ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ Seria: BU DO WN IC TW O z. 51
________ 1980 Nr kol. 647
Oan MIKOŚ. Oanusz K A 3 R U N A D T Y S , Oan KOWAL
SYSTEM KONSTR UK CY ON O- MO NTA ŻO WY PRAS-BET
S t r e s z c z e n i e . Referat zawiera ch ar ak te ry st yk ę założeń technolo- gicznych konstrukcji oraz technologii montażu systemu budownictwa wi elkopłytowego, opartego na technologii PRAS-BET. Ze szczególnę uwagę referat omawia własności oryginalnego systemu złęczy kl am ro
wych. W referacie za mi es zc zo no również krótkę genezę powstania tego systemu oraz perspektywę Jego rozwoju. "
1. G e ne za powstania systemu
Op ra cowania i wdro że ni e ko ns trukcyjno-technologicznego systemu budów- nictwa w i el ko pł yt ow eg o "PRA S- BE T” wy magało prac i badań o pełnym cyklu wdrożeniowym. Prace nad technologię PRAS-BET rozpoczęto w 1969 r. w byłej Katedrze Or ga ni za cj i i Mech an iz ac ji Budowy 1 zwięzane były one najpierw z p r o d u k c j ę .betonowych pr ef abrykatów prasowanych, a następnie z systemem ko ns tr uk cy jn o- mo nta żo wy m PRAS-BET. Opracowania oryginalnego systemu kon- 8t ru kc yj no -m on ta żow eg o PR AS-BET podjęł się zespół pracowników Instytutu Te ch no lo gi i 1 Or ga ni za cj i Budownictwa miejscowej Politechniki przy w s p ó ł prac y z Instytutem Konstrukcji Budowlanych.
Przed rozpoczęciem prac nad systemem konstrukcyjno-montażowym wykonano w latach 1969-1973 kompleksowe prace badawcze w zakresie produkcji ele
mentów.
Na bazie tych prac opracowano w latach 1972-1973 założenia i koncepcję systemu budowania, odpowiadajęcego warunkom i- możliwościom technicznym o- pracowanej już technologii produkcji PRAS-BET oraz system złęczy klamro
wych [l],
W celu uzyskania dalszych, uściślonych informacji technicznych i tech
nologicznych i tym samym wdrożenia w skali przemysłowej dwóch systemów t e ch nologicznych wzajemnie się u z a l e ż n i a j ę c y c h :
- systemu produkcji, ,
- systemu ko ns tr uk cy jn o- mo nta żo we go f s ] , [4], w latach 1974-1975 wykonano:
- próby technologiczne w skali p r z e m y s ł o w e j ,
- serię próbnę elementów, w tym el ementy na pierwszy 3- kondygnacyjny mi e
szkalny budynek systemu PRAS-BET,
92 CJ. Mikoś, 0. Kajrunajtys, 3. Kowal
- badania technologiczne montażu w czasie realizacji pierwszego budynku ze złączami klamrowymi,
- badania cech betonu prasowanego i nośności elementów 1 złączy klamro
wych (i etap) [10], [ll].
W ramach prae wdrożeniowych wykonano między innymi i
- dokumentację technlczno-roboczę dla dwóch budynków prototypowych 5-kon- dygnacyjnych zlokalizowanych i zrealizowanych w By tomlu-Radzlonkowle w latach 1974-1975 [5],
- katalog wybranych elementów z betonów prasowanych dla 5-kondygnacyJnych budynków pilotujęcych system zlokalizowanych i zrealizowanych na Osie
dlu "Przyjaźń" w Tarnowskich Górach w latach 1976 i 1977,
- nlezbędnę dokumentację technicznę potrzebnę do wydania atestu przez In
stytut Techniki B u d o w l a n e j ,
- badania nośności połęczeń dla budynków 5- i 11-kondygnecyJnych (etap II - ukończenie w 1980 r.).
Na podstawie wymienionych prac 1 badań ateatacyjnych Instytut Tsehnlkl Budowlanej wydal 30.07.1977 r.< świadectwo Nr 295/77 dopuszczenia do sto
sowania w budownictwie wielkowymiarowych elementów żelbetowych prasowanych W-70/PRAS-BET z przeznaczaniem dla budynków 5-kondygnacyJnych posadowio
nych również na terenach objętych wpływami eksploatacji górniczej [6].
