View of ECONOMIC POLICY TOWARDS SME’S VERSUS RURAL DEVELOPMENT

Pełen tekst

(1)Oeconomia 8 (3) 2009, 125–133. POLITYKA GOSPODARCZA WOBEC MAYCH I REDNICH PRZEDSIBIORSTW A ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH Dagmara K. Zuzek Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Streszczenie. Funkcjonowanie kadej gospodarki rynkowej oparte jest przede wszystkim na dziaalnoci maych i rednich przedsibiorstw. Sektor ten postrzegany jest jako strategiczny ze wzgldu na tworzenie nowych miejsc pracy oraz zalety majce istotny wpyw na rozwój regionalny. Polski rzd deklaruje coraz wiksze wsparcie wobec tego sektora. Waciwa polityka wobec MSP powinna uwzgldnia dwa cele, tj. ogólne warunki rozwoju tego sektora oraz niwelowanie barier wpywajcych na ograniczenie ich funkcjonowania. Sowa kluczowe: mae i rednie przedsibiorstwa, obszary wiejskie, rozwój. WSTP Sektor MSP spenia okrelone funkcje spoeczne i gospodarcze. Odgrywa istotn rol w procesie zmian struktury przemysowej kraju, inicjuje powstanie i rozwój nowych dziedzin produkcji oraz usug, zagospodarowuje i wchania znaczne zasoby siy roboczej, jak równie bierze udzia w ksztatowaniu ekonomicznej infrastruktury caego systemu gospodarczego m.in. przez rozwój kooperacji i podwykonawstwa. Znaczenie sektora MSP w gospodarce wymusza zatem podjcie przez waciwe instytucje rzdowe, samorzdowe konkretnych dziaa w sferze uregulowa administracyjnych i prawnych dotyczcych rozwoju przedsibiorczoci i efektywnoci funkcjonowania tego sektora. Wprowadzenie okrelonych systemowych rozwiza, stwarzajcych dogodne warunki do powstawania i dalszego rozwoju sektora small biznesu, umoliwia tym samym realizacj przez niego rónorodnych spoeczno-gospodarczych oczekiwa. Celem artykuu jest przedstawienie ewolucji maych i rednich przedsibiorstw w Polsce, jak równie polityki regionalnej i strukturalnej rzdu w zakresie dynamizowania rozwoju MSP.. Adres do korespondencji – Corresponding author: Dagmara K. Zuzek, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Katedra Ekonomii, Al. Mickiewicza 21, 31-121 Kraków..

(2) 126. D.K. Zuzek. POJCIE MAYCH I REDNICH PRZEDSIBIORSTW Wielko danego przedsibiorstwa to cecha, która w przekonaniu wielu przedstawicieli nauk zarzdzania i podejmowanych przez nich analiz w istotny sposób wpywa na sprawno i ekonomiczn efektywno zarówno samych przedsibiorstw, jak i moliwoci rozwojowe caej gospodarki, w której funkcjonuje. Od dawna poszukuje si zatem ich optymalnej wielkoci, co zreszt nie jest atwym przedsiwziciem. W literaturze przedmiotu mona wyróni dwa sposoby wyznaczenia wielkoci przedsibiorstwa, s to: – kryteria ilociowe, opierajce si na wykorzystaniu bezwzgldnych miar wielkoci, jak np. liczba zatrudnionych, warto majtku trwaego czy te warto sprzeday (obrotu) itp.; – kryteria jakociowe, odnoszce si do cech niemierzalnych, obejmujce m.in. takie czynniki, jak: innowacyjno, kreatywno czy te ich system zarzdzania, na podstawie których mona okreli stan bd miejsce rmy wród pozostaych przedsibiorstw [Piasecki 2001]. Zatem we wszystkich krajach Unii Europejskiej, w tym równie w Polsce od dnia 1 stycznia 2005 r., zgodnie z rozporzdzeniem Komisji Europejskiej Nr 70/2001 zmienionym przez rozporzdzenie KE Nr 364/2004, obowizuje nastpujca de nicja maych i rednich przedsibiorstw oraz mikroprzedsibiorstw, bez wzgldu na ich form prawn [Dz.U. UE L 124 z 20.05.2003 ]: – mikroprzedsibiorstwa to te, które zatrudniaj mniej ni 10 pracowników natomiast ich roczny obrót nie przekracza 2 mln euro i/lub cakowity bilans roczny nie moe by wyszy ni 2 mln euro, – mae przedsibiorstwa to takie, które zatrudniaj mniej ni 50 pracowników, a ich roczny obrót nie przekracza 10 mln euro i/lub bilans roczny nie przekracza sumy 10 mln euro, – rednie przedsibiorstwa czyli przedsibiorstwa zatrudniajce mniej ni 250 pracowników, a ich roczny obrót nie przekracza 50 mln euro oraz/lub warto bilansu rocznego nie moe przekroczy 43 mln euro. Pomimo istnienia rónych kryteriów i metod klasy kacji maych i rednich gospodarstw uwaa si, e posiadaj one pewne wspólne, uniwersalne cechy, a które równie odróniaj je od przedsibiorstw duych. Wród tych cech mona wyróni: – system zarzdzania – jeden (kilku) waciciel, który wykazuje osobiste zaangaowanie; – przedsibiorstwa s wasnoci indywidualn lub maej liczby wacicieli; – ich dziaalno opiera si na lokalnym popycie i zasobach o nieskomplikowanej technologii; – podstawa rozpoczcia dziaalnoci i dalszego rozwoju w duej mierze zaley od posiadania wasnego kapitau; – przedsibiorstwa te nie maj dominujcej pozycji na rynku, a wic dziaaj w warunkach silnej konkurencji [Piasecki 2001].. Acta Sci. Pol..

