T r e ś ć :
S tro nica:
Wiadomości o g ó l n e ... I I I W ykaz stowarzyszeń, które od r. 1873 zlikwidowały lub popadły w k on k u rs... IX Związek stowarzyszeń zarobkowych i gesp o d arczy ch ... XIV Fundusz z a o p a t r z e n i a ...X V III Akcyjny Bank z w ią z k o w y ... X IX
Szeniatyzui Stowarzyszeń należących <lo Związku:
A) K redytowe (zaliczkow e)... 1
B) W ytwórcze, handlowe i i n n e ... ... 22
Tabl. I. Bilansy stowarzyszeń zaliczkowych (kredytowych) za rok 1908 ... 29
Tabl. II. Stan pożyczek, zaciągniętych przez te s t o w a r z y s z e n i a ... 36
Tabl. I I I . S tatystyka członków tychże sto w arzyszeń... 39
Tabl. IV. Bilansy stowarzyszeń wytwórczych, handlowych i i n n y c h ... 42
Szematyzm Stowarzyszeń nienależąeyeh do Związku: A) Kredytowe (zaliczkow e)... 44
B) Stowarzyszenia wytwórcze, handlowe i inne . ... 95
Spis stowarzyszeń powstałych w r. 1908 i 1909: I. Stowarzyszenia k re d y to w e ... 106
II. Stowarzyszenia handlowe, wytwórcze i i n n e ... 116 Tabl. I. Bilansy stowarzyszeń kredytowych.
Tabl. II. Bilansy stowarzyszeń wytwórczych, handlowych i innych.
Sprostowanie spostrzeżonych omyłek druku:
Str. 32. Tabl. I. poz. 88 . Lwów ma być stopa procentowa od pożyczek 7 3/4.
Str. 32. Tabl. I. poz. 131. Rymanów wysokość uchwalonej dyw idendy: zamiast 15, ma być 5.
ii » » j) 132. t „ „ „ „ „ 0, „ „ 10.
„ 34. „ „ 179. Żółkiew, ma być stopa procentowa od pożyczek 8 , stopa procentowa od wkładek 5-
„ 111. poz. 131. Lwów, Galicyjski Bank kupiecki; dodać na końcu: „Stowarzyszenie to należy do Związku11.
Tabl. I. (niezwiązkowe) poz. 7 6 ; stopa procentowa w kładek: zamiast 63, ma być 6 .
Stowarzyszenia zarobkowe i gospodarcze w Galicyi i W. Ks. Krakowskiem
w ro k u 1908.
i
OGÓLNE WIADOMOŚCI.
Trzydziesty piąty z rzędu tom statystyki stowarzy
szeń, obejmuje nie tylko stowarzyszenia do Związku na
leżące, ale i wszystkie w kraju istniejące stowarzyszenia zarebkowe i gospodarcze, oparte na ustawie z dnia 9-go kwietnia 1873. — Od roku 1874 do 1883 włącznie opra
cowywał statystyczne roczniki założyciel wydawnictwa Dr. Alfred Zgórski. Za lata 1884 do 1889 włącznie, wy
dawali. je pp Władysław Terenkoczy i Władysław Bia- łaczewski. W roku 1890 przeszło wydawnictwo na wła
sność Związku stowarzyszeń, a roczniki opracowywane były: za rok 1890 przez p. W. Terenkoczego, za r. 1891 przez p. K. Heinricha, a za ostatnich siedmnaście lat przez obecnego sekretarza i biuro Związku.
Statystyka niniejsza składa się z dwóch części:
P i e r w s z a , poprzedzona sprawozdaniem o organizacyach związkowych, t. j. o Związku stowarzyszeń, funduszu zaopatrzenia i Banku związkowym — obejmuje w y ł ą c z n i e stowarzyszenia związkowe, zakończone 4-ma tabe
lami. D r u g a obejmuje wyłącznie stowarzyszenia ni e - z w i ą z k o we. Następują nowo założone, które bilansów jeszcze nie ogłaszały, a w końcu tabele kredytowych i innych stowarzyszeń niezwiązkowych.
Trudności w zdobywaniu dat statystycznych od sto
warzyszeń poza Związkiem stojących, są coraz większe.
Bilanse zdobywać musieliśmy drogą pośrednią przez roz
maite rządowe i autonomiczne władze, lub osoby prywa
tne. Związki stowarzyszeń: polski pod zaborem pruskim, słoweński, czeski, tudzież niemiecki w Wiedniu, ograni
czają wydawnictwo statystyki t y l k o do stowarzyszeń z w i ą z k o w y c h , nasze zaś wydawnictwo obejmuje w s z y s t k i e stowarzyszenia udziałowe w kraju, systemu Schulzego. Jest ich z chwilą oddania do druku niniejszej pracy w Galicyi, wraz z nowo założonemi, wpisanemi już do rejestrów handlowych po koniec czerwca 1909 r. 1496 t. j. kredytowych 1163, a innych 333. Razem ze Spółkami systemu Raiffeisena istnieje w kraju naszym 2422 stowa
rzyszeń, opartych na ustawie z r. 1873.
Nie zamieszczamy informacyj szczegółowych o S p ó ł k a c h s y s t e m u R a i f f e i s e n a , gdyż dokładną staty
stykę tych Spółek prowadzi Biuro Patronatu przy Wy
dziale krajowym i co roku ogłasza ją drukiem. Usunąwszy z naszego rocznika szczegółowe daty o spółkach Raiffei
sena, uważaliśmy za potrzebne zamieścić na końcu tabeli I. sumaryczne ich cyfry bilansowe, wyjęte ze statystyki biura Patronatu. To samo uczyniliśmy z 46 spółkami mle-
czarskiemi, torfowemi i rolniczemi, zostającemi pod Patro
natem. Czynimy to dlatego, by tabele sumaryczne obej
mowały w s z y s t k i e stowarzyszenia w kraju naszym, oparte na ustawie z 9 kwietnia 1873, porównanie więc sumaryczne z roku na rok ich ogólnych wyników, nie bę
dzie zdaniem naszem bez korzyści.
