T o m ( V o l u m e ) X X X V — 1 9 6 5 Z e s z y t ( F a s c i c u l e ) 4 K r a k ó w 1 9 6 5
NAGRODY NAUKOWE IMIENIA LUDWIKA ZEJSZNERA
za la ta 1962 i 1963
P r i x s c ie n tifiq u e s L u d w i k Z e j s z n e r pou r 1’annee 1962 e t 1963
P o w o łan a przez Z arząd G łów ny K om isja N agród im. L u d w ik a Z ej- s z n e ra n a posiedzeniu w d n iu 15. V. 1964 r. p o stan o w iła przy zn ać n agrody:
za ro k 1962 — d r R yszardow i G r a d z i ń s k i e m u za p racę pt. „Rozwój podziem nych fo rm k raso w y ch w p o łudniow ej części W yżyny K rak o w s k ie j” ogłoszoną w tom ie 32 R ocznika PTG , oraz za ro k 1963 dw ie ró w n o rz ę d n e n a g ro d y — d r H en ry k o w i T o m c z y k o w i za p racę p t. „O rdow ik i sy lu r w podłożu zapadliska p rzed k arp ack ieg o ” i d r inż. R afałow i U n r u - g o w i za p racę pt. „W arstw y isteb n iań sk ie — stu d iu m sed y m en to lo - g iczn e” ogłoszone w tom ie 33 R ocznika PTG .
P oniżej p rzed staw iam y sy lw etk i nau k o w e lau reató w .
LAUREACI NAGRÓD NAUKOWYCH
IMIENIA LUDWIKA ZEJSZNERA ZA LATA 1962 I 1963
Les laureats des prix scientifioues L u dw ik Zejszner pour 1‘annee 1962 et 1963
RYSZARD G RAD ZlN SK l RAFAŁ UNRUG za pracą HENRYK TOMCZYK za za p racę (pour le trav ail): (pour le trav ail): W arstw y pracę (pour le trav ail): O r- Rozwój podziem nych form istebniańskie — studium dowiik i sylur w podłożu krasow ych w południow ej sedymenitoloigiczne. Istebna zapadliska p rzed karp ae- części W yżyny K rakow - Bedis — a F lux o tu rb id ite kiego. O rdovician and Sdlu- skiej. O rigin an d Develop- Form ation in th e C ar- rian in the B asem ent of th e m e n t of su b terran ean pathiian Flysch F ore-C arpathian D epres-
K a rst in the southern p a rt sion
of the C racow U pland
RY SZA RD G R A D Z lN SK I uro d ził się w K rak o w ie 15 sie rp n ia 1929 r.
W ro k u 1947 ukończył L iceum im . H. S ienkiew icza w K rak o w ie i rozpo
czął stu d ia n a W ydziale M a tem aty czn o -P rzy ro d n iczy m U n iw e rsy te tu Jagiellońskiego, u zy sk u jąc w 1951 r. stopień m a g istra geologii. Jeszcze jak o s tu d e n t zaczyna w 1950 r. p racę w K a te d rz e Geologii U J w c h a ra k te rz e m łodszego asy sten ta. W ro k u 1952 zostaje a sy sten tem , w ro k u 1953 sta rsz y m asy sten tem , a w ro k u 1963 ad iu n k tem . S to p ień d o k to ra n au k przy ro d n iczy ch u zy sk ał n a U n iw ersy tecie Jag iello ń sk im w ro k u 1963 na p odstaw ie p ra c y „Rozwój podziem nych fo rm k raso w y ch w w ap ien iach gó rn ej ju r y w połu d n io w ej części W yżyny K ra k o w s k ie j” .