Oo końca 1979 r. w systemie tym ma być wzniesionych na terenie Bytomia 1 Tarnowskich Gór około 13 tyć. izb, a w 1980 r. pierwszy budynek ll-kon- dygnacyjny.
2. Założenia technologiczne systemu
Rozwiązania'ayatemu PRAS-BET w zakresie konstrukcji i montażu opleraję się na współczesnych tendencjach budownictwa, zmierzających do tzw. su
chego montażu elementów, na tychmiastowego uzyskania stateczności mo ntażo
wej wznoszonej konstrukcji oraz do zapewnienia wa runków do wzroetu wyda j
ności 1 jakości zarówno produkowanych elementów, jak 1 ich montażu. Tzw.
suchy montaż polega na ograniczeniu, a nawet wyeliminowaniu betonowania złęczy na budowle, których poprawne wykonanie jest uciężllwe iAcsaeochlon- ne, a ich trudna do kontroli Jakość uniemożliwia pełniejsze wykorzystanie nośności poszczególnych elementów, jak i cołej konstrukcji.
Tradycyjne złącza monolityczne zostały zeetęplone w systemie PRAS-BET systemem klamrowych łęcznlków naplnajęcych MZ K-73 oraz klejęcymi środkami spajającymi 1 uszczalniajęcymi.
Projektowanie elementów prasowanych dla systemu PRAS-BET oparto na z a łożeniach :
- płyty ścienne 1 stropowe sę pr o e t o p a d ł o ś c i e n n a , - otwory okienne 1 drzwiowe posiadają ościeża płaskie.
System ko ns trukcyjno-montażowy PRAS-BET 93
- otwory konstrukcyjne, instalacyjne i wentylacyjne są prostopadłe do p ł y t ,
- dla połączenia płyt w złączach służę otwarte szczeliny usytuowane na ob
rzeżach elementu i przebiegający przez nie pręt zbrojeniowy,
- otwarte szczeliny z przenikającym je prętem zbrojeniowym służę także do., zawieszania wa rs tw izolacyjnych, zaczepiania haka zawiesia, wymuszonego
^ m o n t a ż u i zakładania urządzeń utrzymujących podczas montażu.
3. Zastosowane rozwiązania
3.1. Układ konstrukcyjny i ar chitektoniczny budynków
K s zt ałtowanie układu konstrukcyjnego budynków w systemie PRAS-BET opie
ra się na następujących zasadach:
- suchy montaż - stosowane są tylko preparaty spajające i materiały u s z
czelniające,
- łączenie elementów za pomocą połączeń M Z K - 1973,
- krzyżowy (także częściowo lub całkowicie o t w a r t y ) , poprzeczny lub po
d ł uż ny układ konstrukcyjny,
- stropy jedno- lub dwukierunkowo zbrojone, łączone z segmentów spinanych klamrami,
- maksymalna rozpiętość ścian konstrukcyjnych 600 cm, - we wn ęt rz ne ściany konstrukcyjne grubości 15 cm,
- zewnętrzne ściany wi el owarstwowe nośne i osłonowe scalane na sucho z fakturowymi płytani prasowanymi lub produkowane Jednoetapowo w technice wibracyjnej,
- alternatywnym rozwiązaniem mogą być zewnętrzne ściany pasmowe z lekkimi filarkami międzyokiennymi,
- nośne wa rstwy konstrukcyjne ścian zewnętrznych maję grubość identyczną jak nośne ściany wewnętrzne,
- osie siatki projektowej ograniczające rzut budynku lub segmentu leżą w osiach wa rstwy nośnej ścian zewnętrznych.
System ko ns trukcyjno-montażowy oparty na złączach klamrowych M Z K - 1973 może być kojarzony z wy br an ym systemem keztałto.ynanle funkcji i architek
tury, tworząc kompleksowy system budownictwa. W pierwszym etapie przyjęto założenia kształtowania funkcji i ar ch it ek tu ry Jak w systemie Wk-70. W s y - stemie PRAS-BET wykorzystano następujące zsrłożenis z tego systemu:
- siatkę modularną 60 x 60 cm, -• siatkę projektową 60 x 120 cm,
- za sa dy projektowania mieszkań i kształtowanie brył budynków, - zasady projektowania instalacji sanitarnych i elektrycznych,
- zwarty, pr os tokątny rzut budynku lub segmentu dla umożliwienia realiza
cji budynków na terenach zagrożonych wpływami eksploatacji górniczej.
