Dziennik Bydgoski, 1933, R.27, nr 75

Cena egz. 20 _groszy. Nakład 4 0 0 0 0 egzemplarzy. ^{1 2 stron.}

DZIENNIK BYDGOSKI

Do ,,3ziennika" dołączamy ^co tydzień: Tygodnik Sportowy ^{i Dodatek} powieściowy.

Redtkcja ^{otwarta od} godziny ^8-12 przed południem ^{i od 4-7} po południu, Odtziały: ^w Bydgoszczy,ul.Dworcowa 5 ^-wPoznaniu, Aleje Marcinkowskiego ¹⁸

w Toruniu, ul. Mostowa 17 ^- w Grudziądzu, plac 23-go Stycznia ^8/10

w Gdyni, Skwer KoSciuszki 4 I. ^- w Inowrocławiu, Rynek ^20.

Przedpłata wynosi ^w ekspedycji ^I agenturach ^{8.15 zł.} miesięcznie, 9.45 zł. kwartalnie; przez pocztę ^w dom 8:54 zł. miesięcznie, ^{10.61 zł.}kwartalnie.

Pod opaską: ^w Polsce 7.15 zł., zagranicę ^{9.65 zł.} miesięcznie.- Redakcja ⁱ Administracja ^w Bydgoszczy, ^{ulica Poznańska 12/14.}

Rękopisów niezamówionych ^{nie zwraca} się.

Telefony: Redakcja 316, 326, Administracja 315, ^- Oddziały: Bydgoszcz 1299, ^Poznań 3600, ^{Toruń 80}0, Grudziądz 294, Gdynia 1460, Inowrocław 420.

Numer 75. BYDGOSZCZ, piątek ^{dnia 31 marca 1933 r. Rok XXVII.}

Błazeństwo rozbrojenia

rewizji ^traktatów.

(Od własnego korespondenta ,,Dziennika Bydgoskiego'4).

Berlin, ^{27 marca.}

Coraz jaskrawiej zarysowuje się prawda,żemówienie ^{o pokojujest} tyl­

ko przypominaniem wojny!Aczemjest

ględzenie ^o rozbrojeniu, jak ^nie najlep-

szem reklamowaniem zbrojeń? Można iść o zakład, ^że jeżeli obrady konferen­

cji rozbrojeniowej potrwają, jeszcze pa­

ręlat, ^{narody świata będą} gotowe roz­

począć wojnę, aby hukiem dział zagłu­

szyć genewską gadalnię!!!

Na pacyfizm^ie żeruje pospołu apo­

stolstwo angielskich ^{kwakrów i} zabor­

czy cynizm włosko-niemiecki. Z współ­

działania tych ^sił wylęgają się pomy­

sły, ^które wstrząsają fundamentami Europy. ^{Zaczyna się wtedy od} pastor­

skiego kazania Mac Donalda, ^a kończy

na planie aneksjiPomorza ⁱ nadmor­

skich posiadłości Jugosławji.

Pan Mac Donald ma ambicję zba­

wiania ludzkości przy pomocy angiel­

skich armat dużego ^{kalibru i} cudzych

armat lądowych małego ^{kalibru. W} je­

go wspaniałym planie rozbrojeniowym mówi się ^o ograniczeniu ciężkiej arty- łorji lądowej, ^{ale nie} wspomina ^ani sło­

wowi o ar'matach okrętowych ^kalibru do 40 centymetrów, ponieważ najwięk­

szą ich ilość po-siada Jego ^Królewska Mość Jerzy V-ty. Bardzo słusznie zapy­

tuje się ^{na łamach} Ijońskiego .,Le ^De- mocrat" Herriot, czy jeżeli Marsylja bę­

dzie od strony ^mo-rza ostrzeliwana przez ciężkie ^działa okrętowe, ^to jakim kalibrem artylerji lądowej będzie ją możnabronić?Czy ^{Polska na strzały,}

wymierzone ^na Gdynię ^z trzydziestek

(30cm), znajdujących się ^na niemiec kich pancernikach ^ma odpowiadać ; siedmio i póhcentymetrówek polowych aby dusza Mac Donalda znalazła się wśród angielskich świętych ^za zasługi, położone ^na polu pacyfikacji?..

Ponieważ w Gene-wie plumpunding rozbrojeniowy ^Mac Donalda nie wywo­

łał zachwytu, marzyciel rozbrojeniowy, który ^{nawet we śnie nie} potrafi ^sobie wyobrazić rozbrojenia angielskiej ma­

rynarki, jedzie ^do Rzymu, aby ^znaleźć poparcie. ^{Pan Mussolini kiwa} głową zadowoleniem: Rozbrojenie ^na lądzie?

Owszem. Moja ^milicja zbrojna ^w arty- lerję ^nie jest wojskiem. Wystarczy ^mi równość zbrojeń ^{morskich z} Francją.

Ale pokój ^trzeba podmuro-wać nasyce­

niem apetytów zaborczych. ^{W tym c elu}

założymy klnb czterech mocarstw!

Megalom anja ^Mussoliniego jest za­

trważająca. Włochy ^{z 310} tysiącami ^ki­

lometrów kwadratowych powierzchni ⁱ H miljonamⁱ ludności, wspinając się

na palce ^nie zaimponują Małej ^Enten- cie o obszarze 684 tysięcy ^{kw. km. i 48} miljonach ludności ani Polsce z nasze-

nii 388 tysiącami ^{kw. km. i 33} miljona­

mi ludności. Ale właśnie dlatego, ^że Mussolini jest kierow nikiem najmniej­

szego i najsłabszego ^{z t. zw.} ,,mocarstw"

pragniesam ^{wkręcić się do} towarzy­

stwa silniejszych, aby uzyskać prawo swobodnego rozprawiania się ^z sąsia­

dami.

Plan Mussoliniego porusza drugi ^{r o­}

dzaj błazeństwa międzynarodowego, które się nazywa pokojową rewizją traktatów. Zam iast mówić uczciwie, chcemy zawojowaćPomorze,czy^też chce­

my opanować pobrzeża Adrjatyku, opo­

wiada się bajeczki ^o rewidowaniu gra­

nic. W Berlinie i Rzy-mie wiedzą do­

brze,że każdy rząd,który odstąpidwa

metry ^kwadratowe terytorjum pań­

stwowego, jeszcze przed podpisaniem takiej ,,umowy" ^{zawiśnie na latarni} i że ,,pokojow'a" rewizja jest najzwyklej­

szym absurdem. Toteż mówi się ^o niej nietylko, aby ^otulić zasłoną dymową

swe cele zabordze, ^{ale również i w} tym celu, aby stworzyć ^dla prowadzenia

przyszłej wojny podstawy moralne.

Berlin lub Rzym ^nie wybiera się ^na podbój cudzych te-rytorjów, tylko będzie

,,zmuszony nieustępliwością wrogów po­

koju dokrzyżowej wyprawy ^w celuich sprawiedliwego ukarania". Tak wyglą­

da formuła, kryjąca się ^za pokojową re­

wizją ^traktatów!

Pan Mac Donald z dużem wyrozu­

mieniem wysłuchał planów pana Mus-

(Ciąg dalszy ^{na str.} Z.)

Zupełna zmiana stosunku Kościoła do partii ^Hitlera.

(Telefonem od własnego korespondenta) Berlin, 30.3. Cofnięcie przez bisku­

pów niemieckich na konferencji ^w Fał­

da zakazów skierowanych przeciwko partji ^narodowo socjalistycznej jest wypadkiem ^o niezmiernej doniosłości politycznej.

Z kół katolickich dowiadujemy się, że decyzja ^ta uwarunkowana była p^{rz e-} dewszystkiem względami ^na dobro ko­

ścioła. Najsmutniejszym objawem był fakt, że młodzież porwana ideałam i ^na- rodowo-socjalistyeznymi wyrzekała się dla Hitlera wiary, ^nie mając zupełnie zaufania do starych przywódców cen­

trowych. Szereg- ^ostatnich wypadków wykazał, ^{że centrum nie może} się po­

szczycić przybytkiem nowych głosów.

Pczatem Kościół musiał brać pod ^u- wagę, że tak ^w rządzie jak ^{i w} kołach kierowniczych narodowej partji socja­

listycznej znajduje się ^wielu katolików, a przedewszystkiem katolikam i są Hi­

tler, Papen, ^Goebbels.

Gdy ^{kanclerz Hitler w mowie z 23} bm. oświadczył wobec Reichstagu, ^że nie zamierza naruszać praw Kościoła i będzie się ^{starać o} utrzymanie przyjaz"

nych ^{stosunków z} Watykanem, episko­

pat ^{nie m} iałpodstaw do zwalczania ru­

chu naroduwo-socjalistycznego.

Natom iast z punktu ^widzenia świec­

kiego ^trzeba przyznać, ^{że uchwały} po­

wyższe podrywają ^w dużym stopniu

byt polityczny ^{centrum. Po utracie} sta­

nowiska, kluczowego ⁱ po głosowaniu

za pełnomocnictwami ^dla rządu ^Hitlera

centrum utraciło.rację bytu jako partja opozycyjna ^{a obecnie traci} podstawy jako wyłączna organizacja ^{świecka k}a­

tolicyzm^{u. W ślad za} osłabieniem cen­

trum wymykają się podstawy, ^na któ­

ry ch opierał się separatyzm południowo niemiecki a w szczególności ^bawarski.

Podobnie doniosłe sk utki będzie ^mia­

ła uchwała episkopatu ^dla robotniczego

ruchu zawodowego. ^W momencie, gdy Hitler zmierza do opanowania związ­

ków zawodowych i zniesienia ich odręb­

ności politycznej ⁱ gospodarczej, ^{chrz e­}

ścijańskie organizacje ^{robotnicze nie} mają skąd czerpać ducha odporu ⁱ mu­

szą wpaść ^w ramiona narodowych so­

cjalistów.

Również ^w stosunkach europejskich

uchwały ^{w Fulda nie} pozostaną ^bez wpływu. ^{A ustria} opierała się dotych­

czas na sile i znaczeniu chrzęścijaiisko- społeczoych. ^{Jeżeli centrum dozna O'­}

słabienia, ^{w ślad za tern i} cbrześcijań- sko-społeczni, ^wówczas niepodległość

Austrji. będzie zagrożona, gdyż ^nie bę­

dzie na terenie jej poważniejszych sił, któreby występowały przeciwko An­

sohi ussowi.

Dla E uropy jest rzeczą j'asną, ^że Ko­

ściół ^z troski o dobro wieczne nie mógł prowokować kułturkampfu ^{i z} dwojga złego ^wolał raczej zezwolić Hitlerow i na

opanowanie ^mas mieszczańskich bez względu ^{na ich} przynależność ^religij­

ną i zjednoczenie ^{robotników w.} organi­

zacjach ^świeckich.

Dla Polski zmiana stosunku Kościoła

do Hitlera oznacza dalsze wzmocnienie

Hitlera, który będzie mógł obecnie na

wewnątrz poświęcić grą swych sił ^z marksistami, ^{a na} zewnątrz występować przeciwko traktatom jako przedstawi­

ciel wszystkich ^bez wyjątku ^Niemców.

St. Ro,

Von Bismarck zwolniony ^za propagandę monarchisfyczną.

(Telefonem ^od własnego korespondenta)

Berlin, 30.3.Kłótnia w rodzinie harz- burskiej przybiera ^coraz ostrzejsze for­

my.Podsekretarz ^{stanu w} ministerstwie spraw wewnętrznych ^von Bismarck zo­

stał zwolniony. Przed5dniami w wiel­

kim kinoteatrze Ufy ^{von Bismarck} wy­

głosił mowę ^w obronie monarchizmu i

dynastji Hohenzollernów. Chciał tę mo­

wę transmitować przez radjo, ^ale hitle­

rowcy przeszkodzili ^temu.

Obecniepo ^{zwolnienia von Bismarcka} można się tylko zapytać, kiedy odejdzie p. Hugenberg.

Walki między Stahlhelmem i hitle­

rowcami rozszerzają się. Donoszążew miejscowościach Geltersvoog ^{i Germes-}

rheim siedziby ^Stahlhelmu zostały ob­

sadzone przez szturmowców. W miej­

scowościach Speyer, ^Zweibrucken, ^Neu- stadt i Landstuhl wielu przywódców

Stahlhelmu zostało aresztowanych.

Przyczyną tego było przyjmowanie ^do Stahlhelmu b. Reichsbannerowców ⁱ ko­

munistów. Na terenie Ołdenburgji ^{i Tu-}

ryngji wydano ^{zakaz dla Stahlhelmu} przyjmowania nowych ^członków.

Jak widzimy wyścig ^o schwytanie.

nowych ^dusz między Stahlhelmem i hitlerowcami przybiera formy ostrej

walkipolitycznej. st. Ro.

Rozruchy ^{w Brunświku.}

Policja hitlerowska rozbroiła i odprowadziła ^{do aresztu 130Q.członków} ,JStatiłhel- -tnuć, steczywszy^z-nimi. krwawą wałkg.