RADA
UNIA EUROPEJSKA Bruksela, 29 maja 2013 r. (05.06) (OR. en) 10168/13
FREMP 73 JAI 430 COHOM 99 JUSTCIV 139 EJUSTICE 53 SOC 386 CULT 65 DROIPEN 63 NOTA
Od: Coreper
Do: Rada
Sprawozdanie
Komisji: 9297/13 FREMP 48 JAI 345 COHOM 78 JUSTCIV 114 EJUSTICE 40 SOC 309 CULT 50 DROIPEN 50
Nr poprz. dok.: 9944/13 FREMP 67 JAI 413 COHOM 97 JUSTCIV 128 EJUSTICE 50 SOC 348 CULT 64 DROIPEN 61
Dotyczy: Konkluzje Rady w sprawie praw podstawowych i praworządności oraz w sprawie sprawozdania Komisji ze stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej za 2013 r.
I. WPROWADZENIE
1. Ochrona praw podstawowych w systemie rządów opartych na praworządności stanowi fundamentalną zasadę wśród wartości, które łączą członków Unii Europejskiej, i zasadnicze zobowiązanie, które wszystkie państwa członkowskie podejmują, przystępując do Unii1.
1 W tym kontekście warto pamiętać o tak zwanych kryteriach kopenhaskich, trzech kryteriach politycznych, które każde nowe państwo członkowskie musi spełnić przed przystąpieniem do UE, czyli: 1) pod względem politycznym: stabilność instytucji gwarantujących
demokrację, państwo prawne, prawa człowieka oraz poszanowanie i ochronę mniejszości; 2) pod względem gospodarczym: istnienie sprawnej gospodarki rynkowej oraz zdolność
sprostania presji konkurencyjnej i siłom rynkowym wewnątrz Unii; 3) przyjęcie dorobku
Te fundamentalne wartości odzwierciedla art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), zgodnie z którym Unia oparta jest na wspólnocie niepodzielnych i powszechnych wartości poszanowania godności ludzkiej, wolności, demokracji, równouprawnienia płci,
niedyskryminacji, solidarności, praworządności i poszanowania praw człowieka i swobód obywatelskich względem wszystkich osób przebywających na terytorium UE. Są to wspólne wartości państw członkowskich. Łączą one wszystkie państwa członkowskie we wspieraniu pluralizmu, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności i równości kobiet i mężczyzn. Poszanowanie i wspieranie ich stanowi zasadniczy element tożsamości Unii Europejskiej. Warto przytoczyć dokładne brzmienie art. 2 TUE:
Unia opiera się na wartościach poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Wartości te są wspólne państwom członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn.
2. Decyzja ramowa Rady 2008/913/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych określa wspólne, ogólnounijne podejście prawa karnego i sądownictwa karnego do
zwalczania rasizmu i ksenofobii. Celem wspomnianej decyzji ramowej jest to, aby podobne oburzające zachowania stanowiły przestępstwo we wszystkich państwach członkowskich UE i aby w odpowiedzi na te zachowania prawo przewidywało skuteczne, proporcjonalne i odstraszające sankcje karne.
3. Unia ma również skuteczne przepisy antydyskryminacyjne, które zakazują bezpośredniej lub pośredniej dyskryminacji ze względu na płeć, orientację seksualną albo pochodzenie rasowe lub etniczne. Odpowiednie dyrektywy (np. dyrektywa 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne) dodatkowo nakazują powołanie organu lub organów wspierających równe traktowanie wszystkich osób bez względu na płeć, orientację seksualną czy pochodzenie rasowe lub etniczne.
