Muzyka rozrywkowa – jazz
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
Zapoznanie uczniów z rodzajem muzyki rozrywkowej – jazzem. Przedstawienie historii i pochodzenia jazzu. Wskazanie najważniejszych etapów w rozwoju muzyki jazzowej. Omówienie gatunków i rodzajów rozwijających się wraz etapami historycznymi jazzu. Rozróżnianie specyficznie murzyńskich rytmów zawartych w muzyce jazzowej oraz przedstawienie skal muzycznych dających nowy charakter muzyce rozrywkowej. Wskazanie przejawów rozwoju muzyki jazzowej i powiązanie jej z elementami pracy codziennej. Przedstawienie znanych postaci sceny jazzowej oraz wysłuchanie i percepcja wybranych standardów.
b. Umiejętności Uczeń potrafi:
1. Przedstawić definicję muzyki jazzowej.
2. Wskazać cechy charakterystyczne i stylistyczne muzyki jazzowej.
3. Omówić poszczególne fazy rozwoju muzyki jazzowej.
4. Wyjaśnić, czym jest nowy folklor Murzynów amerykańskich i w czym się objawia. Jaki związek jest między nim a muzyką jazzową.
5. Wyjaśnić pojęcie blues.
6. Wskazać przedstawicieli sceny jazzowej.
7. W oparciu o wysłuchane standardy jazzowe wskazać cechy charakterystyczne omawianej muzyki.
2. Metoda i forma pracy
Metoda pogadanki z elementami opisu. Aktywna praca z książką. Percepcja muzyki z pogadanka na temat cech charakterystycznych muzyki jazzowej.
3. Środki dydaktyczne
1. Stanowisko do odtwarzania muzyki.
2. Nagrania: wybrane standardy jazzowe.
3. Karta pracy ucznia.
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza 1. Sprawdzenie obecności.
2. Metoda pogadanki – przypomnienie najważniejszych zagadnień związanych z tematem poprzedniej lekcji.
3. Podanie tematu do zeszytu.
(10 min.)
b. Faza realizacyjna
1. Zapoznanie uczniów (metodą opisu) z tematem lekcji. Wprowadzenie poprzez wysłuchanie standardu jazzowego. Metodą pogadanki wskazanie przez uczniów rodzaju słuchanej muzyki.
Omówienie najważniejszych cech stylistycznych i charakterystycznych dla muzyki jazzowej.
Na poznanym przykładzie muzycznym wyjaśnienie zastosowania elementów: improwizacji, folkloru wiejskiego, specyfiki melodyki i harmonii jazzu a także metryki języka angielskiego w utworach wokalnych. Wskazanie najważniejszych cech muzyki murzyńskiej, w której dominują takie elementy jak:
a) Swing - czyli stosunek do czasu, rytmiczna intensywność sprawiająca wrażenie kołysania, z charakterystycznym dla jazzu synkopowaniem, czyli przesuwaniem akcentu z mocnej części taktu na słabą.
b) Kształtowanie dźwięku wywodzące się z murzyńskiej praktyki wykonawczej miejskiego proletariatu oraz frazowanie, mające źródło w wiejskim folklorze Murzynów amerykańskich.
c) Spontaniczność, żywiołowość, żarliwość jazzowej improwizacji.
2. Zapisanie powyższych elementów w zeszycie.
3. Metoda opisu – przedstawienie hipotez dotyczących powstania muzyki jazzowej.
a) Jazz wywodzi się z muzyki afrykańskiej.
b) Pieśni pracy ( work songs) Murzynów amerykańskich stały się podstawą powstania jazzu.
Połączenie elementów bluesa, z nowymi elementami ściśle określonymi z czasem trwania muzyki i związanymi z pracą i jej odpoczynkiem.
4. Zapisanie notatki dotyczącej hipotez pochodzenia muzyki jazzowej w oparciu o wyżej wymienione elementy.
5. Na podstawie podręcznika i metodą pracy z książką przedstawienie etapów historii jazzu.
Wspólne przeczytanie punktów zawartych w książce i po krótce omówienie najważniejszych elementów muzyki jazzowej. Przedstawienie ośrodków, w których rozwijała się muzyka jazzowa i przedstawicieli sceny muzycznej jazzowej.
6. Metoda pogadanki – wskazanie znanych osobistości światowej sceny jazzowej oraz przedstawienie najbardziej znanych standardów jazzowych.
7. Wysłuchanie standardu jazzowego wykonanego przez Milesa Davisa oraz świadome wskazanie elementów muzyki jazzowej w tym utworze.
(30 min.)
c. Faza podsumowująca Zapisanie kolejnego punktu notatki do zeszytu:
Notatka:
Jazz – to muzyka powstała w USA na przełomie XIX i XX wieku. Narodziła się w wyniku połączenia elementów wiejskiego i miejskiego folkloru Murzynów amerykańskich z europejską tradycją muzyczną, z której wywodzi się instrumentarium, melodyka i harmonia jazzu, a także metryka języka angielskiego w utworach wokalnych.
(5 min.)
5. Bibliografia
a. J. Ekiert, Bliżej muzyki. Encyklopedia, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa
1994.
b. W. Panek, Mały słownik muzyki rozrywkowej, ZAKR, Warszawa 1986.
6. Załączniki
a. Karta pracy ucznia
Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Muzyka rozrywkowa – jazz.
b. Zadanie domowe
