1
SPIS Z A W A R T O Ś C I p m i rf < Q / -jf
t e c z k i
....
( ^ e j k f e r O M O 5 ^0 0 " <5 W '
• • V» • • /■ ••••••••••••••••••••••• »V • |y* »Ua • • • • r""» •••••
I./l. Relacja ji „ >4 -5. ’
I./2. Dokumenty ( sensu stricto) dotyczące relatora----
1./3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące relatora li y h 3 '
"II. Materiały uzupełniające relację Jb . 5 & / U G III./l. Materiały dotyczące rodziny relatora---
III./2. Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r. — -
III./3. Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945)--- III./4. Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 *— '
III./5. Inne — IV. Korespondencja
V. Nazwiskowe karty informacyjne ic. AO
VI Fotografie OyiĄjAL ukjO/rvę M ^ Ą a /Ą/
2
3
—' 1
. Jtie.d^k'51. .J.ćrAf.,. .Bal.as.Law . nazwisk© i imię
.
.G^UOLiwa • • • o •
4
in i* .L 4 ..a 4 .a 9 7 3 .-•
flA-flWWu,
O Ć « I i D O U S I B a d r e ś
A9.-P3..A.9JL5, .r... JSWLsptófWo.
data i m iejsce a r . J , j s ka .b... ju ąi. .-s.auflgin.iA .".Gr,y£a •Eam arAhia- go świadom odpowiedzialności karnej z a r t # 14C
k .k . za podanie fałszywycM danych przed wła
dcami i urzędami, oświadczam co następuje*
dowód osobisty
C z ł o n e k TOW " G r y f P o m o r s k i " Id~1 G ó r s k i z Ko łeczkow a p o i n f orm o w ał mnie zaraz, po w y zw olen iu , ż e c z ł o n e k dowództwa Kom-ndy Gminnej Nr 12 L e o n a r d Kustusz p o d a ł mu do w i a d o m o ś c i , że dokumen
t a c j a Komendy j a s t zachowana w z i e m i o p o d a l s t u d n i v t * j za g r o d z i e Teo d o r a B i e s z k a w K o l e c ^ k o w i e . J e s i e n i a 1 9 4 5 r“. w y k op aliś m y wa w*kazan;ym m i e j t c u 2 b u t e l k i po w i n i e , w k t ó r y c h ”n ’ j o w a ł y a i ę m.
i n . e w i d e n c j a c zło n k ó w Komendy Gminne* K o le c^k o w o , p l a n y d z i a ł a n i a Komendy, ^dd^iałów ł grup w wypadku l ą d o w a n ia A l i a n t ó w , r c r - k * z y , n o m d n a c l e , k l u » " do s z y f r u i t . p . ^ a l a k o w a l i ś m y b u t e l k i ? p o - wrotem i z a b r a ł e m j e do m o je go nowego m i e j s c a z a m i e s z k a n i a w Gd.
O l i w i e , u l . C y s t e r s ó w 1 4 i tam za k op ał em j e w o g r o d z i e .