(3) Polityka gospodarcza wobec maych i rednich przedsibiorstw.... 127. EWOLUCJA ROZWOJOWA MSP W POLSCE W rozwinitej gospodarce niezbdne jest funkcjonowanie obok siebie zarówno sektora duych, jak i sektora maych i rednich przedsibiorstw. Pomidzy nimi wystpuj czsto róne powizania, bowiem przedsibiorstwa mniejsze, dziaajc w przemyle, handlu i usugach, niejednokrotnie bywaj kooperantami tych wikszych: dostarczaj im np. konkretne czci bd zespoy do montau zoonych wyrobów. S to powizania o charakterze komplementarnym, stwarzajce warunki do wzajemnej wspópracy midzy nimi. Mae i rednie przedsibiorstwa mog uzyska przewag nad duymi rmami m.in. w sytuacjach: – sprawnej i szybkiej reakcji na zmieniajce si otoczenie, – atwego wchodzenia w okrelone kooperacyjne ukady przez szybkie tworzenie nowych miejsc pracy, – otwarcia na wykorzystanie innowacji, które mog by atwiej wery kowane przez rynkowe potrzeby, – przedsibiorczego wykorzystania rónych szans i okazji rynkowych, – sprawnego przepywu informacji wewntrz przedsibiorstwa, – dziaalnoci opartej przede wszystkim na zaspokajaniu konkretnych potrzeb wystpujcych na lokalnym rynku, – wyszej konkurencyjnoci, która moliwa jest do osignicia w sytuacji cisej kontroli oraz redukcji kosztów [Skowronek-Mielczarek 2007]. Analizujc liczb podmiotów funkcjonujcych w naszej gospodarce w sektorze prywatnym i publicznym, zdecydowan wikszo stanowi przedsibiorstwa prywatnej wasnoci. Udzia sektora prywatnego w ogólnej liczbie podmiotów obecnie ksztatuje si na poziomie 95%. Od 1997 do I pórocza 2007 roku liczba podmiotów gospodarczych wzrosa ogóem o ok. 40%. Struktura przedsibiorstw ze wzgldu na klas wielkoci (wedug kryterium zatrudnienia) od dawna pozostaje niezmienna. W grupie wszystkich podmiotów naszej gospodarki narodowej 99% stanowi sektor MSP. Zgodnie z danymi zawartymi w tabeli 1 pod wzgldem ilociowym dominuj mikroprzedsibiorstwa (ok. 95%), nastpnie przedsibiorstwa mae (ok. 4%), rednie (ok. 0,7%) natomiast przedsibiorstwa due o liczbie pracujcych powyej 250 osób maj zaledwie 0,1% udziau [PARP 2008]. W latach 2005–2007 najwicej nowych jednostek powstawao w grupie mikroi maych przedsibiorstw, w pozostaych sytuacja bya zmienna z tendencj zmniejszania si liczby rednich i duych przedsibiorstw. Najwicej nowych przedsibiorstw zarejestrowano w województwach: mazowieckim, lskim, wielkopolskim, dolnolskim, maopolskim i pomorskim, a najmniej midzy innymi w województwach: opolskim, witokrzyskim, podlaskim czy podkarpackim. Naley doda, e mimo wzrostu liczby przedsibiorstw nowo zarejestrowanych jednoczenie malaa liczba jednostek aktywnych przedsibiorstw. Liczb podmiotów nowo zarejestrowanych, jak i wykrelonych z rejestru REGON w latach 1997–2007 przedstawia rysunek 1.. Oeconomia 8 (3) 2009.

