Andrzej PRZYBYCIN Z-ca Dyrektora
Departament Geologii i Koncesji Geologicznych Ministerstwo Œrodowiska
00-922 Warszawa, ul. Wawelska 52/54
Technika Poszukiwañ Geologicznych Geotermia, Zrównowa¿ony Rozwój nr 1–2/2011
DZIA£ANIA RESORTU ŒRODOWISKA W CELU PROMOWANIA GEOTERMII
THEACTIVITIES OF THE MINISTRY OF THE ENVIRONMENT AIMED AT GEOTHERMAL ENERGY PROMOTING
Rozwój geotermii w Polsce nabiera tempa. Wykorzystywanie gospodarcze wód termal- nych, jako jednego z najbardziej przyjaznych œrodowisku odnawialnych Ÿróde³ energii, wymaga wsparcia na poziomie administracyjnym oraz sprzyjaj¹cego otoczenia prawnego.
Uzasadnieniem takich dzia³añ jest przede wszystkim d¹¿enie do pobudzenia przedsiêbior- czoœci w tym zakresie poprzez u³atwienie przedsiêbiorcom uzyskiwania niezbêdnych pozwoleñ na prowadzenie dzia³alnoœci oraz udzielanie wsparcia ze œrodków publicznych na jej uruchomienie. Dla podkreœlenia znaczenia tych dzia³añ dla polskiej gospodarki, w dniu 8 marca 2010 r. zosta³a podpisana deklaracja wspó³pracy w zakresie skutecznych dzia³añ zmierzaj¹cych do rozwoju wykorzystania energii geotermalnej w Polsce, podpisana przez H. J. Jezierskiego – Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Œrodowiska – G³ównego Geologa Kraju, J. Strzelec-£obodziñsk¹ – Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Gospodarki, A. Czerwiñskiego – Przewodnicz¹cego Podkomisji Sta³ej ds. Energetyki Komisji Gos- podarki Sejmu RP oraz B. Kêpiñsk¹ – Prezes Polskiego Stowarzyszenia Geotermiczne- go.
W ramach realizacji polityki na rzecz rozwoju geotermii w Polsce resort œrodowiska prowadzi dzia³ania legislacyjne, informacyjne oraz pomocowe.
W zakresie dzia³añ legislacyjnych w ci¹gu ostatnich trzech lat prowadzone by³y inten- sywne prace nad rz¹dowym projektem nowej ustawy – Prawo geologiczne i górnicze. W dniu 9 czerwca 2011 r. ostatecznie zosta³a uchwalona ustawa Prawo geologiczne i górnicze, której przepisy bêd¹ mia³y moc obowi¹zuj¹c¹ od 1 stycznia 2012 r. Nowa ustawa zawiera regulacje ustanawiaj¹ce zasady wykonywania dzia³alnoœci w zakresie poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania wód termalnych jednak¿e – w porównaniu z obowi¹zuj¹cym stanem praw- nym – na warunkach bardziej uproszczonych i przyjaznych dla przedsiêbiorców.
G³ównymi zmianami w Prawie geologicznym i górniczym, odnosz¹cymi siê do wód termalnych s¹:
23
– rezygnacja z koncesji na prowadzenie dzia³alnoœci polegaj¹cej na poszukiwaniu i roz- poznawaniu z³ó¿ wód termalnych – wychodz¹c z za³o¿enia, ¿e dostatecznym instrumen- tem nadzoru jest decyzja zatwierdzaj¹ca projekt robót geologicznych,
– skrócenie postêpowania koncesyjnego w przypadku koncesji na wydobywanie wód ter- malnych, przede wszystkim przez znacz¹ce ograniczenie czasoch³onnych obowi¹zków wspó³dzia³ania z innymi organami,
– wy³¹czenie koncesjonowania wód termalnych z zakresu dzia³añ ministra œrodowiska i przeniesienie do organu administracji geologicznej, jakim s¹ marsza³kowie województw, co niew¹tpliwie skróci drogê do urzêdu dla wielu przedsiêbiorców,
– utrzymanie zerowej stawki op³aty eksploatacyjnej za wydobywanie wód termalnych.
Warto równie¿ wspomnieæ o wyd³u¿onym do 31 grudnia 2020 r. okresie obowi¹zywania obni¿onej op³aty (1% wartoœci) wynagrodzenia za korzystanie z informacji geologicznej w celu wydobywania wód termalnych, który wprowadzono w rozporz¹dzeniu ministra œrodowiska z 2010 r. zmieniaj¹cym rozporz¹dzenie w sprawie rozporz¹dzania prawem do informacji geologicznej za wynagrodzeniem oraz udostêpniania informacji geologicznej wykorzystywanej nieodp³atnie.