Od 1 946 r . n a w i e d z a l i mnie f u n k c j o n a r i u s z e U rzędu B e z p i e c z e ń s t w a m a ją c i n f o r m a c j e n i e wiadomo ska<1, ż e p e ł n i ł e m f u n c j ę męża z a u f a n i a i ł ą c z n i k a w TOW ” G ry f P o m o r s k i ’! . Ż ą f l a l i a b s u r d a l nych w y j a ś n i e ń n p . g d z i e -*3St u k r y t a b r o ń , g d z i e s ą b u n k r y , po c o s i ę w n i c h d e s z c z e s c h o d z im y , p r z e c i w k o komu w a l c z y l i ś m y i w a l
c z y ć chcemy. M usis ło m w i e l o k r o t n i e opowiadać m oje p r z e ż y c i a oku
p a c y j n e . Nie c h c ą c m i e s z a ć kolegów p o m n i e i * * a ł e m z a k r e s f a k t ó w , w obawie p r z e d O p r e s j ą n i e mówiłem zawsze p r aw d f. Bałem s i ę , że
m a tk a , k t ó r a wówczas m i e s z k a ł a u m n ie , z a r a d z i przypadkowo,~sędzie ma*a u k r y t ą d o k u m e n t a c j e , a t a k i e u kry w an ie w tym c z a s i e b u d z i ł o
p o d e j r z e n i e . Po ś m i e r c i K a r o l » Ś w i e r c z e w s k i e g o n * » t r ę t n o ś ć UB s t a ł a s i ę n i e do z n i e s i e n i a . W 1 9 4 3 r . z n i s z c z y ł e m d o k u m a n tc ję n a sz; ego o d d z ia ł* - - o o p r o s t u ~ j ą s p a l i ł e m , a b y u w o l n i ć s i ę p r z e d oba
wą wsypy, bo s t a l e t w i e r d z i ł e m , ż e ż a d n e j d o k u m e n t a c j i n i e o o s i a -
dam. _
-Nie wiem d l a c z e g r UB p r z e ś l a d o w a ł o t a k g r y f owe ów. Nasza o r g a n i z a c j a b y ł a wprawdzie r e l i g i j n o - k l e r y k a l n a , a l e w p o l i t y k ę myśmy s i ę n i e b a w i l i . Naszym c * l e m b y ł o w y zw olen ie P o l s k i spod o k u p a c j i h i t l e r o w s k i e j . Nie w y s t ę p o w a liś m y p r z e c i w k o E o 3 j i i k o munistom, k t ó r y c h prawdę mówiąc myśmy n i e z n a l i . ? s k t * m j e s t , że p r z e d wojną k s i ę ż a m ó w il i o k o m u n i s t a c h ź l e , * b o l s z e w i k a m i s t r a szyli -sak dj^bł^m.
^nraz, po wyzwoleniu NKWD ^eb^alo w Kinlnie u Krauze 18
4
b y ł y c h g ' y f owe ów w t j m r ó w n i e ż ^ n i e n a D r ^ e s ł u c h y w a n i a . P o •*?■-
■*ęciu ł o p o t u p r z e t r a n s p o r t o w a n o na ® d o t e g o m i a s t a , g d r i e we d n i e - o r a c o w a l ś m y , a w n o c y b r ^ n o n a s n a p r z e s ł u c h a n i a . P o s i a n i e n a w i e ź l i n a s w l a s y k o l e c a k o w s k i e i t a m m u s i e l i ś m y p o k a j a ć
im w s - y s b k i e b u n k r y . P o d k o n i e c m a r c a 1 9 4 - 5 r . _ n f o ^ m o w a n o z n a s i innTci* b a d a n y c h o s ó b p o K a ź n ą k o l u m n ę i p r * e ~ K s c k W i e l k i , C H w a s - r c ^ y n a , D ę b o w ą p o p r o w a d z o n o n a s d o s z t a b u a r m i i n a B r ^ o ^ ó - w ^ u p o d K i e l n e m , t a m n a s g r y f owe ćw n a k a r m i o n o i k a * q n o pó-*ść do d om ów . P o z o s t a ł y c h p o p r o w a d z o n o .w k i e r u n k u K a r t u z .
Kolega Edwin Loep®r, b r a t n aszeg o p o ru czn ik a .popadł w n ieodpow ied n ie r ę c e i d o s t a ł s i ę na p r^ e s ^ ło ro k c^ asu do obo^u w 7Ł!f ® , skąd na nas?.ą i n t e r w e n c ję w r ó c i ł , a l e b y ł i -łest n a s t a wiony antyr^ądowo.
4 .
Własnoręczność podpisu
stw ierdza się* prawdziwość powyżs^ycie danyck p o tw ie r
dzam własnoręcznym podpisem*
5
6
GRABLOW»-KI Bernard s . J ó z e f a aazwisko i imię
A4 ^ j / j A
Pjumij* .... dnia aP .-P A .i^a.
