„Czym jest poezja, która nie ocala?” - rozterki moralne Czesława Miłosza
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:
• zna znaczenie terminu „getto”,
• rozumie znaczenie poetyckiej reakcji na wydarzenia historyczne.
b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi omówić genezę wiersza Cz. Miłosza Biedny chrześcijanin patrzy na getto,
• potrafi dokonać analizy i interpretacji wiersza, posługując się terminologią z zakresu poetyki,
• wyciąga wnioski o artystycznej i etycznej wartości utworu,
• doskonali umiejętność dostrzegania związków między autorem a dziełem.
2. Metoda i forma pracy
Elementy metody podającej, problemowej, heurystycznej metoda ćwiczeń praktycznych, praca zbiorowa, praca indywidualna.
3. Środki dydaktyczne
Kserokopie wiersza Biedny chrześcijanin patrzy na getto
Referat przygotowany przez ucznia: analiza i interpretacja wiersza Biedny chrześcijanin patrzy na getto
Fotografie z Dni powstania. Kronika fotograficzna walczącej Warszawy Wydruk najogólniejszych informacji o powstaniu
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
1. Powitanie. Sprawdzenie listy obecności. Nauczyciel pyta o znajomość poezji Cz. Miłosza, zbiera opinie na jej temat.
b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel podaje temat lekcji: „Czym jest poezja, która nie ocala?” rozterki moralne Czesława Miłosza.
2. Nauczyciel informuje, iż utwór, którym zajmą się na lekcji, dotyczy wydarzeń z powstania warszawskiego i prosi ucznia o przeczytanie notki o tym wydarzeniu, a w międzyczasie rozdaje kserokopie wiersza.
3. Nauczyciel daje klasie do obejrzenia fotografie z albumu.
4. Uczeń przedstawia przygotowaną w domu analizę i interpretację wiersza Biedny
chrześcijanin patrzy na getto, nauczyciel ewentualnie komentuje, podkreśla pewne sprawy bądź uzupełnia wypowiedź.
5. Nauczyciel prosi klasę o interpretację epitetu biedny – chrześcijanin, metafory Żyd Nowego Testamentu, porównania strażnik – kret.
6. Nauczyciel prosi o zwrócenie uwagi na:
7. Dwudzielność wiersza, jego lewa strona dotyczy świata.... (zwierzęcego), a prawa świata ... (ludzkiego),
8. Wyróżnienie słowa Ziemia – zapisanie go jako oddzielnej strofy, wyjaśnienie znaczenia tego zabiegu,
9. Nauczyciel prosi klasę o określenie roli i wagi wiersza z perspektywy człowieka XXI wieku – dyskusja.
c) Faza podsumowująca
1. Nauczyciel prosi o interpretację tematu lekcji.
2. Nauczyciel zadaje pracę domową.
5. Bibliografia
1. Dni powstania. Kronika fotograficzna walczącej Warszawy, oprac. Grużewski J., Kopf S.,
Pax, Warszawa 1957.
2. Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, red. A. Janus-Sitarz, Universitas, Kraków 2004.
6. Załączniki
a) Materiał do wykorzystania na lekcji załącznik 1.
Dni powstania. Kronika fotograficzna walczącej Warszawy, oprac. J. Grużewski, S. Kopf, Pax, Warszawa 1957.
19 kwietnia 1943 roku na wezwanie Żydowskiego Komitetu Narodowego (ŻKN) wybuchło zbrojne powstanie w getcie warszawskim. Była to próba zbrojnego powstrzymania podjętej przez Niemców (na rozkaz H. Himmlera) ostatecznej likwidacji getta. Resztka pozostałych w getcie Żydów (około 70 tys. Ludzi) miała być deportowana do obozów zagłady i uśmiercona.
Przeciwko niemieckim oddziałom wkraczającym do getta, zbrojnie wystąpiły: Żydowska
Organizacja Bojowa i Żydowski Związek Wojskowy. W sumie około 600 powstańców walczyło pod dowództwem komendanta Mordechaja Anielewicza („Malachi”, „Aniołek”). Niemcy zaangażowali około 5 tysięcy ludzi sił SS i policji, wspieranych przez czołgi i artylerię. Nad całością niemieckich sił dowództwo sprawował generał Juergen von Stroop.
Początkowo walki prowadzono na ulicach, wśród pożarów i ruin domów burzonych przez
niemiecką artylerię. 24 kwietnia dowództwo Żydowskiej Organizacji Bojowej zmuszone zostało do wycofania oddziałów do „getta podziemnego” – był to system umocnionych schronów i bunkrów. Z tych ukrytych obronnych stanowisk dokonywano wypady na pozycje Niemców. Przy zdobywaniu poszczególnych bunkrów Niemcy użyli bojowych gazów duszących. 8 maja padł po zaciętej obronie bunkier dowództwa powstania przy ulicy Miłej 18. Polegli w nim komendant Anielewicz, oraz członkowie sztabu: Ch. Ankierman, L. Rotblat, A. Wilner i inni. Nie zorganizowane oddziały jeszcze przez pewien czas walczyły w gruzach getta, aż ostatecznie 16 maja walki ustały.
Niemieckie oddziały tropiły jeszcze i bestialsko mordowały ukrywającą się w ruinach getta ludność.
16 maja 1943 roku generał Jurgen Stroop meldował: „Żydowska dzielnica w Warszawie przestała istnieć”. Zakończeniem całej operacji było wysadzenie Wielkiej Synagogi przy ulicy Tłomackiej.
Stroop meldował o deportacji 56.065 Żydów i zabiciu podczas operacji 13.929 Żydów. Zniszczono 631 bunkrów. Cała dzielnica getta została doszczętnie zniszczona i zrównana z ziemią, jednakże wielu żydowskich powstańców przedostało się na polską stronę Warszawy i wzięło później udział
w drugim powstaniu warszawskim.
b) Zadanie domowe
Napiszę list do osoby, która przeżyła Powstanie Warszawskie.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
