Roman Łyczywek
Zażalenie na postanowienie sądu
rewizyjnego co do zastosowania
aresztu tymczasowego : (przyczynek
do wykładni art. 208 § 2 k.p.k.)
Palestra 8/12(84), 62-67
1964
ROMAN ŁYCZYWEK
Z a ża le n ie na postanowienie sqdu rewizyjnego
co do zastosowania aresztu tymczasowego
(P rz y c z y n e k d o w y k ła d n i a r t. 2 0 8 § 2 k .p .k .) I P r z e d m io te m n in ie js z y c h ro z w a ż a ń j e s t o c e n a s y t u a c j i o sk a rż o n e g o , p o z o s ta ją c e g o w ty m c z a s o w y m a re s z c ie , w r a z ie z ło ż e n ia p rz e z n ie g o lu b p rz e z je g o o b ro ń c ę w n io s k u o u c h y le n ie a r e s z tu o ra z z a ż a le n ia n a a r e s z t w ty m o k re s ie , g d y te n ż e o s k a r ż o n y p o z o s ta je do d y sp o z y c ji s ą d u w o je w ó d z k ie g o — w y d z ia ł re w iz y jn y . S y tu a c j a ta k a m o ż e p o w s ta ć w sz c z e g ó ln o śc i w n a s t ę p u ją c y c h w y p a d k a c h : a) w o k r e s ie m ię d z y in s ta n c y jn y m („w g ó rę ” ) p o p r z e k a z a n iu s p r a w y s ą d o w i w o je w ó d z k ie m u p rz e z s ą d p o w ia to w y w t r y b i e r e w iz y jn y m (a rt. 370 k.p .k .), b) w o k r e s ie m ię d z y in s ta n c y jn y m („w d ó ł” ) o d c h w ili u c h y le n ia p rz e z s ą d w o je w ó d z k i (w y d z ia ł r e w iz y jn y ) w y r o k u I in s ta n c j i aż do c h w ili p rz e k a z a n ia p rz e z s ą d w o je w ó d z k i a k t s ą d o w i p o w ia to w e m u c e le m p o n o w n e g o ro z p o z n a n ia s p r a w y , a w sz c z e g ó ln o śc i w c zesie s p o r z ą d z a n ia u z a s a d n ie n ia w y r o k u s ą d u w o je w ó d z k ie g o , co t r w a n ie je d n o k r o tn ie d łu ż e j, n iż w s k a z u je te r m in in s t r u k c y j n y (a rt. 391 § 2 k .p.k.), c) g d y s ą d w o je w ó d z k i, ro z p o z n a w s z y s p r a w ę w d r u g ie j in s ta n c j i co do i s to ty , a le n ie k o ń c z ą c te j s p r a w y , p r z e k a z u je j ą s ą d o w i p o w ia to w e m u d o p o n o w n e g o ro z p o z n a n ia , ró w n o c z e ś n ie je d n a k z a s to s u je a r e s z t ty m c z a s o w y w s to s u n k u d o o sk a rż o n e g o , k tó r y p o p rz e d n io p o z o s ta w a ł n a w o ln e j s to p ie , d) g d y c s k a r ż o n y złoży w s ą d z ie p o w ia to w y m w n io s e k o u c h y le n ie a r e s z tu z z a z n a c z e n ie m , że w ra z ie n i e u w z g l ę d n i e n i a m a on b y ć p o t r a k to w a n y ja k o z a ż a le n ie , a ty m c z a s e m s ą d p o w ia to w y , b e z z a ję c ia s t a n o w i s k a co do -w n io sk u , p rz e k a ż e s p r a w ę w tr y b ie z a ż a le n ia s ą d o w i w o je w ó d z k ie m u , k tó r y o d d a li w n io s e k o u c h y le n ie a r e s z tu . i i K o d e k s p o s tę p o w a n ia k a rn e g o e x p r e s s i s v e r b i s n ie w s k a z u je n a m o ż liw o ść s k ł a d a n ia p rz e z o s k a r ż o n e g o (jeg o o b ro ń c ę ) w n io s k ó w o u c h y le n ie a r e s z tu ty m c z a s o w eg o . Z a p e w n ia m u on je d y n ie p ra w o do s k ł a d a n ia w k a ż d y m s t a d i u m s p r a w y z a ż a le n ia n a n ie s łu s z n e a r e s z to w a n ie (a rt. 150 i 208 § 2 k.p .k .). N ie w ą tp li w ie je d n a k p r z y s łu g u je o s k a r ż o n e m u lu b je g o o b ro ń c y p ra w o d o s k ł a d a n ia w n io s k u o u c h y le n ie a r e s z tu z a m i a s t z a ż a le n ia lu b p r z e d z a ż a le n ie m n a n ie s łu s z n e s to s o w a n ie a r e s z tu . P r z e m a w ia za ty m m .i. p rz e p is a r t . 355 § 1 k .p .k . g łr s z ą c y , że w z a s a d z ie n a le ż y s k ła d a ć z a ż a le n ie do te j in s ta n c ji, k tó r a z a s to s o w a ła ś r o d e k z a p o b ie g a w c z y , o ra z p rz e p is a r t . 356 § 1 k .p .k ., z e z w a la ją c y te j i n s t a n c ji n a p r z y c h y le n ie się do z a ż a le n ia i n ie p r z e k a z y w a n ie w ta k i m w y p a d k u z a ż a le n ia d r u g ie j i n s t a n c j i 1.
