Maria Pawlikowska- -Jasnorzewska
Wojnę szatan spłodził
PawDzWoj00-2.qxp:Layout 2 10/17/12 2:51 PM Page 1
CMY 1B4 1C4 1M4 1Y4 70% 70% CMY B C M Y 70% CMY B C M Y CM CY CMY B C M Y 70% CMY B C M Y MY CMY CMY B C M Y CMY
2B4 2C4 2M4 2Y4 70%
70%
CMY B C M Y 70%
CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70%
CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70%
CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y CMY 1B4 1C4 1M4 1Y4 70%
70%
CMY B C M Y 70%
CMY B C M Y CM CY CMY B C M Y 70%
CMY B C M Y MY CMY CMY B C M Y CMY
2B4 2C4 2M4 2Y4 70%
70%
CMY B C M Y 70%
CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70%
CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70%
CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y
1 2 1
2
1 2
3 4
5 6
7 8
9 10
11 12
13 14
15 16
17 18
19 20
21 22
23 24
25 26
27 28
29 30
31 32
Prinect 4GS Dipco 2.1 Format 102 © 2004 Heidelberger Druckmaschinen AG Prinect 4GS Dipco 2.1 Format 102 © 2004 Heidelberger Druckmaschinen AG
1 2 1
2 1 2 1
2 1 2 1
2
1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Front - 2012-10-18 -10:12:43 - SM_102_43_perfecting - Black 1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Front - 2012-10-18 -10:12:43 - SM_102_43_perfecting - Cyan 1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Front - 2012-10-18 -10:12:43 - SM_102_43_perfecting - Magenta 1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Front - 2012-10-18 -10:12:43 - SM_102_43_perfecting - Yellow
$[ProductName]
PDF 1.3
S4
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0 lpi
PDF 1.3
S3
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0 lpi
PDF 1.3
S2
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0 lpi
PDF 1.3
S1
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0 lpi
PDF 1.3
V
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0 lpi
PDF 1.3
U
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0 lpi
PDF 1.3
Z
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0 lpi
PDF 1.3
X
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0 lpi
PDF 1.3
C M Y B
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0 lpi Heidelberg Prepress
Heidelberg Prepress Heidelberg Prepress Heidelberg Prepress Heidelberg Prepress Heidelberg Prepress Heidelberg Prepress Heidelberg Prepress Heidelberg Prepress
//
// 72.0
72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin: // //
72.0 72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin: // //
72.0 72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin: // //
72.0 72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin: // //
72.0 72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin: // //
72.0 72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin: // //
72.0 72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin: // //
72.0 72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin: // //
72.0 72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin:
PawDzWoj00-2.qxp:Layout 2 10/17/12 2:51 PM Page 2
CMY 1B4 1C4 1M4 1Y4 70% 70% CMY B C M Y 70% CMY B C M Y CM CY CMY B C M Y 70%CMY B C M Y MY CMY CMY B C M Y CMY 2B4 2C4 2M4 2Y4 70% 70% CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y CMY 1B4 1C4 1M4 1Y4 70% 70% CMY B C M Y 70% CMY B C M Y CM CY CMY B C M Y 70% CMY B C M Y MY CMY CMY B C M Y CMY 2B4 2C4 2M4 2Y4 70% 70% CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y
1 2 1 2
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32
Prinect 4GS Dipco 2.1 Format 102 © 2004 Heidelberger Druckmaschinen AG Prinect 4GS Dipco 2.1 Format 102 © 2004 Heidelberger Druckmaschinen AG
1 2 1 2
1 2 1 2
1 2 1 2
1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Back - 2012-10-18 -10:12:46 - SM_102_43_perfecting - Black 1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Back - 2012-10-18 -10:12:46 - SM_102_43_perfecting - Cyan 1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Back - 2012-10-18 -10:12:46 - SM_102_43_perfecting - Magenta 1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Back - 2012-10-18 -10:12:46 - SM_102_43_perfecting - Yellow
$[ProductName]
PDF 1.3
S4
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0 lpi
PDF 1.3
S3