R yszard G rad ziń sk i je s t a u to re m 24 o p u b lik o w an y ch p rac n au k o w y ch i k ilk u n a stu p rac p o p u larn o n au k o w y ch . P rzed m io tem b a d a ń n au k o w y ch R y szard a G radzińskiego b y ła budow a geologiczna o b szaru krakow skiego, sed y m e n ta c ja sk ał k lasty czn y ch oraz zjaw isk a krasow e: P o d sta w ą p rac z obszaru k rak o w sk ieg o b y ły w y k o n y w an e przez R. G r a d z i ń s k i e g o w ciągu szeregu la t m ap y geologiczne okolic K rak o w a o raz o bserw acje dotyczące te k to n ik i, paleom orfologii i rozw oju procesów krasow ych. B a
d an ia sedym entologiczne d o ty czy ły fo rm acji p ro d u k ty w n e j Z agłębia G órnośląskiego, osadów m iocenu w obszarze k rak o w sk im oraz u tw o ró w dolnego tria s u w T a tra c h . Z ain tereso w an ia zjaw isk am i k raso w y m i zn a
lazły w y ra z w k ilk u p racach n ad genezą utw o ró w n aciekow ych o raz ge
nezą i rozw ojem jaskiń. W kładem w p o p u lary zację w iedzy geologicznej było zredagow anie i opracow anie przez R. G r a d z i ń s k i e g o „ P rz e w od n ik a geologicznego po okolicach K ra k o w a ” , a re z u lta te m żyw ego zain tereso w an ia p ro b lem am i o chrony p rz y ro d y — o p u b lik o w an ie k ilk u a rty k u łó w dotyczących zabytków p rz y ro d y nieożyw ionej.
W A Ż N IEJSZE P U B L IK A C JE R Y SZ A R D A G R A D Z IŃ SK IE G O
1955. P rzyczyn k i do zn ajo m o ści m io cen u o k olic K rak ow a. A c t a geol, poi. 5.
1955. S tra ty g ra fia serii p o d ślą sk iej ż y w ie c k ie g o okna tek to n iczn eg o 1. R ocz. Fol. T o w . G ecl. 24 (w sp ó ln ie z S. G e r o c h e m ) ,
1957. U w a g i o se d y m en ta cji m io cen u w o k o lic y P roszow ic. Rocz. Pol. T o w . Geol. 26.
1957. U tw o r y n a c ie k o w e z „m leka w a p ie n n e g o ” w ja sk in i S z c z elin ie C h och o łow sk iej.
Rocz. Pol. T o w . Geol. 26 (w sp ó ln ie z A. R a d o m s k i m ) .
1959. G en eza i w ie k serii w ito w sk ie j. Rocz. Pol. T o w . Geol. 29 (w sp ó ln ie z R. U n- r u g i e m ).
1959. P r e lim in a r y r e su lts o f sed im en to lo g ica l in v e stig a tio n s in th e S ile sia n Coal B asin. Bull. A c a d . Pol. Sc. 7 (w sp ó ln ie z A. R a d o m s k i m i R. U n r u g i e m).
1960. U tw o ry c em en ta cy jn e z n a m u lisk a Jask in i M iętu siej. Rocz. Pol. T o w . Geol. 30 (w sp ó ln ie z A . R a d o m s k i m ) .
1960. S ou rce of th e L o w er T riassic C lastics in th e T atra M ts. B u ll. A c a d . Pol. Sc, 8 (w sp ó ln ie z S. D ż u ł y ń s k i m).
1960. U w a g i o p o w sta w a n iu n aciek u grzyb k o w eg o w jask in ia ch . Rocz. Pol. T ow . Geol. 30 (w sp ó ln ie z R. U n r u g i e m ) .
1961. K ieru n k i transportu m a teria łu k ła sty czn eg o w górnym k arbonie G órn o ślą sk iego Z a głęb ia W ęg low eg o . K w a r t . Geol. 5 (w sp ó ln ie z A. R a d o m s k i m i R. U n
r u g i e m). #
1961. S zata n a ciek o w a p o lsk ich jask iń. Ochr. P r z y r . 27 (w sp ó ln ie z Z. W ó j c i k i e m).
1961. O chrona B on ark i p o d K rak ow em . Ochr. P r z y r . 27.
1961. T h e origin and d e v e lo p m e n t o f c a v e s in U p p er Ju ra ssic lim e sto n e of th e so u th ern part of th e C racow U p land . B ull. A c a d . Pol. Sc. 9.
