Kilka praktycznych
Morskie farmy wiatrowe
pozwolenie na wznoszenie i wykorzystywanie
AG ATA K O Ś C I U K
Spis treści
3 Wstęp
4 Określenie obszaru realizacji inwestycji we wniosku konkurencyjnym
5 Wariantowe wnioski o wydanie pozwolenia 7 Nowe organy opiniujące
9 Zawieszenie postępowania
11 Punktacja w postępowaniu rozstrzygającym 13 Pozwolenia a projekt ustawy o promowaniu
wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych
16 Kontakt
Wstęp
Pozwoleniami na wznoszenie i wyko- rzystywanie morskich farm wiatro- wych zajmuję się od prawie 10 lat.
Moją „przygodę” z tymi inwestycjami zaczęłam jeszcze przed wprowadze- niem zakazu wznoszenia i wykorzysty- wania elektrowni wiatrowych na mor- skich wodach wewnętrznych i morzu terytorialnym, który wszedł w życie 30 lipca 2011 r.1
Projekt morskiej farmy wiatrowej, nad którym pracowaliśmy w 2011 r., był pierwszym projektem morskiej far- my wiatrowej w Polsce. Inwestor mu- siał jednak zaprzestać jego realizacji ze względu na wprowadzony zakaz wznoszenia elektrowni wiatrowych na morskich wodach wewnętrznych oraz morzu terytorialnym.
W ciągu tych 10 lat brałam udział w kil- kunastu postępowaniach o wydanie pozwolenia na wznoszenie i wykorzy-
stywanie morskich farm wiatrowych.
Reprezentowałam także inwestorów w kilku postępowaniach sądowo – ad- ministracyjnych, związanych z proce- durą wydawania pozwoleń.
W tym e-booku chciałabym omówić kilka praktycznych aspektów wydawa- nia pozwoleń.
Agata Kościuk
Radca Prawny
RO Z D Z I A Ł I
Określenie obszaru realizacji inwestycji we wniosku
konkurencyjnym
Moje doświadczenia wskazują, że w odpowiedzi na ogłoszenie o możliwości składania kolejnych wniosków o wydanie po- zwolenia na wznoszenie i wykorzystywanie MWF pojawiają się takie wnioski konkurencyjne, które obejmują jedynie część obszaru wskazanego w pierwszym wniosku o wydanie pozwo- lenia.
Z dotychczasowej praktyki organów rozpatrujących wnioski o wyda- nie pozwolenia, a także orzecznictwa sądowo - administracyjnego wynika, że jest to dopuszczalne pod warunkiem, że obszar wniosku konkurencyjnego „zawiera się” (jest taki sam lub mniejszy) w obsza- rze wniosku inicjującego postępowanie. Jeśli obszar wskazany we wniosku konkurencyjnym nawet nieznacznie wykracza poza obszar wskazany we wniosku inicjującym, to organ odmawia wszczęcia postępowania.
RO Z D Z I A Ł I I
Wariantowe wnioski o wydanie pozwolenia
Zgodnie z art. 27a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy we wniosku o wyda- nie pozwolenia należy wskazać m.in. proponowaną lokalizację określoną za pomocą współrzędnych geocentrycznych geode- zyjnych naniesionych na mapę morską, wyznaczających akwen przeznaczony na realizację i eksploatację przedsięwzięcia oraz powierzchnię akwenu przeznaczonego na realizację i eksplo- atację przedsięwzięcia. Przepisy nie wspominają zatem o okre- śleniu planowanej lokalizacji inwestycji w sposób wariantowy.
Z posiadanych przeze mnie informacji wynika, że zostały złożone wnioski wskazujące obszar inwestycji w sposób wariantowy (przy- kładowo - wariant alternatywny na wypadek, gdyby plan zagospo- darowania przestrzennego Polskich Obszarów Morskich dla danego akwenu wprowadzał zakaz budowy MFW). Jest to o tyle istotne, że nadal nie wiadomo, jaki będzie ostateczny kształt planu zagospo- darowania przestrzennego POM i gdzie będzie obowiązywał zakaz wznoszenia i wykorzystywania morskich farm wiatrowych.
W mojej ocenie takie wskazanie proponowanej lokalizacji inwestycji nie jest dopuszczalne. Przeczy temu nie tylko brzmienie ustawy, ale także wykładnia funkcjonalna.
Biorąc pod uwagę fakt, że na wnioskowany obszar mogą zostać złożone wnioski konkurencyjne (albo taki wariantowy wniosek jest wnioskiem konkurencyjnym), mogłoby to w istotny sposób zaburzyć możliwość porównania i oceny wniosków w postępowaniu rozstrzy- gającym.
