POŻYCZKA KREDYT BANKOWY

POŻYCZKA

KREDYT BANKOWY

Dorota Wieczorkowska

Zakład Prawa Gospodarczego i Handlowego

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego

UMOWA POŻYCZKI

UMOWA POŻYCZKI

• Art.  720 par. 1 KC

• Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się

przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

POŻYCZKA - FORMA

• Art.. 720 par. 2 KC

• Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.

ODSTĄPIENIE OD UMOWY PRZEZ DAJĄCEGO POŻYCZKĘ

• Art.. 721 KC

• Dający pożyczkę może odstąpić od umowy i odmówić wydania przedmiotu pożyczki, jeżeli zwrot pożyczki jest wątpliwy z

powodu złego stanu majątkowego drugiej strony. Uprawnienie to nie przysługuje dającemu pożyczkę, jeżeli w chwili zawarcia umowy o złym stanie majątkowym drugiej strony wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć.

TERMIN ZWROTU POŻYCZKI

• Art.  723 KC

• Jeżeli termin zwrotu pożyczki nie jest oznaczony, dłużnik obowiązany jest zwrócić pożyczkę w ciągu sześciu tygodni po wypowiedzeniu przez dającego pożyczkę.

CZY UMOWA POŻYCZKI JEST UMOWĄ ODPŁATNĄ?

• Co do zasady – NIE.

• Może być odpłatna w formie odsetek lub prowizji.

• Pożyczka bankowa – jest zawsze odpłatna.

ODSETKI „KAPITAŁOWE”

• Art.  359.  [Odsetki] §  1.  Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.

• §  2.  Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.

• §  2¹.  Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne).

• §  2².  Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.

• §  2³.  Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.

• §  3.  (uchylony).

• §  4.  Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", wysokość odsetek ustawowych.

KUMULACJA ODSETEK

• Jakie odsetki należy naliczać w przypadku, gdy dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia polegającego na zwrocie sumy pożyczki?

• „Kapitałowe”?

• Za opóźnienie?

• Skumulowane odsetki „kapitałowe” i za opóźnienie?

PROJEKTOWANA USTAWA

„ANTYLICHWIARSKA”

• http://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/095F06BE400BAD04C1 25842E0029DA26/%24File/3600.pdf

• Planowano wprowadzić szereg zmian w zakresie umów

pożyczki zawieranej z osobą fizyczną, dla której umowa ta nie jest bezpośrednio związana z wykonywaną działalnością

gospodarczą lub zawodową.

UMOWA KREDYTU BANKOWEGO

UMOWA KREDYTU BANKOWEGO

• Art.  69.  PrBank

• 1.  Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych

terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

• 3.  W przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż

waluta polska, kredytobiorca może dokonywać spłaty rat kapitałowo-odsetkowych oraz

dokonać przedterminowej spłaty pełnej lub częściowej kwoty kredytu bezpośrednio w

tej walucie. W tym przypadku w umowie o kredyt określa się także zasady otwarcia i

prowadzenia rachunku służącego do gromadzenia środków przeznaczonych na spłatę

kredytu oraz zasady dokonywania spłaty za pośrednictwem tego rachunku.

UMOWA KREDYTU BANKOWEGO

• Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:

• 1) strony umowy;

• 2) kwotę i walutę kredytu;

• 3) cel, na który kredyt został udzielony;

• 4) zasady i termin spłaty kredytu;

• 4a) w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu;

• 5) wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany;

• 6) sposób zabezpieczenia spłaty kredytu;

• 7) zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu;

• 8) terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych;

• 9) wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje;

• 10) warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

ZDOLNOŚĆ KREDYTOWA

• Art.  70.  PrBank

• 1.  Bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej kredytobiorcy. Przez zdolność kredytową

rozumie się zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Kredytobiorca jest obowiązany przedłożyć na żądanie banku dokumenty i informacje niezbędne do dokonania oceny tej zdolności.