1962. R ozw ój p o d ziem n y ch form k ra sow ych w p o łu d n io w ej części W y ży n y K ra k o w sk iej. Rocz. Pol. T o w . G eo l. 31.
1963. T yp es o f C uban ca v es a n d th eir d ep en d en ce on factors con tro llin g karst d ev e
lo p m en t. B ull. A c a d . Pol. Sc. 11 (w sp ó ln ie z A . R a d o m s k i m ) .
R A F A Ł U N R U G u ro d ził się w K rak o w ie 24 p aźd ziern ik a 1931 r.
W ro k u 1949 u k ończył L iceum im . B. N ow odw orskiego w K rak o w ie, a w latach 1950— 1957 stu d io w ał n a W ydziale G eologiczno-P oszukiw aw czym A kadem ii G órniczo-H utniczej, u zy sk u ją c w 1957 r. sto p ień m a g is tra in ż y n ie ra geologii. W ro k u 1954 rozpoczął p ra c ę na stan o w isk u zastęp cy a s y s te n ta w ów czesnym Z akładzie G eologii F izycznej A k ad em ii G órniczo- -H u tn iczej. W r. 1957 zo staje p rzen iesio n y służbow o do U n iw e rsy te tu Jag iello ń sk ieg o w zw iązku z rea k ty w o w a n ie m K a te d ry G eologii U J.
W ro k u 1957 zostaje a sy sten tem , w r- 1958 sta rsz y m a sy ste n te m , a w ro k u 1964 a d iu n k te m w K a te d rz e G eologii U J. W ro k u 1962 u zy sk ał sto p ień d o k to ra n a u k p rzy ro d n iczy ch na U n iw ersy tecie Jag iello ń sk im . R a fa ł U n r u g je s t a u to re m 17 p u b lik o w an y ch p ra c n aukow ych, dotyczących se d y m e n ta c ji i p e tro g ra fii sk a ł k lasty czn y ch . W p racach ty c h zajm ow ał się zagadnieniam i se d y m e n ta c ji w spółczesnych i k o p aln y ch osadów rzecz
nych, fo rm acji p ro d u k ty w n e j w G órnośląskim Z agłębiu W ęglow ym i fli
szu K a rp a t Z ew n ętrzn y ch .
W A Ż N IEJSZE P U B L IK A C JE R A F A Ł A U N R U G A
1956. P referred o rien tation of p eb b les in re ce n t g r a v e ls of th e D u n a jec R iver V a lley in W estern C arpathians B u ll. A c a d . Pol. Sc. cl. I l l 4 No. 7.
1957. W sp ółczesn y transport i sed y m en ta cja ż w ir ó w D u n a jca A c ta geol. poi. 7.
1959. S p ostrzeżen ia n a d se d y m e n ta c ją w a r stw Igockich R ocz. Pol. T o w . Geol. 29.
1959. G en eza i w ie k serii w ito w sk ie j (w sp ó ln ie z R. G r a d z i ń s k i m ) Rocz. Pol.
T o w . Geol. 29.
1959. P relim in a ry r e su lts of S ed im en to lo g ica l In v e stig a tio n s in th e S ile sia n C oal B a sin (w sp ó ln ie z R. G r a d z i ń s k i m i A. R a d o m s k i m ) B ull. A c a d . Pol.
Sc. serie sc. chim., geol. e t geogr.
1960. S ed y m en ta cja i p etro g ra fia w a r stw p o ło m sk ich (w sp ó ln ie z A . C a l i k o w - s к i m) Rocz. Pol. T o w . G eol. 30.
1960. U w a g i o p o w sta w a n iu n a c iek u grzyb k ow ego w ja sk in ia ch (w sp ó ln ie z R. G r a d z i ń s k i m ) Rocz. Pol. T o w . Geol. 30.