Z pomiędzy 844 S p ó ł e k k r e d y t o w y c h s y s t e m u R a i f f e i s e n a , które zamykały rachunki w roku 1908, należy do Patronatu 818, a 26 nie należy do tej organizacyi. Poza kredytowemi należy do Patronatu 22 spółek mleczarskich,
8torfowych i 16 innych rolniczych, razem 46.
Od roku 1873, t. j. od wprowadzenia w życie ustawy z 9 kwietnia 1873 Nr. 70 dz. u. p., zarejestrowano w są
dach handlowych stowarzyszeń:
kre dyto w ych i n n y c h ł ) ra ze m
ogółem po koniec roku 1908 . . 2008 431 2439 z tego ubyło po koniec r. 19082) . 278 184 462 pozostaje z końcem r. 1908 . . 1730 247 1977 było zaś z końcem r. 1907 . . 1546 213 1759 przyrost zatem o . . 184 34 218 Po wyłączeniu Spółek systemu Raiffeisena było sto
warzyszeń k r e d y t o w y c h systemu Schulzego w r. 1908 912 a w roku 1907 — 851, przybyło ich zatem 61. Naj
większy tu przyrost wykazują stowarzyszenia żydowskie w całym kraju i ruskie, od Zbrucza po San.
Tabele bilansowe obejmują razem 912 stowarzyszeń kredytowych (systemu Schulzego). Brakuje w niezwiązko
wych 51 bilansów, — brak ten został spowodowany w e
dług naszych informacyi tern, że
6stowarzyszeń prawdo
podobnie nie weszło w życie, 26 usprawiedliwia odmowę likwidacyą, 24 odmawia bezwarunkowo. Nadto powtórzy
liśmy 49 bilansów z rocznika poprzedniego.
Oprócz naszej związkowej organizacyi stowarzyszeń udziałowych, założonej w r. 1874, istnieją na podstawie
’) Stowarzyszenia innej kategoi-yi Zamieszczone są osobno w części związkowej, a osobno w niezwiązkowej, pod ogólnym tytu łem : „wytwórcze, handlowe i inne“, w porządku abecadłowym miej
scowości — podział bowiem na spożywcze, rolnicze, handlu skór, tkackie itp. nigdy dokładnie dokonanym być nie mógł.
2) Wykaz tych stowarzyszeń zamieszczamy na stronicy IX .
„Ogólnych wiadomości". — Z pomiędzy nich zlikwidowało sądownie lub poza sądownie 426 a 36 popadły w konkurs.
*
IV ustawy rewizyjnej z 10 czerwca 1903 Nr. 133 dz. u. p.
organizacye następujące:
a) P a t r o n a t S p ó ł e k o s z c z ę d n o ś c i i p o ż y c z e k przy Wydziale krajowym, o którym na wstępie wspomnieliśmy — pod kierownictwem zasłużonego pro
pagatora tych Spółek p. Dr. Franciszka Stefczyka. Z koń
cem r. 1908 należało do Patronatu 880 spółek kredyto
wych a 46 innych.
b) R u s k i S o j u z ( Z w i ą z e k k r e d y t o w y ) , zało
żony w r. 1898, który skupia w około siebie stowarzysze
nia ruskie, udziela im kredytu, względnie wyjednywa go w Banku krajowym i wykonywa nad niemi kontrolę, jest więc dla nich centralną instytucyą kredytową. Sojuz jest towarzystwem udziałowem, opartem na ustawie z d. 9-go kwietnia 1873 r. Poza tern stowarzyszeniem istnieje So
j u z r e w i z y j n y , założony w r. 1904, uprawniony do wykonywania lustracyj. Do Sojuzu należy obecnie 227 stowarzyszeń, w tej libzbie 168 kredytowych (w tern
2 1Spółek syst. Raiffeisena), a B9 Innych.
c) P o w s z e c h n y Z w i ą z e k , na własnej pomocy opartych galicyjskich stowarzyszeń zarobkowych i gospo
darczych, zorganizowany w r. 1901 na wzór naszego Zwią
zku i oparty na podobnym statucie. Oprócz czasopisma
„Samopomoc1', wydawanego w polskim języku, ogłoszono w r. b. pierwszą statystykę stowarzyszeń (za rok 1907), należących do Powszechnego Związku, który obejmował z końcem roku 1908 •— 348 stowarzyszeń. W pracy nad uprawidłowieniem gospodarki w żydowskich stowarzysze
niach, nawiasem powiedziawszy bardzo trudnej, a jednak tak bardzo potrzebnej, widoczny jest postęp.
d) Przed kilku laty powstał w Stanisławowie osobny Związek wschodnio-galicyjski, także żydowskich stowa
rzyszeń , o którym dotąd żadnej wiadomości nie mamy.
Na ogólną liczbę dotąd zarejestrowanych 1163 stowa
rzyszeń kredytowych systemu Schulzego, jest w y z n a - n i o w o - ż y d o w s k i c h 696, czyli 6 0 °/0.
Rozsiedliły się one głównie we wschodnich, naj
uboższych powiatach, a cechę wyznaniową nadają im tylko zarządy, gdy gros członków składa się z Polaków i Ru
sinów. Znaczna ich część ogłasza dotąd zamknięcia ra
chunków w j ę z y k u n i e m i e c k i m .
Przechodząc do kategoryi s t o w a r z y s z e ń w y t w ó r cz o - h a n d
1o w y c h , stwierdzić można dalszy ich rozwój, chociaż powolny, o czem przekonywują cyfry końcowej tabeli IV. Liczba ich wzrosła wprawdzie z 213 na 247, jednakowoż rozwój ich nie stoi w żadnym sto
sunku, ani do potrzeb naszego kraju, ani do kwitnącego stanu, jakie wykazują inne kraje i państwa. Na 201 za
mieszczonych w roczniku,, brakuje 28 bilansów, a oprócz tego
1 2powtórzyć musieliśmy z rocznika poprzedzającego.