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0 lpi
PDF 1.3
S2
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0 lpi
PDF 1.3
S1
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0 lpi
PDF 1.3
V
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0 lpi
PDF 1.3
U
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0 lpi
PDF 1.3
Z
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0 lpi
PDF 1.3
X
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0 lpi
PDF 1.3
C M Y B
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi Heidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg Prepress
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process: Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process: Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process: Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process: Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process: Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process: Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process: Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process: Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process: Lin:
Maria
Pawlikowska- -Jasnorzewska
Wojnę szatan spłodził
ZAPISKI 1939–1945
Zebrał Rafał Podraza
PawDzWoj00-2.qxp:Layout 2 10/17/12 2:51 PM Page 3 PawDzWoj01-2.qxp:Layout 2 10/17/12 3:08 PM Page 14
CMY 1B4 1C4 1M4 1Y4 70% 70% CMY B C M Y 70% CMY B C M Y CM CY CMY B C M Y 70% CMY B C M Y MY CMY CMY B C M Y CMY 2B4 2C4 2M4 2Y4 70% 70% CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y CMY 1B4 1C4 1M4 1Y4 70% 70% CMY B C M Y 70% CMY B C M Y CM CY CMY B C M Y 70% CMY B C M Y MY CMY CMY B C M Y CMY 2B4 2C4 2M4 2Y4 70% 70% CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y
1 2 1 2
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32
Prinect 4GS Dipco 2.1 Format 102 © 2004 Heidelberger Druckmaschinen AG Prinect 4GS Dipco 2.1 Format 102 © 2004 Heidelberger Druckmaschinen AG
1 2 1 2
1 2 1 2
1 2 1 2
1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Back - 2012-10-18 -10:12:46 - SM_102_43_perfecting - Black 1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Back - 2012-10-18 -10:12:46 - SM_102_43_perfecting - Cyan 1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Back - 2012-10-18 -10:12:46 - SM_102_43_perfecting - Magenta 1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Back - 2012-10-18 -10:12:46 - SM_102_43_perfecting - Yellow
$[ProductName]
PDF 1.3
S4
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi
PDF 1.3
S3
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi
PDF 1.3
S2
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi
PDF 1.3
S1
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi
PDF 1.3
V
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi
PDF 1.3
U
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi
PDF 1.3
Z
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi
PDF 1.3
X
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi
PDF 1.3
C M Y B
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi Heidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg Prepress
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin:
Cierpi. „Potwornie. Na sercu, nerwach, dumie, instynkcie, imaginacji. Madzia oddala się coraz bardziej. Moja Madziu, jakąż masz dzisiaj okrojoną siostrę! Dziadówkę pod kościół! Równocze- śnie tyle we mnie wspaniałości i glamour”.
Nie wiem, czy tuż przed śmiercią jej skóra zaczęła inaczej odbi- jać światło. Nie wiem, czy stała się woskowa i sztywna, czy wyostrzy- ły się jej rysy, a na środku nosa pojawiło się podłużne zagłębienie (podobno to jedna z pierwszych oznak zbliżającej się śmierci). Nie wiem też, czy jej oczy stały się szkliste, a spojrzenie nieobecne.
Wiem, że się bała i że od dawna nie miała sił. „Jestem jak położo- ny łan, zbity gradem, połamany – pisze w dzienniku 26 czerw- ca 1945 roku – Wszystko we mnie chore, spalone, wstrząśnięte.
O Madziusiu, dobrze, że o tym nic nie wiesz”.
Cztery dni później dodaje: „Zdaje mi się, że nie mogę już. Sła- bość straszna –”. To jej ostatni wpis.
Umarła 9 lipca 1945 r. we śnie, „w smutnym mieście Manche- ster”, jak napisał jej przyjaciel Antoni Słonimski.
