O D P O W I E D Z
^ N A R E M O N S T R A C Y Ą OD M IA S T A B R Z E Ś C IA .PO DAN Ą,' Y
OK A Z A K I E
I z Stany Rzećzypofpolitey nie związały władzy fwoiey wzierać w czy n y Naywyżfzych Magilłratun
P
Rzed objaśnieniem tych remonftracyi wiedzieć należy gatunek Juryzdykcyi Sądowych Pollkieh y Litt: Spraw y waźnieyfze y przychodzące z appellacyi Sądzących,imo, Seym owe.
2do. Zadworne Królewlkie*
3tio. Trybunałikie.
Dawność tych Juryzdykcyi Trybunalfkiey Koronney od R . ifyg. L i- tewlkiey od R . ifgi. Sądów Seymowych od dawności Seymów.
Zadwornych Krolewlkich od dawności panujących.
Z tych, Sądy Zadworne Krolewlkie pierwiaftkc wo fami Królo
wie wraz z Pany Radami we wfzyftkich Sprawach fądzi- li p o ty m z a ś b ez p r z e p ilu p ra w n e g o praktykować fię Zaczęło rozcjwoienie zadwornych Krolewlkich Sądów na Relacyjne y a f - feilorfkie, y bywała od Affefforlkich appellacya do Relacyinych, która dopiero R . 1766. nominatim do Relacyinych umorzoną zo- ftała<
Nim ta dwoiftość Sądów zadwornych Krolewlkich okazywać fię czy
li praktykowaną być zaczęła, tedy w R- if©7. V. I. fol. 36 1, Tit: „Q ualiter Literae: Stanąła Konftytucyą pozwalająca od Są
dów KroIewlki*h na Seym appellacyą temi Iłowy: „ eognofea-
„ tur & decernetur per Nos & Confiliarios Noftros. Quod j, fi quis huius modi cognitioue & Decreto grayatum fe fenfe- ,, rit, liberum fit ei cognitionem gravaminis per appellationem
„ deferre ad Conyentum generałem. „
Dopiero R , 1680, K roi Jan III. pozwolił Kanclerzowi y Podkancle
rzemu Koronnym fipifać ordynacyą Sądów zadwornych Koron-' nych , którą w R- 1683. Konftytucyą dla Korony Pollkiey ap- probowano. Litewlka zaś Afiefibria famym tylko zwyczaiem y uczeftnićtweni Prawa w tym co AfielForia Koronna uprzywile
jowaniu być zdawała fię.
A ż R* 1699. Konftytucyą Trybunałom „ Dekreta Afleflbrlkie , pogo.-
„ towiu Relacyine.,, y wzaiemnie Afiefforyi y Sądom Relacyj
nym Dekreta Trybunałikie znofić fub amiffione tofeius Cauibe zabroniła ,, V. 6. fol: 78- Tit: Realfumpcta.-
A Śeym
Seym Konwokacyitiy R. 1754. fol: 77. deputowanym do ułożenia pa- ftorum Conyentorum zlecił żeby względem Ordynacyi Koron- ney y Litewlkiey AflelToryi dołożyli porównanie ważności D e
kretów Afleflorlkich z Dekretami Seymowemi Relacyinemi y Trybunallkiemi.
Spifaną Ordynacya decyzye fpraw pluralitati afleflbrow zoftawuią- cą od determinowanego z razu kompletu w krotce uwolniw- fzy , iednak po uwolnieniu przez wzgląd na pierwfze ordynacyi uregulowanie R . 1766. Tit: „ Deklaracja in appellabilitatis „ap- pellacyą od AflelToryi do Sądów Relacyinych umarzaiąc dekre- ta Afleflorfkie z Seym owem i, Relacyinemi y Trybunallkiemi tak na Seym walny iako do Sądów relacyinych appellacyi nieprzyi- muiącemi, porownano.
Z tego wfzyftkiego opifania okazuie fię, że od Dekretów Aflor- ikich appellacia była praktykowana, która dopiero R . 1764. y 1766. umorzona zoftała,
Uczyniwfzy tę pewną o początku y różności Dekretów Krblewlkieh, Seymowych y Trybunalfkich wiadomość obiaśnid należy prze
ciwną de ynlore Dekretów z ftrony Mialca Brześcia remonftra- cyą.
