Podmioty prawa międzynarodowego

(1)

Podmioty prawa

międzynarodowego

(2)

 Państwo

 Organizacje międzynarodowe

 Niesuwerenne organizacje terytorialne

 Watykan – Stolica Apostolska

 Naród

 Powstańcy

 Strona wojująca

 Jednostka

Podmioty prawa

międzynarodowego

(3)

Pierwotne

• Państwo

Wtórne

• Organizacje międzynarodowe

• Niesuwerenne organizacje terytorialne

• Watykan – Stolica Apostolska

• Naród

• Powstańcy

• Strona wojująca

• Jednostka

Podmioty prawa

międzynarodowego

(4)

 Określone terytorium

 Ludność

 Suwerenna władza

Państwo

(5)

 Stała ludność

 Określone terytorium

 Rząd

 Zdolność do utrzymywania stosunków z innymi państwami

Państwo – konwencja z Montevideo

(6)

Prawa państwa

Zasadnic

ze Nabyte

(7)

 Prawo do istnienia

 Prawo do niezawisłości

 Prawo do równości

 Prawo do utrzymywania stosunków międzynarodowych

 Prawo do czci

Prawa zasadnicze

(8)

 Sposoby powstania



Oderwanie się części terytorium państwa



Rozpad państwa na kilka państw



Połączenie się kilku państw w jedno



Utworzenie nowego państwa na terytorium nie podlegającym suwerenności żadnego państwa

Powstanie państwa

(9)

 Inkorporacja

 Rozpadnięcie się

 Połączenie

Upadek państwa

(10)

 Teoria tabula rasa

 Teoria prawa wyboru

 Teoria kontynuacji z prawem wypowiedzenia

 Teoria prawa do namysłu

Ciągłość i sukcesja państw

(11)

 Konwencja Wiedeńska o sukcesji państw w stosunku do traktatów z 1978 r.

 Nowe państwo – tabula rasa

 Powstanie przez zjednoczenie (podział) – kontynuacja ipso iure

Ciągłość i sukcesja państw

(12)

Typy sukcesji Typy sukcesji

Rozpad państwaRozpad

państwa SukcesjaSukcesja Zjednoczenie państwa (inkorporacja)

Zjednoczenie państwa (inkorporacja)

Cesja Cesja

Powstanie nowego państwa niepodległego

Zasada kontynuacji ipso iure

Zasada przesuwalnoś

ci granic Zasada tabula

rasa

(13)

 Zasada suwerennej równości państw

Wszystkie państwa korzystają z suwerennej równości. Mają one równe

prawa i obowiązki oraz są równymi członkami wspólnoty międzynarodowej, niezależnie od różnic gospodarczych, społecznych, politycznych lub innego rodzaju.

W szczególności suwerenna równość obejmuje następujące składniki:

(a) Państwa są równe pod względem prawnym,

(b) Każde państwo korzysta z praw związanych z pełną suwerennością, (c) Każde państwo ma obowiązek szanowania osobowości innego państwa, (d) Integralność terytorialna i niepodległość polityczna państwa są

nienaruszalne.

(e) Każde państwo ma prawo swobodnie wybrać i rozwijać swój system polityczny, społeczny, gospodarczy i kulturalny,

(f) Każde państwo ma obowiązek w pełni stosować się w dobrej wierze do swych międzynarodowych zobowiązań oraz współżyć w pokoju z innymi państwami.

Suwerenność państw

(14)

 Stan zobowiązań prawnomiędzynarodowych

 Jej zakres jest zmienny w czasie

 Jej zakres jest zmienny podmiotowo

Kompetencja własna państwa

(15)

 Zakaz mieszania się państw w sporawy należące do kompetencji własnej innych państw

 Doktryna Calvo-Drago

Zasada nieinterwencji

(16)

 Państwa prawnie są równe

 Każde państwo korzysta z prawa pełnej suwerenności

 Osobowość państwa, jak również jego integralność terytorialna i niezależność polityczna muszą być szanowane

Równość państw

(17)

 Materialne (np. równość systemów prawa wewnętrznego)

 Proceduralne (np. podpisywanie w kolejności alfabetycznej umów wielostronnych)

 Protokolarne (protokół dyplomatyczny)

Konsekwencje równości

(18)

Żadne państwo nie może sądzić innego państwa

Zakres

• Organy

• Agendy państwowe

• Siły zbrojne

• Własność

Sprawa reparacji wojennych

Immunitet jurysdykcyjny państwa

(19)

Rodzaje państw

Jednoli te

Złożon

e

(20)

Państwa rozwijające

się

(21)

Rodzaje państw Rodzaje

państw

Śródlądowe Śródlądowe

niekorzystnym O położeniu geograficznym niekorzystnym O

położeniu geograficznym

Archipelagow Archipelagow e

e

(22)