4. Mimo tych oczywistych zobowiązań prawnych w Europie wciąż dostrzega się niepokojące przejawy ekstremalnych form nietolerancji. Pamięć nie jest wieczna, każde nowe pokolenie musi od nowa uczyć się o zagrożeniach i niesprawiedliwości, które wiążą się z nietolerancją i uprzedzeniami. Na nieformalnym posiedzeniu ministrów sprawiedliwości i spraw
wewnętrznych, które odbyło się w styczniu 2013 roku, ministrowie sprawiedliwości omówili kwestię praw podstawowych oraz potrzebę walki z nietolerancją, rasizmem,
antysemityzmem, ksenofobią i homofobią. Wypowiedzi ministrów w tej debacie unaoczniły szereg problemów, które mogą pojawić się w związku z ochroną podstawowych praw obywateli. Obejmują one: przestępstwa z nienawiści i działania w ramach prawa karnego w celu walki z tymi przestępstwami; ksenofobię, antysemityzm i homofobię jako zjawiska społeczne, które wymagają działań innych niż ustawodawcze, aby promować tolerancję i akceptację; dyskryminację w zakresie zatrudnienia oraz dostarczania dóbr i usług;
skuteczność funkcjonowania instytucji publicznych, szczególnie w dziedzinie
sprawiedliwości i spraw wewnętrznych; działania integracyjne, szczególnie skierowane do obywateli państw trzecich; oraz wspieranie powszechnych praw człowieka i wartości dotyczących równouprawnienia.
5. Są to kluczowe kwestie dla ministrów sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, ponieważ ich podstawową rolą jest ochrona praw ludzi i dbanie o to, aby instytucje państw
członkowskich, w tym sądy i organy ścigania, za które są oni szczególnie odpowiedzialni, ale także organy publiczne w szeroko pojętym systemie administracji publicznej,
funkcjonowały skutecznie i dysponowały narzędziami i zasobami – prawnymi i innymi – niezbędnymi do skutecznego wykonywania swoich zadań. Istnieje wyraźny związek między zwalczaniem przestępstw z nienawiści a wspieraniem równości czy walką z dyskryminacją.
6. Dyskusje na posiedzeniu w styczniu 2013 roku pokazały, że można bardziej dogłębnie przeanalizować koncepcję utworzenia mechanizmu, który pozwoli lepiej wspierać ochronę praw podstawowych i praworządność w państwach członkowskich. Taki mechanizm zapewniłby całościowe ramy skutecznego reagowania na te problemy. Mógłby obejmować wymianę dobrych praktyk, tworzenie poziomów odniesienia, obiektywną
i niedyskryminacyjną ocenę wyników oraz opracowywanie stosownych zaleceń i wytycznych dla działań.
7. Na posiedzeniu uzgodniono, że Komisja powinna bardziej dogłębnie rozważyć tę kwestię, również uruchamiając szeroko zakrojone konsultacje publiczne z rządami i instytucjami publicznymi w państwach członkowskich; konsultacjami zostałyby objęte organy działające na rzecz praw człowieka i równouprawnienia, podmioty społeczeństwa obywatelskiego itd., z myślą o zwiększeniu świadomość i zrozumienia tego, jak ważne są wspólne wartości, ochrona praw podstawowych wszystkich ludzi w Europie oraz rola praworządności; w konsultacjach uwzględniono by sprawozdanie Komisji ze stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej za 2012 r..
8. Prezydencja, jako wkład do debaty, zorganizowała w Dublinie w dniach 9–10 maja 2013 r.
konferencję poświęconą ochronie równouprawnienia, praw podstawowych i praworządności w UE.
Na konferencji podkreślano, jak ważna jest pamięć o wartościach, na których opiera się Unia i to, aby stosować je wobec wszystkich obywateli. Najważniejszym celem pierwotnego jednolitego rynku było utworzenie nowej Europy, która, cytując Jeana Monneta: „jest
niezbędna dla utrzymania pokoju”.