Pozostałych 46 podlega Patronatowi W. K. a ich cyfry sumaryczne doliczyliśmy do ogólnej sumy tabl.
1Y. o czem powyżej wzmianka.
Z ogólnej liczby zamieszczonych w tabelach 1113 stowarzyszeń systemu Schulzego (912 kredytowych, a 201 wytwórczo - handlowych), było :
z poręką njeograniczoną 104 czyli 9'34
°/0ogólnej liczby
„ „ ograniczoną 1009 „ 90'66
°/0„ „ U stowarzyszeń związkowych stosunek ten przed
stawia się odmiennie, na korzyść poręki nieograniczonej (25-52 do 74'48°/0) z tego względu, że do Związku należą stowarzyszenia najstarsze, założone w
8dziesiątku ubie
głego stulecia, wówczas gdy poręka nieograniczona uwa
żaną była jako niezbędny czynnik pomyślnego rozwoju towarzystwa, co dotąd jest przyjęte w spółkach systemu Raiffeisena,
W końcu dla ścisłości zaznacza s i ę , że treść i ta bele obejmują 239 stowarzyszeń związkowych (180 kre
dytowych a 59 innych), zaś wykaz stowarzyszeń nale
żących do Związku (str. X IV —XVII) zawiera galicyjskich 254, różnicę 15 stanowią nowo założone stowarzyszenia, które jeszcze rachunków nie zamykały.
Geograficznie rozmieszczone są one w 16 okręgach sądów handlowych w sposób następujący:
1. Sąd obwodowy w B r z e ź a n a c h 77 towarzystw w 2L miejscowościach:
W
Bieńkowcach . . . .
1zaliczkowe -- inne
n
Bołszowcach (2 związk.) 3
n --- 77 77B o u s z o w ie ... — n
1 »77
Brzeźanach
( 1związkowe)
1 0 77 1ff
77
Bukaczowcach . . . . 4
77--
77n
B u r sz ty n ie ... 7
77—-
77 77Chodorowie (1 związkowe) 4
77—
77 77Korzelicach...
1» —
77 77K o z ł o w i e ...
2 77--
7777
Kozowej . . . . . 4
77— ff
n Mieczyszczowie
1ff —
7777
N a r a jo w ie ...
2 77--
77ff Podhajcach (2 związkowe)
1 2n
1 7777
Przemyślanach (1 związk.)
8 77—
77 77Rohatynie (1 związkowe)
8 77—
77 77Siółku ...
1ff --
n77
Strychańcach . . . .
1ff —
77» Wiśniowczyku . . . .
2n ff
77
Wołoszczyznie . . . .
1 77—
n77
Z a ła n o w ie ...
1 77--
7777
Z a w a ło w ie ...
1ff — ff 2. Sąd obwodowy w J a ś l e 33 towarzystw w
1 1miej-
scowościach:
w Bieczu (1 związkowe) . 3 zaliczkowe — inne
„ Brzostku
( 1związkowe) .
2n -- »
„ Dębowcu (2 związkowe) .
2n —
77„ Dukli (1 związkowe) . 3 n ~ ff
„ Frysztaku (1 związkowe)
2n _
77
„ Gorlicach (1 związkowe). 4 n —
77„ Jaśle (3 związkowe) . 5 ff
2 77„ Kołaczycach . . . .
1» —
77
„ Korczynie (1 związkowe)
1 77 1ff
„ Krośnie (3 związkowe) .
2ff
2ff
„ Żmigrodzie
( 1związkowe) 3
77—
77d obwodowy w K o ł o m y i 57 towarzystw w 17 miej- scowościach:
w C z e r n e lic y ... — zaliczkowe
1inne
„ G w o ź d z c u ...
2ff —
77„ H o ro d en ce... 5
773
77„ Iliń cach ... — T)
1ff
„ Jabłonow ie...
1 77 — 77„ Kołomyi (2 związkowe) . 14
77 2 77„ Kosowie
( 1związkowe) . 3
77 2ff
„ Kułaczkowcach
1Tl —
77„ Kutach
( 1związkowe) 7
77 1 77„ Obertynie
( 1związkowe)
2 77—
77„ Peczeniżynie . . . .
1ff —
77„ Potoczyskach •
1Tl —
77„ R o ż n o w i e ...
1 77 —Tl
„ Sopowie... —
77 1 77„ Sniatynie
( 1związkowe). 5 ff —
77„ Z ab łotow ie...
2 j )—
77„ Żabiu . . . . . .
1 77—
77y
4. Sąd krajowy w K r a k o w i e 72 towarzystw w 20 miej
scowościach :
6
w Bochni (1 związkowe) 3 zaliczkowe -
„ Brzesku
( 1związkowe) .
2n --
„ Chrzanowie
( 1związkowe) 4 n —
„ Ciężkowicach pod Szcza
kową ... — »
1„ Czernichowie . . . . — n
2„ Dobczycach (1 związkowe)
27) —
„ G d o w ie ... — 7)
1„ J a w o r z n ie ...
1n -
„ Krakowie (15 związków.) 16 n
2 2„ Krzeszowicach (1 związk.) 3 T) — w Libiążu wielkim i małym — n
1„ Niepołomicach . . . .
2n —
„ Podgórzu (1 związkowe). 4 n —
„ Radłowie (1 związkowe).
17) —
„ Skawinie (1 związkowe) .
1» —
„ Świątnikach górn.
( 1zw.) -• Ti
1„ Szczakowej . . . . — n
1„ W i e l i c z c e ...
1—
„ Wiśniczu nowym (1 zw.)
2Ti —
„ Wojniczu (1 związkowe).
1Tl — m ne
3 5 6 8 2 1
1
5
1
30
1
4 2
1
5 4 2
1
3
1
zaliczkpwe — inne
1
2
44
1
Sąd krajowy we L w o w i e 143 towarzystw w 25 miej
scowościach :
w Bełzie (1 związkowe).
Bóbrce (1 związkowe) Cieszanowie
Dłużniowie . . . . Gródku jagiellońskim.
Janowie koło Lwowa.
Jaryczowie nowym
( 1zw Krystynopolu .