Do końca był przy niej „Lotek”. Przez wiele miesięcy sypiał na materacu przy jej łóżku. Byle być blisko.
Lilkę pochowano na małym cmentarzu blisko szpitala onkolo- gicznego.
PS W sierpniu 1982 r. odkryto planetoidę. Obliczono dokładnie:
okrąża Słońce w ciągu czterech lat i siedemnastu dni. Otrzymała numer 4114. Nazwano ją „Jasnorzewska”.
Myślę, że Lilka byłaby szczęśliwa.
ANGELIKA KUŹNIAK
Cytaty pochodzą z zebranych w tej książce zapisków Marii Pawlikowskiej-Jasno- rzewskiej, z jej wierszy oraz z książki Zalotnica niebieska Magdaleny Samozwaniec
Przedmowa
13
PawDzWoj00-2.qxp:Layout 2 10/17/12 2:51 PM Page 13
Maria Janina Teresa z Kossaków Bzowska-Pawlikowska-Jasnorzewska (ur. 24 listopada 1891 roku w Krakowie, zm. 9 lipca 1945 roku w Manchesterze) – poetka i dramatopisarka dwudziestolecia międzywojennego, nazywana współcześnie polską Safoną.
Mistrzyni miniatury poetyckiej zakończonej zaskakującą puentą.
Córka Wojciecha Kossaka i wnuczka Juliusza, znanych malarzy batalistycznych, siostra pisarki satyrycznej Magdaleny Samozwaniec i Jerzego Kossaka, także malarza. Stryjeczna siostra pisarki
Zofii Kossak Szczuckiej-Szatkowskiej. Jako poetka debiutowała w 1922 roku tomikiem Niebieskie migdały, którym zyskała spore uznanie w środowisku literackim. Związana była ze skamandrytami.
Za życia opublikowała piętnaście tomików poezji, do najważniejszych – oprócz debiutanckiego – zalicza się Różową magię (1924),
Pocałunki (1926) oraz Dansing (1927). Autorka piętnastu
dramatów, do najbardziej znanych należą Szofer Archibald (1924), Powrót mamy (1935), Mrówki (1936) i Baba-Dziwo (1938).
PawDzWoj00-2.qxp:Layout 2 10/17/12 2:51 PM Page 4
CMY 1B4 1C4 1M4 1Y4 70% 70% CMY B C M Y 70% CMY B C M Y CM CY CMY B C M Y 70% CMY B C M Y MY CMY CMY B C M Y CMY
2B4 2C4 2M4 2Y4 70% 70% CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y CMY 1B4 1C4 1M4 1Y4 70% 70% CMY B C M Y 70% CMY B C M Y CM CY CMY B C M Y 70% CMY B C M Y MY CMY CMY B C M Y CMY
2B4 2C4 2M4 2Y4 70%
70%
CMY B C M Y 70%
CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70%
CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70%
CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y
1 2 1
2
1 2
3 4
5 6
7 8
9 10
11 12
13 14
15 16
17 18
19 20
21 22
23 24
25 26
27 28
29 30
31 32
Prinect 4GS Dipco 2.1 Format 102 © 2004 Heidelberger Druckmaschinen AG Prinect 4GS Dipco 2.1 Format 102 © 2004 Heidelberger Druckmaschinen AG
1 2 1
2 1 2 1
2 1 2 1
2
1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Front - 2012-10-18 -10:12:43 - SM_102_43_perfecting - Black 1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Front - 2012-10-18 -10:12:43 - SM_102_43_perfecting - Cyan 1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Front - 2012-10-18 -10:12:43 - SM_102_43_perfecting - Magenta 1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Front - 2012-10-18 -10:12:43 - SM_102_43_perfecting - Yellow
$[ProductName]
PDF 1.3
S4
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal. 20 - 40 - 50 - 60 - 80
60.0 lpi
PDF 1.3
S3
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal. 20 - 40 - 50 - 60 - 80
60.0 lpi
PDF 1.3
S2
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal. 20 - 40 - 50 - 60 - 80
60.0 lpi
PDF 1.3
S1
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal. 20 - 40 - 50 - 60 - 80