i T rzeb a tu u bocznie w spom nieć o ograniczonych m ożliw ościach stosow ania a r t. 355 § 1 k .p .k . w sp ra w a ch d otyczących w n ie sien ia zażalenia n a a re sz t. Scisle stosow anie dyspo zy cji a rt. 355 § 1 k .p .k . w ju ry s d y k c y jn e j fazie p ro cesu je s t n iew y k o n aln e. N ajczęściej a resz ty są zasto so w an e przez p ro k u ra tu rę , n a rę c e k tó r e j n ie m oże być s k ła d an y ani
N r 12 (84) Z a ża len ie w z w ią z k u z zasto so w a n iem a re sztu tym cz . gj*
R e a ln ie rz e c z b io r ą c , w n io s e k ta k i , n ie b ę d ą c y z a ż a le n ie m , s ta n o w ić b ę d z ie z w ró c e n ie s ą d o w i p rz e z o s k a r ż o n e g o (lu b je g o o b ro ń c ę ) u w a g i n a to , że z d a n ie m w n io s k u ją c e g o p o w s ta ły w a r u n k i d o u c h y le n ia a r e s z tu w m y ś l a r t . 157 § 1 k .p .k .
D o ta k ie g o s a m e g o w n io s k u nrj.-si ('o p ro w a d z ić ró w n ie ż z a s to s o w a n ie t u te j n a jp r o s ts z e j w y k ła d n i p rz e p is u a r t . 208 § 2 k .p .k . m e to d ą a m a i o r i a d m i n u s . W o b ec w y ra ź n e j tr e ś c i p r z e p is u a r t . 208 § 2 k .p .k . f a k t z ło ż e n ia w n i o s k u o u c h y le n ie a r e s z tu n ie m o ż e p o z b a w ić o s k a rż o n e g o p r a w a do z ło ż e n ia z a ż a l e n i a na a re s z t. Z a ż a le n ie ta k ie , je ś li n ie p rz y c h y li się do n ie g o i n s ta n c ja p ie r w s z a , m u s i b y ć p rz e d s ta w io n e w c ią g u d o b y in s ta n c ji o d w o ła w c z e j (a rt. 356 § 1 k.p .k .). S k o ro w m y ś l w y ra ź n e g o p r z e p is u a r t . 208 § 2 k .p .k . o s k a r ż o n y m o ż e z ł o ż y ć ta k ie z a ż a le n ie k a ż d e g o c z a su , to je s t z ro z u m ia łe , że ró w n ie ż k a ż d e g o c z a su m u s i o n o b y ć p o d d a n e r o z p o z n a n i u . W p rz e c iw n y m b o w ie m r a z ie p r a w o o s k a r żonego d o m a t e r i a ln e j o b ro n y , w y n ik a ją c e z c y to w a n e g o p rz e p is u , d o z n a ło b y n ie p rz e w id z ia n e g o p rz e z u s ta w ę o g ra n ic z e n ia . i i i S ą d y w o je w ó d z k ie w w y p a d k a c h o k re ś lo n y c h w y ż e j w p k t I z r e g u ł y o c e n ia ją n e g a ty w n ie m o ż liw o ść d o m a g a n ia się p rz e z o s k a rż o n e g o p r z e k a z a n ia S ą d o w i N a j w y ż sz e m u z a ż a le n ia n a p o s ta n o w ie n ie s ą d u w o je w ó d z k ie g o (w w y d z ia le r e w iz y j n y m ), n ie u w z g lę d n ia ją c e w n i o s k u o u c h y le n ie a re s z tu . P rz y k ła d o w e p o s ta n o w ie n ie s ą d u w o je w ó d z k ie g o -w y d z ia ł r e w iz y j n y (k tó re o d p o w ia d a r a c z e j p o w s z e c h n e m u s t a n o w is k u ty c h są d ó w ) w y p o w ia d a w ty m z a k re s ie ta k i p o g lą d:2