RO Z D Z I A Ł I I I
Nowe organy opiniujące
Gdy w 2004 r. do ustawy o obszarach morskich RP i administra- cji morskiej dodawano art. 23 ust. 2, wniosek o wydanie pozwo- lenia musiał być zaopiniowany przez sześciu ministrów – mi- nistra właściwego do spraw gospodarki, kultury i dziedzictwa narodowego, rolnictwa, środowiska, spraw wewnętrznych oraz Ministra Obrony Narodowej.
Wraz z reorganizacją działów administracji rządowej w kolejnych latach zmieniano nazwy organów opiniujących, a także dodawano kolejne organy opiniujące. Po zmianach, które weszły w życie 29 lutego 2020 r. (Dz.U.2020.284) i dodaniu kolejnego organu opiniującego, tj. ministra właściwego do spraw klimatu, organów opiniujących wniosek o wydanie pozwolenia jest obecnie osiem:
minister właściwy do spraw energii, gospodarki, klimatu, kultury
i ochrony dziedzictwa narodowego, rybołówstwa, środowiska, we- wnętrznych oraz Ministra Obrony Narodowej.
W 2016 r. jako organ opiniujący dodano ministra właściwego do spraw energii, a wnioski w toczących się sprawach o wydanie po- zwolenia wysłano do zaopiniowania do Ministra Energii.
Z prowadzonych przeze mnie spraw wynika, że w kilku przypad- kach wnioski, które wcześniej uzyskały pozytywną opinię Ministra Gospodarki, zostały następnie negatywnie zaopiniowane przez Ministra Energii. Jest to o tyle istotne, że część kompetencji ministra właściwego do spraw energii pokrywała się z kompetencjami mini- stra właściwego do spraw gospodarki. Negatywne rozstrzygnięcia zostały zaskarżone do sądu administracyjnego. Z uzasadnień wy- roków uchylających negatywną opinię Ministra Energii wynika, że jeżeli negatywna opinia nie zawierała żadnych nowych okoliczności w stosunku do zawartych we wcześniejszej pozytywnej opinii Mi- nistra Gospodarki, to wniosek nie powinien zostać zaopiniowany negatywnie.
RO Z D Z I A Ł I V
Zawieszenie postępowania
Art. 23 ust. 8 ustawy przewiduje możliwość zawieszenia postę- powań o wydanie pozwolenia do czasu przyjęcia planu zago- spodarowania przestrzennego obszarów morskich, jeśli taki plan jest na etapie opracowywania.
Komunikatem z 3 lutego 2017 r. Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej poinformował, że na podstawie art. 23 ust. 8 ustawy postanowił zawieszać toczące się oraz nowe postępowania administracyjne wszczynane na podstawie wpływających wniosków o wydanie pozwoleń do czasu przyjęcia w drodze rozporządzenia zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej. W ślad za tym komunikatem wnioskodawcy otrzymywali indywidualne posta- nowienia o zawieszeniu postępowania o wydanie pozwolenia.
Część wnioskodawców po wyczerpaniu drogi administracyjnej zaskarżyła postanowienie o zawieszeniu postępowania do sądu administracyjnego. Z moich informacji wynika, że postępowania sądowo - administracyjne nadal się toczą, przy czym sądy I instancji oddalały skargi.
Jak wynika z treści przepisu, uprawnienie do zawieszenia postępo- wań ma charakter fakultatywny. Nie wszystkie postępowania zosta- ły jednak zawieszone i obecnie strony są wzywane do uzupełnienia informacji i złożenia wyjaśnień. Z posiadanych przeze mnie infor- macji wynika, że za brakiem zawieszenia postępowania przemawia m.in. prowadzenie badań naukowych.
RO Z D Z I A Ł V
Punktacja w postępowaniu rozstrzygającym
Z dotychczasowej praktyki organu prowadzącego postępowa- nie wynika, że najistotniejszym kryterium oceny wniosków, o którym mowa w art. 27h ustawy, jest sposób finansowania planowanych przedsięwzięć, z uwzględnieniem środków wła- snych, kredytów, pożyczek oraz proponowanego dofinansowa- nia realizacji inwestycji ze środków publicznych.