9. Wypowiedzi i dyskusje na konferencji jasno pokazały, że nie ma jeszcze wyraźnie uzgodnionego rozumienia pojęcia praworządności ani zakresu, w jakim ta koncepcja jest odzwierciedlona w systemach rządów państw członkowskich. Wypracowanie takiej wspólnej koncepcji jest warunkiem wstępnym zapewnienia w przyszłości skutecznych reakcji oraz systemów pomiaru w tej dziedzinie. Najważniejsze różnice w poszczególnych naukowych i prawnych interpretacjach tej kwestii dotyczą zakresu, w jakim praworządność jako koncepcja powinna być rozumiana – na wąski, formalny sposób czy na sposób szeroki, merytoryczny. Formalistyczna interpretacja dotyczy jedynie atrybutów proceduralnych, takich jak to, że prawo nie powinno działać wstecz, powinno być ogólne i pewne oraz że powinny istnieć ograniczenia uprawnień instytucji państwowych, a działania instytucji publicznych powinny być formalnie zgodne z prawem. Ta definicja pozwala na uznanie, że praworządność istnieje nawet w państwach, które nie są demokracjami i które nie uznają indywidualnych praw. Definicja merytoryczna podkreśla znaczenie treści, a nie tylko formy prawa, i zwraca uwagę na prawa i ochronę obywatela w praktyce jako zasadniczych
skutków. Jest nierozerwalnie związana z demokracją, poszanowaniem praw podstawowych i równym traktowaniem. Prezydencja sugeruje, że ta druga, merytoryczna definicja jest trwale wpisana w art. 2 TUE i jest koncepcją, która przyświecała historycznej misji Unii.
10. Obrady na konferencji pokazują, że przy dalszym prowadzeniu prac w tej dziedzinie niezbędne jest rozpatrywanie praworządności i ochrony praw podstawowych nie tylko pod względem bardziej zdecydowanego i konsekwentnego egzekwowania w całej Unii już i tak rozbudowanego zbioru przepisów na rzecz równouprawnienia oraz walki z nienawiścią i dyskryminacją, ale również – z myślą o zminimalizowaniu częstotliwości przypadków dyskryminacji i przestępstw z nienawiści u ich źródła – po to by wypracować skuteczne sposoby głębszego wpisania kluczowych praw człowieka i wartości związanych z równouprawnieniem w świadomość obywateli i instytucji publicznych w całej UE.
11. Istotne są działania na rzecz zbudowania porozumienia w sprawie kroków, jakie należy systematycznie podejmować w celu ochrony praw podstawowych, również w czasach poważnego kryzysu gospodarczego, oraz w celu wspierania praworządności, przy
jednoczesnym poszanowaniu krajowych tradycji konstytucyjnych państw członkowskich.
12. Niezbędną debatę należy przeprowadzić z udziałem szerokiej grupy zainteresowanych stron, w tym państw członkowskich, krajowych organów ds. równości, krajowych instytucji praw człowieka oraz podmiotów społeczeństwa obywatelskiego. Podejście oparte na współpracy zwiększyłoby wewnętrzną legitymację Unii, pomagając stawić czoła prawdziwym
problemom z korzyścią dla obywateli. Poprawiłoby także wiarygodność Unii w wymiarze zewnętrznym.
13. Na konferencji poparto koncepcję rozpoczęcia rozmów na temat ewentualnych podejść, które mogłyby być do przyjęcia dla wszystkich państw członkowskich i które realnie mogłyby wpłynąć korzystnie na życie zwykłych obywateli w ujęciu średnioterminowym.
14. Agencja Praw Podstawowych będzie kontynuować debatę na seminarium eksperckim, które przewidziano na dzień 7 czerwca 2013 r. i które poświęcone będzie rozwijaniu
praworządności i wskaźnikom praw podstawowych.
15. Rada Europy ma do odegrania konkretną rolę w działaniu na rzecz ustanowienia wspólnych standardów w dziedzinie praw człowieka oraz wzmocnienia skuteczności mechanizmów nadzorczych ustanowionych na mocy europejskiej konwencji praw człowieka i innych odpowiednich umów międzynarodowych. Rada Europy ma także ważne zadanie związane z koordynowaniem i rozbudową synergii z innymi organizacjami lub instytucjami
krajowymi i międzynarodowymi działającymi w tej samej dziedzinie – Organizacją Narodów Zjednoczonych, OBWE oraz Unią Europejską, w tym jej Agencją Praw Podstawowych.