„ S ą d W o je w ó d z k i, d z ia ła ją c ja k o s ą d I I in s ta n c ji, m im o że ro z p o z n a ł s p r a w ę o u c h y le n ie a r e s z tu ty m c z a s o w e g o po r a z p ie rw s z y , d z ia ła ł j e d n a k ja k o i n s ta n c j a r e w iz y jn a , w o b e c czeg o p o s ta n o w ie n ie j e s t p r a w o m o c n e ”3. D o d a tk o w y n ie j a k o a r g u m e n t d a je w y w ó d , że
„ p o s ta n o w ie n ie to n ie z a m y k a d ro g i do p o n o w n e g o z ło ż e n ia w n io s k u o u c h y le n ie a r e s z tu i ro z p o z n a n ia go w n o r m a ln y m to k u d w ó c h in s t a n c j i ” . J a k o p o d s ta w ę do ta k ie g o w ła ś n ie r o z s trz y g n ię c ia p o w o ła n o d w a o rz e c z e n ia S ą d u N a jw y ż sz e g o . J e d n o z ty c h o rz e c z e ń u s t a la , że „ p o s ta n o w ie n ie s ą d u w o je w ó d z k ie g o , ja k o re w iz y jn e g o , w s p r a w i e z a s to s o w a n ia a m n e s tii n ie p o d le g a z a s k a r ż e n iu w d ro d z e z a ż a le n ia ”4. S z e rz e j je d n a k f o r m u łu je sw cfją te z ę d r u g ie z p o w o ła n y c h o rz e c z e ń S.N ., w y p o w ia d a ją c e p o g lą d , że ,,n a p o s ta n o w ie n ie s ą d u w o je w ó d z k ie g o o rz e k a ją c e g o ja k o s ą d I I in s ta n c j i, w y d a n e w to k u p o s tę p o w a n ia re w iz y jn e g o , z a ż a le n ie n ie p r z y s łu g u je , p o s ta n o w ie n ie z a te m o u m o r z e n iu p o s tę p o w a n ia w m y ś l a r t . 64 k .p .k ., z a p a d łe w w y m ie n io n y c h w y ż e j w a r u n k a c h , m oże b y ć — ja k o k o ń c z ą c e p o s tę p o w a n ie s ą d o w e — z a s k a r ż o n e je d y n ie w d ro d z e r e w iz ji n a d z w y c z a jn e j”3.
w niosek o u c h y len ie a resztu , a n i zażalen ie n a areszt, jeżeli sp ra w a z n a jd u je się w roz p o zn an iu sądow ym .
2 V Kz Sądu W ojew ódzkiego w S zczecinie.
3 Z ag ad n ien ie p raw om ocności p o sta n o w ień o stosow aniu (czy odm ow ie u c h y le n ia) aresztu m a o d ręb n y , sp ecy ficzn y c h a ra k te r, w o b e c konieczności i^h zm iany w m y śl a rt. 157 § 1 k .p .k ., nie n a b y w a ją one p raw o m o cn o ści, chociaż p o stan o w ien ia w y d an e w ty m w zględzie w II in stan c ji nie są z ask a rż aln e (por. К a f t a 1: P ro b le m a ty k a częściow ej p raw om ocności..., P iP n r 10/' 958; M u r z y n o w s k i : A reszt tym czasow y, s. 154; H a b e r : Isto ta p ra w o m ocności w p ra w ie procesow ym k a rn y m , Zesz. P ra w n . PAN' n r 1, s. 139 1 n.).