1961. K ieru n k i tran sp ortu m a te r ia łu k la sty czn eg o w g órn ym k arb on ie G ó rn o ślą sk ieg o Z a głęb ia W ęg lo w eg o (w sp ó ln ie z R. G r a d z i ń s k i m i A. R a d o m s k i m ) K w a r t . geol. 5.
1962. P aleocu rren ts in L ow er J u rassic S ed im en ts on th e N orth ern S lo p e s o f th e H o ly Cross M ts. B u ll. A c a d . Pol. Sc. serie sc. geol. e t geogr. 10.
1963. W arstw y iste b n ia ń sk ie — stu d iu m se d y m e n to lo g ic z n e Rocz. Pol. T o w . G eol. 33.
1964. G eo lo gia i su ro w ce m in era ln e G hany. Prz. geol. 9.
H EN RY K TOM CZYK u ro d ził się 16 sty czn ia 1925 ro k u w S ied lcach n a Podlasiu, gdzie ukończył szkołę p o dstaw ow ą i uczęszczał do g im n a z ju m i liceum ogólnokształcącego. W czasie o k u p a c ji k o n ty n u o w a ł n a u k ę w za
k re s ie g im n azju m n a ta jn y c h k o m pletach, a po w y zw oleniu u k ończył li
ceu m w S iedlcach w 1946 r.
S tu d ia geologiczne rozpoczął tegoż ro k u n a W ydziale M atem aty czn o - -P rz y ro d n ic z y m U n iw e rsy te tu W arszaw skiego. W 1950 r. o trz y m a ł sta n o w isk o m łodszego a sy s te n ta w Z akładzie Geologii UW, gdzie sp e łn ia ł sw e
33 R o c z n ik P T G t. X X X V Z. 4
obow iązki do lipca 1952 r., rów nocześnie pod k ie ro w n ic tw e m prof. d ra J a n a S a m s o n o w i c z a i prof. d ra R o m an a K o z ł o w s k i e g o k o ń cząc studia. W tym że ro k u u zy sk ał dy p lo m m a g istra filozofii w zakresie geologii i paleontologii.
Od p ierw szy ch la t stu d ió w u trz y m y w a ł ścisły zw iązek z P ań stw o w y m In s ty tu te m G eologicznym , k tó reg o b y ł sty p e n d y stą w la ta c h 1947/48, i gdzie p raco w ał okresow o od 1947— 1951 o d byw ając p ra k ty k i teren o w e pod k ie ru n k ie m prof. d rą W ł. P o ż a r y s k i e g o . W sie rp n iu 1952 r. po
d e jm u je sta łą p racę w P a ń stw o w y m In sty tu c ie G eologicznym w W ydzia
le Ś w iętokrzyskim , p ro w ad ząc b a d a n ia n a d s tra ty g ra fią sy lu ru G ór Ś w ię
to k rzy sk ich zapoczątkow ane p ra c ą m agisterską- Od w rześn ia 1953 r. te m a ty k ę pow yższą k o n ty n u u je w K ielcach w Ś w ięto k rzy sk iej S ta c ji T e re now ej I. G. im . J. C zarnockiego, gdzie od 1955 r. p ro w ad ził P raco w n ię S tra ty g ra fii po u z y sk an iu sto p n ia a d iu n k ta . Poza p ra c ą w In s ty tu c ie G eo
logicznym w la ta c h 1953— 1955 w y k ła d a ł geologię h isto ry c z n ą w T e c h n i
k u m G eologicznym w K ielcach, a od 1956 r. w sp ó łp raco w ał z M uzeum Ś w ięto k rzy sk im oraz z P ań stw o w ą R ad ą O chrony P rz y ro d y jako członek K o m isji P a rk u N arodow ego w G órach Ś w iętokrzyskich.
