U N I V E R S I TAT I S M A R I A E C U R I E - S K à O D O W S K A L U B L I N – P O L O N I A
VOL. XLVI, 4 SECTIO H 2012
Uniwersytet Marii Curie-Skáodowskiej w Lublinie, Zakáad Finansów Podmiotów Gospodarczych
SYLWIA GODLEWSKA
Kondycja finansowa wykonawcy jako warunek w postĊpowaniu...
o udzielenie zamówienia publicznego na roboty budowlane
Financial standing of the tenderer as the eligibility criterion for procedures for the award of public works contracts
Sáowa kluczowe: zamówienia publiczne, analiza finansowa Key words: public procurement, financial analysis
WstĊp
Zgodnie z ustawą Prawo zamówieĔ publicznych1 (w skrócie upzp) przez zamó- wienie publiczne naleĪy rozumieü umowy odpáatne zawierane miĊdzy zamawiają- cym a wykonawcą, których przedmiotem są usáugi, dostawy lub roboty budowlane2. Wydzielenie robót budowlanych jako oddzielnej kategorii przedmiotowej zamówieĔ publicznych nie jest przypadkowe. PaĔstwo juĪ od najdawniejszych czasów za po- mocą Ğrodków wáaĞciwych prawu publicznemu ingerowaáo w stosunki zachodzące w procesie budowlanym3. Budownictwo stanowi jeden z priorytetowych segmentów Īycia spoáeczno-gospodarczego, który warunkuje zaspokajanie potrzeb socjalnych,
1 Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieĔ publicznych (Dz. U. z 2010 r., nr 113, poz. 759).
2 Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieĔ publicznych, art. 3, ust. 1 (Dz. U. z 2010 r., nr 113, poz. 759).
3 Z zachowanych Ĩródeá wynika, Īe pewne regulacje w zakresie wynagrodzenia przedsiĊbiorcy budow- lanego oraz odpowiedzialnoĞci wykonawcy za obiekt budowlany przewidywaá pochodzący z XVIII w. p.n.e.
Kodeks Hammurabiego – zob. B. KsiĊĪopolski, L. Martan, Prawo budowlane w zarysie, Warszawa–Wrocáaw 1988, s. 38.
gospodarczych, kulturalnych, obronnych, ekologicznych itp.4 JednoczeĞnie przedsiĊ- biorstwa budowlane, ze wzglĊdu na specyfikĊ realizacji i finansowania kontraktów, są naraĪone na powaĪne problemy finansowe, mogące skutkowaü niedopeánieniem warunków umowy. W szczególnoĞci badanie potencjaáu finansowego wykonawców ma na celu zapewniü, Īe5:
1) bĊdą w stanie sfinansowaü co najmniej pierwszy etap realizacji zamówienia do momentu otrzymania pierwszej páatnoĞci od zamawiającego,
2) przez caáy okres realizacji zamówienia bĊdą w stanie terminowo regulowaü zobowiązania wobec Skarbu PaĔstwa oraz swoich kontrahentów,
3) w razie opóĨnienia páatnoĞci ze strony zamawiającego bĊdą w stanie kontynu- owaü realizacjĊ zamówienia przy wykorzystaniu wáasnych Ğrodków,
4) dysponują sáuĪbami finansowymi zdolnymi do wykonania niezbĊdnych operacji finansowych związanych z realizacją zamówienia.
Z uwagi na fakt, Īe páatnoĞü z tytuáu realizacji umowy jest dokonywana przez zamawiających po upáywie odpowiedniego czasu, wykonawca powinien byü w stanie uprawdopodobniü, Īe wspomniany okres oczekiwania pozostanie bez wpáywu na warunki wykonania przedmiotu umowy6. Zasadne zatem okazuje siĊ uprawnienie zamawiającego do oceny potencjalnego wykonawcy zamówienia pod kątem dyspo- nowania niezbĊdnym potencjaáem ekonomicznym, zdeterminowanym jego sytuacją finansową7.