4 Orzecz. S.N. I KO 171/56 (OSPiKA 49/1:58). 5 Orzecz. S.N. I KO 50/55 (OSN poz. 53/1956).
64 R o m a n Ł y c z y w e k . N r 12 (84) C zy p r z y c a ły m z a s ią g u te j a r g u m e n ta c j i n a le ż y o k re ś lo n e n a w s tę p ie te g o p u n k t u n in ie js z y c h u w a g s ta n o w is k o s ą c o w w o je w ó d z k ic h u z n a ć za tr a f n e ? IV W p r z y to c z o n e j w y ż e j a r g u m e n ta c j i s ą d u w o je w ó d z k ie g o w y p o w ie d z ia n o p o g lą d , ż e „ S ą d w o je w ó d z k i, d z ia ła ją c ja k o s ą d II in s ta n c j i (....), d z ia ła ł (...) ja k o in s ta n c j a r e w iz y j n a ” . N a tl e k o n k r e tn ie o m a w ia n y c h s ta n ó w fa k ty c z n y c h i p r a w n y c h tr u d n o zg o d zić s ię z ta k im , p o g lą d e m . S ą d w o je w ó d z k i w e d łu g a r t . 17 p r a w a o u s t r o ju s ą d ó w p o w s z e c h n y c h n ie je s t g e n e r a ln ie s ą d e m I I in s ta n c ji, g d y ż ro z p o z n a je w I lu b II in s ta n c ji, p rz y cz y m w II i n s ta n c j i ro z p o z n a je o n ś r o d k i o d w o ła w c z e o d o r z e c z e ń s ą d ó w p o w ia to w y c h . ' A r ty k u ł 17 p r a w a o u .s.p. w s k a z u je w ię c w y r a ź n ie n a to , czy i w ja k ic h s p r a w a c h n a le ż y u z n a w a ć o rz e c z e n ia s ą d ó w w o je w ó d z k ic h za w y d a n e w d ru g ie j i n s t a n c ji. U z a le ż n io n e je s t to od k r y t e r ió w c h a r a k t e r u f u n k c j o n a l n e g o , od u p rz e d n ie g o w y d a n ia w d a n e j s p r a w i e o rz e c z e n ia p rz e z s ą d p o w ia to w y . K r y t e r i a c h a r a k t e r u o r g a n i z a c y j n e g o n ie p o w in n y b y ć t u u z n a n e za d e c y d u ją c e , j a k ró w n ie ż n ie p o w in ie n m ie ć z n a c z e n ia f a k t , w ja k im w y d z ia le s ą d u w o je w ó d z k ie g o z a p a ś ć m a o rz e c z e n ie . I w o m a w ia n y c h o rz e c z e n ia c h , i w p rz y to c z o n y c h n iż e j g ło s a c h l i t e r a t u r y n a z b y t s w o b o d n ie c h y b a o p e r u je s ię p o ję c ie m „ są d r e w iz y j n y ” , k tó r e n ie m a ż a d n e g o o rg a n iz a c y jn e g o o p a r c ia w s t r u k t u r z e s ą d ó w . S k o ro w o m a w ia n y c h s y tu a c ja c h (p a tr z p k t I) p o s ta n o w ie n ie s ą d u w o je w ó d z k ieg o w y d a n e z o s ta je b e z u p r z e d n ie g o o rz e c z e n ia s ą d u p o w ia to w e g o , to tr u d n o u z n a ć p o s ta n o w ie n ie ta k ie za p o s ta n o w ie n ie w y d a n e f u n k c jo n a ln ie w I I in s ta n c ji. J e s t to o rz e c z e n ie w y d a n e w I in s ta n c ji, a n ie ty lk o — w e d łu g c y to w a n e g o p o s ta n o w ie n ia s ą d u w o je w ó d z k ie g o — w y d a n e „po r a z p ie r w s z y ” . N ie z m ie n ia te g o s ta n o w is k a f a k t, że s p r a w a co d o is to ty ro z p o z n a n ia z a g a d n ie n ia w in y i k a r y m o że z n a jd o w a ć s ię w t r y b i e r e w i z y j n y m w ty m s a m y m w y d z ia le s ą d u w o je w ó d z k ie g o , k tó r y m a o rz e c w I in s ta n c j i o u tr z y m a n iu a r e s z tu ty m c z a so w e g o . M oże z a jś ć s y t u a c ja , że te n s a m w y d z ia ł re w iz y jn y s ą d u w o je w ó d z k ie g o b ę d z ie s ą d e m I I in s ta n c ji w k w e s tii r e w iz ji o d w y r o k u s ą d u p o w ia to w e g o , a je d n o c z e ś n ie b ę d z ie on in s ta n c ją r o z p o z n a ją c ą w I in s ta n c j i w n io s e k o u c h y le n ie a r e s z tu , a n ie z a ż a le n ie n a a re s z t. v O b a p o w o ła n e w y ż e j o rz e c z e n ia S ą d u N a jw y ż sz e g o (I K O 50/55 i I K O 171/56) b y ły ju ż p rz e d m io te m d y s k u s ji w n a s z y m p iś m ie n n ic tw ie p ra w n ic z y m w la ta c h 1957 i 1958, je d n a k ż e d y s k u s ja ta n io d c p ro w a d z i’a do u je d n o lic e n ia p o g lą d ó w a n i d o w y d a n ia n o w e g o o rz e c z e n ia , k tó r e b y u s ta la ło w ią ż ą c ą ic h w y k ła d n ię .
R e f e r u j ą c o rz e c z n ic tw o k a r n e , p ro f. Ś liw iń s k i b. k r ó tk o z a z n a c z y ł, że te z a S.N . z a w a r t a w p o s ta n o w ie n iu I K O 50/55 „ n ie p o w in n a b u d z ić z a s trz e ż e ń ” .‘ Z w y p o w ie d z i te j n ie w y n ik a je d n a k , ja k ą i n t e r p r e ta c ję d a łb y te m u p o s ta n o w ie n iu p ro f. S l i w i r s k i n a tle s y t u a c ji o m a w ia n y c h w n in ie js z y c h u w a g a c h . P o d e jm u ją c te n s a m te m a t, p ro f. C ie ś la k w y r a z ił a p r o b a tę d la te j s a m e j te z y p o s ta n o w ie n ia S ą d u N a jw y ż sz e g o , „ a le p o d w a r u n k ie m , że b ę d z ie w ła ś c iw ie r o z u m i a n a ” . W d a ls z y c h r o z w a ż a n ia c h p ro f . C ie ś la k z a jm u je s ta n o w is k o , że „ je d y n ie « P iP n r 7—8/1957, «. 199.