94 3. M i k o ś , 0. Kajrunajtys, 3. Kowal
3.2. Z ł ą c z a k o n s t r u k c y j n e 3.2.1. Złącza pionowe ścian wewnętrznych
Obrzeża pionowe ścian wewnętrznych w systemie PRAS-BET maję powierzch
nie płaskie, wzajemnie prostopadłe, ze szczelinami rozstawionymi w jedn o
lity sposób w czterech położeniach (rys. l). W szczelinach znajduje się
Rys. 1. Szczeliny złęczne w płytach
pręt § 16, pr ze znaczony do wykonania wzajemnego połączenia sąsiednich płyt przy użyciu metalowych klamer dwudzielonych z klinem. Stosuje się obscnie dwa typy klamer, tj. typ 150 "i 300 - przedstawione na rys. 2 i rys. 3 wraz z przykładem zastosowania. Połączenie montowanych płyt uzyskuje się bezpośrednio po zrektyf ikowariiu elementu. Po. wbiciu klina obie części klamry nie mogą być rozchylone, a klin całą powierzchnią boczną opiera się na oporach klamry. VI przypadku rozchylania się klamry w czasie wbijania klina stosuje się podkładki metalowe, wkładane m i ę d z y 'klamrę a powierzch-
System ko ns tr uk cy jn o- mo nta żo wy PRAS-BET 95
05
Rys.2.Klamrałącznikowa1 sposóbpołączeniaprzyRys.3.Połączenia4 elementówwewnętrznyprzy jej pomocydwóchelementów wewnętrznychużyciu klamer 300 P 1 150 L
96 3. Mikoś, 3. Kajrunajtya, 3. Kowal
Rys.4.Etapywykonaniawęzłów teowych ścianwewnętrz-Rys.5.Etapywykonaniawęzłówdwuteowych nych
System ko ns tr uk cyjno-montażowy PRAS-BET 97
nię betonu w szczelinie. Po umocowaniu klamry szczelinę wypełnia się z a prawę niskoskurczową.
Kolejne etapy wykonania wę zł ów ścian we wn ęt rz ny ch pokazano przykładowo na rys. 4 i rys. 5.
3.2.2. Złącza pionowe ścian wewn ęt rz ny ch
Części konstrukcyjne ścian zewnętrznych ZWS i ZWO (scalane) maję na ob
rzeżach pionowych szczeliny z prętem § 16 rozmieszczone w identyczny spo
sób Jak w ścianach wewnętrznych. Techniko wy ko na ni a złęczy Jak w p . .3.2.1. • Przykłady w ę zł ów ścian zewnętrznych podano na rys. 6.
•
3.2.3. Połączenia płyt stropowych
Połączenie płyt stropowych w p r z ę ś l e . Do połączenia wzajemnego płyt stropowych ne krawędziach ni ep odpartych należy stosować klamry według ry
sunku 7. Połączenie' płyt następuje bezpośrednio po ich ułożeniu na za mk
niętym polu stanowiącym układ samostateczny.
98 3. Mikoś, 3. Kajrunajtys, 0. Kowal
• O
0
o'•ł-
ar k w a ta^ar iss
Rys. 7. Szczegół połączenia elementów stropowych w przęśle
Połęczenla płyt stropowych na ś c i a na ch. Do wykonania połączenia płyt stropowych opartych krawędziami na ścianach (poprzecznych i podłużnych), należy stosować łączniki w postaci odwróconej litery U, nałożone od góry na pręty w szczelinach (rys. 8 ) r rozmieszczonych w module 60 cm na krawę
dziach płyt. Wł oż en ie łączników w szczeliny i wypełnienie szczelin za pr a
wą niskoskurczową powinno nastąpić natychmiast po umiejscowieniu płyt w działce r o b o cz ej.
Połączenie płyty loggi ze s t r o p e m . Połączenie płyty loggi ze stropem wykonuje się bezpośrednio po ułożeniu płyty loggi. łącznikiem w postaci odwróconej, poszerzonej litery U (rys. 9), nakładanym na pręty górne w szczelinach. Ro zp or y podtrzymujące ściany loggi można odjęć po stwardnie
niu zaprawy nlskoekurczowej wypełniającej spoiny.