1. Warunki udziaáu podmiotów gospodarczych
w postĊpowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
W postĊpowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wybór najkorzystniejszej oferty poprzedza weryfikacja speánienia przez potencjalnych wykonawców warunków, jakie mają zapewniü zdolnoĞü podmiotu do realizacji przedmiotu umowy. W szczegól- noĞci upzp wyklucza z postĊpowania wykonawców, w stosunku do których otwarto likwidacjĊ, mają zalegáoĞci publicznoprawne czy zostali skazani prawomocnym wyrokiem za popeánienie konkretnych przestĊpstw8. Ponadto zamawiający mogą wymagaü od oferentów speánienia warunków dotyczących9:
1) posiadania uprawnieĔ do wykonywania okreĞlonej dziaáalnoĞci lub czynnoĞci, jeĪeli przepisy prawa nakáadają taki obowiązek,
4 S. Serafin, Zagadnienia techniczne w prawie budowlanym, Beck, Warszawa 2005, s. 9.
5 H. Strzelczyk, B. Chojecka, Zamówienia na roboty budowlane. Poradnik, UZP, Warszawa 2004, s. 81–83.
6 H. Niedziela, Speánienie warunków udziaáu w postĊpowaniu o udzielenie zamówienia publicznego przy udziale zasobów osób trzecich, „Zamówienia Publiczne. Doradca” 2010, nr 8, s. 15.
7 G. Mazurek, Kondycja finansowa wykonawcy, „Przetargi Publiczne” 2009, nr 5, s. 6.
8 Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieĔ publicznych, art. 24 (Dz. U. z 2010 r., nr 113, poz. 759).
9 Ibidem, art. 22.
2) wiedzy i doĞwiadczenia,
3) dysponowania odpowiednim potencjaáem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia,
4) sytuacji ekonomicznej i finansowej.
Szczególne kontrowersje budzi warunek odnoszący siĊ do badania kondycji finansowej. Termin „kondycja finansowa” wystĊpuje w wielu opracowaniach, pub- likacjach oraz aktach prawnych. PojĊcie sytuacji finansowej wystĊpuje miĊdzy innymi w Dyrektywie WE/2004/18, dotyczącej koordynacji procedur udzielania zamówieĔ publicznych na roboty budowlane, dostawy i usáugi. Zostaáa ona w peáni wdroĪona do polskiego porządku prawnego nowelizacją upzp z 7 kwietnia 2006 r.
i okreĞla rodzaje dokumentów odzwierciedlających sytuacjĊ ekonomiczną i finan- sową wykonawcy, których dostarczenia moĪe Īądaü zamawiający. Są to miĊdzy innymi oĞwiadczenia banków, dowody posiadania odpowiedniego ubezpieczenia z tytuáu ryzyka zawodowego, a takĪe bilanse bądĨ oĞwiadczenia o ogólnym obrocie przedsiĊbiorstwa, o ile nie stanowią tajemnicy przedsiĊbiorstwa. Ponadto z terminem
„kondycja finansowa” wiąĪe siĊ równieĪ pojĊcie zdolnoĞci kredytowej, które pojawia siĊ w ustawie Prawo bankowe i jest definiowane jako zdolnoĞü do spáaty zaciągniĊ- tego kredytu wraz z odsetkami w terminach okreĞlonych w umowie10. W literaturze pojĊcie to jest charakteryzowane m.in. w aspekcie formalnoprawnym – dotyczącym gáównie tzw. wiarygodnoĞci prawnej kontrahenta, a wiĊc jego zdolnoĞci do czynnoĞci prawnych, oraz aspekcie merytorycznym – związanym z ekonomiczną wiarygodnoĞ- cią kredytobiorcy, wynikającą m.in. z prezentowanej przez klienta banku kondycji finansowej11.