Kulikowie . . . . Lubaczowie
(2związkowe) Lubieniu wielkim
Lwowie (38 związk.) . Mikłaszowie
Mostach wielkich (1 zw.
Niemirowie . . . . Oleszycach . . . . Pustomytach .
Rawie ruskiej
( 1związk.
Sokalu
(2związkowe) Szczercu
( 1związkowe) Tuturkowicach
Uhnowie . . . . Winnikach (1 związk.) Witkowie ad Bełz Żółkwi
(2związkowe)
Sąd obwodowy w N o w y m S ą c z u w
1 0miejscowościach:
w Czarnym Dunajcu (1 z w.)
„ Grybowie
( 1związkowe).
„ Krościenku nad Dunajcem
( 1
związkowe) .
„ Krynicy (1 związkowe) .
„ Limanowej (1 związkowe)
„ Mszanie dolnej (1 związk.)
„ Nowym Sączu (3 związk.)
„ Nowym Targu (2 związk.)
„ Starym Sączu (1 związk.)
„ Zakopanem (3 związkowe)
7. Sąd obwodowy w P r z e m y ś l u 81 towarzystw w 24 miejscowościach:
w Bolanowicach . . . . 1 zaliczkowe — inne
» n 30
1
towarzystw
1
zaliczkowe
2
1 2 2 1 8 2 2 2
inne
2
3
w Dobromilu (1 związkowe) Dubiecku (1 związkowe).
H u sa k o w ie...
Jarosławiu (2 związkowe) Jaworowie (1 związkowe) Krakowcu . . . . Krasiczynie
Laszkach ad Bobrówka Mościskach (1 związkowe) Nakonecznem .
Niżankowicach.
Pakości . Pełkiniach . Pruchniku .
Przemyślu
(2związkowe) Radymnie (3 związkowe) Sądowej W iszn i.(1 zw.) Siedliskach . . . . Sielcu . . . . . Sieniawie (1 związkowe) Wiązownicy
Wielkich Oczach . W yszatycach .
3
2 1
7 3 2 1 1
5
1 1 1
4 21
5 4
1 1 2
zaliczkowe — inne
8
. Sąd obwodowy w R z e s z o w i e 79 towarzystw w 23 miejscowościach :
w B a r a n o w ie ...2 zaliczkowe
„ Błażowej
( 1związkowe) . 3 „
„ C z u d c u ... 1 „
„ Głogowie (1 związkowe) 2 „
„ Grodzisku dolnem. . . — „
„ Grodzisku mieście. 2 „
„ Jaworniku polskim 1 „
„ Kańczudze (2 związkowe) 3
„ Kolbuszowej (1 związk.). 3
„ Leżajsku (1 związkowe) . 5
„ Łańcucie
(2związkowe) . 4 Nisku (1 związkowe) , . 3 Przeworsku...2 R a n iż o w ie ... i Rozwadowie . . . . 2 Rudniku
( 1związkowe) . 2 Rzeszowie (1 związkowe) 16 S o k o ło w ie ...2 S trzy żo w ie ...3 Tarnobrzegu (2 związk.). 4 T y c z y n i e ... 3 Ulanowie . . . . . 3 Ż o ł y n i ... 3
mne n
»
9. Sąd obwodowy w S a m b o r z e 52 towarzystw miejscowościach:
w B a b in ie ...
n w 16
1 2
2 B o r y n i ...
Borysławiu . . . . Chyrowie
( 1związkowe) Drohobyczu (l związkowe) 12
1
4
2
7
1
3 Felsztynie
Komarnie (3 związkowe Rudkach (1 związkowe) Samborze (2 związkowe) Starej Soli . . . . Starym Samborze . Stebniku (1 związkowe) Tarnawie wyżnej . Turce
( 1związkowe) . Tustanowicach . . Wykotach . . . .
zaliczkowe
1inne
1
6
V I 10. Sąd obwodowy w S a n o k u 50 towarzystw w 16 miej
scowościach :
B aligrod zie...2 zaliczkowe 1 inne Birczy (2 związkowe) . 5 „ 1 „ Brzozowie (1 związkowe) B „ — „ Bukowsku (1 związkowe) 2 „ — „
C i s n e j 1 „ — „
Długiem pod Zarszynem 1 „ — „ Dynowie (1 związkowe) . 7 „ — „
Lisku (1 związkowe) 3 „ —
Lutowiskach . . . . 2 „ 1
Pawłokomej . . . . 1 „ —
Rymanowie
(2związk.) . 4 „ — Sanoku (2 związkowe) . 9 „ 1 „ Ustrzykach dolnych (1 zw.) 2 „ — „ W ołodzi... — „
1„ Z a g ó r z u ... 1 „ 1 „ Z a r s z y n ie ...1 „ — „
Sąd obwodowy w S t a n i s ł a w o w i e 111 towarzystw w 32 miejscowościach: 11. w
77 77 7) 7)»
71 7) 7) 77 77w B a ry szu ... „ Bereźnicy szlacheckiej . — „ Bohorodczanach (1 zw.) . 2 „ Bohorodczanach starych.
1„ B u c z a c z u ...
8„ D e l a t y n i e ...2
„ H a lic z u ...5
„ Jazłowcu . . . . . 1
Jezierzanach k. Tłumacza 1 J e z u p o l u ... — Kałuszu (1 związkowe) . 9 Kiiihyninie Kolonii . .
1K o liń c a c h ... — Koropcu... 1
L a c h o w c a c h . . . . 1
L a d z k ie m ... 1
Łanczynie
( 1związkowe) — Markowcach . . . . 1
Maryampolu (1 związk.) 2 Monasterzyskach (1 zw.).
6Nadwornie (1 związkowe) 7 N i ż n i o w i e ... 1
O t t y n ii... 2
Potoku złotym . . . . 3
S o ło tw in ie ...
1Stanisławowie
(6związk.) 27 Tłumaczu
( 1związkowe) 4 Tyśmienicy (2 związkowe) 5 Uściu zielonem . . .
