1
Sąsiedzi Polski w XII i XIII w.
I. Marchia Brandenburska
1. Utworzona w połowie XII w. przez Albrechta Niedźwiedzia z połączenia marchii północnej ze zdobytymi ziemiami Słowian połabskich
2. Ekspansja Marchii Brandenburskiej a. stopniowy podbój Pomorza Zachodniego
b. ziemia lubuska – jako zastaw księcia Bolesława II Rogatki c. ziemie północnej Wielkopolski wzdłuż Narwi
3. Utworzenie na nowo zdobytych ziemiach Nowej Marchii a. dalsza ekspansja wzdłuż Narwi
b. częste konflikty z książętami wielkopolskimi
II. Bałtowie 1. Litwini
a. nietrwałe przyjęcie chrztu przez Mendoga b. panowanie Giedymina
– ponowne zjednoczenie państwa – podbój rozległych obszarów Rusi c. najazdy litewskie na księstwa polskie 2. Prusowie
a. najazdy zbrojne książąt polskich na ziemie pruskie – papieże nadawali im status krucjat
b. próby chrystianizacji Prusów – misja biskupa Chrystiana
– utworzenie zakonu rycerskiego braci dobrzyńskich
III. Początki państwa krzyżackiego w Prusach
1. Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego powstał w 1190 r. w Jerozolimie
2. Działalność wielkiego mistrza Hermana von Salza a. próba tworzenia własnego państwa na Węgrzech b. wypędzenie przez króla węgierskiego
3. Sprowadzenie Krzyżaków do Polski przez Konrada I Mazowieckiego – 1226 r.
a. nadanie im ziemi chełmińskiej – 1228 r.
b. rezygnacja z roszczeń wobec ziem zdobytych przez Krzyżaków w przyszłości (część historyków uważa ten dokument za falsyfikat)
c. przyznanie Krzyżakom praw do ziem podbitych przez cesarza Fryderyka II – Złota bulla
– dokument wystawiony w 1235 r. ale datowany na 1226 r. – symboliczna data sprowadzenia Krzyżaków do Polski
– potwierdzenie praw Krzyżaków do podbitych terenów przez papieża 4. Powstanie państwa zakonnego
a. przybycie pierwszych zakonników w 1228 r.
b. opanowanie ziemi chełmińskiej – lata 30. XIII w.
c. organizacja ekspedycji militarnych przeciw pogańskim Prusom – rejzy d. systematyczny podbój Prusów
e. zakończenie podboju Prusów w 1283 r.
f. akcja kolonizacyjna na podbitych ziemiach
2 IV. Ruś Kijowska
1. Rozbicie dzielnicowe Rusi – od połowy XI w.
2. Podbój Rusi przez Mongołów – 1237-1240 r.
3. Najważniejsze ośrodki polityczne i gospodarcze Rusi a. Włodzimierz nad Klaźmą
b. Psków
c. Nowogród Wielki
4. Powstanie Księstwa Halicko-Włodzimierskiego
V. Czechy XIII w.
1. Czechy uniknęły rozbicia dzielnicowego i zachowały jedność polityczną 2. Czechy wchodziły w skład cesarstwa niemieckiego
3. koronacja królewska Przemysła Ottokara I – 1198 r.
4. Panowanie Przemysła Ottokara II
a. podporządkowanie księstw austriackiego, styryjskiego i karynckiego b. wybuch wojny z cesarzem Rudolfem I Habsburgiem
c. klęska wojsk czeskich w bitwie pod Suchymi Krutami (1278 r.) i śmierć Przemysła Ottokara II
d. przejęcie Austrii, Styrii i Karyntii przez cesarza Rudolfa I Habsburga 5. Panowanie Wacława II (1271-1305)
a. koronacja na króla Czech – 1283 r.
b. koronacja na króla Polski – 1300 r.
6. Intensywny rozwój gospodarczy Czech
a. intensywna kolonizacja na prawie niemieckim b. zaawansowana urbanizacja
c. duże wydobycie srebra
d. rozwój gospodarki pieniężnej – własna moneta – grosz czeski