60.0 lpi
PDF 1.3
V
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal. 20 - 40 - 50 - 60 - 80
60.0 lpi
PDF 1.3
U
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal. 20 - 40 - 50 - 60 - 80
60.0 lpi
PDF 1.3
Z
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal. 20 - 40 - 50 - 60 - 80
60.0 lpi
PDF 1.3
X
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal. 20 - 40 - 50 - 60 - 80
60.0 lpi
PDF 1.3
C M Y B
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007 99 98 97 96 95
1 2 3 4
uncal. 5
cal. 20 - 40 - 50 - 60 - 80
60.0 lpi Heidelberg Prepress
Heidelberg Prepress Heidelberg Prepress Heidelberg Prepress Heidelberg Prepress Heidelberg Prepress Heidelberg Prepress Heidelberg Prepress Heidelberg Prepress
//
// 72.0
72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin: // //
72.0 72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin: // //
72.0 72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin: // //
72.0 72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin: // //
72.0 72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin: // //
72.0 72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin: // //
72.0 72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin: // //
72.0 72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin: // //
72.0 72.0 60.0 45.0
0 % 50 %
100 % Process:
Lin:
„Mężczyzna” w Lilce („musiało się równoważyć”), szorstki, za- borczy (szczególnie w zdobywaniu upatrzonych „obiektów kocha- nia”), dość długo nie dopuszczał do niej strachu. Uspokajał: „Tak oto wygląda stan chorobowy, który chorobą właściwie nie jest. Ot, bab- skie zdrowie jest bardzo wymagające i nie lubi wielu rzeczy: zmia- ny klimatu, zmartwień i zmęczenia”.
Strach jednak w końcu też się pojawił. „Około siódmej, siedząc na kulawej ławce, dostałam nagle krwotoku ze skrzepami tak szyb- ko, że ledwo zdążyłam nie pogubić galarety w spodniach. W pokoju położyłam się i zażyłam erget. Bardzo się przeraziłam i zmartwiłam tą głupią recydywą” (wpis z 17–18 lipca 1944 roku). Może to tamte- go dnia ułożyła przed sobą własnoręcznie malowane karty tarota (wie- rzyła w ich prawdomówność, znała znaczenie każdej z nich, latami gromadziła tajemne księgi). „Czeka mnie daleka podróż”, powiedzia- ła do przyjaciół. I zapytała: „Czy to ta, z której się już nie powraca?”.
Nad jej łóżkiem oprócz diabła („Gdzie Bóg, musi być i diabeł”) wisi obrazek ze świętym Antonim. Gdy była dzieckiem, często za- wierzała mu swój los. Ściany w jej pokoju w Kossakówce pokryte były błaganiami: „Św. Ant. 2 złote, jak przyjdzie list”, „Św. Ant.
5 złotych, jeśli TO przyjdzie we właściwym terminie” („TO”, jak tłu- maczy Magdalena Samozwaniec, „powód kobiecych niepokojów”).
„Błagam św. Antoniego – pisze w dzienniku kilka miesięcy przed śmiercią – żeby mnie uspokoił”.
Rok 1945. Lilka stoi (jeszcze mogła stać) w pełnym słońcu opar- ta o żywopłot, „oszołomiona obietnicą boskiego odrodzenia”. Wio- sna. Bardzo na nią wtedy czekała.
Nie sądzę, żeby spodziewała się, że wkrótce nie zrobi już jedne- go kroku. Nie wiem, czy paraliż przychodził stopniowo, czy też ona, tak kochająca taniec, nagle przestała ruszać nogami (podobno przez leczenie radem). Sparaliżowana kazała wozić się do antykwariatów i godzinami szukała książek, które pomogłyby cofnąć „tę niemoc”.