System konstr uk cy jn o- mo nta żo wy PRAS-BET 99
Rys. 8. Po łą cz en ie płyt stropowych na ścianie
Z N O
Z HO
JS'
i- kler/ra- dtid-R -
Rys. 9, Połączenie płyty ioggi z ® stropem
^ • W e r i e n t y r o z w i ą z a ń ś c i a n z e w n ę t r z—
n y c h i i e h p o ł ą c z e ń
Podobnie Jak w innych systemach krajowego budownictwa mieszkaniowego, tak i w systemie PRAS-BET ni® ma ściany zewnętrznej odpowiadającej wszyst
kim wymaganiom technicznym.
Dotychczas stosowano następujące rozwiązania w systemie PRAS-BETi - ściana wi el ko wy mi ar ow a Z W O adoptowana z ayetemem W - 70, scalana z dwóch
płyt betonowych, prasowanych, przedzielonych wa rstwę z wełny mineral
nej, łączone z konstrukcją budynku klamrami [2],
100 0. Mikos, 0. Kajrunajtys, 0. Kowal
- ściana pasmowa Z W O P , prasowana i ą p a l a n a , o strukturze identycznej Jak wyżej, z połączeniami spawanymi,
- ściana pasmowa jw. , wykonywana w technice wibracyjnej i ze złączami spe-' w a n y m i ,
- ściana zewnętrzna nośna scalana składająca się z płyty prasowanej iden
tycznej jak ścitna nośna wewnętrzpa i płyty prasowanej fakturowej prze
dzielonej warstwę ..ełny mineralnej i o złączach klamrowych.
Nie spełniają one "szystkich techniczno-ekonomicznych warunków i w związku z tym trwają nr bieżąco dalsze prace poszukiwawcze nad optymalnym rozwiązaniem. W sferze analiz adaptacyjnych znalazły się rozwiązania:
- ściany lekkiej M A KR ON (wersja szkieletu drewnianego i metalowego), - ściany z betonu komórkowego ŁAGISZA,
- lekkie ściany metalowe BSSTYP, - lekkie ściany SKOLD.
Stwierdzono techniczną możliwość adaptacji wszystkich ww. rozwiązań do systemu PRAS-BET, przy czym niektóre z nich, np. ŁAGISZA nie spełnia w y magań jakościowych i transportowych a SKOLD i BISTYP są obecnie dopiero na etapie wdrażania. Pozostała ściana MA KRON ze szkieletem drewnianym d o czekała się adapftacji projektowej do systemu PRAS-BET i w drodze porozu
mienia między śląskim Zjednoczeniem Budownictwa Miejskiego, realizującym system PRAS-BET a Zjednoczeniem Budownictwa Węglowego, posiadającym w y twórnię ściany MAKRON-"FABUD" w Siemianowicach w br. będzie wzniesiony przez Kombinat Budowlany w Bytomiu jeden budynek systemu PRAS-BET ze ścia
nę MAKRON.
3.4. M o n t a ż
3.4.1. Istota systemu montażowego
Znane i stosowane powszechnie metody montażu budynków z wibrowanych elementów wielkowymiarowych cechuje znaczną uciążliwość łączenia i rekty
fikacji. Złącza te wymagają deskowania i betonowania, a elementy muszą być do czasu stwardnienia betonu utrzymywane znaczną ilością specjalnych urządzeń rozporowych.
W systemie PRAS-BET, w którym elementy są prostopadłościanami z płas
kimi brzegami również w otworach drzwiowych i okiennych, wprowadzono w złączach cienkie spoiny wypełnione cementowymi mieszankami klejowymi o- raz klamrowe łączniki metalowe. Klamry w złączach zostają wprowadzone do pracy natychmiast przez wbicie odpowiedniego klina, natomiast mieszanka klejąca przez dociśnięcie klamrami wypełnia i uszczelnia złącze, a po stwardnieniu włącza się również do współp ra cy z klamrami i elementami.
Klamry działające natychmiastowo zapewniają powstanie statecznych prze
strzennie fragmentów konstrukcji ścian przy prostopadłym ustawieniu wzgl ę
dem siebie połączonych elementów.
System- ko ns trukcyjno-montażowy PRAS-0ET 101
Wyeliminowanie tradycyjnych z ł ą c z y monolitycznych w systemie PRAS-BET z jednoczesnym wp rowadzeniem klamer spinających spowodowało zmniejszenie pracochłonności i jednocześnie zwiększenie wydajności montażu oraz popra
wę jakości złęczy szczególnie w zakresie ich nośności.