• 2.  Osobie fizycznej, prawnej lub jednostce organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, o ile posiada zdolność prawną, które nie mają zdolności kredytowej, bank może udzielić kredytu pod warunkiem:

• 1) ustanowienia szczególnego sposobu zabezpieczenia spłaty kredytu;

• 2) przedstawienia niezależnie od zabezpieczenia spłaty kredytu programu naprawy gospodarki podmiotu, którego realizacja zapewni - według oceny banku - uzyskanie zdolności kredytowej w określonym czasie, przy czym programem naprawy

gospodarki podmiotu, o którym mowa powyżej, może być w szczególności układ przyjęty w ramach postępowania

restrukturyzacyjnego prowadzonego zgodnie z ustawą z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2019 r.

poz. 243, z późn. zm.).

• 3.  Kredytobiorca jest obowiązany umożliwić podejmowanie przez bank czynności związanych z oceną sytuacji finansowej i gospodarczej oraz kontrolę wykorzystania i spłaty kredytu.

• 4.  Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio przy udzielaniu kredytu nowoutworzonemu przedsiębiorcy, osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, o ile posiada zdolność prawną.

ZAKOŃCZENIE UMOWY KREDYTU BANKOWEGO

• Art.  75.  [Wypowiedzenie umowy kredytu]

• 1.  W przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu, o ile ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej.

• 2.  Termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni.

• 3.  Wypowiedzenie umowy kredytu z powodu utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej lub zagrożenia jego upadłością nie może nastąpić, jeżeli bank zgodził się na realizację przez kredytobiorcę programu naprawczego.

• 4.  Przepis ust. 3 stosuje się przez cały okres realizacji programu naprawczego, chyba że bank stwierdzi, iż program naprawczy nie jest w sposób należyty realizowany.

• Art.  75a.  [Termin spłaty kredytu]

• 1.  O ile umowa kredytu nie stanowi inaczej, termin spłaty kredytu jest terminem zastrzeżonym na rzecz obu stron.

• 2.  W przypadku gdy strony ustaliły termin spłaty kredytu dłuższy niż rok, kredytobiorca może wypowiedzieć umowę z zachowaniem terminu trzymiesięcznego.

KREDYT INDEKSOWANY DO FRANKA SZWAJCARSKIEGO

• Powodowie zawarli z poprzednikiem prawnym pozwanego banku umowę kredytową, zgodnie z którą bank zobowiązał się oddać do dyspozycji kredytobiorców kwotę 368 000 zł, przy czym zastrzeżono, że kredyt jest indeksowany do waluty obcej CHF (§ 2 ust. 1 umowy).

Kredyt oprocentowany był według zmiennej stopy procentowej ustalanej jako suma stopy referencyjnej LIBOR 3M (CHF) oraz stałej marży banku (§ 3 umowy), zaś raty kredytu pobierane były z rachunku bankowego prowadzonego w złotych polskich (§ 6 umowy). Integralną część umowy stanowił Regulamin kredytu hipotecznego udzielanego przez Bank (...). Zgodnie z § 7 ust.

4 zd. 1 regulaminu w przypadku kredytów indeksowanych do waluty obcej, wypłata kredytu następuje w złotych według kursu nie niższego niż kurs kupna zgodnie z Tabelą obowiązującą w momencie wypłaty środków z kredytu. Natomiast po myśli § 9 ust. 1 lit. a regulaminu w przypadku kredytów indeksowanych do waluty obcej raty kredytu podlegające spłacie wyrażone są w walucie obcej i w dniu wymagalności raty kredytu pobierane są z rachunku bankowego kredytobiorców prowadzonego w złotych według kursu sprzedaży zgodnie z Tabelą obowiązującą w Banku na koniec dnia roboczego poprzedzającego dzień wymagalności raty spłaty kredytu.

WYROK TSUE W SPRAWIE C-260/18

• Czy klauzula indeksacyjna jest elementem przedmiotowo istotnym umowy kredytu bankowego indeksowanego do waluty obcej?

• Czy umowa kredytu bankowego indeksowana do waluty obcej może trwać nadal po stwierdzeniu nieważności (abuzywności) klauzuli indeksacyjnej?

• Czy w razie unieważnienia klauzuli indeksacyjnej należy stosować

oprocentowanie kredytu według stóp procentowych właściwych dla PLN, czy też stosować postanowienia umowy?

• Czy w razie stwierdzenia nieważności klauzuli indeksacyjnej można

zastąpić orzeczeniem sądu postanowienia umowy dotyczące wysokości stopy procentowej odsetek?