1Wojniłowie . . . . 2
Z abłotów ce... 1
Z a ł u k w i ... 1
zaliczkowe — inne 1 * r> n n
f) 77 77 77 7) 77n
77 77 7) 77 77 77 77n
77 77 776 3 12. Sąd obwodowy w S t r y j u 51 towarzystw w 19 miej scowościach : w B olech ow ie... 5 zaliczkowe
1inne „ D o l i n i e ... 3
M — n„ H o r u c k u ...
1 n — 7)„ Jajkowcach . . . .
1 77 — 77„ Korczynie rustykalnym .
1 n — 77„ Ławocznem . . . .
1 n --- 7) „ Medenicach (1 związkowe)
1 77 — * 77„ Mikołajowie (1 związkowe) 3
77 — n„ Nadiatyczaeh . . . .
— n 1 n„ P ereh iń sk u ...
1 71 1 n„ Podhorodcach . . . .
1 77 --- 77„ Rabczycach... 1
77 — i i13. 14. w Rozdole (1 związkowe) 4 zaliczkowe
—inne „ Rożniatowie . . . .
2 W--
n„ S k o le m ... 3
77 1 77„ Stryju (1 związkowe) . 9
7)3
77„ W itw icy...
— 77 1 77„ Ż u r a w n i e ... 3 n —
77„ Żydaczowie
( 1związkowe) 3
77__
77Sąd obwodowy w T a r n o p o l u 141 towarzystw miejscowościach; w 48 w Bernardówce . . . .
1zaliczkowe — inne „ Borszczowie (1 związkowe)
6 77 — 77„ Bucykach .
1 77 — 77„ Budzanowie . . . .
2« —
77
„ Chorostkowie . . . . 3
77—
77„ C y g a n a c h ...
1 n—
77„ Czortkowie (2 związkowe) 9
77 2 77„ D arachow ie... —
77 1 77„ D e n y s o w ie ... —
77 1 17„ Grzymałowie
( 1związk.) . 5
77—
77„ Hleszczawie . . . .
1 77—
n„ Hłuboczku wielkim
— 77 1 »„ H n i l i c a c h ...
1 77 — n„ Husiatynie (1 związkowe) 7 n
— 77„ I w a n ó w c e ...
1 77 — 71„ J a g i e l n i c y ... 4
77 — 77„ Janowie ad Trembowla .
1 77— n „ Jezierzanach (1 związk.) .
1 77—
77„ Kopyczyńcach (1 związk.) 5
77 1 77„ Krzywcu górnem .
1 77 — 77„ Mielnicy . . . . . .
1 77 1 17„ Milowcach .
1 77—
n„ Mikulińcach... 5
n 1 77„ N agórzance...
2 77 7)„ N a ł u ż u ...
1 77 — 77„ N i w r z e ...
1 77 — 77„ O k n i e ...
1 77 — 7)„ O s t r o w i e ...
— 77 1 77„ Podwołoczyskach . 3
n— V „ P r o b u ź n e j ... 4
77—
77„ Ruzdwianach . . . .
1n —
77„ Skale nad Zbruczem . 5
77 1 n„ Skalacie (2 związk.) . 7
77 — 17„ Strusowie (1 związkowe) . 3
77 — 17„ Suchostawie . . . .
1 77—-
17„ Szczytowcach . . . . —
77 1 7)„ Szulhanówce . . . .
1 77—
77„ Tarnopolu (3 związkowe).
1 1 773
17„ T łu stem ... 7
77—
17„ Tokach ...
1 77 1 17„ Toustem ...
1 77—
77„ T rem b o w li... 4
77 1 77„ Uściu biskupiem . 4
77—
77„ Warwaryńcach . . . .
1 77 — 77„ Warwolińcach ad Tłuste .
1 77—
V„ Zaleszczykach (1 związk.) 4
77—
77„ Z a z d r o ś c i ...
1 77—
77„ Zbarażu
(2związkowe) . 3
7)—
77Sąd obwodowy w T a r n o w i e 42 towarzystw w 11 miejscowościach: w Dąbrowie (1 związkowe) . Dębicy (2 związkowe) 2 5 4 2 Radomyślu wielkim (1 zw.) 7 Ropczycach . . . . 2
Sędziszow ie...3
77
„ Mielcu (1 związkowe).
„ Pilznie (1 związkowe).
77
zaliczkowe — inne
u 1 n
Vii w S z c z u c in ie ...
1zaliczkowe
„ Tarnowie (2 związkowe) . 11 „
„ Tuchowie (1 związkowe) Ż a b n i e ...
11
2 1
inne n
» n
I B .
Sąd obwodowy w W a d o w i c a c h 29 towarzystw
w 17 miejscowościach:
w Andrychowie (2 związk.). 1 zaliczkowe 1
„ Białej (1 związkowe) 2 „ 2
„ B r z e s z c z u ... — „
1„ Jordanowie (1 związkowe) 1
„ Kalwaryi zebrzyd.
( 2zw.)
1„
1„ Kętach (1 związkowe) 1 1
„ L ip n ik u ... . 1
„ Makowie (1 związkowe) . 1
„ Milówce (1 związkowe) . 1
„ Myślenicach (1 związkowe) — Oświęcimiu (1 związkowe) 4
Rychwałdzie . . . . — „ 1
S u c h e j ...— „ 1 Sułkowicach (1 związk.) . — „ 1 Wadowicach (2 związk.)
Zabłociu ad Żywiec . Zatorze (1 związkowe)
2
1 1
16.
miejscowościach:
w Brodach (1 związkowe)
„ B u s k u ...
„ Glinianach (3 związkowe) Gołogórach . . . . Jeziornej . . . . Józefowie . . . . Kamionce strum. (1 zw.) Milatynie starym . O lejow ie...
„ O l e s k u ...
„ Olszanicy . . . .
„ Podhajczykach .
„ Podkamieniu koło Brodów Radziechowie
( 1związk.) Sassowie. . . . Serwerach
Sokołówce . Toporowie .