Ocenę pracochłonności montażu przeprowadził Instytut Organizacji. Za
rządzenia i Ekonomiki Przemysłu Budowlanego " O R G B U D " , Zakład Regionalny w Katowicach w 1977 r. na zlecenie Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Śląskiego Zjednoczenia Budownictwa Miejskiego. Pomiary i obserwacje przeprowadzono na budowie Osiedla "Przyjaźń" w Tarnowskich Górach podczas realizacji 4 budynków.
Wyniki po miarów w kontekście innych systemów zawiera tablica 1.
Tablica 1
Rodzaj robót
— , ... .... .. .... ... g--- Pracochłonność w systemie Ir - g) m p.m.
PRAS-BET W-70
S G.Ł. WK-70/SG P-2
NRD PB U DOMINO
Roboty mon
tażowe 0,981 2 ,70 2,50 2.50 2 ,76 3.27
Roboty w y
kończeniowe 4,779 5.93 4,85 5,04 7,10 8,64
R a z e m : 5,76 8,63 7,35 7,56 9,86 11,91
Oak wynika z powyższej tablicy, pracochłonność w systemie PRAS-BET jest w odniesieniu do robót wykończeniowych, jak również do robót montażowych najmniejsza w stosunku do wszystkich porównywanych systemów. Szczególnego podkreślenia wymaga fakt, że system PRAS-BET w stosunku do systemu W-70 ma 2,5-krotnie mniejszą pracochłonność.
3.4.2. Technika montażu
M o nt aż płyt s t r o p o w y c h . Montaż płyt stropowych oparty jest na zasadzie montażu swobodnego, dlatego przed jego rozpoczęciem wyznacza się drogą po
miarów miejsce wbudowania płyt kierunkowych. Płytami tymi mogą być w za
leżności od usytuowania ścian konstrukcyjnych:
- płyty przy ścianach we wn ętrznych nośnych podłużnych (usztywniających), - płyty skrajne.
Transport pionowy płyt stropowych wymaga stosowania zawiesia ramowego R-l z hakami szczelinowymi. Kształt haka oraz szczeliny transportowej w płycie stropowej przedstawia rys. 10.
Przed montażem płyt stropowych na elementach podpierających ścian noś
nych układa się warstwę mieszanki cementowej grubości 1,5 cm. Ponadto u- kłada się wa rstwę mieszanki klejowej na bocznych powierzchniach sąsied
nich płyt stropowych, z których będzie spięty element montowany za porno-
102 3. Mlkoś, 3. K a j r u n a j t y s , 3. Kowal
-< t-
cę klamer, a znajdujęca się w złęczu mieszanka klejowa pod wpływem doci s
ku wy pełni Je i uszczelni. Po zmontowaniu stropów szczeliny z zsłożonyral klamrami wypełnia się tę sarnę mieszankę.
M o nt aż ścian n o ś n y c h . M o nt aż tych ścian rozpoczyna się przy klatce schodowej dokładnie wg ustaleń geodezyjnego operatu, tj. ustaleń wy so ko ś
ciowych i naniesionych osi. Przy transporcie wszystkich płyt ściennych podczas montażu stosuje się zawiesie belkowe ZB 8 x 6 z hakami szczelino
wymi. Ustawienie elementów odbywa się na metalowych podkładkach oraz na wspomnianej mieszance, przy czym analogicznie Jak przy elementach stropo
wych, nakłada się wcześniej mieszankę również na powierzchnię pionowę, bo- cznę elementu Już zmontowanego, by spinajęc elementy klamrami uzyskać złę- cze wypełnione 1 szczelne.
Operacja wbudowania elementu'przebiega następujęco:
- czynności przygotowawcze,
- ustawienie i rektyfikacja elementu,
System konstrukcy jn o- mo nta żo wy PRAS-BET 103
- założenie uchwytów U03 na elemencie oraz listew montażowych na stropie, - za mo cowanie rozpory i kontrola r e k t y f i k a c j i ,
- zwolnienie zawiesia, - spięcie klamrami,
- wy pe łnienie mieszankę szczeliny klamrowej i zatarcie spoiny.
M o n t a ż wi el ko wymiarowych ścian o s ł o n o w y c h . M o n t a ż elementów następuje po zmontowaniu ścian nośnych. Podporzędkowanie montażu tych elementów spo- wodowane Jest częściowym za wi eszeniem ich na ścianach nośnych do nich prostopadłych. Do połęczenia ściany osłonowej ze ścianę azczytowę lut w e wnętrzny wy ko rz ys tu je się klamry identyczne Jak przy ścianach w e w n ę t r z nych. Szczelność szczelin uzyskuje się analogicznie jak przy elementach poprzednich.