Z Statutu A rtykuł ir. z Rozdziału 1. przez ten punkt; „ kiedyby-
„ śmy M y K roi z Pany Radami nalżemi z wyroku nafzego Ika-
„ zanie uczynili,, tudzież Konftytucya 1781. o Trybunale Li- tewlkim extra Volumen legom Drukowana folio 7. o famychSą
dach relacyinych napifane nietamowały appellacyi od D e k r e tów Afleflorlkich, z kąd okazuie fię iż takowych Dekretów za niewzrufzone bydź nie deklaruią, bo przedtym Statutem y Konftytucyą Dekreta Afleflerlkie żadną uifcawą legitowane nie były.
Prożno cytuie ftrona Konftytucyą 1764. zabraniaiącą podniefienia Dekretów Afleflorlkich Litewlkich ex noyiter uepertiś docu- mentis bo Ikarżący fię obywatele nie z tego żrzodła żądaią od Stanów Rzeczypofpolitey wyznaczenia K om m iflyi, lecz z tych mykardynalnieyfzych przyczyn, ima. Ze iclf Afleflbria pokzry- wdziła w Prawach y pofleflyach Unionis całą Prowincją Litew- fką y kilka Woiewodztw Koronnych, interelfuiących. 2do. Ze tenże Sąd wdał fię in cognitionem materyi ltatus podatkowa
nia famey tylko Rzeczypofpolitey właściwey.
jBo gdy prawodawcza Rzeczypofpolitey władza traktatem Unionis 1769. y tylokrotnemi poźniey Konftytucyami prawa Przedunio- w e obywatelom W- X. L it: w całości zachowad, a innych na
w et przez Seym y niewzrufzad uroczyście przyrzekła. Jakże AlTeflorya Litewlka poteftatem tylko executivam maiąca, łama
nia praw takowych moc fobie przywłafzczyd mogła.
Ani ordynacya Sądów Afleflorlkich Litewlkich Regeftr Fifci dla fpraw „ de natura & Cognśtione bonorum wyznaczająca,, Kon
ftytucyą 1766. ztwierdzona , mocy Sądom Afleflorlkim dad nie
• mogła
'mogła , bo taż ordynacya nie zniołła ani znofić może warun
ków Traktatu Unionis tylokrotnemi Konftytucyami ubezpie
czających, a mianowicie If88. Tit: „ Podniefienie pozwowzm a-
„ iętności Ziemłkich ,, która nie Przeduniowych dóbr Szlachec
kich, ale tylko po Unii W ziemikie przywłaszczonych, naturę pod kognicyą poddała.
Żgadzaią fię pokrzywdzeni obywatele Woiewodztwa Brzefkiego Li- tewikiego na tę prawdę z Miaftem Brześciem, że Konftytucye W ich remonltracyi wyrażone, porównały Dekreta Afieflbrfkie z ważnością Dekretów Trybunallkich ^ lecz równie y na tę nie odbitą prawdę Miafto Brześć zgodzić fię powinno , iż gdy tako
wa Trybunallkich Dekretów ważność, do którey Artertbrya przyrównana zofbtht, mogła bydź tylokrotnemi przykładami przez Rzeczpofpolitą poznana, uchylonay farrie nawet Trybu
nały fkaIłowane , zacożby ieden Dekret Aflbfibrłki łamiący nay- uroczyftfze prawodawitwa uftaw y, nie miał bydź przez tęź Rzeczpofpolitą poznany y uchylony. Są tego dowodem zkal- fowanyćh Dekretów Trybunallkich y iamychże Trybunałów przykłady a nayprzod.