Na stronie internetowej Ministerstwa Œrodowiska pod adresem www.mos.gov.pl/geotermia zosta³ przygotowany pakiet informacyjny dla przedsiêbiorców planuj¹cych inwestycje geo- termalne. Potencjalni inwestorzy maj¹ mo¿liwoœæ zapoznania siê z informacjami na temat opracowañ o tematyce geotermalnej zrealizowanych na zamówienie ministra œrodowiska i sfinansowanych ze œrodków Narodowego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej. Niektóre z opracowañ, jak np. „Atlas zasobów geotermalnych na Ni¿u Polskim”, czy „Atlas zasobów wód i energii geotermalnej Karpat Zachodnich” pod redakcj¹ W. Gó- reckiego mo¿na pobraæ bezpoœrednio ze strony. Pakiet informacyjny zawiera równie¿
wskazówki jakie dane, dokumenty i pozwolenia s¹ wymagane w zwi¹zku z procedur¹ koncesyjn¹, wynikaj¹c¹ zarówno z Prawa geologicznego i górniczego, jak i z Prawa ener- getycznego. Korzystaj¹cy z poradnika maj¹ równie¿ u³atwiony kontakt z partnerami z bran¿y geologicznej specjalizuj¹cymi siê w badaniach geotermalnych oraz przedsiêbiorcami geo- termalnymi ju¿ posiadaj¹cymi koncesje. Przydatne mog¹ okazaæ siê informacje dotycz¹ce pomocy publicznej i wsparcia ze œrodków unijnych, jakie mog¹ uzyskaæ przedsiêbiorcy w zakresie finansowania prac poszukiwawczo-rozpoznawczych z³ó¿ wód termalnych oraz budowy zak³adów geotermalnych. Przedsiêbiorcy geotermalni maj¹ mo¿liwoœæ ubiegania siê o wsparcie ze œrodków Narodowego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŒiGW), Programu Operacyjnego Infrastruktura i Œrodowisko (POIiŒ), szesnastu Re- gionalnych Programów Operacyjnych oraz Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Dzia-
³ania resortu œrodowiska w zakresie wsparcia finansowego prowadzone s¹ na podstawie roz- porz¹dzenia ministra œrodowiska z dnia 15 czerwca 2009 r. w sprawie szczegó³owych warunków udzielania pomocy publicznej na przedsiêwziêcia zwi¹zane z poszukiwaniem i rozpoznawaniem z³ó¿ wód termalnych (Dz. U. Nr 97, poz. 814) oraz programy priorytetowe NFOŒiGW (www.nfosigw.gov.pl). W latach 1995–2009 ze œrodków NFOŒiGW wydano oko³o 45 mln z³ na wsparcie poszukiwañ geotermalnych. Od trzech lat organizowane s¹ przez
24
NFOŒiGW konkursy w ramach programu „Energetyczne wykorzystanie zasobów geoter- malnych”, w których tylko najlepsze i uzasadnione ekonomicznie projekty maj¹ szansê na uzyskanie dofinansowania. Warto podkreœliæ, ¿e w 2010 r. NFOŒiGW przyzna³ kolejne trzy dotacje w wysokoœci oko³o 22 mln z³, zaœ 30 kwietnia 2011 r. zakoñczy³ siê nabór nastêpnych wniosków, w ramach którego wp³ynê³o 6 wniosków i ¿aden z nich nie zosta³ odrzucony.
£¹czna kwota dotacji dla tych wniosków przekracza 43 mln z³.
Maj¹c na uwadze potrzebê dalszego rozwoju geotermii, prowadzenia nowych badañ geologicznych oraz wdra¿ania nowych technologii, na zamówienie Ministra Œrodowiska, ze œrodków NFOŒiGW realizowane s¹ obecnie opracowania dotycz¹ce m.in.: weryfikacji zasobów dyspozycyjnych wód termalnych niecki podhalañskiej; badañ w zakresie poprawy ch³onnoœci ska³ zbiornikowych w zwi¹zku z zat³aczaniem wód termalnych; oceny perspektyw wdro¿enia w Polsce technologii „Hot Dry Rock”, polegaj¹cej na wykorzystaniu ciep³a Ziemi z masywów skalnych na du¿ych g³êbokoœciach, a tak¿e temat dotycz¹cy wykorzystania wód termalnych do skojarzonej produkcji energii cieplnej i elektrycznej w uk³adach binarnych.
Liczba udzielonych przez ministra œrodowiska koncesji – których stan na dzieñ 01.07.2011 r.
przedstawia³ siê na poziomie: 10 na wydobywanie i 25 na poszukiwanie i rozpoznawanie z³ó¿
wód termalnych – œwiadczy o wzrastaj¹cym w Polsce zainteresowaniu geotermi¹ i stawia coraz powa¿niejsze wyzwania przed administracj¹ geologiczn¹.