(4) 3 639 972 8 608. 20 418. 3 644 657. 8 618. 7 532. 3 463 097. 18 724. – 3 436 841 3 455 565. 0–9. Opracowanie wasne na podstawie danych GUS, 2008. Author’s own elaboration based on GUS data, 2008.. 20 435. 2 596 890 3 615 621 3 636 039. 1997 2005 2006 Przyrost w stos. do 2005 r. Increase in rel. to 2005 r. 2007 Przyrost w stos. do 2006 r. Increase in rel. to 2006 r.. ródo: Source:. – 3 610 929 3 631 364. Ogóem Total. Rok Year. Razem (mikro i MSP) = 100% Total (micro and SMEs) = 1 00. 95,14. – 95,17 95,15. 0–9 %. 1 120. 148 513. 1 648. – 145 745 147 393. 10–49. 4,08. – 4,03 4,05. 10–49 %. –44. 28 362. 63. – 28 343 28 406. 50–249. 0,77. – 0,78 0,78. 50–249 %. Podmioty ze wzgldu na liczb pracujcych Entities by the number of employed persons. Tabela 1. Podmioty gospodarki narodowej ze wzgldu na liczb pracujcych w latach 1997–2007 Table.1 Entities of the national economy by the number of employed persons in 1997–2007. 16. 3 879. –33. – 3 896 3 863. 250–999. –6. 806. 16. 1000 i wicej 1000 and more – 796 812. 128 D.K. Zuzek. Acta Sci. Pol..

(5) Polityka gospodarcza wobec maych i rednich przedsibiorstw.... 129. 311033 239428 187510 175292. 484342. 271090 158508. 242790. 486854 368979. 214778. 134943 144752. 194666. 360346. 295033 349146. 270958 253519. 261507. 297302. 233520 1997. 1998. 1999. 2000. 2001. 2002. 2003. 2004. 2005. 2006. 2007. Lata. Podmioty gospodarki narodowej wyrejestrowane National economy entities removed from register Podmioty gospodarki narodowej nowo zarejestrowane National economy entities registered. Rys. 1.. Podmioty gospodarki narodowej nowo zarejestrowane i wykrelone z rejestru REGON w latach 1997–2007 Fig. 1. Entities of the national economy: registered recently and removed from REGON register in 1997–2007 ródo: Opracowanie wasne na podstawie danych GUS, 2008. Source: Author’s own elaboration based on GUS data, 2008.. Struktura branowa przedsibiorstw w latach 2005–2007 pozostaje wzgldnie stabilna. Udzia mikro-, maych i rednich podmiotów w podstawowych sekcjach gospodarki w latach 2005–2007 przedstawia rysunek 2. Zgodnie z klasy kacj PKD najwicej przedsibiorstw z sektora M

(6) P funkcjonowao w nastpujcych sekcjach: a) Handel i naprawy – stanowiy one ok. 35% wszystkich przedsibiorstw tego sektora, gdzie dziaalno t prowadziy przede wszystkim mikroprzedsibiorstwa, 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%. Pozostae sekcje Other sections 847481. 868032. 877453. 261284 376038 357810. 259190 373480 367318. 260486 371492 378434. 583381. 602788. 600583. Budownictwo Construction. 1184944. 1160556. 1151524. Obsuga nieruchomoci i firm Real estate renting and business activities. 2005. 2006. 2007. Rys. 2.. Transport i czno Transport and Communications Przetwórstwo przemysowe Manufacturing. Handel i naprawy Trade and repair. Lata. Struktura branowa mikro, maych i rednich przedsibiorstw wedug sekcji PKD w latach 2005–2007 Fig. 2. Branch structure of micro, small and medium sized enterprises by GDP sections in 2005–2007 ródo: Opracowanie wasne na podstawie danych GUS, 2008. Source: Author’s own elaboration based on GUS data, 2008. Oeconomia 8 (3) 2009.

