Redaktor naczelna:
Prof. dr hab. n. med. Maria Barcikowska
Zakład Badawczo-Leczniczy Chorób Zwyrodnieniowych CUN, IMDiK PAN, Warszawa Rada programowa:
Prof. dr hab. n. med. Urszula Fiszer
Klinika Neurologii i Epileptologii CMPK, Warszawa Doc. dr hab. n. med. Tomasz Gabryelewicz
Zakład Badawczo-Leczniczy Chorób Zwyrodnieniowych CUN, IMDiK PAN, Warszawa
Prof. CMKP dr hab. n. med. Joanna Jędrzejczak Klinika Neurologii i Epileptologii CMKP, Warszawa Prof. dr hab. n. med. Anna Kamińska
Katedra i Klinika Neurologii WUM, Warszawa Dr hab. n. med. Romuald Krajewski Katedra i Klinika Nowotworów Głowy i Szyi,
Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Warszawa
Dr n. med. Jarosław Pniewski
Oddział Neurologii, Szpital Kolejowy w Pruszkowie Prof. dr hab. n. med. Adam Stępień
Klinika Neurologii WIM, Warszawa
Doc. dr hab. n. med. Beata Zakrzewska-Pniewska Katedra i Klinika Neurologii WUM, Warszawa
Rada naukowa:
Prof. dr hab. n. med. Anna Członkowska II Klinika Neurologiczna
Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa Prof. dr hab. n. med. Andrzej Friedman
Klinika Neurologii, Wydział Nauki o Zdrowiu, WUM, Warszawa
Prof. dr hab. n. med. Irena Hausmanowa-Petrusewicz Zakład Badawczo-Leczniczy Chorób Nerwowo- -Mięśniowych IMDiK PAN, Warszawa Prof. dr hab. n. med. Wojciech Kozubski Katedra i Klinika Neurologii UM, Poznań Prof. dr hab. n. med. Hubert Kwieciński Katedra i Klinika Neurologii WUM, Warszawa Prof. dr hab. n. med. Paweł Liberski
Zakład Biologii Molekularnej i Neuropatologii Katedry Onkologii UM, Łódź
Prof. dr hab. n. med. Grzegorz Opala
Katedra i Klinika Wieku Podeszłego ŚUM, Katowice Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Selmaj
Katedra i Klinika Neurologii UM, Łódź Prof. dr hab. n. med. Andrzej Szczudlik Katedra i Klinika Neurologii CM UJ, Kraków Zespół redakcyjny
Dorota Dul
Andrzej Jędrzejczak (redaktor prowadzący) Magdalena Restel
Agnieszka Stołowa (sekretarz redakcji) Tłumacze zeszytu
lek. Paweł Jezierski
dr n. med. Diana Paszkiewicz-Woźniak lek. Beata Szyluk
dr n. med. Janusz Szyndler Opracowanie graficzne Beata Ciuruś Skład i łamanie Anna Trzebuchowska Ilustracja na okładce Jacek Łach Wydawca
Medical Tribune Polska Sp. z o.o.
00-465 Warszawa, ul. 29 Listopada 10 tel. 22 444 24 00, fax 22 832 10 77 adres e-mail: npd@medical-tribune.pl
©Copyright 2010 Medical Tribune Polska Sp. z o.o. Wszystkie prawa zastrzeżone w języku polskim i angielskim. Żadna część niniejszej publikacji nie może być gdziekolwiek i w jakikolwiek sposób wykorzystywana bez pisemnej zgody Medical Tribune Polska Sp. z o.o.
©Copyright 2010 by Medical Tribune Polska Sp. z o. o. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in any information retrieval system, or transmitted in an electronic or other form without prior written permission of Medical Tribune Polska Sp. z o.o.
Wydawca i redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń. Publikacja ta jest przeznaczona tylko dla osób uprawnionych do wystawiania recept oraz osób prowadzących obrót produktami leczniczymi w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. Nr. 126, poz. 1381, z późniejszymi zmianami i rozporządzeniami).
Dyrektor wydawniczy Andrzej Jędrzejczak
Dyrektor sprzedaży i marketingu Iwona Witek
Kierownik działu reklamy Anna Chreptowicz
Kierownik działu sprzedaży prenumerat Grzegorz Garbarczyk
Kierownik do spraw produkcji Lena Gołaszewska
Kierownik dystrybucji i baz danych Anita Gołaszewska
Informacje w sprawie prenumeraty Dorota Jędrysiak – kierownik produktu tel. 22 444 24 00
prenumerata@medical-tribune.pl bezpłatna infolinia 0 800 12 02 93 Informacje w sprawie reklam Rozalia Żurek
tel. 22 444 24 00, fax 22 832 10 77 r.zurek@m-t.pl
Nakład: 3000 egz.
DrukTAURUS Sp. z o.o.
Tel. (22) 783 60 00, www.drukarniataurus.pl
6
Neurologia po Dyplomie • Tom 5 Nr 5 2010
06_stopka:kpd 2010-09-10 13:55 Page 6
9
Tom 5 Nr 5 2010 • Neurologia po Dyplomie
CHOROBY DEMIELINIZACYJNE
W tym numerze Neurologii po Dyplomie prezentujemy dwa artykuły. Pierwszy z nich poświęcony jest chorobom z kręgu zapalenia nerwu wzrokowego i rdzenia, drugi porusza szeroko dyskutowany obecnie w świecie naukowym temat roli zaburzeń krążenia żylnego w etiopatogenezie SM.
Artykuł Elisy Bizzoco i wsp. w interesujący sposób ilustruje tezę, że mimo koncentracji świata nauki na badaniach klinicznych związanych z nowymi możliwościami terapii chorób demielinizacyjnych, nie powiedziano jeszcze ostatniego słowa na temat etiopatogenezy tych schorzeń. Od kilku lat dużo uwagi poświęca się zapaleniu nerwów wzrokowych i rdzenia (NMO), czyli chorobie Devica. Współczesne badania pozwoliły na zdefiniowanie biomarkera tego zaburzenia. Autorzy prezentowanej pracy idą o krok dalej: opisują grupę rzadkich schorzeń zbliżonych do NMO sugerując, że powinniśmy raczej mówić o całym spectrum, a nie o pojedynczej jednostce chorobowej. Warto zwrócić uwagę także na fakt, że z tej heterogenności mogą wynikać trudności diagnostyczne.
Drugie doniesienie dotyczy roli zaburzeń krążenia żylnego w etiopatogenezie SM – zagadnienia, o którym od niespełna dwóch lat wiele się dyskutuje w świecie naukowym, w mediach, na różnych forach internetowych oraz wśród samych chorych ze stwardnieniem rozsianym (SM).
Nieoczekiwane odkrycie profesora Paolo Zamboniego z Ferrary oraz jego współpracowników skłoniło tę grupę badaczy do sformułowania śmiałej hipotezy, w myśl której u podstaw etiopatogenezy SM leży przewlekła niewydolność krążenia w mózgowo-rdzeniowym układzie żylnym (chronic cerebrospinal venous insufficiency, CCSVI). Jak narodziła się ta „rewolucyjna”
teoria? Czy istnieją dowody uzasadniające leczenie tych zaburzeń? Na te pytania próbowano odpowiedzieć w artykule.
Dr hab. n. med. Beata Zakrzewska-Pniewska Katedra i Klinika Neurologii
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Neurologia po Dyplomie 2010; 5 (5): 9
09_zakrzewska:kpd 2010-09-10 13:55 Page 9
www.podyplomie.pl/neurologiapodyplomie