Witkowie nowym . Załoźcach
Zborowie
(2związkowe) Złoczowie (3 związkowe)
3 4 10
4 2 1
3
1 1
2
1
2 2 2 2
1
3 4 10
zaliczkowe
twórczych, handlowych i innych w 332 miejcowościach.
W p o r z ą d k u c h r o n o l o g i c z n y m powstały sto
warzyszenia jak następuje:
W r. 1864: Brzeźany, Miejs. Tow. oszcz. i zal.
W r. 1867: Drohobycz, Tow. zalicz, (związk.); Prze
myśl, Stow. urzędn. A. W. M. — razem 2 stow. kred.
W r. 1869: Przemyśl, Kasa zal rzem. i roln.; Tar
nów, Tow. zal. (oba związkowe), razem
2stow. kred.
W r. 1870: Dąbrowa, Tow. zal.; Gorlice, Tow. zal.;
Kraków, Tow. zal.; Lwów, Stow. oszcz i kred. funkcyon.
c. k. kolei państw ow .; Rzeszów, Tow. zal. i kred. (trzy pierwsze związkowe), razem 5 tow. kredyt.
W r. 1871: Sambor, Tow. zal.; Sanok, Pow. Tow.
za l.; Stanisławów, Bank zalicz, (dwa ostatnie związkowe), razem 3 tow. kred.
W r. 1872: Lwów, I. Związkowa drukarnia; Łań
cut, Kasa zal. i oszcz. (oba związkowe), razem
1towarz.
kred. i
1inne.
W r. 1873: Lisko, Tow. zaliczk. (związkowe).
Przed wejściem w życie ustawy z 9. kwietnia 1873 Nr. 70 Dz. u. p. powstało zatem:
inne 15
1 0 1 1i> zaś po wprowadzeniu w życie cyt. ust. powstało
n w roku 1873 4 3 — —
n 1874 16 14 — —
11 1875
1 0 8— —
11 1876
1 05
1 1Ti 1877
1 1 1 0— —
71 „ 1878
87 — —
n 1879 4 4 — —
T) „ 1880
1 07 — —
11 1881 14 5
1,
1n 1882
1 15
2 1n 1883 14
2 1—
n 1884
83
1 1n „ 1885 9 3
2 2ii 1886 5
2 1 1ii „ 1887
2—
1 1w
2 21888
6 1 1 1„ 1889
1 0 23
1„ 1890
1 13
1—
inne 1891
2 05 4 3
n 1892
2 13
64
ii „ 1893 19 4 3 —
n 1894 27 4 — —
ii „ 1895 42 7
2 2n 1896 30 7 3 —
11 1897 47
83
111 „ 1898 30 3
1 14
i) „ 1899 54
613
611 „ 1900 50 4
8 211 1901 46 —
8 211 1902
2 15
1 04
n „ 1903 35 4
1 1 1n 1904 46
613
2n „ 1905 63 5
2 15
n 1906 80 3 23 3
n 1907 75 5 29
6ri „ 1908 28 7 17 3
Tl Razem . 912 180
2 0 159
n Z pomiędzy stowarzyszeń, powstałych w r. 1908, 11 tylko powyżej wymieniono , które bilanse zamykały, wy- n szta zamieszczoną została na str. 106.
Liczba członków wynosiła z końcem roku 1908:
u stowarzyszeń kredytowych w ogóle 875.696 członków w czem u związkowych (galicyjskich) 313.629 „ zaś u wytwórczych i handl. w ogóle . 31.050 „
w czem u związkowych 10.376 „
i wzrosła u kredytowych o 75.342 czyli o9-41°/0, u innych zaś o 8.227, czyli o 36’05°/0, przeciętna zaś na jedno sto
warzyszenie wynosiła u stowarzyszeń kredytowych 537 członków, zaś w innych kategoryach stowarzyszeń 156 członków, nie biorąc w rachubę stowarzyszeń, które zam
knięć nie nadesłały. Przeciętna u stowarzyszeń z w i ą z k o w y c h kredytowych jest znacznie wyższa, bo wynosi 1.742 na 1 stow., a u wytwórczo-handlowych 176.
Podział liczby członków podług zatrudnienia wyka
zuje tab. III., sporządzona tylko dla związkowych sto
warzyszeń, gdyż niezwiązkowych tylko mała część dostar
czyła dat potrzebnych.
yin
Udziały członków wynoszą:
u stowarzyszeń kredytowych w ogóle 63,909.254 K 77 h.
u stow. wytwórczych i handlowych 6,128.100 K 56 h.
i wzrosły pierwsze o 7,416.742 K 54 h. czyli o 15-95%
a drugie o 130.974 K 43 h. czyli o 2-18%, w przecięciu zaś przypada na jedno stowarzyszenie kredytowe 32107 K 95 h., a na jednego członka 61 K 56 h. udziału, a prze
cięcie to wynosi u wytw. handl. stowarzyszeń 27.982 K 19 h. na jedno stow. a 197 K 36 h. na jednego członka.
Udziały w 180 stow. kredyt, z w i ą z k o w y c h (ga
lic.) wynoszą 32,489.849 K 21 h. wzrosły więc o 4,127.027 K 87 h. czyli o 14'55°/0 ; przeciętnie wypada 180.499 K 16 h.
na 1 stow ., a 103 K 55 h. na jednego członka.
W stow. z w i ą z k o w y c h wytwórczo-handlowych wynoszą udziały 3,883.276 K 53 h, i wzrosły o 172.619 K 13 h ., czyli o 4-65%.
Fundusz rezerwowy wynosi u stowarzyszeń
kredytowych . . . . . 15,937.223 K 36 h.
u innych stowarzyszeń . . . 1,595.280 „
6 6„ i wzrósł u pierwszych o 1,935.738 K 03 h. czyli o 13 11%, u drugich zaś o 43.496 K
8 6h. czyli o 2-8°/0.
Fundusz rezerwowy z w i ą z k o w y c h stow. kredy
towych (galicyjskich) wynosi 7,383.947 K 49 h. i wzrósł o 788.789 K 76 h ., czyli o 11-96%.