M o n t a ż pasmowych elementów o s ł o n o w y c h . Elem en ty pasmowe zarówno w w a riancie elementu scalanego z płyt p r a s o w a n y c h , jak również w wariancie elementu wibrowanego, montuje eię równolegle z montażem elementów nośnych z opóźnieniem nie więk sz ym Jak 2 kondygnacje. Prawidłowe ustawienie e l e
mentu 1 niezbędne bezpieczeństwo uzyskuje się za pomocę przenośnych urzę- dzań podtrzymujących, tzw. skrzynek montażowych lub przez oparcie ws p o r nika zabeto no wa ne go w element pasmowy na ścianie wewnętrznej nośnej niż
szej kondygnacji. W wariancie stoeęwanym ściany pasmowe sę przyepawane do marek za mo co wa ny ch w szczelinach ściany n o ś n e j . Połęczenia te wymagaję za bezpieczenia przed korozję odpowiednię farbę i otulania zaprawę cemsn- towę.
Mo nt aż l o g g l . Loggie sę konstrukcję dostawnę, ich montaż prowadzi sJ.ę równolegle po wbudowaniu elementów ściany!osłonowej danej kondygnacji. Do montażu loggl stosuj 3 się analogiczne zawiesia jak dla elementów nośnych oraz osprzęt typowy systemu W-70.
M o nt aż pozostałych e l e m e n t ó w . Pozostałe el ementy u z u p e ł n i a j ą c e , np.
dach, klatka schodowa, przewody instalacyjne sę rozwiązaniami a d op to wa ny
mi z systemu Wk-70. Ich montaż w zasadzie jest identyczny jak we w s k a z a nym systemie.
4. Z a l e t y systemu
S y st em konstr uk cy jn o- mo nta żo wy PR AS-BET charakteryzuje eię istotnymi zaletami zarówno w zakresie konstrukcji, jak i montażu.
Z a le ty konstrukcyjna
- prostota 1 zarazem te chnologiczność kształtów o b r z e ż y , co jest szcze
gólnie istotne w produkcji elementów oraz przy projektowaniu złączy, - znaczne w porówn an iu z innymi rozwlęzanlami zw ię ks ze ni e nośności złą
czy , a tym samym lepsze wy ko rz ys ta ni e własności wytrzyma ło śc io wy ch pra
sowanego betonu,
104 0. Mikoś, 0. Kajrunajtys, 3. Kowal
- większa sztywność wę zł ów i sztywność przestrzenna całej konstrukcji bu
dynku,
- możliwość zmniejszenia zużycia stali w e l e m e n t a c h * ^ ,
- jednoznaczność charakteru pracy statycznej poszczególnych węzłów, d z i ę ki czemu można dla poszczególnych faz pracy budynku precyzyjniej p r o
jektować poszczególne węzły,
- znaczna "elastyczność" węzłów, umożliwiajęca lepszą współpracę między poszczególnymi elementami, co ma szczególne znaczenie przy obciążeniach zmiennych oraz na terenach górniczych.
Zalety montażowe
- ograniczenie do minimum (z' perspektywę wyeliminowania) monolitycznych zł ąc zy wykonywanych na budowie,
- większe możliwości prowadzenia montażu w okresie obniżonych temperatur, niż w systemach o złączach monolitycznych,
- większa i natychmiastowa sztywność montażowa wznoszonych konstrukcji, - uproszczenię i zwiększenie szybkości montażu (wg danych pkt. 3 i 4 ok.
2 ,5 -k ro tn ie ), a tym samym zmniejszenie pracochłonności robót montażo
wych,
- możliwość stosowania zł ączy bez wypełnienia klejem spajającym lecz in
nym materiałem wypełniającym, - poprawa wa runków bhp,
- mniejsza ilość stosowanego osprzętu montażowego, - te chnologiczność zł ąc zy klamrowych MZK-73.