2. Kryteria oceny sytuacji finansowej uczestników przetargów publicznych
W przypadku postĊpowania o udzielenie zamówienia publicznego weryfikacja kondycji finansowej oferentów musi odbywaü siĊ z zgodnie z obowiązującymi w pra- wie zamówieĔ publicznych Unii Europejskiej zasadami niedyskryminacji, równoĞci i uczciwej konkurencji. Oznacza to tym samym, Īe wachlarz mierników finansowych mogących znaleĨü zastosowanie przy badaniu kondycji finansowej potencjalnych wykonawców zamówienia publicznego musi zostaü dostosowany do szczególnych potrzeb informacyjnych zamawiających.
KaĪda obiektywna metoda kwalifikacji wykonawców musi siĊ opieraü na danych zawartych w dokumentach podmiotowych. Badając wiarygodnoĞü finansową, zama- wiający moĪe Īądaü od oferentów dokumentów wymienionych w rozporządzeniu prezesa Rady Ministrów i obejmujących w szczególnoĞci sprawozdania finansowe, informacjĊ z banku lub spóádzielczej kasy oszczĊdnoĞciowo-kredytowej oraz polisĊ
10 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe, art. 70, ust. 1 (Dz. U. z 1997 r., nr 140, poz. 939).
11 G. Mazurek, op. cit., s. 6.
ubezpieczenia OC12. Literatura przedmiotu wymienia nastĊpujące wyznaczniki kondycji finansowej przedsiĊbiorstw w odniesieniu do potencjalnych wykonawców zamówienia publicznego13:
1. Przychód. Najbardziej powszechnym miernikiem potencjaáu ekonomiczno- -finansowego wykonawcy jest okreĞlony przychód. Jego wysokoĞü stanowi dla zamawiającego informacjĊ o skali prowadzonej przez przedsiĊbiorstwo dzia- áalnoĞci, a takĪe poĞrednio moĪe wskazywaü na posiadane przez wykonawcĊ doĞwiadczenie w zakresie ogólnie rozumianych prac budowlanych. JednakĪe wysokoĞü ustalonego limitu powinna uwzglĊdniaü wielkoĞü i prognozowany czas trwania realizacji zamówienia. Zamawiający ma moĪliwoĞü uwzglĊdnienia zmian sytuacji finansowej wykonawców w ciągu ostatnich 3 lat, moĪe równieĪ uelastyczniü warunek, Īądając np. okreĞlonej wysokoĞci Ğredniego przychodu w ciągu ostatnich 3 lat.
2. DostĊp do Ğrodków. Zamawiający moĪe Īądaü od wykonawcy dostĊpu do Ğrodków pieniĊĪnych niezbĊdnych do realizacji zamówienia, a ich wyma- gana wysokoĞü winna zostaü dostosowana do wielkoĞci zainwestowanych przez wykonawcĊ funduszy w pierwszym i ewentualnie w kolejnych eta- pach realizacji zamówienia. Prawidáowo postawiony warunek powinien uwzglĊdniaü wysokoĞü Ğrodków, jakie wykonawca musi wyáoĪyü od momen- tu rozpoczĊcia prac do chwili otrzymania pierwszej zapáaty za wykonane i zafakturowane prace. NaleĪy przy tym uwzglĊdniü formalnie okreĞlo- ny okres 3 miesiĊcy, mający dzieliü moment wystawienia przez instytucjĊ finansową informacji o saldzie gotówkowym podmiotu i dzieĔ skáadania ofert.
3. Zysk. Jednym z mierników wiarygodnoĞci ekonomicznej przedsiĊbiorstwa moĪe byü osiąganie przez niego zysku. Zwykle badany jest pod tym kątem jedynie ostatni rok obrotowy. Warto jednak mieü na wzglĊdzie, Īe warunek osiągania zysku netto jest dyskusyjny. Na przykáad Krajowa Izba Odwoáawcza14 uznaáa, Īe dodatni wynik finansowy nie powinien stanowiü o potencjale ekonomicznym wykonawcy, ze wzglĊdu na wykluczenie z udziaáu w postĊpowaniu podmiotów nowo powstaáych, które jeszcze nie osiągają zysku, bądĨ takich, które wáaĞnie w jednym z trzech ubiegáych lat dokonaáy inwestycji, a jeszcze siĊ nie zwróciáy.