Państwa neutralne

(23)

 Niesuwerenne organizacje terytorialne

 Watykan – Stolica Apostolska

 Naród

 Powstańcy

 Strona wojująca

 Jednostka (osoby prawne)

Inne podmioty

(24)

Uznanie

międzynarodo we

Uznanie

międzynarodo we

Konstytutywn Konstytutywn e

e Deklaratoryjn Deklaratoryjn e

e

(25)

Uznanie

międzynarodo we

Uznanie

międzynarodo we

Wyraźne

Wyraźne Dorozumiane (milczące)

Dorozumiane

(milczące)

(26)

Uznanie

międzynarodo we

Uznanie

międzynarodo we

De iure

De iure De facto De facto

(27)

Uznanie międzynarodo

we

Uznanie

państwa Uznanie rządu

Doktryna Tobara

Doktryna

Estrady

(28)

 W wyniku wykonania umowy zjednoczeniowej zawartej pomiędzy państwem A a państwem B państwo A zostało wchłonięte przez państwo B i przestało istnieć. W umowie zjednoczeniowej zawarto postanowienia, zgodnie z którymi od momentu zjednoczenia nie obowiązuje żaden traktat zawarty przed zjednoczeniem zarówno przez państwo A, jak i przez państwo B. Powyższe postanowienia zostały notyfikowane wszystkim państwom, które w momencie zjednoczenia były stronami traktatów z państwem A lub B. Ze strony dotychczasowych kontrahentów państw A i B posypały się protesty i żądania by traktaty obowiązujące przez zjednoczeniem państwo A i państwo B obowiązywały państwo B również po zjednoczeniu obu państw. Państwo B odparło, że nie ma obowiązku kontynuowania traktatów zawartych przez siebie i przez państwo A. W uzasadnieniu państwo B podało, że zjednoczenie z państwem A nie jest de facto i de iure standardowym połączeniem dwóch państw, co wymagałoby kontynuowania przez zawartych przez poprzedników traktatów, a jedynie inkorporowaniem (wchłonięciem) państwa A przez państwo B.

 Czy państwo B ma rację? Odpowiedz na pytanie, uwzględniając fakt, że państwo A i państwo B są stronami Konwencji wiedeńskiej o sukcesji państw w przedmiocie traktatów z 1978 r. Odpowiedź uzasadnij.

 Pytania pomocnicze: z jakim przypadkiem sukcesji państw mamy do czynienia? Jakie reguły rządzą sukcesją traktatów w danym przypadku sukcesji państw? Czy reguły rządzące sukcesją państw w podanym przypadku sukcesji państw zostały zachowane?

Kazus 1

(29)

 W wyniku wykonania umowy zawartej pomiędzy państwem C i państwem D doszło do przejścia części terytorium państwa C na rzecz państwa D. W umowie państwa C i D zawarły postanowienia, że od momentu przekazania państwu D części terytorium państwa C, umowy państwa C przestają obowiązywać na przekazanym terytorium, zaś umowy państwa D zaczynają na nim obowiązywać.

Rzeczone postanowienie traktatu zostało notyfikowane wszystkim państwom będącym stronami traktatów czy to z państwem C czy D w momencie cesji. Ze strony dotychczasowych kontrahentów państwa C posypały się protesty i żądania, by traktaty, które przed cesją obowiązywały państwa C, po cesji obowiązywały państwo D w odniesieniu do objętego terytorium.

 Oceń sytuację. Czy żądania kontrahentów państwa C są słuszne? W odpowiedzi uwzględnij fakt, że w momencie cesji państwa C i D są stronami Konwencji wiedeńskiej o sukcesji państw w przedmiocie traktatów z 1978 r. Odpowiedź uzasadnij.

 Pytania pomocnicze: z jakim przypadkiem sukcesji państw mamy do czynienia? Jakie reguły rządzą sukcesją traktatów w danym przypadku sukcesji państw? Czy reguły rządzące sukcesją państw w podanym przypadku sukcesji państw zostały zachowane?

Kazus 2

(30)



W wyniku dekolonizacji powstało nowe niepodległe państwo E, które jednostronnie notyfikowało sukcesję kilkudziesięciu umów wielostronnych, obowiązujących uprzednio w odniesieniu do terytorium, którego sukcesja dotyczyła.

Notyfikując sukcesję i określając swój status jako strony dwóch z w/w umów, państwo E sformułowało zastrzeżenia do tych umów. Pozostałe strony omawianych umów wystąpiły z protestami, odmawiając państwu E prawa zgłoszenia zastrzeżeń. Państwa te argumentowały, że zgodnie z art. 19 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 1969 r., zgłaszać zastrzeżenia można tylko przy podpisywaniu, ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu oraz przystąpieniu do traktatu.