5. Kierunki rozwoju systsmu
Warunkiem istnienia i ko nkurencyjności systemu Jest jago ciągły rozwój na bazie posiadanych zalet. System PRAS-BET, którego zalety zawiera pkt 4, ma potencjalne możliwości i potrzeby rozwoju. Wynika to z prac fzj, D O - Do istotnych kierunków rozwoju systemu zalicza się:
a. Zintegrowanie systemu PRAS-BET z systemem IS na bazia istniejących roz
wiązań złączy MZK-73 i samych elementów prasowanych. Elementami praso
wanymi byłyby stropy, ściany nośne (w tym również zewnętrzne) i stano
wiłyby one około 70% objętości betonu wszystkich elementów.
b. Uzyskanie świadectwa ITB na wznoszenie budynków li-kondygnacyjnych ró
wnież na terenach objętych eksploatację górniczą. Do końca br. mają być zakończone prace projektowe, a realizacje budynku pilotującego w 1980 r.
Wykorzystanie tych własności będzie możliwe po ukończeniu kompleksowych badań nośności złączy w 1979 r. przez Instytut Konstrukcji Budowlanych Politechniki śląskiej.
x )
ystem konst rukcyjno-montażowy PRA3-8ET 105
c. Op ra co wa ni e i stosowanie lekkiej ściany osłonowej spełniającej w spo
sób zado wa la ją cy wymagania użytkowe producenta e l e m e n t ó w , wykonawcę bu
dynków, projektanta (na bazie materiałów i wy po sażenia krajowego).
0. Wp ro wa dz en ie do obudowy ścian zewnętrznych nośnych oraz do innych frag
mentów budynków ceramiki licowej (m. innymi cegły).
e. Wyelim in ow an ie złączy monolitycznych poziomych (dotychczas występujący tylko jako uzupełnienie w węzłach skrajnych, przydylatacyjnych i przy klatkach schodowych) przez wprowadzenie dodatkowych podtypów elementów stropowych i złączy klamrowych.
f. Pełniejsze wy ko rzystanie wy ników badań nośności złączy. Według wyników badań za ko ńczonych w 1978 r. (i etap) istnieje możliwość wprowadzenia niektórych zmian w zbrojeniu i tym samym zmniejszenia stali w el em en
tach prasowanych. Możliw oś ci te wynikają ze stwierdzonych znacznych za
pasów nośności w ę zł ów i elementów prasowanych.
g. Ut ec hn ologicznienie asortymentu elementów prasowanych pod kątem w y m a gań ich wielkoprzemysłowej produkcji. Zakłada się wp ro wa dz en ie do wy- stemu elementów ściennych z otworem drzwiowym tzw. elementów ramko- wych zestawianych z elementami prasowanymi pełnymi i produkowanymi w technice wibracyjnej. Przez wprowadzenie kilku typów tych elementów uzyskuje się zmniejszenie ogólnej ilości typoelementów ścian nośnych oraz sprowadzenie asortymentu ścian prasowanych do płyt bezotworowych przy nieznacznym wzroście ilości złączy.
h. Szersze za st os ow an ie sprawdzonych w praktyce złączy klamrowych również do łączenia ścian zewnętrznych pasmowych (dotychczas spawanych) oraz do połączeń st ropów i loggii. Ujednolicenie zł ąc zy wymaga 4 typów klamer:
- klamra “300" s*osowana - klamra "150" stosowana - klamra "1 0 0 " nowa - klamra "60" nowa
1. Wy korzystanie doświadczeń i zalet systemu wi elkopłytowego PRAS-BET cfo przejścia w przyszłości na system słupowo-płytowy PRAS-BET [l2j , Ql 3], w którym w wi ększym stopniu niż dotychczas będą wykorzystane po dwyż
szone własności mechaniczne betonu prasowanego i większe nośności złą
czy klamrowych. Umożliwia to również zaprojektowanie budynku znacznie lżejszego i o korzystniejszej funkcji użytkowej.
L ITERATURA
[1] MI KO Ś 0 . , ZARĘBSKI W . , KA3RUNA3TYS 3.: Technologia łączenia elementów wiel ko pł yt ow yc h metodą zł ąc zy klamrowych. Konferencja Naukowa KI PAN
i KN PZITB, Krynica 1975.
[2] M I K O Ś 3., ZARĘBSKI W . , KA3RUNA3TYS 3.: Ściany zewnętrzne warstwowe scalane na s u c h o , stosowane w technologii PRAS-BET (dla systemu WP-70).
Konferencja Problemowa PZITB, Kołobrzeg 1975.