W okresie 10-letniego p o b y tu w K ielcach H e n ry k T o m c z y k p ro w a dzi b ad a n ia n a d s tra ty g r a fią sy lu ru i o rdow iku G ór św ię to k rz y sk ic h . Z te go o kresu n a uw agę zasłu g u je opracow anie s tra ty g ra fii w en lo k u i lu d lo - w u • sy n k lin y kieleck iej oraz k a ra d o k u g rap to lito w eg o w Ł ysogórach i Zbrzy.
R ów nocześnie dzięki głębokim w iercen io m u zy sk an e liczne m a te ria ły z obszaru przed g ó rza K a rp a t oraz N iżu P olskiego pozw oliły H. T o m - c z y k o w i rozszerzyć b ad an ia n a d sy lu re m i ordow ikiem n a obszarze całej Polski, co znalazło w y ra z w o pracow aniu atlasó w stra ty g ra fic z n o - -facjaln y ch , a n a stę p n ie w ro zp raw ie d o k to rsk iej w 1962 r.
Od 1963 r. p ra c u ją c już w Z akładzie G eologii N iżu I- G. w W arszaw ie, k o n ty n u u je p race badaw cze n ad s tra ty g ra fią i tek to g en ezą starszeg o p a - leozoiku w Polsce.
Do n ajw ażn iejszy ch w y n ik ó w jego b ad ań m ożna zaliczyć rozpoziom o- w an ie o rdow iku i sy lu ru polskiego, jego k o relację i paleogeografię, p rz e
jaw y ru ch ó w k aled o ń sk ich i cyklów sed y m en tacy jn y ch , o dkrycie now ej serii g ra p to lito w e j górnego sy lu ru , u sta le n ie polskiej n o m e n k la tu ry s tr a
ty graficznej, stw ierd zen ie lu k i w d o ln y m ordow iku Ł ysogór, u d o w o d n ie
nie jednoznaczności poziom u S. lein tw a rd in en sis w E u ro p ie i in. D o ty ch czasow y dorobek: około 50 opracow ań arch iw aln y ch , 30 p ra c p u b lik o w a nych, około 1 0 re fe ra tó w w ygłoszonych w I. G. oraz w PTG .
W 1951 r. u ch w ałą R ad y P a ń s tw a H e n ry k T o m c z y k został odzna
czony Z ło ty m K rzy żem Z asługi.
W A Ż N IE JSZ E P U B L IK A C JE H E N R Y K A TO M CZYK A
1S54. S traty gra fia g o tla n d u n ieck i m ięd zyg órsk iej w G órach Ś w ięto k rzy sk ich na p o d sta w ie fa u n y z łu p k ó w g ra p to lito w y ch . Biul. Inst. Geol. 93.
1956. W enlok i lu d lo w w sy n k lin ie k ie le c k ie j G ór Ś w ięto k rzy sk ich . Pr. Inst. G eol. 16.
1956. w sp ó ln ie z L. T e l l e r e m : T he L u d lo w D ep osits in E astern P olan d . B uli.
A c a d . Pol. Sc. Cl 3, v. 4, N o. 8.
1957. O fa cji g ra p to lito w ej karadoku G ór Ś w ięto k rzy sk ich (k om u n ik at w stęp n y ) K io a r t. geol. 1, nr. 3/4.
1S58. D o ln y lu d lo w w w iercen iu w M ęd rzech o w ie k o ło T arnow a. K w a r t . geol. 2, nr 2.
1959. A tla s g eo lo g iczn y P o lsk i. Z ag a d n ien ia stra ty g ra ficzn o -fa cja ln e, z. 3 — O rdow ik.
Inst. GeoL, W arszaw a.
1959. w sp ó ln ie z W. R y k ą : B e n to n ity w osadach staro p aleo zoiczn ych G ór Ś w ię to krzyskich. K w a r t . geol. 3, nr 3.
1960. Fragen d er S tra tig ra p h ie un d fa z ie lle n E n tw ick lu n g d es O rd o viziu m s und S ilu rs in P olen . P rager A rb eitsta g u n g ü b er die S tra tig rap h ie des S ilu rs und des D ev o n s (1958). TJslf. ust. geol. Praha.