(7) 130. D.K. Zuzek. b) Obsuga nieruchomoci i rm, w której funkcjonowao ok. 16% podmiotów gospodarczych, przy czym brana ta równie bya zdominowana przez podmioty mikro, c) Budownictwo, którym zajmuje si ok. 10% podmiotów gospodarczych analizowanego sektora, w tym dominujc rol miay mikroprzedsibiorstwa, d) Przetwórstwo przemysowe, przedsibiorstwa tej sekcji stanowiy ok. 11,4% wszystkich jednostek gospodarczych sektora M

(8) P, gdzie najwikszy udzia przypad na przedsibiorstwa mae, e) Transport i czno, gdzie dziaalno t prowadzi ok. 8% podmiotów gospodarczych zaliczanych do sektora MSP, w tym przede wszystkim najwikszy udzia miay mikroprzedsibiorstwa. Przedsibiorstwa prowadzce inn dziaalno, funkcjonujce w pozostaych sekcjach stanowiy cznie okoo 19% jednostek gospodarczych z sektora MSP.. POLITYKA REGIONALNA I STRUKTURALNA RZDU W ZAKRESIE DYNAMIZOWANIA ROZWOJU MSP Dziaania podejmowane na rzecz rozwoju sektora MSP w naszym kraju podejmowane s na trzech poziomach: krajowym, regionalnym i lokalnym. Na paszczy nie centralnej za wsparcie MSP odpowiedzialne s agencje rzdowe. Funkcje te peni przede wszystkim Polska Agencja Rozwoju Przedsibiorczoci (PARP). Wsparcie ze strony regionu jest realizowane za pomoc regionalnych instytucji nansujcych (RIF) przy wspópracy z rzdowymi agencjami PARP w celu realizacji zarówno programów krajowych, jak i wdraania dziaa skierowanych do MSP, zawartych w strategii rozwoju regionalnego. Poziom lokalny tworz za wyspecjalizowane doradcze jednostki o charakterze informacyjnym, szkoleniowym i nansowym w danej gminie. O okrelon pomoc publiczn mog ubiega si te przedsibiorstwa, które podejmuj nastpujce dziaania w zakresie: nowych inwestycji, tworz nowe miejsca pracy, zatrudniaj okrelone grupy osób, korzystaj z usug doradztwa, bior udzia w wystawach i targach, podejmuj prace badawczo-rozwojowe itp. Pomoc publiczna ma gównie za zadanie tworzenie sprzyjajcych warunków, zacht do podejmowania dziaa, których nie wymusza rynek, a które s istotne dla waciwego funkcjonowania poszczególnych elementów, jak i caej gospodarki [Misig 2005]. Dziaania naszego rzdu podejmowane w odniesieniu do MSP, wynikajce z przyjtych zaoe polityki regionalnej zostay sformuowane m.in.: • w Ustawie z dnia 12 maja 2000 r. de niujcej warunki i formy wsparcia rozwoju regionalnego, gdzie zostay równie okrelone zasady wspópracy Rady Ministrów i organów rzdowej administracji z wadzami samorzdu terytorialnego.

(9) rodki nansowe przeznaczone na stymulowanie regionalnego rozwoju maj by skierowane gównie na promocj przedsibiorczoci, szczególnie MSP, innowacji gospodarczych i transferu technologii oraz tworzenia nowych staych miejsc pracy, popraw infrastruktury technicznej i transportowej, które stwarzaj wiksze moliwoci realizacji konkretnych inwestycji gospodarczych, • w Programie „Polska 2025 – Dugookresowa Strategia Trwaego i Zrównowaonego Rozwoju” przyjty w lipcu 2000 r., w którym wskazano na nastpujce metody i naActa Sci. Pol..