W innym postĊpowaniu Izba orzekáa15, Īe ujemny wynik finansowy nie jest wskaĨnikiem podwaĪającym wiarygodnoĞü ekonomiczną czy teĪ finansową wykonawców. Tym samym uznano, iĪ wykorzystanie jako kryterium oceny
12 Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich moĪe Īądaü zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą byü skáadane (Dz. U. z 2009 r.).
13 H. Strzelczyk, B. Chojecka, op. cit., s. 81–83.
14 Wyrok z dnia 27 czerwca 2008 r., sygn. akt KIO/UZP 589/08.
15 Wyrok z dnia 21 maja 2008 r., sygn. akt KIO/UZP 432/08.
kategorii zysku moĪe prowadziü do kolizji z przepisami prawa unijnego w za- kresie przestrzegania zasady niedyskryminacji.
4. ZadáuĪenie. Zamawiający ma prawo badaü poziom zadáuĪenia wykonaw- ców, przy czym nie w wartoĞciach absolutnych, lecz relatywnych, w postaci odpowiedniego wskaĨnika, najczĊĞciej odwoáującego siĊ do wielkoĞci po- siadanego majątku. Zazwyczaj interesującym go okresem jest ostatni okres obrachunkowy wykonawcy. Zamawiający moĪe analizowaü rodzaje i wielkoĞci wskaĨników wymagane przez banki przy ocenie wiarygodnoĞci kredyto- wej podmiotów gospodarczych i ewentualnie korygowaü je na podstawie Ğrednich branĪowych. Zamawiający moĪe posáuĪyü siĊ jednym lub kilkoma wskaĨnikami.
5. Inne wskaĨniki. Zamawiający mogą zastosowaü do oceny wiarygodnoĞci wykonawców równieĪ inne wskaĨniki przyjmowane powszechnie do oce- ny wiarygodnoĞci ekonomicznej podmiotów gospodarczych, np. dotyczące páynnoĞci. PáynnoĞü finansowa, rozumiana jako zdolnoĞü przedsiĊbiorstwa do terminowego regulowania ciąĪących na nim bieĪących zobowiązaĔ, zde- terminowana jest wielkoĞcią krótkoterminowego zadáuĪenia, a takĪe pozio- mem aktywów obrotowych. UwzglĊdnianie wskaĨników páynnoĞci w ocenie potencjaáu ekonomicznego wykonawcy wynika z faktu, iĪ w krótkim okresie o pozycji przedsiĊbiorstwa Ğwiadczy nie tyle wielkoĞü produkcji czy zysku, ile posiadanie zdolnoĞci páatniczej. PowyĪszą tezĊ potwierdzają statystyki, które wskazują, Īe na przykáad we Francji 60% bankrutujących firm to przed- siĊbiorstwa, które generowaáy dodatni wynik finansowy, jeszcze wiĊkszy odsetek takich firm dotyczyá Wielkiej Brytanii (75%–80%)16. Wykorzysta- nie wskaĨników páynnoĞci na potrzeby zamówieĔ publicznych budzi pewne kontrowersje, które najczĊĞciej dotyczą wartoĞci granicznych wyznaczonych przez zamawiających17, a takĪe formuá sáuĪących ustalaniu wartoĞci mier- nika18. Zawsze jednak rodzaj wskaĨnika i jego wielkoĞü muszą wynikaü ze specyfiki zamówienia.
6. Ubezpieczenie. Zamawiający moĪe Īądaü zawarcia lub posiadania przez wy- konawcĊ umowy ubezpieczenia od odpowiedzialnoĞci cywilnej w zakresie prowadzonej dziaáalnoĞci gospodarczej. Zamawiający winien ustaliü kwotĊ ubezpieczenia, uwzglĊdniając przede wszystkim ewentualną wielkoĞü szkody, jaka moĪe zaistnieü w trakcie lub w nastĊpstwie wykonywania zamówienia.
