Karta pracy z języka polskiego dla uczniów gimnazjum
Wojenna rzeczywistość w okupowanej Warszawie ukazana w powieści Aleksandra Kamińskiego „Kamienie na szaniec”
1. Ze „Słownika języka polskiego” wyjaśnij znaczenie terminu
„represja”: ...
...
2. Odmień przez przypadki i liczby rzeczownik „represja”. W razie trudności sięgnij do „Słownika poprawnej
polszczyzny”. ...
...
...
...
...
...
...
3. Zastosuj w zdaniach związki frazeologiczne: ostre, surowe represje; paść ofiarą represji; podlegać represjom; stosować represje wobec
kogoś. ...
...
...
...
4. Jakie rodzaje represji wobec warszawiaków zostały ukazane w „Kamieniach na szaniec”? Uzupełnij tabelkę:
Rodzaj represji Kogo dotknęły? Miejsce zastosowania represji
Akcje propagandowe Kina, ulice Warszawy
Alkowi i Rudemu udało się z niej uciec; ludność Warszawy
Areszt w alei Szucha, więzienie na Pawiaku Palmiry, Wawer Rewizje i aresztowania
5. Wyjaśnij pojęcie „sabotaż”, sięgnij do „Słownika języka polskiego” lub
„Słownika wyrazów
obcych. ...
...
6. „Jednym z zadań Małego Sabotażu było oddziaływanie na własne
społeczeństwo, przyprowadzanie do porządku kanalii, uczenie ludzi o małym wyrobieniu obywatelskim rozumu, upowszechnianie haseł walki cywilnej. (...) Chodziło o to, by Niemiec widział i czuł, że pobity kraj nie został pokonany, że go jako okupanta nienawidzi.” Praca
chłopców w Małym Sabotażu polegała na oddziaływaniu na własne społeczeństwo i na Niemców. Podziel te działania i wpisz do tabelki, uzupełniając także pozostałe rubryki.
Działania wobec ...
Rodzaj zadania Na czym polegało i co miało na celu?
Kto w nim przodował?
Przekształcanie niemieckich haseł propagandowych
Niszczenie niemieckich sklepów mięsnych Rozlepianie plakatów ośmieszających Niemców Usuwanie hitlerowskich flag z budynków polskich urzędów
Rozwieszanie polskich flag
Działania wobec ...
Rodzaj zadania Na czym polegało i co miało na celu?
Kto w nim przodował?
Likwidowanie wystaw zakładów fotograficznych, na których znajdowały się zdjęcia hitlerowców Gazowanie sal kinowych, wzniecanie w nich
pożarów, wywoływanie wybuchów
Walka z restauratorem Paprockim, kolporterem niemieckiej prasy propagandowej
Uczczenie polskich świąt narodowych
Manifestowanie łączności kraju z rządem
emigracyjnym
„kopernikowska afera”
Rysowanie na murach znaku Polski Walczącej
7. W rozkazie skierowanym do harcerzy hufca Mokotów podczas ćwiczeń we wrześniu 1942 roku Zośka pisał tak o walce w Małym Sabotażu: „Chociaż walkę te prowadzi się bez broni w ręku, jednak można w niej rozwinąć w sobie odwagę, karność, zdolność brania na siebie odpowiedzialności.” Cechy te już wkrótce wykorzystali w walce dywersyjnej, której „... znamieniem stawał się pistolet, granat i dynamit.” Działania prowadzili na tyłach wroga, obniżając jego wartość bojową oraz utrudniając prowadzenie akcji na froncie. Wymień 5 akcji dywersyjnych w układzie chronologicznym, w których brali udział bohaterowie „Kamieni na szaniec”.
Lp. Akcja Kiedy
się odbyła?
Przebieg i rezultat Kto nią kierował?
1.
2.
3.
4.
5.
8. Wojna spowodowała, że dla młodych mężczyzn, którymi byli: Alek, Zośka i Rudy, skończyła się beztroska młodość. Jakie cech dominowały w nich podczas wojennej zawieruchy? Jakie się w nich ukształtowały? Podaj trafne argumenty do każdej z cech, posługując się przykładami z powieści.
Cecha Przykład z powieści, argument
Praca nad własnymi słabościami
Odpowiedzialność
Odporność psychiczna i odwaga Dyscyplina
Przygotowywanie się do służby i życia w wolnej Polsce
9. Sformułuj wniosek z dotychczasowych ustaleń, uzupełniając puste miejsca w notatce:
Lata okupacji hitlerowskiej nie zatarły w chłopcach ...cech charakteru, wręcz przeciwnie. Z uporem ... nad sobą, nie zrywając więzi i przyjaźni. Byli zawsze ... w walce i cierpieniu. Całe ich życie było ... Ojczyźnie.