16. Z analizy tego, jak Unia Europejska może chronić prawa podstawowe i wspierać
praworządność w ramach swojego zakresu odpowiedzialności, wyłaniają się dwie istotne kwestie. Pierwszą z nich jest uniknięcie dublowania działań i zapewnienie synergii z pracą Rady Europy, niezależnie od tego, jakie podejście do tych spraw przyjmie UE. Drugą jest to, jak bardzo ważna dla Rady Europy i innych zainteresowanych organów międzynarodowych w ich działaniach na rzecz wspierania wartości związanych z powszechnymi prawami człowieka jest oparta na współpracy i systematyczna metoda rozwiązywania przez Unię Europejską kwestii związanych z tymi prawami.
17. Prezydencja pragnie przypomnieć delegacjom, że ministrowie spraw zagranicznych Danii, Finlandii, Niemiec i Niderlandów wystosowali do przewodniczącego Komisji pismo, sygnalizując Komisji potrzebę stworzenia nowego, skuteczniejszego mechanizmu ochrony wartości podstawowych w państwach członkowskich; o piśmie tym dyskutowano na posiedzeniu Rady do Spraw Ogólnych w dniu 22 kwietnia 2013 r. W piśmie zaapelowano o większy nacisk na wspieranie ogólnej kultury poszanowania praworządności w państwach członkowskich. Czterech ministrów spraw zagranicznych wskazało również na istotną kwestię zapewnienia spójności między wewnętrznym a zewnętrznym wymiarem działań UE w dziedzinie praw człowieka i praw podstawowych (na co kładzie nacisk Służba Działań Zewnętrznych), podkreślając, jak ważne jest to, aby Unia przestrzegała naszych wspólnych wartości w praktyce, ponieważ wpływa to zasadniczo na wizerunek i wiarygodność Europy na świecie.
18. Prezydencja z zadowoleniem przyjmuje także to, jak wiele uwagi Parlament Europejski poświęca walce z rasizmem, ksenofobią, homofobią i przestępstwami z nienawiści.
Rezolucja Parlamentu przyjęta w dniu 14 marca 2013 r. wzywa do ustanowienia wszechstronnej strategii zwalczania przestępstw z nienawiści, przemocy motywowanej uprzedzeniami i dyskryminacji, a także do zintensyfikowania działań w tej dziedzinie na szczeblu europejskim i krajowym, szczególnie w zakresie poprawy zbierania danych,
wsparcia dla ofiar oraz zachęcania ofiar do zgłaszania przestępstw. Parlament ponawia także apel o ustanowienie skuteczniejszej sieci ochrony lesbijek, gejów, osób biseksualnych i transpłciowych oraz o pełniejszą realizację krajowych strategii integracji Romów.
19. Inicjatywa Komisji w zakresie przedstawienia tablicy wyników wymiaru sprawiedliwości2 jest interesującym pomysłem i wnosi pożądany wkład do debaty. Podkreśla ona również gospodarcze znaczenie instytucji wymiaru sprawiedliwości, które skutecznie działają na rzecz ochrony praw obywateli i przedsiębiorstw.
20. W związku z tym prezydencja podkreśla, jak ważny jest proces dwuetapowy. Ten proces prowadzenia debat, dyskusji i zwiększania świadomości, przed opracowaniem i
przedstawieniem konkretnych modeli lub podejść, jest bardzo istotny. W tym procesie konsultacji należy przewidzieć wystarczającą ilość czasu na osiągnięcie porozumienia co do jednoznacznego określenia problemów, z którymi chcemy się zmierzyć, oraz ewentualnych rozwiązań, z uwzględnieniem wartości działania na szczeblu UE. Jak dotąd w bardzo ogólnym zakresie wyłaniają się z dyskusji dwa nadrzędne i powiązane ze sobą tematy: a) znaczenie skutecznego działania instytucji wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych oraz b) ochrona praw podstawowych wszystkich ludzi, w tym swobód gospodarczych, jako wspólnych wartości.
21. Ten proces współpracy z państwami członkowskimi, podmiotami społeczeństwa
obywatelskiego i dialogu z obywatelami w przedmiotowych sprawach może być bardzo owocny. Naturalnie kwestie będące meritum tej debaty należy uważnie przeanalizować, a ewentualne uzgodnione inicjatywy należy opracować w sposób precyzyjny i zapewniający poszanowanie poszczególnych tradycji prawnych państw członkowskich oraz podziału kompetencji między Unią a państwami członkowskimi.