N r 12 (84) Za ża len ie w zw ią zk u z zasto so w a n iem a resztu tym cz. 65 « J u s z n y m p o d e jś c ie m (...) je s t u j m o w a n i e i n s t a n c j i w r e l a c j i d o p r z e d m i o t u r o z s t r z y g n i ę c i a ” , p o n ie w a ż „ n ie k a ż d e p o s ta n o w ie n ie s ą d u II in s ta n c j i j e s t w y d a n e w to k u p o s tę p o w a n ia r e w iz y jn e g o ” . W k o n k lu z ji p ro f . C ie ś la k w y p o w ia d a p o g lą d , k tó r y c a łk o w ic ie p o d z ie la m , że „ p o s ta n o w ie n ie w y d a n e w k w e s tia c h n ie b ę d ą c y c h p rz e d m io te m ro z p o z n a n ia w 1 in s ta n c j i (...) s ą p o s ta n o w ie n ia m i » p ie rw s z o in s ta n c y jn y m i« , c h o c ia ż w y d a n e zo s t a ł y p rz e z s ą d r e w iz y j n y ”7. P o d o b n e z d a n ie w y p o w ie d z ia ł, p o le m iz u ją c z p o s ta n o w ie n ie m S .N . I K O 171/56, -sędzia D z io w g o w g lo s ie o g ło sz o n e j n a ła m a c h O S P iK A :
„ n ie z a s k a r ż a ln y m i s ą ty lk o t a k i e o rz e c z e n ia , k tó r e z o s ta ły w y d a n e • p rz e z s ą d r e w iz y jn y w to k u w y k o n y w a n ia p rz e z n ie g o p ro c e s o w y c h f u n k c j i s ą d u d r u g ie j in s t a n c j i ”8, w s k a z u ją c p rz y ty m n a k o n ie c z n o ść in t e r p r e to w a n ia te j k w e s tii w p o łą c z e n iu 2 z a s a d ą d w u in s ta n c y jn o ś c i. B ez b a r d z i e j sz c z e g ó ło w e g o u z a s a d n ie n ia w y p o w ie d z ia ł się z a ty m s a m y m w z a s a d z ie p o g lą d e m ta k ż e d r M u r z y n o w s k i9. Z u p e łn ie p r z e c iw s ta w n e s ta n o w is k o z a ją ł sę d z ia K a f a r s k i, i n t e r p r e t u j ą c p o s t a n o w ie n ie S .N . I K O 171/56 s z e ro k o i b ez ż a d n y c h w y łą c z e ń : „ p rz e p is y o n ie z a s k a rż a ln o ś c i o rz e c z e ń d ru g ie j in s ta n c j i m a j ą n a w z g lę d z ie w s z e lk ie o rz e c z e n ia w y d a n e p rz e z s ą d y r e w iz y jn e i n ie w p r o w a d z a j ą r ó ż n ic y m ię d z y o rz e c z e n ia m i w y d a n y m i » p ie rw o tn ie « p rz e z s ą d y r e w iz y j n e ” 10. N a tl e p rz y to c z o n y c h w y p o w ie d z i d y s k u s y jn y c h tr u d n o p o d z ie lić z a p a t r y w a n i e s ę d z ie g o K a f a r s k ie g o , k tó r e w y r a ź n ie p rz e c h o d z i do p o r z ą d k u n a d k a te g o r y c z n y m b r z m ie n ie m a r t . 208 § 2 k .p .k ., ch o cia ż n ie d a się z a p rz e c z y ć , że — w sz c z e g ó ln o śc i p o s ta n o w ie n ie I K O 50/55 — z a w ie ra te z ę p o z o rn ie te j s a m e j tr e ś c i. P o b liż s z y m ro z w a ż e n iu s p r a w y , o p a rc ie a n a liz o w a n e g o s ta n o w is k a s ą d u w o je w ó d z k ie g o n a p o w o ła n y c h o b u p o s ta n o w ie n ia c h S ą d u N a jw y ż sz e g o u z n a ć n a le ż y z a z a w o d n e . T a k w ię c p o s ta n o w ie n ie I K O 171/56 w y p o w ia d a p o g lą d n a tle u s t a w y a m n e s t y jn e j . W e d łu g s t a n u fa k ty c z n e g o , le ż ą c e g o u p o d s ta w teg o p o s ta n o w ie n ia , s p r a w a z n a jd o w a ła się w m e r y to r y c z n y m ro z p o z n a n iu re w iz y jn y m w s ą d z ie w o je w ó d z k im i w r a m a c h te g o m e r y to ry c z n e g o ro z p o z n a n ia is to ty s p r a w y s ą d w o je w ó d z k i z a s to s o w a ł a m n e s tię . T y lk o w s to s u n k u do ta k i e j s y tu a c ji, z u p e łn ie o d m ie n n e j od s y t u a c j i s tw o r z o n e j p rz e z a r t . 