Pozostałe kryteria i ich punktacja:
1. zgodność planowanych przedsięwzięć z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego, o którym mowa w art. 37a, lub w przypadku jego braku możliwość przeznaczenia akwenu na wnioskowane cele z uwzględnieniem opinii, o których mowa w art. 23 ust. 2; PUNKTY 0 - 10;
2. proponowane przez wnioskodawców okresy obowiązywania pozwolenia, w tym daty rozpoczęcia i zakończenia budowy i eksploatacji planowanych przedsięwzięć; PUNKTY 1 – 4;
3. sposób zabezpieczenia środków finansowych przeznaczonych na wniesienie opłaty, o której mowa w art. 27b ust. 1 pkt 1;
PUNKTY 0 – 10;
4. sposoby finansowania planowanych przedsięwzięć, z uwzględ- nieniem środków własnych, kredytów, pożyczek oraz propono- wanego dofinansowania realizacji inwestycji ze środków pu- blicznych; PUNKTY PRZYZNAWANE 0 – 10, PRZY CZYM całkowita wartość punktowa najistotniejszego kryterium wynosi dwukrot- ność punktów przyznanych danemu wnioskodawcy w ramach tego kryterium;
5. możliwości stworzenia zaplecza kadrowego, organizacyjne- go i logistycznego, pozwalającego na realizację planowanych przedsięwzięć; PUNKTY 0 – 10;
6. wkład planowanych przedsięwzięć w realizację unijnych i krajo- wych polityk sektorowych. PUNKTY 0 - 3.
7. wniosku konkurencyjnym nawet nieznacznie wykracza poza obszar wskazany we wniosku inicjującym, to organ odmawia wszczęcia postępowania.
RO Z D Z I A Ł V I
Pozwolenia a projekt ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej
w morskich farmach wiatrowych
15 stycznia 2020 r. Ministerstwo Aktywów Państwowych prze- kazało do konsultacji publicznych projekt ustawy o promo- waniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych. Konsultacje trwały 30 dni, a do projektu uwagi zgłosiło kilkadziesiąt podmiotów.
Jak wskazano w uzasadnieniu projektu morskie farmy wiatrowe są in- stalacjami umożliwiającymi produkcję energii elektrycznej z odnawial- nego źródła energii, jakim jest siła wiatru, na bardzo dużą skalę, a ich rozwój może w znaczący sposób przyczynić się do realizacji założonych w projekcie Krajowego planu na rzecz energii i klimatu na lata
2021 - 2030 celów.
Projekt wprowadza definicję morskiej farmy wiatrowej (art. 3 pkt 3) oraz morskiej turbiny wiatrowej (art. 3 pkt 4).
Projekt zawiera regulacje dotyczące udziału w aukcji, zasady po- krycia ujemnego salda, zasad udziału MFW w aukcji oraz pokrycia ujemnego salda, a także usprawnienia w postępowaniach admi- nistracyjnych, obejmujących morskie farmy wiatrowe. Projekt ten będzie omówiony w osobnym opracowaniu.
Jeżeli chodzi o postępowanie w sprawie o wydanie pozwolenia, to projekt ustawy wprowadza definicję charakterystycznych parame- trów technicznych przedsięwzięcia, o których mowa w art. 23 ust. 5 ustawy, określając je następująco:
1. elementy przedsięwzięcia dotyczące:
a. morskich platform pomiarowo-badawczych, b. morskich stacji transformatorowych,
c. masztów pomiarowo-badawczych;
2. przewidywana roczna wydajność wiatru;
3. przewidywana roczna produkcja;
4. minimalna moc całkowita przedsięwzięcia;
5. przyjęty rozstaw morskich turbin wiatrowych;
6. długości kabli podmorskich łączących poszczególne elektrow- nie wiatrowe z morską stacją transformatorową;
7. etapy realizacji przedsięwzięcia;
8. minimalna moc zainstalowana poszczególnych morskich turbin wiatrowych;
9. maksymalna liczba morskich turbin wiatrowych;
10. minimalna i maksymalna moc jednostkowa morskiej turbiny wiatrowej;
11. maksymalna całkowita wysokość morskiej turbiny wiatrowej wraz z rotorem;
12. minimalna i maksymalna średnica wirnika morskiej turbiny wiatrowej;
13. minimalna i maksymalna odległość pomiędzy morskimi turbi- nami wiatrowymi;
14. sposób rozmieszczenia morskich turbin wiatrowych;
15. rodzaj podwodnych konstrukcji wsporczych oraz fundamentów morskich turbin wiatrowych i pozostałych nawodnych obiektów morskiej farmy wiatrowej;
16. maksymalna wysokość konstrukcji wsporczych morskich turbin wiatrowych wraz z sekcją łącznikową oraz pozostałych nawod- nych obiektów morskiej farmy wiatrowej ponad średni poziom morza;
17. technologia wyprowadzenia mocy i parametrów technicznych wewnętrznych sieci elektroenergetycznych morskiej farmy wia- trowej.
Kontakt
Jakie mają Państwo wątpliwości?
Czy spotkali się Państwo z podobnymi przypadkami?
Zachęcam do kontaktu!
Agata Kościuk
Radca Prawny