22. Grupa Robocza ds. Praw Podstawowych, Praw Obywatelskich i Swobodnego Przepływu Osób przeanalizowała projekt konkluzji na posiedzeniach w dniach 14 i 23 maja 2013 r.
W dniu 28 maja 2013 r. Coreper zatwierdził konkluzje z kilkoma niewielkimi zmianami w pkt 4 i 9.
2 8201/13 JAI 255 POLGEN 42 FREMP 37 COHOM 55 COMPET 189 CONSOM 60 DRS 63 EJUSTICE 26 ENV 274 FISC 67 MAP 25 MI 263
III. PODSUMOWANIE
23. W związku z powyższym Rada jest proszona o przyjęcie konkluzji załączonych do niniejszej noty.
ZAŁĄCZNIK PROJEKT KONKLUZJI RADY z dnia 6 czerwca 2013 r.
w sprawie praw podstawowych i praworządności oraz w sprawie sprawozdania Komisji ze stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej za 2012 r.
PODKREŚLAJĄC, że w myśl art. 2 TEU Unia opiera się na wartościach poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Wartości te są wspólne państwom członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji,
sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn;
PRZYWOŁUJĄC konkluzje Rady z dnia 25 lutego 2011 r. w sprawie roli Rady Unii Europejskiej w zapewnianiu skutecznego wprowadzania w życie Karty praw podstawowych Unii Europejskiej3, konkluzje z dnia 23 maja 2011 r. w sprawie działań i inicjatyw Rady na rzecz wprowadzenia w życie Karty praw podstawowych Unii Europejskiej4, jak również wytyczne w sprawie
metodologicznych działań podejmowanych w celu sprawdzenia zgodności z prawami podstawowymi w organach przygotowawczych Rady5.
UWZGLĘDNIAJĄC istniejące prawodawstwo Unii w zakresie rasizmu, ksenofobii i antydyskryminacji oraz ZOBOWIĄZUJĄC SIĘ do pełnego wprowadzenia w życie istniejących przepisów;
PRZYWOŁUJĄC rozmowy na nieformalnym posiedzeniu ministrów sprawiedliwości i spraw wewnętrznych ze stycznia 2013 roku poświęconym prawom podstawowym oraz potrzebie zwalczania nietolerancji, rasizmu, antysemityzmu, ksenofobii i homofobii poprzez pełne wprowadzenie w życie istniejących przepisów i ewentualnie w oparciu o całościowe ramy pozwalające na lepsze wspieranie ochrony praw podstawowych i praworządności w państwach członkowskich;
3 6387/11 FREMP 13 JAI 101 COHOM 44 JUSTCIV 19 JURINFO 5
4 10139/1/11 FREMP 53 JAI 318 COHOM 131 JUSTCIV 128 JURINFO 30
5
PODKREŚLAJĄC znaczenie wzajemnego uznawania swoich rozwiązań przez państwa członkowskie i zaufania pomiędzy nimi dla skutecznej współpracy instytucji wymiaru sprawiedliwości;
ODNOTOWUJĄC pismo ministrów spraw zagranicznych czterech państw członkowskich sygnalizujące przewodniczącemu Komisji potrzebę stworzenia nowej, skuteczniejszej metody ochrony wartości podstawowych – z myślą o zwiększeniu nacisku na wspieranie ogólnej kultury poszanowania praworządności przy jednoczesnym pełnym poszanowaniu krajowych tradycji konstytucyjnych i uwzględniając wypowiedzi w wywołanej tym pismem debacie na posiedzeniu Rady do Spraw Ogólnych z dnia 22 kwietnia 2013 r.;
DOCENIAJĄC kluczową rolę Rady Europy we wspieraniu i rozwijaniu praw człowieka, demokracji i praworządności oraz PODKREŚLAJĄC, jak ważne jest jednoczesne tworzenie synergii i niedopuszczanie do dublowania działań z pracami Rady Europy;
UWZGLĘDNIAJĄC dyskusje na zorganizowanej przez prezydencję konferencji w dniach 9–10 maja 2013 r. na temat ochrony równouprawnienia, praw podstawowych i praworządności w UE;
PRZYJMUJĄC Z SATYSFAKCJĄ istotną rolę Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej w sporządzaniu specjalistycznych i niezależnych analiz praw podstawowych w ramach zakresu jej uprawnień w tej dziedzinie;
Rada przyjmuje następujące konkluzje:
a) Karta
1. Rada przeanalizowała sprawozdanie Komisji ze stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej za 2012 r. i uznaje właściwe stosowanie karty za priorytet. Karta jest
kluczowym elementem struktury ochrony praw podstawowych w Unii Europejskiej i jest wiążąca dla instytucji UE i państw członkowskich wprowadzających w życie prawo UE.