. ,W .“.
adres
f f . m ?. m p x . . dowód osobisty
0 £ ¥ Z A D C Z E f f l B
SiSZ X SC S t5 S S2 X 3Ł 2S 33 3? S t S £ f i ST S 4S 22 33 SB S S 2S 3 J S 3 3 3 S
J a , jak© . J3.a.r.‘t7.z.*n.‘b. ,TPK " G r j f P om orsk i”, ...
świadom odpowiedzialności wyaik?s;Jąeej s przepisów pra*
wa karaego za prawdziwość podaaycb a iż e j przeze aaie faktów oświadczam:
Urodziłem s i ę 8 . 0 2 . 1 9 1 5 r . na C z e r n e j Górze k . B o j a n a . Do TOW
"Gryf Pomorski" w s tą p iłe m w lutym 194-3 r . "W tym m i e s i ą c u z o s t a ł e m t e ż z a p r z y s ię ż o n y p rzez L i e d t k e B o le s ła w a z Kołeczkowa. W dniu 17 marca 1943 r . z o s t a ł e m p r z y j ę t y do o d d z i a ł u p o r . A l f r e d a Loepera z Kołeczkowi i otrzymałem pseudonim " I g l i c a ^ * . Dobrze zapam iętałem koleg ę p a r t y z a n t a B i e s z k a F r a n c i s z k a , k t ó r y b y ł f r y z j e r e m w Rumi.
P e ł n i ł f u n k c j ę ł ą c z n i k a i d o s t a r c z a ł nam dużo b r o n i i a m u n i c j i . Przed k a p i t u l a c j ą Włoch w l i p c u 1943 r. p a r t y z a n t Leonard Ku- stusz dał mi p o l e c e n i e , abym j a k o p r z e d s t a w i c i e l k o le c z k o w s k ie g o od d ziału p r z e n i ó s ł s i ę do org an izo w an ej przez B i e s z k a F r a n c i s z k a grupy p a r t y z a n c k i e j w l a s a c h d ę b o g ó r s k ic h na Kępie O k s y w s k i e j . Tam do p a r t y z n * n t k i n a l e ż e l i j u ż : Rzepa Augustyn, Leon, Stefan i J a n , wszyscy z Dębogórza, b ło w i J ó z e f i Brunard Augustyn, obaj również z Dębogórza o r * z Kuna J a n z C h y l o n i . Członkami TOW "G r y f Pom orsk i"
b y l i l e ś n i c z y Hoppe F r a n c i s z e k , p ó ź n i e j j e g o żona i moja s i o s t r a Mar i a.. gj . .
Ze s t r o n y l e ś n i c z e g o nam więc n i c n i e g r o z i ł o , bo był naszym cz ło w ie k ie m . O j c i e c B ru narda, również Augustyn m ia ł s k l e p k o lo n ia l
ny i s t ą d c z e r p a l i ś m y żywność. Na t e r e n i e L e ś n ic t w a Dębogórze mie
liśm y 3 sch rony m i e s z k a l n e .
h'Ąm Bojoinikow 5 Wolność. D c in ta ę 5t««rcj$z88it Ifższai yictecaih i
ZARZĄD KOLA
w/Ko!ącs,kp^?i€ ~ (0 'O Ą C m 'n K
Własaoręczaość podpisu stwierdza s l$ :
\' iK iaeresał Jedgejy 4, / . - . W
Prawdziwość powyższych, dsaych stwierdzam własaoręczaya podpisem*
7
8
t £ ( J A
LIEDTKE JOZEF BOLSSŁAW, p s . " S t ó ł " /1915 - 1985/, c z ł . Kom. Gminnej TOW GP w K oleczkow ie, ł ą c z n i k z Kom. Rejonową.