(10) Polityka gospodarcza wobec maych i rednich przedsibiorstw.... 131. rzdzia stymulujce rozwój mikro-, maych i rednich rm m.in. : stworzenie systemu. nansowego wsparcia MSP uatwiajcego im dostp do obcych róde nansowania dziaalnoci, pozabankowych instytucji nansowego otoczenia (np. funduszy venture capital), zmniejszenie obcie podatkowych oraz uproszczenie systemu podatkowego, uatwienie przedsibiorcom dostpu do wiedzy w zakresie prowadzenia rmy – doradztwo, szkolenia itp., obnienie kosztów porednich w kosztach pracy, nansowanie dziaalnoci eksportowej poprzez zastosowanie porcze i gwarancji oraz stworzenie warunków skaniajcych do podejmowania inwestycji, transferu technologii i innowacji, • w „Narodowej strategii rozwoju regionalnego na lata 2001–2006”, w której pomoc. nansow skierowano zarówno do powstajcych, jak i istniejcych ju M

(11) P oraz instytucji nansowego ich otoczenia [Struycki 2004]. Jednak brak wiedzy i znajomoci okrelonych procedur zwizanych z wykorzystaniem pomocy regionalnej przez przedsibiorców stanowi istotn barier wykorzystania tego rodzaju róde zewntrznego nansowania. Polityka rolna ma na celu wspieranie wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich, gównie przez ich modernizacj, zmian struktury sektora rolniczego i tworzenie miejsc pracy w przetwórstwie rolno-spoywczym, usugach, handlu, gaziach, które wystpuj w otoczeniu wsi i s jej walorem. Zagadnienia te w odniesieniu do sektora MSP oznaczaj skierowanie pomocy nansowej dla wsparcia procesów zaoycielskich, uruchomienie linii kredytów preferencyjnych oraz wszelk inn pomoc nansow ze strony pastwa w powizaniu z programami instytucji i organizacji midzynarodowych. Polityka pastwa skierowana do analizowanego sektora moe zatem przybiera form niezalenej deklaracji dotyczcej maego biznesu, albo moe stanowi cz ogólnogospodarczej strategii. Niezalenie od tego kady kraj powinien opracowa wasn koncepcj wsparcia rozwoju maej i redniej przedsibiorczoci poprzez sformuowanie najbardziej podanych kierunków i form promocji oraz instytucji, których zadaniem jest wypracowanie okrelonych zasad i instrumentów sucych temu celowi. Podstaw do stworzenia ogólnych zasad polityki dotyczcej MSP, a wic wyksztacenia sformalizowanych systemów promocji tego sektora w kadym kraju, powinny sta si takie czynniki, jak: okres dowiadcze zwizany ze wspieraniem small biznesu, rola i okrelone miejsce w gospodarce, które zajmuje istniejcy ju sektor MSP, podzia wpywów na polityk wsparcia sektora mikro-, maej i redniej przedsibiorczoci pomidzy rzdem centralnym a wadzami lokalnymi, istnienie waciwych ustaw, owiadcze bd innych formalnych deklaracji dotyczcych polityki wsparcia MSP oraz podzia wpywów politycznych i gospodarczych midzy mae i due przedsibiorstwa, które znajduje odzwierciedlenie w dziaalnoci stowarzysze, izb itp. Polityka rzdu wobec sektora MSP stanowi zatem wany element w kreowaniu ich pozycji i konkurencyjnoci na rynku. Ma ona za zadanie stworzenie korzystnych prawnych i ekonomicznych warunków do dalszego ich wzrostu, jak równie penego wykorzystania ich potencjau rozwojowego. Na jego kondycj wpywaj bowiem cznie istniejce makroekonomiczne uwarunkowania oraz pewne specy czne czynniki charakterystyczne dla przedsibiorstw analizowanego sektora. Std podejmowane dziaania powinny by prowadzone w dwóch równolegych paszczyznach, a wic przez zastosowanie instrumentów wspólnych dla wszystkich przedsibiorstw niezalenie od wielkoci, gównie Oeconomia 8 (3) 2009.

