołę może uczestniczyć w charakterze obserwatora w pracach komisji kwalifikacyjnej dla nauczyciela ubiegającego się odpowiednio o stopień nauczyciela kontraktowego lub dyplomowanego, o ile nie wchodzi w skład tej komisji – art. 9g ust. 4 KN.
3) Przeprowadzanie postępowań i podejmowanie rozstrzygnięć w drodze decyzji administracyjnej w ramach realizowanych zadań organu administracji publicznej wyższego stopnia w stosunku do decyzji wydawanych przez dyrektora szkoły, w zakresie postępowania odwoławczego oraz o stwierdzenie nieważności decyzji.
4) Przechowywanie i archiwizowanie pełnej dokumentacji dotyczącej procedur awansu zawodowego nauczycieli na poszczególnych etapach - § 14 ust. 2 rozporządzenia.
Uwaga! – w zakresie postępowania o nadanie stopnia awansu zawodowego nauczyciela w sprawach nieuregulowanych w przepisach ustawy – Karta Nauczyciela oraz rozporządzenia zastosowanie mają przepisy proceduralne Kodeksu postępowania administracyjnego, a w tym zasady ogólne postępowania administracyjnego ustalone w rozdziale 2 art. 6 –16.
W związku z powyższym zwraca się uwagę na uwzględnianie odpowiednio tych przepisów w ramach podejmowanych czynności, a w szczególności na zasady ogólne określone w:
- art. 10 § 1 k.p.a. – zasada czynnego udziału strony w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwienie wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań - art. 14 § 1 k.p.a. – zasada pisemności – sprawy należy załatwiać w formie pisemnej.
Wydział Organizacyjny
Kuratorium Oświaty w Olsztynie
10 kwietnia 2013 r., aktualizacja 2 września 2014 r. (Wydział Administracyjno-Prawny)