Ur. 1 9 .1 1 1 .1 9 1 5 r . w K oleczkow ie, b. pow. m orsk i, s . Antoniego i J u l ia n n y z d. Szade, k tó r z y p o s i a d a l i małe gosp. r o l n e . Po ukończeniu m iejsco w ej s z k o ły p ow szechnej, b y ł pastuchem, parobkiem , z b i e r a ł owoce l e ś n e , p ó ź n ie j pracow ał jak o drw al. D z i a ł a ł s p o łe c z n ie w KSM, OSP, g r a ł na k l a r n e c i e w r o d z in n e j k a p e l i z k t ó r ą pielgrzym ował na wejherowską k a lw a r ię . W 1938 r . z o s t a ł powołany do od b y cia z a s a d n i
c z e j służby wojskowej w 11 B a t . S tr z e lc ó w . W p o czątk ach w rześn ia 1939 r . b r o n i ł ze swoją drużyną mostów tc z e w s k ic h na W iś le . Ranny pod Swieciem d o s t a ł s i ę do n i e w o li. Po opu szczen iu s z p i t a l a w ię z ie n » nego w Gdańsku pracow ał przy porządkowaniu W e s t e r p l a t t e , na r o l i na Żuławaoh i na N iz in ie S z c z e c i ń s k i e j . Za sab o taż przebywał w o b o z ie karnym w Nowym P o r c i e w Gdańsku. Od wiosny 1942 r . Niemcy prowadzi
l i b r u ta ln ą nagonkę na p r z y j ę c i e DYL. W t e j s y t u a c j i u c i e k ł z obozu i 1 3 . V I . 1942 r . z n a la z ł s i ę w rodzinnych s t r o n a c h .
1 .X .1 9 4 2 r . b y ł org an izato rem s p o tk a n ia z a ł o ż y c i e l s k i e g o Kom. Gmin- v n e j TOW GP w K oleczkow ie. Z aprzysiężony 1 0 .X .1 9 4 2 r . z A. Loeperem v i L. Kustuszem p rz e z c z ł . Kom. Pow. M-1 P. Hebla i B. M ich ałko. Z
p o r. A. Loeperem o r g a n iz u ją o d d z ia ł p a r t y z a n c k i. Po n ieu d a n ej p ró
b i e a re sz to w a n ia wraz z matką p r z e n i ó s ł s i ę 2 9 . I X . 1943 r . do Gdynl- Chyloni i tam z o s t a ł zameldowany pod przybranym nazwiskiem S t a n i s ław O rłow ski. S p o ty k ał s i ę z łą c z n ik a m i Kom. R e j . TOW GP, p rzek azy
wał meldunki p o r . A, Loeperow i. B r a ł u d z i a ł w k i l k u p otyczkach i ak
c ja c h sabotażowych. 4 . 7 1 . 1 9 4 4 r . z o s t a ł ranny na M arszew sk iej Górze.
P r z e d a r ł s i ę p rz ez l i n i ę fr o n t u w p rz e b ra n iu kobiecym do Kołeczkowa.
Od 1 . IV. do 5 .V 1 1 1 .1 9 4 5 r . b y ł fu n k cjo n ariu szem posterunku MO w Ko
le c z k o w ie .
Od 1 5 .V 1 1 1 .1 9 4 5 r . do p r z e j ś c i a w s t a n spoczynku pracow ał jak o mon
t e r , p ó ź n ie j b r y g a d z is t a w Woj. P r z e d s ię b . Komunikac. Gdańsk-Gdynia.
W p ra c y b y ł w ie lo k r o t n ie wyróżniany. G ra ł w o r k i e s t r z e tram w ajarzy . Odznaozony Odznaką Grunwaldzką, Krzyżem P arty zan ck im , Medalem Zwy
c ię s tw a i W oln ości, odznakami Zasłużonym Ziemi G d ańskiej i Opiekuna
v e r t e 9
- 2 - l
M ie js c Pam ięci Narodowej. Zmarł w Gdańsku-Oliwie w 1985 r . , tam pochowany.