Warto jednak zauwaĪyü, Īe sam fakt posiadania polisy OC Ğwiadczy jedynie o opáacaniu przez podmiot odpowiednich skáadek, a w sytuacji kwartalnej
16 M. SierpiĔska, D. WĊdzki, Zarządzanie páynnoĞcią finansową w przedsiĊbiorstwie, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2008, s. 7.
17 Wyrok z dnia 31 sierpnia 2005, sygn. akt UZP/ZO/0-2361/05.
18 Wyrok z dnia 5 paĨdziernika 2011, sygn. akt KIO/UZP 2043/11.
páatnoĞci odsetek aktualnoĞü polisy OC nie gwarantuje posiadania ubezpie- czenia w trakcie wykonywania kontraktu19.
Stawiając wygórowane warunki merytoryczne, zamawiający naraĪa siĊ na zarzut naruszania zasad, w tym w szczególnoĞci zasad równego traktowania i uczciwej konkurencji, co moĪe stanowiü raĪące naruszenie przepisów postĊpowania. W razie pojawienia siĊ warunków o nieuzasadnionej wysokoĞci wykonawca ich niespeániają- cy, lecz uwaĪający siĊ za zdolnego do wykonania zamówienia ma prawo skorzystaü z przysáugujących mu Ğrodków ochrony prawnej (protestu, odwoáania), co moĪe doprowadziü do uniewaĪnienia postĊpowania20.
3. Ocena sytuacji finansowej oferentów ubiegających siĊ o udzielenie zamówienia publicznego o charakterze robót budowlanych na przykáadzie gminy Lublin
Przedmiot badania stanowią Specyfikacje Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ), odnoszące siĊ do przetargów publicznych ogáaszanych przez zamawiają- cych z gminy Lublin. NarzĊdziem sáuĪącym do samodzielnego zamieszczania przez zamawiających ogáoszeĔ na zamówienia publiczne, których wartoĞü przekracza wyraĪoną w záotych równowartoĞü kwoty 14 tys. euro, a jest mniejsza od kwot okre- Ğlonych w upzp21, od których jest uzaleĪniony obowiązek przekazywania ogáoszeĔ UrzĊdowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, jest Biuletyn ZamówieĔ Publicznych (BZP). W szczególnoĞci badania ograniczono do zamówieĔ publicznych o charakterze robót budowlanych zgáoszonych w 2011 r. W okresie od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. w BZP zamieszczono 588 ogáoszeĔ speániających opisane kryteria badawcze. Celem empirycznym niniejszego artykuáu jest zbadanie zakresu i gáĊbokoĞci oceny kondycji finansowej oferentów przystĊpujących do po- stĊpowania o udzielenie zamówienia publicznego. Wyniki analizy zaprezentowano w tabeli 1.
ZwaĪywszy na fakt, iĪ w odniesieniu do kaĪdego zamówienia zamawiający mogą okreĞlaü jednoczeĞnie wiele kryteriów sáuĪących ocenie sytuacji finansowej potencjalnych wykonawców, warto przeĞledziü popularnoĞü, jaką cieszyáy siĊ poszcze- gólne mierniki kondycji finansowej potencjalnych wykonawców robót budowlanych (rysunek 1 i 2).
19 G. Mazurek, op. cit., s. 8.
20 A. Piotrowska, Speánienie przesáanek udziaáu w postĊpowaniu o zamówienie publiczne, [w:] Ekonomiczne i prawne zagadnienia zamówieĔ publicznych. Polska na tle Unii Europejskiej, A. Borowicz, M. Królikowska- -Olczak, J. Sadowy, W. StarzyĔska (red.), UZP, àódĨ 2010, s. 278.