U stowarzyszeń związkowych wytwórczo-handlowych wynosi on 1,351.986 K 35 h. i wzrósł o 275.789 K 16 h., czyli o 25-63 %.
Kapitał własny stowarzyszeń kredytowych wynosi razem 69,846.478 K 13 h. i wzrósł o 9,352.480 K 57 h., czyli o 15-46°/0, przeciętnie wypada na jedno stowarzy
szenie 32.107 K 95 h., a na jednego członka 61 K 56 h.
Kapitał własny stow. kredytowych z w i ą z k o w y c h (galic.) wynosi 39,873.796 K 70 h. wzrósł o 4,915.817 K 63 h. czyli o 14-12°/0, a przeciętnie na jedno stowarzy
szenie wypada 221.521 K 09 h ., a na jednego członka 127 K 14 h.
Kapitał własny stowarzyszeń wytwórczych i handlo
wych wynosi 7,823.381 K 22 h. i wzrósł o 275.471 K 29 h. czyli o 3-65%, przeciętnie wypada na jedno stowa
rzyszenie 35.768 K
8 6h., a na jednego członka 251 K 96 h.
U z w i ą z k o w y c h stow. wytwórczo - handlowych wynosi 5,235.262 K
8 8h. i wzrósł o 448.408 K 29 h.
czyli o 9-37°/n, z czego przeciętnie na jedno stowarzyszenie wypada 88.733 K 27 h., a na jednego członka 504 K 55 h.
Wkładki oszczędności wykazane w tabelach tylko it tow. kredytowych przedstawiają sumę 222,071.267 K 74 h. i wzrosły o 20,429.747 K 05 h . , czyli o 10-13%, w przecięciu wypada na jedno stowarzyszenie wkładek 132.262 K 57 h.
Wkładki oszczędności u stow. związkowych (galic.) wynoszą 99,722.800 K 40 h. i wzrosły o 6,323.841 K 28 h., czyli o 6'77%, a przeciętnie na jedno stowarzyszenie w y
pada 554.015 K 56 h. (w r. 1907 - 549.405 K 64 h.).
Wysokość wkładek w stowarzyszeniach przedstawia się następująco:
Z w i ą z k o w e :
p o n a d ...1,000.000 K miało wkładek
„ 500.000 do 1,000.000 200.000 „ 500.000 „ „
„
1 0 0 .0 0 0„
2 0 0 .0 0 0„ „
„ 50.000 „ 100.000 „ „
» 10.000 „ 50.000 „ „ niżej 10.000 K ... „ żadnych wkładek nie wykazało brak bilansów ...
27 28 51 24 21 19
8 2
tow.
Niezwiaz.
10 23 87 128 145 184 92
. 12 51 Razem . . . 180 tow. 732 Inne długi towarzystw kredytowych wynoszą ogó łem 111,068.257 K 43 h. (w tern związkowe 44,903.181 K
74 h.). Suma długów bankowych wzrosła o 32,525.175 K 03 h., czyli o 41-66%, zaś u stowarzyszeń związkowych o 10,213.724 K 31 h ., czyli o 29-45%.
Szczegółowy wykaz długów bankowych, ale tylko sto
warzyszeń związkowych kredytowych zawiera tabela II.
U stowarzyszeń wytwórczo - handlowych wynoszą długi (bankowe i towarowe) 38,618.175 K 11 h. i wzrosły 0 10,230.120 K 90 h„ czyli o 38-86%.
Cały kapitał obcy w towarzystwach kredytowych wynosił ogółem 333,139.525 K 17 h. i wzrósł o 52,954.922 K 08 h., czyli o 18-9%, u związkowych 144,625.982 K 14 h.
1 wzrósł o 16,537.665 K 57 h., czyli o 12-91%, u wytwór
czych i handlowych wynosi ogółem 38,618.175 K 11 h.
Stosunek tego kapitału do własnego przedstawiał się u towarzystw kredytowych w ogóle jak 4-78 do 1, (u związkowych jak 3-62 do 1), podczas gdy w r. 1907 jak 4-63 do 1 (u związkowych 3
6 6do 1). U stowarzy
szeń wytwórczych i handlowych wynosi ten stosunek 4-93 do 1, a w roku 1907 3-76 do 1.
Reszta pozycyj stanu biernego jest przypadkowa i nie daje podstawy do poważnych wnioskowań.
Stan pożyczek, udzielonych przez towarzystwa kre
dytowe, nie biorąc w rachubę tych, które nie nadesłały zamknięć, wynosił ogółem 376,062.538 K 92 h. i wzrósł o 60,630.224 K 09 h czyli o 19-22%.
Stan pożyczek u stowarzyszeń związkowych (galic.) wynosi 173,340.291 K 05 h. i wzrósł o 20,808.628 K 02 h., czyli o 13-64%. Stan kredytów przez inne stowarzyszenia udzielonych wynosi 22,743.811 K 34 h ., i zmniejszył się o 603.085 K 10 h.
Suma kredytu udzielonego w ciągu roku wynosi ogółem 555,433.311 K 74 h. i zmniejszyła się o 6,580.724 K 35 h ., czyli o 1-17%. Stowarzyszenia związkowe udzie
liły pożyczek 222,085.852 K 29 h ., czyli o 33,819.714 K 90 h. mniej niż w roku poprzednim (14-33%).
Zapas towarów u stow. wytwórczych i handlowych wynosi 16,219.561 K 58 h ., zaś w stow. związkowych wynosi 13,586.941 K 72 h. *).
Sprzedaż towarów i produktów (nowa rubryka w tab.
IV.) wynosi w ogóle 19,539.175 K 03 h., w czem związko
wych stowarzyszeń 14,781.365 K 30 h. i zmniejszyła się 0 2,964.566 K 55 h.
Lokacje funduszu rezerwowego i rezerw specyalnych, jakoteż czasowe z obrotu wynoszą 11,261.055 K 65 h.
1 zmniejszyły się o 2,029.141 K 38 h.