208 § 2 k .p .k ., o r z e k ł S ą d N a jw y ż sz y , że s tro n o m p ro c e s o w y m n ie p r z y s łu g u je p ra w o do z a ż a le n ia , k o n s ty tu o w a n e p rz e z p rz e p is a r t . 13 u s t. 2 u s t a w y a m n e s ty j n e j z 27.IV .1956 r. D r u g ie z k o le i p o w o ły w a n e o rz e c z e n ie , I K O 50/55, d o ty c z y s y tu a c j i u m o r z e n ia p o s tę p o w a n ia w m y ś l a r t . 64 k.p .k ., k tó r e ró w n ie ż n a s tą p iło „w to k u p o s tę p o w a n ia r e w iz y jn e g o ” . S tw ie r d z a tu n a d to S ą d N a jw y ż sz y , że o g ra n ic z e n ie z a s k a r ż a n i a d o d ro g i r e w iz ji n a d z w y c z a jn e j u z a s a d n io n e j e s t f a k te m , że o m a w ia n e p o s t a n o w ie n ie (z a r t . 64 k .p .k .) „ k o ń c z y p o s tę p o w a n ie s ą d o w e ” . J e s t to p o g lą d w y r a ź n ie zbieżn-y z p rz e p is e m a r t . 394 k .p .k . i n ie d a ją c y s ię z a sto so w a ć do in te r e s u ją c e g o n a s z a g a d n ie n ia .
W in n y m p o s ta n o w ie n iu S ą d u N a jw y ż sz e g o ja k o p rz e d m io t ro z p o z n a n ia z n a la z ła s ię k w e s tia o d p o w ia d a ją c a s y t u a c ji u j ę t e j w y ż e j w p u n k c ie I p o d l i t e r ą d),
i P iP n r 10/1957, s. 66« 1 697.
« O SPiK A 199S, s. 99.
» M u r z y n o w s k i - A reszt tym czasow y, Iw., s. 153. »• O SPiK A 1Ł5S, s. 102.
66 K o m a n Ł y c z y w e k Nr 12 (84) a ty m sa m y m ' b lis k a w s z y s tk im tu ro z w a ż a n y m w ą tp liw o ś c io m . S ta n s p r a w y w y n ik a z tr e ś c i p o s ta n o w ie n ia S ą d u N a jw y ż sz e g o : „ P o w p ły n ię c iu a k tu o s k a r ż e n ia do S ą d u P o w ia to w e g o o b ro ń c a o sk a rż o n e g o , z ło ż y ł w n io s e k o u c h y le n ie ty m c z a so w e g o a r e s z tu w z g lę d e m S. W e w n io s k u ty m o b ro ń c a , n a w y p a d e k je g o n ie u w z g lę d n ie n ia , w n o s ił o p o tr a k to w a n ie te g o ż w n io s k u ja k o z a ż a le n ia i p r z e d s ta w ie n ie a k t s p r a w y S ą d o w i W o je w ó d z k ie m u w S, S ą d P o w ia to w y n ie ro z p o z n a ł te g o w n io s k u i a k ta p r z e d s t a w i ł S ą d o w i W o je w ó d z k ie m u , k tó r y z a ż a le n ia te g o n ie u w z g lę d n ił. T o p o s ta n o w ie n ie z a s k a r ż y ł o b ro ń c a do S ą d u N a jw y ż sz e g o w y w o d z ą c , że ze- w z g lę d u n a p r z e d s ta w io n y w y ż e j s p o s ó b z a ła tw ie n ia je g o w n io s k u p o s ta n o w ie n ie S ą d u W o je w ó d z k ie g o z a p a d ło ja k o p o s ta n o w ie n ie S ą d u p ie r w s z e j in s ta n c j i, a z a te m p r z y s łu g u je m u p ra w o z ło ż e n ia n a n ie z a ż a le n ia ” 11. T a k w ię c s p r a w a z c s ta ia p o s ta w io n a z u p e łn ie a d e k w a tn ie do o m a w ia n y c h t a z a g a d n ie ń , a S ą d N a jw y ż sz y r o z p o r n a w a ł p o w y ższą s p r a w ę w r o k p o w y d a n iu p o s ta n o w ie ń I K Ó 50/55 i I K O 171/56. S a d N a jw y ż s z y p o z o s ta w ił z a ż a le n ie b ez r o z p o z n a n ia , w u z a s a d n ie n iu j e d n a k o g ra n ic z y ł się do a r g u m e n tu , że
„ r o z p a tr y w a n ie p o w y ższeg o z a r z u t u s ta ło się z b ę d n e w o b e c u p ra w o m o c n ie n ia się w y r o k u s k a z u ją c e g o S'. i z a rz ą d z e n ia w y k o n a n ia w s t o s u n k u d o n ieg o
k a r y ”.
