Na czym polega piękno? Odpowiadają przedstawiciele średniowiecza i renesansu

Na czym polega piękno? Odpowiadają przedstawiciele średniowiecza i renesansu

1. Cele lekcji

• zna koncepcje i kanony piękna obowiązujące w antyku, średniowieczu i renesansie,

• wymienia przykłady dzieł uznawanych w danej epoce za piękne.

b) Umiejętności Uczeń potrafi:

• czytać ze zrozumieniem tekst naukowy z dziedziny filozofii,

• syntezować wiedzę, wyprowadzać ogólne wnioski o epoce z wiedzy szczegółowej,

• posługiwać się elementarnymi pojęciami z estetyki.

2. Metoda i forma pracy

Praca z tekstem Analiza porównawcza Dyskusja

3. Środki dydaktyczne

„Pamiętajcie o ogrodach…”. Literatura – kultura – język, cz. 1, Antologia. Wybór tekstów i opracowanie A. Z. Makowiecki i in., WSiP, Warszawa 2002.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel podaje i wyjaśnia temat lekcji. Uczniowie czytają z antologii tekst Władysława Tatarkiewicza Historia estetyki, s. 149-153 (zob. bibliografia).

b) Faza realizacyjna

Po lekturze nauczyciel proponuje, aby prześledzić koncepcje piękna w wymienionych epokach. Można poszczególne etapy pracy ująć w postaci podanych schematów (nauczyciel może wykorzystać

przygotowane wcześniej foliogramy). Do każdego z okresów uczniowie dobierają przedstawicieli i przykłady obrazujące koncepcje piękna.

1. Piękno w starożytności

(Klasyczna triada: prawda-dobro-piękno; nierozdzielność piękna fizycznego od moralnego, por.

Tyrtajosa; Platon i Arystoteles – dwa rozumienia piękna; kanony piękna w sztuce greckiej, np.

matematyczne piękno Partenonu, proporcje w rzeźbie m.in. Polikleta Doryforos)

2. Piękno w średniowieczu

(Przewaga pierwiastków duchowych; piękno powiązane z wiarą, wkraczające w wymiar transcendentny; subtelny, odcieleśniony wymiar piękna np. ciała ludzi przedstawione przez H.

Memlinga na obrazie Sąd ostateczny; idealizowany obraz ludzkiego piękna na przykładzie Pięknych Madonn w gotyku międzynarodowym)

3. Piękno w renesansie

(Piękno przede wszystkim w odniesieniu do człowieka, do wzorców starożytnych; poszukiwanie doskonałości w sztuce; koncepcje piękna uznawane przez poszczególnych artystów, np. „idylliczne”

piękno Madonn Rafaela, „rzeźbiarskie” piękno figur Michała Anioła itp.) Uczniowie uzupełniają podany graf, wpisując przykłady artystów i dzieł.

c) Faza podsumowująca

Na zakończenie lekcji uczniowie sporządzają notatki w zeszytach. Jeśli starczy czasu na lekcji, można odczytać kilka na forum klasy.

5. Bibliografia

„Pamiętajcie o ogrodach…”. Literatura - kultura - język, cz. 1, Antologia. Wybór tekstów i opracowanie A. Z. Makowiecki i in., WSiP, Warszawa 2002.

6. Załączniki

Napisz esej na wybrany temat spośród podanych:

1. Czy zgadasz się z myślą Platona, że „Prawda jest dla mędrca, piękno dla wrażliwego serca. Rzeczy piękne są trudne”.

2. Ustosunkuj się do słów św. Augustyna: „Czy dlatego coś jest piękne, że się podoba, czy się podoba, że jest piękne?”

3. Rozwiń myśl L. da Vinci, że „Piękno rzeczy śmiertelnych mija, lecz nie piękno sztuki”.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

piękno idealne – wg Platon a

piękno duchowe

– wg Platona natura wzorem piękna

kalos-kagatos (piękny -i-dobry)

piękno zmysłowe

PIĘKNO W ANTYKU

ŚREDNIOWIECZNE ROZUMIENIE PIĘKNA

PIĘKNO ZMYSŁOWE

PIĘKNO DUCHOWE

PIĘKNO NADZIEMSKIE

PIĘKNO MORALNE synteza piękna 

zmysłowego i duchowego

antyczne piękno jako ideał piękno ciała ludzkiego PIĘKNO W

RENESANSIE

8. Uwagi do scenariusza

Lekcja przeznaczona jest dla klasy pierwszej liceum ogólnokształcącego z rozszerzonym programem języka polskiego.