106 3. Mikoś, 3. Kajrunajtys, 0. Kowal
[3] MI KO Ś 0. , ZARĘBSKI -W. , KA3RUNA3TYS 0. : System konatrukcyjno-montażo- wy budownictwa z prasowanych elementów wielkopłytowych. System MZK- 73/PRAS-BET. Praca wykonana w Politechnice śląskiej i Przemysłowej Wytwórni Elementów Wi el ko pł yt ow yc h PRAS-BET w Suchej Górze. Gliwice, kwiecień 1974.
[4 ] Petent PRL-79209 z dnia 8.V I . 1973: Prefabrykowany element budowlany, zwłaszcza w obrzeżach płaskich, sposób montażu pr efabrykowanych ele
mentów budowlanych oraz łącznik do łączenia prefabrykowanych elemen
tów budowlanych.
[5] MIKOŚ 0., ZARĘBSKI W., KA 3R UN A3 TY S 0.: Sprawozdanie z montażu budyn
ku prototypowego wi el ko pł yt ow eg o pięciokondygnacyjnego. Radzionków, Gliwice 1975.
[6] świadectwo dopuszczenia do stosowania w budownictwie nr 295/77. Ele
menty żelbetowe wielkowymiarowe prasowane W-70/PRAS-BET, I T B , Wa r
szawa 1977.
[7] Opinia o celowości rozpowszechniania technologii i systemu PRAS-BET, praca zespołowa. Departament Nauki, Techniki i Projektowania M i n i sterstwa Budownictwa i P M B , Warszawa 1976.
[8] Ocena dotychczasowych rozwiązań w technologii PRAS-BET, praca w y k o nana na Polecenie Mi nistra BiPMB przez Zespół mi ęd z y i n s t y t u c j o n a l n y , Gliwice 1978.
[9] Propozycje udoskonalonych rozwiązań technologii PRAS-BET II-genera- cji, praca wykonana na Polecenie Mi nistra BiPMB przez Zespół «m ię dz y
instytuc j o n a l n y , Gliwice 1978.
[10] Badanie cech materiałowych i konstrukcyjnych betonów prasowanych me
todą PRAS-BET, praca wykonana przez Instytut Konstrukcji Budowlanych
Politechniki śląskiej Gliwice 1972. ^
[11] Badania połączeń w systemie PRAS-BET. Określenie nośności złącza roz
ciąganego osiowo, praca wy konana przez Instytut Konstrukcji Budowla
nych Politechniki Śląskiej Gliwice 1977.
[12] MIKOŚ 3. , ZARĘBSKI W. , KA3RUNAJTYS 3. : Technologiczne założenie sy
stemu słupowo-płytowego PRAS-BET. Ze szyty Naukowe Politechniki Ślą
skiej , "Budownictwo" z. 45, Gliwice 1978.
[13] MIKOŚ 3., KA3RUNA3TYS 3., KOWAL 3.: Założenia technologiczne scala
nych ustrojów nośnych stalowo-betonowych. M a te ri ał y VI Mi ęd zy n a r o d o wej Konferencji Naukowo-Technicznej "Konstrukcje m e t a l o w e " ,-zorgani
zowanej przez KILiW PAN, Katowice 1979.
K O H C T P y K IiiB H O -C B O P O tfflA H CHCTEM A U P A C - E E T
F e 3 » M e
^ o i m a f l coflep& H T x a p a K ie p H C iH K y i-exH O JiorH > iecK nx npH H im noB KOHCTpyKąHH h T exH O jiorH H ofiopKH CH C ieM u K p y n H o n a H e z b H o ro o i p o H i e z b C T B a , o c H O B a n H o ro n a i ex HOj i o r HK [1P A C - E E T .
C o c oSom BHHMaH.HeM flOKAafl o 6 c y x n a 6 T C B oiicT B a o p n rH H aA b H o it c u c ie M U c k o- S ezbH H X co en H H e H H ił. B ^O K jrafle n p e ^ c T a B J ie H a K p a T K a a H O T o p aa co3,ąaH H Ji ś i o i ł C H d e M H h n e p c n e K T H B ti e e pa3 B H T H « .
Systei.i konstrukcy.jno-wontalowy PRAS-BET 107
THE PRESSED CONCRETE ERECTION SYSTEM "PRAS-BET"
S u m m a r y
The report evaluates technological assumptions and erection technolo
gy of large panel system building based on the pressed concrete technolo
gy " P RA S- BE T”. Special attention is given to the properties of the unique system of clamp Joints. A short evolution of the system and its prospects of development are also touched upon.