1960. A tla s g eo lo g iczn y P o lsk i. Z aga d n ien ia stra ty g ra ficzn o -fa cja ln e, z. 4. S y lu r Inst. Geol., W arszaw a.
1960. T h e p rob lem of th e bou n d ary b e tw e e n th e L ow er and M id d le L u d lo v ia n in C entral Europe. R e p o r t X X I Sess. N o r d e n . 1960. Inler. Geol. Cungr. P a rt 7, C openhagen.
1962. w s p ó ln ie z E. T o m c z y k o w ą : D as P rob lem der S ilu r-D e v o n -G re n z e in P olen. 2 In tern a tio n a le A rb eitsta g u n g ü b er die S ilu r-D ev o n -G ren ze u n d d ie S tra tigra p h ie v o n S ilu r u n d D evon , B on n —B r u x e lle s 1960. S y m p o s i u m B a n d . 1962. w sp ó ln ie z E. C i e ś l ą : P o szu k iw a n ia rud żelaza w o rd ow ik u G ór Ś w ię to k rzysk ich w n a w ią za n iu d o złó ż w środ k ow y ch C zechach. P r z . geoi. 10, n r 1, W arszaw a.
1962. S tratyg rafia o sa d ó w starop aleozo iczn ych z w ie r ce n ia w U szk o w ca ch k oło L u
baczow a. — K s i ę g a p a m . p ro f. J. S a m s o n o w ic za . K o m i t e t G e o l . P A N . W y d . Geol., W arszaw a.
1962. W y stęp o w a n ie fo rm R a strites w d oln ym sy lu rze G ór Ś w ięto k rzy sk ich . Biul.
Inst. Geol. 174, W arszaw a.
1962. U w a g i o se d y m en ta cji w a r s tw w y d ry sz o w sk ic h w r e jo n ie łyso g ó rsk im i w a r s tw sie d le c k ic h w o tw o rze L ębork. P rz. geol. 10, nr 8, W arszaw a.
1962. P ro b lem stra ty g ra fii ord o w ik u i sylu ru w P o lsc e w ś w ie tle o sta tn ich b ad ań . Pr. Inst. Geol. 35.
1963. G łó w n e p ro b lem y stra ty g ra fii i p a leo g ra fii ord ow ik u i sy lu ru zach o d n ieg o o b rzeżenia p la tfo rm y p rek a m b ry jsk iej E u rop y w sc h o d n ie j. Fr. Inst. G eo l. 30., cz. 4. W arszaw a.
1963. w sp ó ln ie z K. Ł y d k ą i S. S i e d l e c k i m : On th e M id dle L u d lo v ia n con g lom erates in th e C racow region. B ull. A c a d . Pol. Sc., Ser. sc. geol., g.eogr, 11, W arszaw a.
1963. O rd ow ik i sy lu r w p o d ło żu za p a d lisk a przed k arp ack iego. R ocz. Pol. T o w . Geol.
33 nr 1— 3, K rak ów .
1964. S tra ty g ra fia sylu ru w p ółn o cn o -zach od n iej P olsce. K w a r t . geol. 3, nr 3, W ar
szaw a.
1964. N o w e d an e o stra ty g ra fii i tek to g e n e z ie starszeg o p aleozo ik u w P o lsce. P rz.
geol. 12, nr 6, W arszaw a.
1964. T h e O rd ovician an d S ilu ria n S ed im en ta tio n C ycles in P o la n d and th e P h e n o m en a of C aledonian O rogeny. B ull. A c a d . Pol. Sc. Ser. sc. geol. geogr. 12, N o 2, W arszaw a.
1964. w s p ó ln ie z M. T u r n a u - M o r a w s k ą : S tra ty g ra fia i p etro g ra fia o rd o w ik u B rzezin k oło M oraw icy w G órach Ś w ięto k rzy sk ich . A c t a geol. po i. 14, nr 4.
W arszaw a.
3 3 *