2. Rada podkreśla, jak istotne jest, by przy wprowadzaniu w życie prawa Unii instytucje
3. Rada z zadowoleniem dostrzega, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej i sądy krajowe systematycznie stosują kartę. Wzrost częstotliwości stosowania karty przez sądy krajowe, który jest bardzo widoczny, odzwierciedla znaczenie karty we wprowadzaniu w życie prawa Unii i uwypukla znaczenie należytego uwzględniania karty przy
transponowaniu tego prawa. Rada uznaje, że istotne jest śledzenie zmian w ewoluującym orzecznictwie i dostrzega działania agencji praw podstawowych, która regularnie publikuje aktualne informacje na ten temat.
4. Rada z zadowoleniem przyjmuje dalszą debatę na temat karty i jej stosowania i potwierdza swoje zobowiązanie do corocznej wymiany poglądów na temat rocznego sprawozdania Komisji ze stosowania karty, sporządzanego na podstawie obiektywnych danych i w oparciu o równe traktowanie wszystkich państw członkowskich. Należy zdwoić wysiłki na rzecz wdrożenia zasad i metod pracy przedstawionych w poprzednich konkluzjach i wytycznych Rady, których celem jest to, aby na każdym szczeblu procesu legislacyjnego podejmowane były kroki na rzecz zgodności z prawami karty we wszystkich wewnętrznych procedurach decyzyjnych Rady oraz na rzecz zwiększenia świadomości znaczenia karty w Radzie.
b) Inne kwestie dotyczące praw podstawowych
5. Rada zwraca uwagę na to, jak ważne jest w tej sytuacji przystąpienie Unii Europejskiej do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC).
Rada podkreśla, że jest zdeterminowana, aby wspierać ten proces, i wzywa Komisję do zaproponowania przepisów wewnętrznych. Rada z zadowoleniem przyjmuje porozumienie osiągnięte w dniu 5 kwietnia 2013 r. na szczeblu negocjatorów i zauważa, że Unia
oświadczyła, iż podpisanie przez UE umowy o przystąpieniu obwarowane jest
przeprowadzeniem szeregu wewnętrznych działań politycznych i proceduralnych. Rada podkreśla, że przystąpienie UE do EKPC dodatkowo zwiększy koordynację ochrony praw człowieka w Europie, pozwoli na zintensyfikowanie dialogu w dziedzinie sądownictwa i poprawi spójność orzecznictwa.
6. Rada przypomina o ukończeniu procedur przyjęcia wieloletnich ram prac Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej na lata 2013–20176 i oczekuje na sprawozdanie z oceny i na zalecenia zarządu agencji, o których mowa w art. 31 ust. 1 rozporządzenia 168/2007 ustanawiającego Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej.
7. Rada z zainteresowaniem odnotowuje dyskusje na zorganizowanej przez prezydencję konferencji poświęconej ochronie równouprawnienia, praw podstawowych
i praworządności, która odbyła się w dniach 9–10 maja 2013 r. w Dublinie i na której podkreślono, że należy nadal analizować kwestię zwiększenia świadomości i zrozumienia wagi wartości podstawowych – szczególnie praworządności – pod kątem zapewnienia ochrony praw podstawowych w całej Europie, poprzez szeroko zakrojoną, stosowną debatę i dialog ze wszystkimi zainteresowanymi stronami.