(12) 132. D.K. Zuzek. w sferze krajowej polityki gospodarczej, uzupenionych jednak instrumentami skierowanymi wycznie na potrzeby tego sektora. Tematyka wspierania sektora MSP zostaa równie uwzgldniona w okrelonych priorytetach pozostaych sektorowych programów operacyjnych m.in. w ramach Restrukturyzacji i Modernizacji Sektora ywnociowego i Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Do 2013 roku bd realizowane kolejne programy operacyjne, z których bd mogli skorzysta przedsibiorcy oraz instytucje otoczenia biznesowego, a rodki bd przeznaczone przede wszystkim na zmodernizowanie technologii stosowanych w przedsibiorstwach, wspieranie innowacji i stymulowanie dziaa badawczo-rozwojowych przedsibiorstw, jak równie zachcanie do tworzenia kooperacyjnych zwizków midzy przedsibiorcami.. PODSUMOWANIE Polityka rzdu oraz makroekonomiczna sytuacja pastwa ma istotny wpyw na otoczenie gospodarcze przedsibiorstw. Wane jest zatem, aby w tym przypadku wpyw ten sprzyja rozwojowi mikro-, maej i redniej przedsibiorczoci szczególnie na szczeblu lokalnym i regionalnym. Wyrazem tego powinna by waciwa polityka regionalna zapewniajca zrównowaony i dynamiczny rozwój regionów, a przeciwdziaajca marginalizacji niektórych obszarów. Polityka ta stanowi istotn dziedzin interwencji publicznej pastwa, a pomoc dla mikro-, maych i rednich przedsibiorstw jest jej czci. Wród priorytetów realizowanej polityki regionalnej dotyczcych sektora MSP naley wyróni: wspieranie inwestycji gównie poprzez stymulowanie powstawania i rozwoju maych i rednich przedsibiorstw, podejmowanie dziaa przycigajcych zagraniczny kapita, szczególnie inwestycje korporacji midzynarodowych, podejmujcych dziaalno eksportow oraz inwestycji zwizanych z komputeryzacj rm i wykorzystaniem w dziaalnoci Internetu, dotacje inwestycyjne na nansowanie czci inwestycyjnej planów rozwoju, powstajce jako efekt pomocy doradczej uzyskanej w ramach programu. Wanym celem polityki pastwa wobec sektora MSP jest równie tworzenie organizacyjnej infrastruktury, a wic wspieranie rozwoju sfery instytucjonalnego otoczenia przedsibiorczoci, na któr skadaj si placówki pomocowe oferujce usugi doradcze, szkoleniowe oraz nansowe, wspomagajce rozwój tych przedsibiorstw. Wród nich mona wyróni: lokalne agencje rozwoju, inkubatory przedsibiorczoci, orodki wspierania biznesu czy te lokalne fundusze porcze kredytowych. Ich zadaniem jest równie zapewnienie waciwego systemu edukacyjno-informacyjnego, prowadzcego do wzrostu innowacyjnoci i konkurencyjnoci tych przedsibiorstw.. PIMIENNICTWO Misig F., 2005. Pomoc publiczna dla maych i rednich przedsibiorstw, opracowanie zbiorowe, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa. Piasecki B., 2001. Ekonomika i zarzdzanie ma rm, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. III zm. i uzup., Warszawa – ód . Acta Sci. Pol..

(13) Polityka gospodarcza wobec maych i rednich przedsibiorstw.... 133. Skowronek Mielczarek A., 2007. Mae i rednie przedsibiorstwa. róda nansowania, Wydawnictwo C. i H. Beck, wyd. III uaktualnione Warszawa. Struycki M., 2004. Mae i rednie przedsibiorstwa w gospodarce regionu, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.. ECONOMIC POLICY TOWARDS SME’s VERSUS RURAL DEVELOPMENT Abstract. Each market economy functions basing primarily on small and medium-sized enterprises activities. This sector is perceived as a strategic one because of creating new jobs, which at current unemployment rate is not without importance, it is also a key factor in the process of economic growth. Proper policy targeted at SME’s should take into account two goals: overall conditions of the development of SME’s and intervention measures in other sectors and elds of policy. Key words: small and medium enterprises, rural areas, development. Zaakceptowano do druku – Accepted for print 15.05.2009. Oeconomia 8 (3) 2009.

(14)