fotografia w teorii, czyli kilka podstawowych pojęć związanych z fotografowaniem.
0
Jasność obiektywu – Maksymalny otwór względny obiektywu decyduje w jakich warunkach oświetleniowych możesz robić zdjęcia. Jasność obiektywu wskazywana jest przez liczbę przedstawianą w rozmaitych formach: f/8, F8 lub 1:8, i dotyczącą tej samej liczby przysłony.
Obiektywy o dużych otworach względnych (małych wartościach przysłony) są jasnymi obiektywami pozwalającymi fotografom stosować krótsze czasy naświetlania w słabym świetle. Zmniejsza to potrzebę użycia statywu i lampy błyskowej, zwiększając kontrolę nad głębią ostrości i dając jaśniejszy obraz widziany w celowniku ułatwiający ustawianie ostrości.
Obiektywy z mniejszymi otworami względnymi (większymi wartościami przysłony) wymuszają dłuższe czasy naświetlania w świetle zastanym, lecz są mniejsze i lżejsze niż jaśniejsze obiektywy. Nikon proponuje niektóre obiektywy Nikkor o tych samych ogniskowych, lecz różnych otworach względnych dając możliwość wyboru.
Głębia ostrości – Termin ten określa obszar zdjęcia – przed i za obiektem – który jest dostatecznie ostry. Możesz zmieniać głębię ostrości zmieniając wartość przysłony. Mniejszy otwór przysłony (większa jej liczba) daje większą głębię ostrości. Oznacza to, iż robiąc zdjęcia przy dużych przysłonach jak f/1.8, tło będzie bardziej rozmyte niż przy małych przysłonach jak f/16 czy f/22, gdzie większość sceny będzie oddana ostro. Długość ogniskowej jest również ważna, gdyż głębia ostrości zmniejsza się wraz z przyrostem ogniskowej. Dlatego obiektywy szerokokątne oferują znacznie większą głębię ostrości niż teleobiektywy.
przysłona – Pozwala ona ograniczyć ilość światła wpadającego przez obiektyw, padającego następnie na materiał światłoczuły (matrycę), i dzięki temu pozwala (jako drugi mechanizm obok migawki) wpływać na ekspozycję zdjęcia.
Aberracja chromatyczna, chromatyzm – cecha soczewki lub układu optycznego,
wynikająca z różnych odległości ogniskowania (ze względu na różną wartość współczynnika załamania) dla poszczególnych barw widmowych światła (różnych długości fali światła). W rezultacie występuje rozszczepienie światła, które widoczne jest na granicach kontrastowych obszarów pod postacią kolorowej obwódki.
Soczewka – proste urządzenie optyczne składające się z jednego lub kilku sklejonych razem bloków przezroczystego materiału (zwykle szkła, ale też różnych tworzyw sztucznych, żeli, minerałów, a nawet parafiny).Istotą soczewki jest to, że przynajmniej jedna z jej powierzchni roboczych jest zakrzywiona, np. jest wycinkiem sfery, innej obrotowej krzywej stożkowej jak parabola, hiperbola lub elipsa, albo walca.
Balans bieli (WB, od ang. white balance) – termin dotyczący aparatów cyforwych oraz kamer cyfrowych. Jest to proces kompensacji barw obrazu zarejestrowanego przez matrycę dla temperatury barwowej oświetlenia, jakie towarzyszyło wykonaniu fotografii.
Bracketing – technika fotograficzna, polegająca na wykonaniu serii ujęć różniących się parametrami wykonania zdjęcia. Zwykle stosuje się ją w sytuacji, gdy charakter
fotografowanej sceny powoduje, że trudno dobrać właściwe parametry, a automatyka wbudowana w aparat zawodzi. Zaawansowane aparaty fotograficzne oferują zwykle funkcję autobracketingu, pozwalająca wykonać serię zdjęć (od dwóch do kilkunastu klatek) przy zmieniających się krokowo parametrach.
APS-C – Od angielskiego Advanced Photo System type-C (APS-C). Jest to typ matrycy używanej w cyfrowych lustrzankach jednoobiektywowych. Detektor w tym przypadku ma rozmiar 22 mm x 15 mm, czyli jest 1.5-1.6 raza mniejszy od klatki małoobrazkowego negatywu (36 mm x 24 mm).
czas naświetlania – okres czasowy, podczas którego trwa działanie światła na element światłoczuły (matryca), zwany też ekspozycją lub czasem migawki w odniesieniu do zdjęć.
Zależy od kilku podstawowych czynników: wielkości przysłony, warunków świetlnych, stopnia światłoczułości materiały fotograficznego, wartości tonalnej i barwy fotografowanego
przedmiotu, stosowanego wywoływacza i sposobu wywołania, zamierzonego efektu końcowego.
dystorsja - jedna z wad (aberracji) soczewki lub prostych układów optycznych; polega na niejednakowym stopniu powiększenia lub zmniejszenia różnych części obrazu: inny stopień powiększenia dla środka obrazu, inny dla jego brzegów. Obraz kwadratu np. wskutek dystorsji przybiera kształt beczkowaty
EXIF - informacje zawierające nazwę sprzętu oraz nastawy z jakimi dane zdjęcie zostało wykonane. Takie informacje są zawarte w zdjęciu i mogą zawierać: model aparatu, rozdzielczość zdjęcia, wartość ISO, wartośc przysłony, datę, użycie lampy błyskowej itp.