8. Rada oczekuje na szybkie otrzymanie sprawozdania sporządzonego na podstawie art. 10 ust.
2 decyzji ramowej Rady 2008/913/WSiSW w sprawie zwalczania pewnych form
i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych, w którym oceniona zostanie skuteczność istniejących norm prawnych UE dotyczących zwalczania przestępstw z nienawiści.
c) Praworządność
9. Uznając, że przestrzeganie praworządności jest warunkiem wstępnym ochrony praw podstawowych, Rada wzywa Komisję do dalszego prowadzenia – zgodnie z Traktatami – debaty nad ewentualną potrzebą opracowania opartej na współpracy i systematycznej metody rozwiązywania tych kwestii oraz nad kształtem tej metody. Dlatego też niezwykle ważne jest:
i. zadbanie o to, aby instytucje i agencje UE, państwa członkowskie
i odpowiednie instytucje na szczeblu krajowym – również organy sądowe, instytucje praw człowieka, organy ds. równości, rzecznicy praw człowieka i podmioty społeczeństwa obywatelskiego – oraz odpowiednie instytucje międzynarodowe mogły wnieść wkład do debaty publicznej lub wypełniać w inny sposób swoje odpowiednie funkcje;
ii. osiągnięcie porozumienia co do tego, co miałaby obejmować jakakolwiek inicjatywa w tej dziedzinie, w tym jakich problemów miałaby dotyczyć, a także co do kwestii związanych z metodologią i wskaźnikami;
iii. pełne wykorzystanie istniejących mechanizmów i współpraca z innymi odpowiednimi organami unijnymi i międzynarodowymi, szczególnie z Radą Europy z uwagi na jej kluczową rolę we wspieraniu i ochronie praw
człowieka, demokracji i praworządności, tak aby uniknąć dublowania działań;
iv. skupienie się na wspólnych wartościach powszechnych i określenie wartości dodanej działań i koordynacji na szczeblu UE;
v. rozważenie pełnej gamy dostępnych modeli, z naciskiem na potrzebę zastosowania podejść, które zostałyby w drodze konsensusu zaakceptowane przez wszystkie państwa członkowskie;
vi. zadbanie o to, aby wszelkie przyszłe inicjatywy w tej dziedzinie, które mogą zostać uzgodnione, były stosowane w sposób przejrzysty, na podstawie obiektywnie zebranych, porównanych i przeanalizowanych danych, w oparciu o równe traktowanie wszystkich państw członkowskich; oraz vii. zadbanie o to, aby wszelkie inicjatywy w tej dziedzinie realnie wpłynęły
w korzystny sposób na życie zwykłych osób w ujęciu średnioterminowym.
10. Rada wzywa Komisję do dalszego realizowania w 2013 roku procesu pluralistycznego dialogu, debaty i kontaktów ze wszystkimi państwami członkowskimi, instytucjami UE oraz wszystkimi odpowiednimi zainteresowanymi stronami, szczególnie na podstawie kwestii poruszonych i podejścia zaproponowanego w niniejszych konkluzjach, w ramach
kontynuacji wcześniejszych dyskusji w gronie ministrów sprawiedliwości i spraw wewnętrznych7 oraz na forum Rady do Spraw Ogólnych8.
7 Nieformalne posiedzenie ministrów sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, 18 stycznia 2013 r.
8
11. Rada oczekuje na otrzymanie w odpowiednim terminie refleksji Komisji dotyczących ukończenia tego dialogu, nastawiając się na współpracę z Komisją w tym zakresie oraz na dalsze rozważenie podczas swoich przyszłych posiedzeń ewentualnej potrzeby
wprowadzenia – oraz kształtu – metod lub inicjatyw, które umożliwią lepszą ochronę wartości podstawowych, szczególnie praworządności i praw podstawowych osób w Unii, a także kwestii zwalczania ekstremalnych form nietolerancji, takich jak rasizm,
antysemityzm, ksenofobia i homofobia.
______________