T r u d n o in a c z e j z ro z u m ie ć t a k ą tr e ś ć p o s ta n o w ie n ia n iż ja k o p o z o sta w ie n ie -
•w s t a n i e o tw a r t y m is to ty z a g a d n ie n ia .
VI
Z u p e łn ie zaś tr u d n o p o g o d zić s ię z a r g u m e n te m c y to w a n e g o p o s ta n o w ie n ia S ą d u W o je w ó d z k ie g o , że p rz e c ie ż o s k a r ż o n y m oże, po o d e s ła n iu s p r a w y p o n o w n ie do I in s ta n c ji, złożyć n o w y w n io s e k i z a ż a le n ie , k tó r e z o s ta n ą w ó w c z a s ro z p o z n a n e w d w ó c h in s ta n c ja c h .
J e s t to z g o d n e z p r a w d ą , je d n a k ż e n ie m o że to b y ć a r g u m e n te m p rz e c iw k o z g o d n e j z l i t e r ą p r a w a w y k ła d n i p rz e p is u a r t . 208 § 2 k .p .k .
P r z e d e w s z y s tk im w y k ła d n ia ta k a n a r u s z a o c zy w iście p r a w o o s k a rż o n e g o do- k o r z y s ta n ia z p r a w a z a ż a le n ia n a a r e s z t „w k a ż d y m s ta d iu m s p r a w y ” . P o n a d to r e b u s sic s t a n t i b u s b ę d z ie p r a k ty c z n ie rz e c z ą b e z c e lo w ą s k ła d a n ie — po ro z p o z n a n iu w n io s k u o u c h y le n ie a r e s z tu p rz e z s ą d w o je w ó d z k i z w y n ik ie m n e g a ty w n y m — p o n o w n e g o w n io s k u w s ą d z ie p o w ia to w y m l u b z a ż a le n ia do te g o sa m e g o w y d z ia łu re w iz y jn e g o s ą d u w o je w ó d z k ie g o , k tó r y u p rz e d n io r o z p a tr z y ł n e g a ty w n ie w n io s e k o u c h y le n ie a r e s z tu „po r a z p ie r w s z y ” . W te n sp o só b s p r a w a b ę d z ie w p r a w d z ie k ilk a r a z y ro z p o z n a w a n a fo r m a ln ie , a le ż a d n e z ty c h ro z p o z n a ń n ie b ę d z ie n o siło is to tn y c h cech ro z p o z n a n ia z a ż a le n io w e g o , je ż e li p ie r w s z y m ro z p o z n a n ie m b ę d z ie ro z p o z n a n ie w n io s k u p rz e z s ą d w o je w ó d z k i w w y d z ia le r e w iz y j n y m . N a w e t w r a m a c h p rz e p is ó w k o d e k s o w y c h (a rt. 392 k .p .k .) d o p a tr z y ć s ię m o ż n a o g ra n ic z e n ia s ą d u p o w ia to w e g o p rz e z z w ią z a n ie go p o g lą d e m p r z y p ie r w s z y m ro z p o z n a n iu w n io s k u p rz e z s ą d w o je w ó d z k i. VII
P r z e p r o w a d z o n e w y ż e j ro z u m o w a n ie n a s u w a n ie w ą tp liw ie a n a lo g ię d o s y tu a c ji, gdy s ą d w o je w ó d z k i j e s t s ą d e m I in s ta n c ji, a S ą d N a jw y ż s z y s ą d e m I I in s ta n c ji. I t u m o g ą z a jś ć s y tu a c je o k re ś lo n e w y ż e j w p k t I.
N r 12 (84) p y ta n ia i odpow iedzi praw ne 67
R o z w a ż a ją c tą k w e s tią , p ro f . C ie ś la k z a ją ł s ta n o w is k o , że w ta k i m w y p a d k u z a ż a le n ie p o w in n o b y ć r o z p a tr y w a n e p rz e z o d p o w ie d n io w y ż sz y s k ła d S ą d u N a j w y ż sz e g o ’'12.