ISO – jCzułość aparatów cyfrowych oraz w filmach fotograficznych wyrażana jest w jednostkach ISO. Im większa wartość ISO (czułość filmu), tym aparat zarejestruje więcej światła, co pogarsza jakość zdjęć. Wyróżnia się 4 rodzaje ISO:
niska czułość (ISO poniżej 50)- stosowana przy fotografowaniu dobrze oświetlonych obiektów; na zdjęciach nie będzie widać cyfrowego ziarna, a szczegóły fotografowanego przedmiotu będą doskonale widoczne
średnia czułość (100-200 ISO)- stosujemy ją, gdy chcemy wykonać zdjęcie z tzw.
ręki, kiedy poziom światła jest dość wysoki (np. plener w słoneczne dni czy pomieszczenie, do którego wpadają promienie słońca)
wysoka czułość (np. ISO 400)- używa się jej w celu np. uzyskania efektu zamrożenia akcji w ruchu bądź dużej głębi ostrości, a także w czasie zastosowania małego otworu (średnicy) przesłony
bardzo wysoka czułość (od 800 ISO wzwyż)- używana wówczas, gdy poziom oświetlenia jest bardzo niski, w tym m.in. w ciemnych pomieszczeniach czy w czasie zmierzchu na zewnątrz budynku
Kompresja – polega, na zmniejszeniu objętości pliku z danymi, za pomocą dostępnych środków, czyli zazwyczaj mniej lub bardziej zaawansowanych algorytmów. Część aparatów umożliwia wybór kompresji. Im jest wyższa tym jakość zdjęcia jest gorsza, a jego waga mniejsza
Matryca – element światłoczuły rejestrujący obraz, znajdujący się się wewnątrz aparatu w osi obiektywu.
Migawka - to urządzenie mechaniczne lub mechaniczno-elektroniczne służące do otwierania i zamykania drogi światłu padającemu przez obiektyw na detektor (matrycę).
Rybie oko – Rodzaj obiektywu o małej ogniskowej i polu widzenia wynoszącym 180 stopni lub więcej, charakteryzujący się dużymi zniekształceniami na brzegach kadru.
Szumy – Szumy w fotografii cyfrowej wytwarzane są na matrycy, a na zdjęciu widoczne są jako różnokolorowe ziarniste obszary lub przybierają kształt podobny do delikatnie
pofałdowanej powierzchni wody. Główną przyczyną występowania szumów może być nastawiona wysoka wartość ISO.
Wartość przysłony – Wielkość mówiąca nam o zastosowanym, w momencie wykonania zdjęcia, stosunku ogniskowej obiektywu do średnicy układu zbierającego światło. Wartość przysłony nazywa się także czasami otworem czynnym obiektywu. W obiektywach ilość światła jest regulowana przez mechaniczną przysłonę dającą skokowe wartości światłosiły np. f/1.0, f/1.4, f/2.0, f/2.8, f/4.0, f/5.6, f/8.0, f/11, f/16, f/22, f/32 itd.
Winietowanie – Zjawisko polegające na stratach światła na elementach optycznych lub konstrukcyjnych obiektywu. Efekt ten jest tym większy im większy jest kąt padania promieni świetlnych wchodzących do obiektywu. Jego wynikiem jest pociemnienie zdjęcia w rogach kadru.
Polaryzator - rodzaj filtra nakręcanego na koniec obiektywu. Stosuje się go w dwóch przypadkach: dla przyciemnienia błękitnego nieba, bądź do usunięcia refleksów z
błyszczących powierzchni typu szkło bądź lakier. Żądany efekt uzyskuje się poprzez obrót filtra. GND - filtr połówkowy szary – filtr przyciemnia górną część kadru, a dolną pozostawia niezmienioną. Przydaje się przy fotografowaniu ujęć, w których występuje zachmurzone, blade niebo.
Ekspozycja
Jest to pojęcie stosowane dla opisania procesu naświetlania zdjęcia bądź jako określenie stopnia naświetlenia kadru. Wartości ekspozycji określane są w jednostkach EV. Wzrost EV oznacza zmniejszenie się oświetlenia, zaś spadek - większą ilość światła. Wartość EV stanowi wypadkową czasu naświetlania, czułości ISO i przysłony obiektywu.
Formaty graficzne dostępne w aparatach cyfrowych
JPG (Joint Photographic Experts Group) - najpopoluarniejszy format używany w aparatach cyfrowych wykorzystujący stratną kompresję - wielkość pliku jest zmniejszana kosztem jakości zdjęcia. Nie należy używać formatu JPG do obróbki obrazu w
komputerze - najlepiej stosować dedykowany dla danego programu format lub zapisać zdjęcie w formacie TIFF. Szczegółowo o formacie JPG »
TIFF (Tagged lmage File Format) - zajmuje znacznie więcej miejsca na karcie pamięci, ale dzięki temu uzyskujemy dużo lepszą jakość zdjęcia, a plik nadaje się do dalszej obróbki graficznej
RAW (z ang. surowy) - obrazy są zapisywane w postaci nieprzetworzonej przez oprogramowanie aparatu, czyli nie mają do nich zastosowania takie ustawienia jak na przykład balans bieli czy kontrast. Format RAW wymaga dedykowanego
oprogramowania, gdyż nie wszystkie programy graficzne go obsługują. Darmowym programem do przeglądania i konwersji plików RAW jest na przykład IrfanView.