B. Bork - Nad S le ż ą , Gdańsk 1978, p assim , L e so c cy p a r t y z n a c i - Jan tarow e S z l a k i n r 3/1986, Koleczkowo, B o ja n 1993, s . 81 - 8 2 , J ó z e f B o le s ła w L ie d tk e - Z ielo n y S z ta n d a r n r 41/1983, prywatne z b io ry a u t o r a .
i j . i ' «
B o le s ła w Bork
10
LIEDTKE"JOZEF BOLESŁAW, ps. "Stół" /1915 - 1985/, ‘ czł. K e n ^
df 7.
TOW GP w Koleczkowie, łącznik z K g - bh Rejonową/*T * /L*^) w Oi
Ur. 19.111.1915 r. w Koleczkowie, «oreki, s. Antoniego i Ju- lianny z d. Szade, którzy posiadali małe gosp. rolne. Po ukończeniu miejscowej szkoły powszechnej^ był pastuchem, parobkiem, zbierał owoce leśne, później pracował jako drwal. Działał społecznie w KSM,
. - - ' f i ■ \ >— '—
OSP, grał na klarnecie w rodzinnej kapeli^z którą pielgrzymował na wejherowską kalwarię. W 1938 r. został powołany do odbycia zasadni
czej służby wojskowej w 11 Bat. Strzelców.|*W początkach września 1939 r. bronił ze swoją drużyną mostów tczewskich na Wiśle. Ranny pod Swieciera dostał się do niewoli. Po opuszczeniu szpitala więzien
9nego w Gdańsku pracował przy porządkowaniu Westerplatte, na roli na Żuławach i na Nizinie Szczecińskiej. Za sabotaż przebywał w obozie karnym w Nowym Porcie w Gdańsku. Od wiosny 1942 r. Niemcy prowadzi- : li brutalną nagonkę na przyjęcie DVL. W tej sytuacji uciekł z obozu V’ i 13.V1.1942 r. znalazł się w rodzinnych stronach.
<£*i
1.X. 1942 r. był organizatorem spotkania założycielskiego Ksaii Gmi«- -fte-j- TOW GP w Koleczkowie. Zaprzysiężony 10.X.1942 r. z A. Loeperem
i L. Kustuszem przez czł. K&mj Pow. M-1 P. Hebla i B. Michałko. Z A*, por. A. Loeperem organizują oddział partyga ncJcA. Pe— ft-ieu dartej— trró-
Mre aresztowania wraz z matką przeniósł się 29.IX. 1943 r. do Gdyni- Chyloni i tam został zameldowany pod przybranym nazwiskiem Stanis- 1 ław Orłowski. Spotykał się z łącznikami K©«. Rej. TOW GP, przekazy
wał meldunki por. A. Loeperowi. Brał udział w kilku potyczkach i ak
cjach sabotażowych. 4,V1.1944 r. został ranny na Marszewskiej Górze.
Przedarł się przez linię frontu w przebrania kobiecym do Kołeczkowa.
Od 1.IV. do 5.VIII.1945 r. był funkcjonariuszem posterunku MO w K o leczkowie.
Od 15.V111.1945 r. do przejścia w stan spoczynku pracował jako m on
ter, później brygadzista w Woj. Przedsięb. Komunikac. Gdańsk-Gdynia.
W pracy był wielokrotnie wyróżniany. Grał w orkiestrze tramwajarzy.
Odznaczony Odznaką Grunwaldzką, Krzyżem Partyzanckim, Medalem Zwy
cięstwa i Wolności, odznakami Zasłużonym Ziemi Gdańskiej i Opiekuna
verte 11
- 2 - A
Miejsc Pamięci Narodowej. Zmarł w Gdańsku-Oliwie w 1985 r . , tam pochowany.
. • : I
B. Bork - Nad Sleżą, G-dańsk 1978, passim, Lesoccy partyznaci -
t '■ < ' ' V '