R . 1710. V* 6. Fol: 211. Tit: Kartacya dwóch Trybunałów oftatnicłi W . X. Litt. Annorum 1708. y 1709. verba Legis. ,. Ponieważ
„ fprzeciwiali iię jiiribus Maieftatis & lancitis Konfederacyi Sen-
„ doreirłkiey wiżyftkie A k tayD ekreta Tryblmallkie , iako ża-
„ dnego waloru niemaiące yigore teyże Konfederacyi aćtuali-
„ ter kaffuiemy y annihilniemy, y z xiąg eliminować przy-
„ fzłemu Trybunałowi zlecamy. „
Item 1717. V. 6. f. 323. Tit: „ Skalpowanie Dekretów Trj^bunału Głównego W . X. Lit: „ temi Iłowy „ Kondemnaty, Dekreta
„ & procertus juris ikaffowawfzy, Trybunał Limitujemy. „ Naoftatek świeże żyw ey pamięci dzieło na Seymie Convocationis
1764. kartujące Dekreta y Trybunały W . X. Litt: in verbis :
„ Trybunały tak duchownego iako y świeckiego Koła Ziemiki
„ y Skarbow y, oraz wiżelkie w nich formowane Dekreta &
„ ornneSł A ftu s Wileńikiey y Miułkiey kadencyi kartujemy &
„ pro nułlis uznaiemy. ,*
A tak z tych przykładów Artertbrya W. X . Litt: fzczycąca fię ró
wną Trybunałom Prerogatyw ą, akże fię ód uczeftniftwa pod
legania naywyżfzey Stanów Rzeciypofpolitey władzy wyłam y
wać może. -C- v '
Ani Konftytucya dopiero w R. 1766. n appellabilitatem Dekretów Aflertorikich*deklaruiąca od Sey ni owego weyrzen i a ubronićmo.
ż e , gdyż pokrzywdzeni nie idą ordynaryiną drogą appellacyi , lecz w tak nadzwycżaynym przepadku pokrzywdzenia fwego, wfparci publicznym Woiewodztwa na Seymiku zaikarżeniem y lnftrukcyą Portom na Seym datą * tudzież umocnieni fancito Stanów Skonfederowanych Rziczypofpolitey. uźywaią extra- ordynaryiney drogi.
Nieikaflbwano (iak mówi ftrona) a ondita lege Dekretów Artertor
A 2 ikich
fkich, bo w podobnych przypadkach Konftyfcucye iy88* Tit:
„PodniefieniePozwow,, y i6n.Tit:Onieukazo\vaniuPraw,zamie*
rzonena fortuny Szlacheckie wydanemi pozwami procefla wcze
śnie kalfowały. Y ten to był hamulec źe aflbrya będąc judi- eium appellabile w karbach Prawa utrzymywała fię * lecz lko- ro R . 1766. zoftała inappellabilis, natychmiaft ninieyfzych za- ikarżeń itała lię przyczyną.
Nieprezydowanie pieczętarzow w proiekcie żądaney Kommiflyi nie tym celem ielt umiefzczone, aby miało bydi obroną ftrony, a przyczyną do uchylenia D ekretu , lecz dla oczyfzczenia tak Wielkich Miniftrow iako w famey iftocie na tey fprawie nieza- fiadaiących.
Co z a ś do przemiany podatków, żadnym pretextem Konftytucya
1766. Titulo„Poftanovvienie o lultracyachftaroftww Remonftra- cyi Miafta Brześcia nadciągniona wfpierać Dekretu Afleifor- lkiego nie może, bo ta poznania tylko natury Dóbr Stołowych y fzafunkowych Krołewłkich AflelToryi dozwoliła. Naymniey- fzym zaś pozorem tylokrotnych P r a w , a mianowicie Konfty:
lat 1717^ 1736 . „ moc odmieniania Taryffjallewiacyi Dóbr czyich,
„ czynienia iakichkolwiek odmian cum praejudicio żołnierza albo
„ poffefforow, fub nullitate attentatorum nawet na Seymikach,, zabraniających nie zniofta.
JZ tych więc (iako w yźey) dowodow , gdyRzeczpofpolita Głównych Trybunałów Dekreta kaffbwać, a co więkfza uchwały fwoie Seym owe odmieniać y uchylać niema zamkniętey mocy, tym fnadniey ikargi obywatelow Woiewodztwa Brzeikiego wyflii*
chać, y Kommiliyą do rozeznania Dekretu AfTeflorlkiego w Jpra- wie Brzelkiey wyznaczyć może iako naywyżlza władza*