Z p o g lą d e m ty m p o le m iz u ją s ę d z ia K a f a r s k i i d r M u r z y n o w s k i13, w y c h o d z ą c z z a ło ż e n ia , że s k ła d 7 sę d z ió w n ie je s t w S ą d z ie N a jw y ż s z y m i n s ta n ć j ą n a d r z ę d - * n ą w s to s u n k u do s k ła d u 3 sęd zió w . D e le g e l a t a tr u d n o p o d z ie lić p o g lą d w y ra ż o n y p rz e z p ro f. C ie ś la k a , z w ła s z c z a w o b e c w y ra ź n e g o b rz m ie n ia a r t . 27 u st. 2 u s ta w y o S ą d z ie N a jw y ż s z y m . D e lege le r e r .d a p u n k t w id z e n ia p ro f . C ie ś la k a w y d a je s ię je d y n y m p s łn y m z a b e z p ie c z e n ie m re a ln o ś c i a r t . 208 § 2 k .p .k . P r o j e k t k o d e k s u p o s tę p o w a n ia k a rn e g o z m n ie js z a do p e w n e g o s to p n ia tr u d n o ś c i w w y k ła d n i p rz e p is ó w o z a ż a le n iu n a a r e s z t ty m c z a so w y . P r o j e k t w p r o w a d z a m ia n o w ic ie p ra w o o s k a r ż c n s g o do s k ła d a n ia k a ż d e g o c z a su w n i o s k u o u c h y le n ie l u b z m ia n ę ś r o d k a z a p o b ie g a w c z e g o (a rt. 236 p r o j e k tu k .p .k .) z a m ia s t k a ż d o - c z esn eg o p r a w a o s k a rż o n e g o do s k ła d a n ia z a ż a le n ia n a a r e s z t (a rt. 208 § 2 k .p .k .). Z a ż a le n ie n a a r e s z t w p r o je k c ie k .p .k . w y r a ź n ie o g ra n ic z o n e je s t do w y p a d k ó w , g d y ju ż p o p rz e d n io z o s ta ł n e g a ty w n ie ro z p o z n a n y w n io s e k o u c h y le n ie a r e s z tu . T y m s a m y m (z z a s trz e ż e n ie m e w e n tu a ln y c h b łę d ó w ze s tr o n y s ą d u ) p o w in n y o d p a ść tr u d n o ś c i s t a n u fa k ty c z n e g o o k re ś lo n e g o w p u n k c ie I p o d l i t. d). P r o j e k t k .p .k . n ie w y ja ś n ia je d n a k w ą tp liw o ś c i, k tó r e o m ó w io n e z o s ta ły w s y tu a c j a c h o k re ś lo n y c h w p k t I lit. a — c). S ta n o w ią c , że w n io s e k o u c h y le n ie ś r o d k a z a p o b ie g a w c z e g o r o z p o z n a w a n y je s t w p o s tę p o w a n iu sa d o w y m p rz e z s ą d , „ p rz e d k tó r y m s p r a w a s ię to c z y ” (a r t. 235 p ro je k tu ), p r o je k to w a n a u s ta w a n ie d a je a n i w y ja ś n i e n ia n a „ m ię d z y in s ts n c y jn e ” o k re s y sp o c z y w a n ia a k t w s ą d z ie w o je w ó d z k im (w y d z ia ł re w iz y jn y ), a n i w y ja ś n ie n ia n a s y tu a c ję , g d y a r e s z t ty m c z a s o w y z a s to s o w a n o po ra z p ie r w s z y w in s ta n c ji r e w iz y jn e j. N ie p o w ta r z a j ą c s f o rm u ło w a n y c h w y ż e j p o g lą d ó w m e r y to ry c z n y c h w te j k w e s tii, n a le ż a ło b y w y ra z ić ż y c z e n ie , że b y s p r a w y o t a k k a p ita ln y m z n a c z e n iu p r a k ty c z n y m z o s ta ły ja ś n ie j o k re ś lo n e w u s ta w ie p ro c e s o w e j.
12 C i e ś l a k , op. cit.,
i* K a f a r s k i , op. c it.; M u r z y n o w s k i , op. cit.
F r r / l J V I 4 I O O f O W I F D E t P R A W I U E P Y T A N I E : 1) C z y p o w ó d , k t ó r y w y g r a ł s p r a w ę , m o ż e o t r z y m a ć t y l e t y t u ł ó w w y k o n a w c z y c h , i l u j e s t p o z w a n y c h , c z y t e ż m u s i p o p r z e s t a ć n a j e d n y m t y l k o t y t u l e ? 2) C z y d o p u s z c z a l n e j e s t o p e r o w a n i e t a k i m i p o j ę c i a m i , j a k „ ś w i a d e k p o w o d a ” l u b „ ś w i a d e k p o z w a n e g o ” , o r a z c z y p r z y p r z e s ł u c h a n i u ś w i a d k ó w z g ł o s z o n y c h p r z e z p o z w a n e g o t e n o s t a t n i m a p i e r w s z e ń s t w o p r z y z a d a w a n i u p y t a ń ?