Maria Pawlikowska- -Jasnorzewska
WOJNĘ SZATAN SPŁODZIŁ
12
PawDzWoj00-2.qxp:Layout 2 10/17/12 2:51 PM Page 12
Czytelnicy poezji Marię Pawlikowską-Jasnorzewską znają głównie jako poetkę piszącą o miłości, której nic prócz egzaltowanych uniesień nie interesuje. Są w błędzie… II wojna światowa i przymusowa emigracja spo- wodowały u polskiej Safo ogromną przemianę. Przemianę zauważalną w jej twórczości, nastawieniu do ludzi, w po- strzeganiu świata. Nagle ta poetka miłości stała się chłodną dokumentalistką swej emigracyjnej egzystencji naznaczonej chorobą, z którą przegrała 9 lipca 1945 roku.
Pierwszy opublikował fragmenty zapisków (kilka lat po śmierci Marii) Tymon Terlecki. Zrobił to mimo próśb Mag- daleny Samozwaniec, siostry autorki Niebieskich migdałów, by tego nie czynił… W latach osiemdziesiątych kolejne uryw- ki zapisków pokazał światu Kazimierz Olszański. Co cieka- we, zapiski nigdy nie zostały ponownie połączone i wydane w formie jednej książki. Postanowiłem to zmienić: scaliłem dziennik i uzupełniłem go o treści zawarte w odpisie przy- gotowanym dla Magdaleny Samozwaniec w 1965 roku przez Teodozję Lisiewicz.
Wojnę szatan spłodził. Zapiski 1939–1945 to na pewno niełatwa lektura. Tym bardziej że dopełniają ją wiersze udo- stępnione mi przez Jana Zdzisława Brudnickiego, które mia- ły zbudować ostatni, emigracyjny, tomik poetki. To one
PawDzWoj00-2.qxp:Layout 2 10/17/12 2:51 PM Page 5
CMY 1B4 1C4 1M4 1Y4 70% 70% CMY B C M Y 70% CMY B C M Y CM CY CMY B C M Y 70% CMY B C M Y MY CMY CMY B C M Y CMY 2B4 2C4 2M4 2Y4 70% 70% CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y CMY 1B4 1C4 1M4 1Y4 70% 70% CMY B C M Y 70% CMY B C M Y CM CY CMY B C M Y 70% CMY B C M Y MY CMY CMY B C M Y CMY 2B4 2C4 2M4 2Y4 70% 70% CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y 70% CMY B C M Y SLUR CMY B C M Y
1 2 1 2
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32
Prinect 4GS Dipco 2.1 Format 102 © 2004 Heidelberger Druckmaschinen AG Prinect 4GS Dipco 2.1 Format 102 © 2004 Heidelberger Druckmaschinen AG
1 2 1 2
1 2 1 2
1 2 1 2
1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Front - 2012-10-18 -10:12:43 - SM_102_43_perfecting - Black 1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Front - 2012-10-18 -10:12:43 - SM_102_43_perfecting - Cyan 1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Front - 2012-10-18 -10:12:43 - SM_102_43_perfecting - Magenta 1272_Zapiski_wojenne - FB 001 - Front - 2012-10-18 -10:12:43 - SM_102_43_perfecting - Yellow
$[ProductName]
PDF 1.3
S4
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi
PDF 1.3
S3
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi
PDF 1.3
S2
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi
PDF 1.3
S1
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi
PDF 1.3
V
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi
PDF 1.3
U
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi
PDF 1.3
Z
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi
PDF 1.3
X
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi
PDF 1.3
C M Y B
Plate Control Strip
Suprasetter - V2.1c 20070313 (pdf) Kodak Electra Excel HRL
© Heidelberger Druckmaschinen 2007
99 98 97 96 95
1 2 3 4 5 uncal.
cal.
20 - 40 - 50 - 60 - 80 60.0
lpi Heidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg PrepressHeidelberg Prepress
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin:
//72.072.0 // 60.045.0
0 % 50 % 100 %
Process:
Lin: