Dziennik Bydgoski, 1929, R.23, nr 254

(1)

Cenaegz. 20 grcszy. ^Nakład 4 1 0 O O O egzemplarzy. ^{D iii} ²⁴ strony*

yZIK

^Do ,,Dziennika'*^Wychodzidołącza^codzienniesię ^co^ztydzień^wyjątkiem^..TYGODNIK^niedziel^llCⁱ SPORTOWY ".^świąt. ^BYDGOSKI

Redakcja ôtwarta ôd godziny ^8-12 przed południem ⁱ ôd ^{5 -6} po południu.

Redaktor naczelny przyjmuje ^od godziny ^11-12 przed południem.

Rękopisów niezamówionych ^nie ^zwraca się.

Redakcja ⁱ Administracja ^w Bydgoszczy, ^ulica ^Poznańska ^29/80.

Filje: ^w Bydgoszczy, ^ul. ^Dworcowa ² ^- ^w Toruniu, ul. Mostowa 1?

w Grudziądzu ^ul. ^Groblowa ^5.

Przedpłata wynosi ^w ekspedycji ⁱ agenturach ^{8.15 zŁ} miesięcznie, 9.45 zł. kwartalnie; przez pocztę ^w^dom ^{3.51 zł.} miesięcznie, 10.53 zł. kwartalnie.

Pod opaską; ^w ^Polsce ^7.15 zł., ^za granicę ^{9.65 zł.} miesięcznie.

W razie wypadków, spowodowanych siłą wyższą, przeszkód ^w zakładzie, strajków itp., wydawnictwo ^nie odpowiada ^za dostarczanie pisma,

a abonenci niemają prawa do odszkodowania.

Teiełeays Redakcja ^326, Kacsefitg ^redaktor ^316, Administracja315, Buchalterja1374. ^- Filje; Bydgoszcz 1299, 699, ^Toruń 300, Grudziądz ^294.

Numer 254. BYDGOSZCZ, ^niedziela dnia 3 listopada ^{1 9 2 9} ^r. ^Rokmm.

Burzliwy ^dzień ^w ^Selmie.

Zatarg miedzy ^rządem ^a Sejmem ^znacznie ^się zaostrzył.

Priesite stu oficerów w gmachu sejmowym. ^- ^" Marszałek Piłsudski zażądał ^otwarcia Sejmu.

Marszałek Sejmu Daszyński odpowiedział ^odmownie, ^- Selm został odroczony. ^- ^Wrażenie

w kra'm i zagranicą. ^- ^Co bądńe ^dalei?

Przykre zajście.

Warszawa, ³¹ października.

Pierwsze w nowej sesji posiedzenie Sejmu ^nie doszło do skutku z winy niewątpliwie czynników rządowych.

Przed wyznaczoną ^na otwarcie sesji godziną ¹⁶^wdarła się ^dogmachu Sej

mu grupa oficerów różnych stopni ^w

liczhie około 80 osó'b, ^ajak ⁱⁿⁿⁱ twier

dzą ¹⁰⁰^osób. ^Pozatem część ^oficerów

w mundurach i po cywilnemu umie

ściła się ^na galerji ^za ^kartami wstę

pu. Oficerowie, którzy ^wbrew per

swazjom dyrektora kancelarji sejmo

wej ^weszli ^do przedsionka ⁱ poczekal

ni Sejmu, byli ^w służbowych mun

durach. Marszałek Sejmu ^Daszyń

ski nie mógł oczywiście dopuścić ^do

otwarcia posiedzenia, dopóki ^w gma

chu znajdują ^się osoby uzbrojone.

I dlatego ^na zapytanie przybyłego ^do Sejmu ^ministra ^p. Piłsudskiego, ^czy otworzy sesję, odpowiedział katego

rycznie: ^nie. Sytuacja ^stawała ^się co

raz bardziej denerwującą: ^Oficerowie

nie ustępowali, wobec czego i marsza

łek Sejmu ^nie mógł rozpocząć ^obrad.

W tej sytuacji ^marszałek Sejmu

zwrócił się ^z pismem do p. Prezyden

ta Rzeczypospolitej, zawiadamiając

go ^o niemożności otwarcia sesji. ^P.

Prezydent odpowiedział, ^że ^wobec wytworzonej sytuacji prapanmje od

roczenie otwarcia sesji ^{aż do} ^chwili odbycia ^w tej sprawie konferencji między marszałkiem Sejmu ^{a marsz.}

Piłsudskim wzgl. rządem. ^{Na skutek} tego pisma posiedzenie ^zostało odło

żone, ^a nowy termin zostanie podany

do wiadomości posłów.

Jaki był ^cel tej ,,mobilizacji" ofice

rów uzbrojonych, jaki był ^cel zgro

madzenia w pobliżu gmachu Sejmu dużej ^ilości policji, ^nikt ^w tej ^chwili

nie zdoła zroznmi.ee. Jeżeli chodziło

o zastraszenie Sejmu, ^to ^cel ^został chybiony, ^bo Sejm ^od ^31-2 ^lat był na

straszany ^{i to} już ^wrażenia ^na ^nim

nie robi. Jeśłi rząd miał zamiar Sejm rozwiązać, ^to ^nie potrzebował ^do tego wojska. Nikt bowiem inny, jak tylko Sejm poprzedni nadał p. Prezydento

wi Rzplitej prawo rozwiązania Sej

mu, zmieniając odpowiednio ^tekst Konstytucji. ^Może ^dalsze wypadki wyjaśnią ^ten ,,najazd” ^na Sejm, wo

bec którego ^chciano użyć przemocy.

Dzisiejsze zajście ^w gmachu sejmo

wym jest ^szkodliwa ^dla ^interesów państwa. Korespondenci pism zagra

nicznych zapewne tę ^rzecz oświetlą

na swój sposób. Zagranica ^nia ^rezu-

'm. e metod stosowanych, ^w ^Polsce ^we-

bec przedstawicielstw^a narodowego.

Że i tak niepochlebna opinja. zagra

nicy ^o ^Polsce ^nie dozna wskutek dzi-

siejszych wypadków polepszenia ^—

nie trzeba chyba dodawać. Ale przy

kre zajścia ^w Sejmie mogłyby wy

wołać wewnątrz kraju niepożądane objawy. Już ^na wieść o ,,oblężeniu”

Sejmu zaczęli się ^na ^ulicach Warsza

wy gromadzić robotnicy, wyrażając swoje ^oburzenie ^z powodu tych wy

padków. ,,Mała îskra ^może ^wzniecić wielki pożar” ^— ^m^ówi staropolskie przysłowie. Igranie ^z parlamentem zaczyna już niepokoić najlojalniej- szych obywateli. To, ^co ^ma ^na ^celu skompromitowanie Sejmu, podnosi jego autorytet. Rząd złą ôddał ^sobie przysługę, wprowadzając ^do gmachu parlamentu uzbrojonych ôficerów. ^-

Złym był doradcą, kto ten krok do

radził.

Co przyniosą najbliższe dni, nie

wiadomo. Panuje opinja, ^że stoimy

w przededniu rozwiązania Sejmu.

Wobec bowiem faktu, że marszałek Piłsudski nie poleciłusunąć ^oficerów

z gmachu sejmowego, zatarg między rządem ^a Sejmem zaostrzył się nie

pomiernie. ^Brak decyzji ^w zatargu

ze strony Prezydenta Rzplitej pogar

sza położenie. Zapowiedziana ^w piś

mie _p. Prezydenta konferencja zade

cyduje ^o likwidacji zatargu. Oby de

cyzja wypadła ^z korzyścią ^dla inte

resów państwa.

Zabrzeski.

Warszawa, ^{31. 10.} (godz. 0,30 (Teł. w!.)

Dziś na kilka minut przed rozpoczę

ciem posiedzenia Sejmu przybyło ^do gmachuSejmu90uzbrojonych oficerów, którzy zajęli westybul górny ^u wejścia

i ustawili się ^w podwójny szpaler. Pięć minut później przybył ^marsz. ^Piłsudski

i udał się do pokoju ^m inistra, gdzie zgromadzeni byli wszyscy ministrowie.

Posłowie zebrali się ^na sali. Galerja przepełniona, dyplomacja ^w komplecie.

Przewodniczący ^klubów sejmowych do

wiedziawszy się ^o ^obecności uzbrojo

nych ^oficerów ^w obrębie gmachu, ^udali się ^do ^marszałka Sejmu Daszyńskiego

z zapytaniem, jak ^wobec tego ^zamierza postąpić.

Marsz. Daszyński odpowiedział, ^że do

póki ^oficerowie ^będą ^w Sejmie posie

dzenia nie otworzy. Następnie ^marsz.

Daszyński wysłał ^do ^nich urzędnika kancelarji sejmowej ^z żądaniem usunię

cia. Interweniował także minister

spraw wewnętrznych gen. SkłaOsowskl, jednak interwencja ^ta żadnego rezulta

tu nie dała.

Przewodniczący ^klubów zaakcepto

wali to stanowisko marszałka Daszyń

skiego, przyczem zaznaczyć należy, ^że obecny był ^także przedstawiciel ^klubu BB,posełRadziwiłł,który ^nie protesto

wał.

Około godz. ⁵ popołudniu ^marszałek Sejmu wysłałprzez wicedyrektora kan

celarji sejmowej następujący ^list do Pana Prezydenta Rzeczypospolitej:

,,Zarządzenia Pana Prezydenta Rze

czypospolitej ^zdnia 24jXbr., kontrasyg-

nowanegoprzez premjera p.dr. Śwital-

skiego ^o ^zwołanie sesji Sejmu ^nie mo

gę wykonać, ponieważ ^o godz. ⁴ popo

łudniu wdarło sięprzemocą dogmachu Sejmu przeszło ⁹⁰ ^oficerów wojsk pol

skich, którzy ^na moje żądanie opuszcze

nia gmachu Sejmu odpowiedzieli od

mownieipozostająnadal ^w pobliżusali posiedzeń izby poselskiej."

Przeczytawszy ^ten list, Pan Prezydent Rzeczypospolitej odpowiedział ^ustnie ^u- rzędnikowi, którzy go przywiózł, ^że

marsz. Daszyński powinien ^zwrócić się do zastępującego premjera, ^min. ^Skład- kowskiegó.

Jednocześnie przyszedł ^do gabinetu

marszałka sejmu Daszyńskiego marsza

łek Piłsudski i zapytał: ,,Dlaczego ^Pan

ni2otwiera posiedzenia? ^Jak długo bę

dę jeszcze czekał?"

Na ^to ^marsz. Daszyński odpowiedział:

,,Nie otworzę posiedzenia, ^bo ^w Sejmie jest zbrojna demonstracja ^oficerów wojsk polskich!"

Marsz. Piłsudski: ,,Czy ^to jest pań

skie ostatnie słowo?"

Marszałek Daszyński: ,,Tak! Pod szablami jak rewolwerami nie otworzę posiedzenia ^ciała prawodawczego".

Po tej ^rozmowie ^marsz. ^Piłsudski wy

jechał zSejmu ⁱ ^udał się ^na Zamek.

Oficerowie zostali ^w westybulu sejmo

wym ^a posłowie ^z ^klubu ^BB opuścili

krzesła.

(Wiadomości powyższe podaliśmy ^w

czwartek wieczorem w dodatku nadzwy

czajnym, który wydaliśmy ^na ^miasto Bydgoszcz.)

słowa rozmowy nie zostały przekręcone

w późniejszych relacjach.

Marszałek Piłsudski zapytał następ

nie: ,,Kiedy pan ^ma zamiar otworzyć posiedzenie Sejmu?”

M.Daszyński: ,,Niebędę otwierałSej

mu, bo w jego obrębiejest ^siła zbrojna,”

Marsz. Piłsudski: ,,Co ^to ^m ^a znaczyć

— ,,siła zbrojna”?

Daszyński: ^,,O^ficerowie uzbrojeni są

w szable i pistolety. ^Nie będę otwierał

posiedzenia pod groźbą bagnetów ⁱ sza

bli”.

Marsz. Piłsudski: ,,Co ^to _znaczy—,,pod groźbą bagnetów ⁱ szabli"?

Wtedy p. Daszyński powtórzył ^treść listu, wysłanego ^do Prezydenta Rzeczy

pospolitej.

Marsz. Piłsudski: ,,N^ikt ^z oficerów, wchodzących ^do ^hollu ^nie zatrzymywał

przy wejściu. ^Natomiast gdy weszli, pewne osoby cywilne nalegały, aby opu

ścili gmach Sejmu. Oficerowie, uczuli się ^tem obrażeni."

Daszyński: ,,To jest jednak ^siła zbroj

na, uzbrojona ^w pistolety ⁱ ^szable. Mel

dowali mi to urzędnicy.”

Marsz. Piłsudski: ,,Oficerow'ie nie są uzbrojeni.”

Rozmowa w tym ^tonie toczyła ^się da

lej. ^W pewnym momencie p. Daszyń

ski uczuł się urażony ^tonem ^marszałka Polski i oświadczył, ^że ,,nie reaguje tyl

ko ze w'zględu, ^że ^marszałek jest jego gościem”.

Marsz. Piłsudski: Nie jestem pań

skim gościem. ^Jestem zastępcą prezesa

Rady ^Ministrów Rzeczypospolitej Pol

skiej ⁱ pełnię ^w tej ^chwili urzędowanie.

Proszę się zachowywać jak należy”.

Gdy następnie p. Daszyńskiparokrot

nie wspominał ^o ^sile zbrojnej, znajdu

jącej się ^w obrębie gmachu, ^marsz. Pił

sudski trzykrotnie zapytywał p. Da

szyńskiego, czy ^w dalszym ciągu ^uważa,

że oficerowie nieuzbrojeni, znajdujący się ^w hollu gmachu sejmow'ego są siłą zbrojną?

Gdy p. Daszyński trzykrotnie powtó

rzył ,,Tak” ^— ^marsz. Piłsudski bez sło

wa wstał i w towarzystwie ^min. Skład

kow'skiego ⁱ pułk. ^Becka wyszedł. ^Po krótkiej ^rozmowie ^z ^min. Prystorem,

udał się ^marsz. Piłsudski naZamek.Do

samochodu odprowadzali ^marszałka

Polski ministrowie Składkowski, Car i Matuszewski.

Urzędowy ^komunikat przedstawia zejście ^w ^Selmie

całkiem niewinnie.

Warszawa, 31.10 ^.(Pat.) Z powodu niewyjaśnionego dotąd zajścia ^z grupą oficerów, znajdujących się ^w przedsion

ku Sejmu, ^marszałek Sejmuuważałza

stosowne nie otworzyć posiedzenia Sej*

mu,tłumacząc p. ^marsz^. Piłsudskiemu, zastępującemu niedysponow'anego p.

premjera, ^że pod bagnetami i ^szablami

nie jest ^w ^stanie rozpocząć posiedzenia.

Tensam motywpodałp. ^marszałek Sej

mu w liście swoim do _p. Prezydenta

Dokładna ^rozmowa marszałka Piłsudskiego

z marszałkiem Selmy.

Klubowi Bloku Bezpartyjnego p. mi

nister spraw wewnętrznych ^Składkow-

ski zakomunikował za pośrednictwem jednego zposłów ^co następuje:

Rozmowę swoją ^z ^marsz. Daszyńskim

marszałek Piłsudski zamierzał zacho

wać w poufności.Wobec tegojednak, ^że rozeszły się ^wiadomości oprzebiegu roz

mowy,pochodzące jakoby ^od ^marsz, cej-

mu, a niezgodne ^z rzeczywistością, ^min.

Składkowski stwierdza, że przebieg roz

mowy był następujący:

Gdy ^do ^marsz. Daszyńskiego ^wszedł

marsz. Piłsudski w towarzystwie mini

stra Składkowskiego ⁱ pułk. Becka, p.

Daszyński zażądał, aby pp.Składkowski

iBeck wyszli zpokoju, ewentualnie, aby poczekali ^w przedpokoju, ^marsz. Pił

sudski oświadczył ^na to, ^że chce, aby obaj panowie ^zostali ^a ^to dlatego, aby