Lokacje w stow. związkowych wynoszą 4,554.784 K 07 h. i zmniejszyły się o 206.837 K
6 8h.
Reszta pozycyj stanu czynnego u stowarzyszeń kre
dytowych składa się:
a) z nieruchomości, które wynoszą 8,220.224 K 30 h.
i wzrosły o 878.495 K 35 h. t. j. o 11-96%, u stowarzyszeń związkowych wartość nieruchomości wynosi 5,007.421 K 51 h- i wzrosła o 363.888 K 72 h., czyli o 7-83% ;
b) z innych pozycyj stanu czynnego wynoszących 10,874.659 K 35 h., (w czem związkowe Towarzystwa 5,190.674 K 24 h.) i składających się z wartości inwen
tarza, zaliczek procesowych, nadpłaconych kosztów ad- ministracyi i t. p.
Czysty zysk wynoszący u ogółu stowarzyszeń kre
dytowych 4,113.590 K 33 h., wzrósł o 701.507 K 19 h., czyli o 20-56 % zaś u związkowych stowarzyszeń wynosi zysk 1,932.479 K 80 h. i wzrósł o 275.916 K 64 h. czyli 16-65%. Czysty zysk wynosi przeciętnie
1"
0 2% kapitału obrotowego. Wysokość dywidendy od udziałów wykazuje następująca tabelka:
*) W tem właściwy zapas towarów wynosi 4,242.879 K 93 h.
i wzrósł o 564.216 K 02 h ., zaś resztę stanowi wartość ziemi prze
znaczonej do parcelacyi.
IX Nie wykazały wcale zysku :
6stow. związk. a 51 niezw.
od 2 — 4 % dywid. udzieliło 40 „
„ 4 — 5 „ „ „ 79 „
r 5 — 6 n n » S0 v
n 6 “ 8 t> » » 8 » B 8 - 1 0 n ,, n 1 „
ponad
1 0,, „ — „
żadnej dywid. nie wykazało 16 „ brak cyfr bilans, w ogóle — „
132 114 89 36 7
„ 1
„ 251
„ 51 razem 180 stow. związk. a 732 niezw.
Czysty zysk innych kategoryi stowarzyszeń wynosi 831.655 K 41 h. i zmniejszył się o 98.740 K 09 h., u związ
kowych stowarzyszeń wynosi 565.967 K 48 h. i zmiejszył się o 79.790 K 50 h., czyli o 12-35 °/0.
Straty bilansowe (nowa rubryka) wykazało ogółem 61 stowarzyszeń kredytowych na sumę 98.227 K 83 h., w ozem 1 związkowe z kwotą 285 K 82 h.
Straty w towarzystwach wytwórczych i handlowych wynoszą w ogóle 356.744 K 21 h. (u 45 stow.), w czem u
8związkowych stowarzyszeń 184.858 K 16 h.
Kapitał obrotowy towarzystw kredytowych wynosił 402,986.003 K 30 h., wzrósł o 52,286.994 K 83 h ., czyli o 14'91°/o, — u stowarz. związkowych wynosił 184,499.778 K 84 h. i wzrósł o 15,734.446 K 26 h ., czyli o 9-33 °/0., u wytwórczych i handlowych stowarzyszeń wynosił ogó
łem 46,341.556 K i wzrósł o 2,964.981 K 33 h ., czyli o 6'83 °/o, u związkowych zaś wynosił 32,501.430 E 52 h, i zmniejszył się o 2,898.160 K 38 h., czyli o 8T9 °/0.
Ogólny obrót kasowy wszystkich stowarzyszeń kre
dytowych wynosił
2 .6 8 6milionów i wzrósł w ciągu roku o 247 milionów, zaś u związkowych wynosił obrót kaso
wy 1.126 milionów i wzrósł o 89 milionów.
Stopa procentowa od wkładek oszczędności i na rachunek bieżący u stowarzyszeń kredytowych jest na
stępuj ąca :
do 4
°/0płaciło 4 stowarz. związk. a 15 niezwiązk.
4 ‘ /„
^ i o 37
102
nn
18 126
do 5V
2 °/0płaciło 14 stowarz. związk. a 34 niezwiązk.
6 7 8
21 1
nie wykazało stopy
1brak bilansów —
11 11
144 60 11 273 51
razem 180 stowarz. związk a 732 niezwiązk.
Stopa procentowa od pożyczek, członkom udziela
n ych, jest zawsze jeszcze bardzo rozmaitą.
Mianowicie:
do
5o/o pobierało
1stowarz. związk. a
2niezwiązk,
6 „
77
1 177
i i i i19
11„ 6
V2 „
7714
11 i i i i3
117)
777
77 6 6 1 ) i i i i 6 6 11„ 7
7
2„
7725
11 i i i i 1 1 . 117 , 8 77
53
11 i i i i126
n77 8 V 2 77 77
4
11 ‘ V i i 1 1 i i77 ^ 77 77 6 11 11 i i
78
i i„ 1 0 „ 77 —
11 11 i i
76
i i„ 11
7 , 77—
11 11 i i4
i i„ 1 2 „ 77
—
11 11 i i 6 i inie podało stopy
°/0—
11 11 i i279
i ibrak bilansów —
11 11 i i51
i irazem 180 stowarz. związk. a 732 niezwiązk.
Powyższy przegląd cyfr i wyników gospodarczjmh stowarzyszeń galic., syst. Szulzego i Reiffeisena zamyka
my uwagą, podniesioną już na wstępie, że 51 stowarzy
szeń kredytowych nie nadesłało ani bilansów, ani żadnych informacyj, z czego wynika, że sumaryczne zestawienia, o ile dotyczą towarzystw po za Związkiem stojących, nie są zupełnie ścisłe. Jeżeli się jednak zważy, co zresztą nasze poważne informacye stwierdziły, że z pomiędzy owych 51 stowarzyszeń, bardzo przeważna część albo likwiduje, albo tylko w rejestrach sądowych, a nie w rzeczywistości istnieje, to korektura, jaką w ogól
nych cyfrach wprowadzić należy, wynosi zaledwie
1do
2 °/0