21 Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieĔ publicznych, art. 11, ust. 8 (Dz. U. z 2010 r., nr 113, poz. 759).
Tabela 1. Mierniki sytuacji finansowej oferentów stosowane przez zamawiających w postĊpowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
Kryteria dotyczące sytuacji finansowej
Liczba SIWZ zawierają- cych kryteria OC Przychody ĝrodki pie-
niĊĪne
ĝrodki pie- niĊĪne lub
zdolnoĞü kredytowa
Okres spáaty zobowiązaĔ
WskaĨnik páynnoĞci bieĪącej
3 77
3 3 20
3 3 3 61
3 3 3 3
3 3 2
3 3 3 3 1
3 3 1
3 3 3 3 3 3 1
146 6 88 83 1 1 325 166
ħródáo: opracowanie wáasne na podstawie Biuletynu ZamówieĔ Publicznych.
0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%
okres spłaty zobowiązań wskaźnik płynności bieżącej przychody zdolność kredytowa środki pieniężne OC
Rysunek 1. CzĊstotliwoĞü wykorzystywania poszczególnych kryteriów oceny sytuacji finansowej oferentów zawartych w SIWZ ħródáo: opracowanie wáasne na podstawie Biuletynu ZamówieĔ Publicznych.
1,8%
44,9%
27,1%
25,5%
0,3% 0,3%
przychody OC
Ğrodki pieniĊĪne zdolnoĞü kredytowa okres spáaty zobowiązaĔ wskaĨnik páynnoĞci bieĪącej
Rysunek 2. Struktura mierników stosowanych przez zamawiających w postĊpowaniu o udzielenie zamówienia publicznego ħródáo: opracowanie wáasne na podstawie Biuletynu ZamówieĔ Publicznych.
W badanym okresie ocena kondycji finansowej potencjalnych wykonawców za- mówienia publicznego o charakterze robót budowlanych dotyczyáa 166 postĊpowaĔ przetargowych, co stanowi 28% wszystkich zamówieĔ publicznych ogáoszonych w 2011 r. ObjĊte badaniem SIWZ zawieraáy áącznie 325 warunków odnoszących siĊ do oceny kondycji finansowej oferentów, z czego niespeána poáowa (45%) to dysponowanie opáaconą polisą ubezpieczeniową OC w zakresie prowadzonej przez przedsiĊbiorstwo dziaáalnoĞci (rysunek 2). Wymienione kryterium obowiązywaáo w 88% SIWZ uwzglĊdniających mierniki sytuacji finansowej oferentów (rysunek 1), w tym jako wyáączny warunek wystąpiáo w 77 postĊpowaniach (tabela 1). Zamawia- jący posáugiwali siĊ równieĪ kryterium w postaci dostĊpu do Ğrodków pieniĊĪnych (warunek wystąpiá w 53% SIWZ – rysunek 1), a takĪe zdolnoĞcią do ich ewentual- nego pozyskania za poĞrednictwem kredytu – oba warunki áącznie stanowiáy ponad poáowĊ wszystkich kryteriów oceny potencjaáu finansowego oferentów (rysunek 2) i jako podstawa weryfikacji kondycji finansowej potencjalnych wykonawców zostaáy uwzglĊdnione w 83 zamówieniach publicznych (tabela 1). Znaczenie pozostaáych mierników – w tym przychodów ze sprzedaĪy, wskaĨników páynnoĞci oraz spáaty zobowiązaĔ – byáo marginalne i stanowiáo áącznie 3% ogóáu kryteriów oceny sytu- acji finansowej wykorzystywanych przez zamawiających (rysunek 2), a wyróĪnione mierniki pojawiáy siĊ jednoczeĞnie w przypadku jednego zamówienia (tabela 1).
ZakoĔczenie
Problemy jakoĞci upzp cieszą siĊ obecnie ogromnym zainteresowaniem wĞród publicystów. W szczególnoĞci kluczowym tematem polemik, odbywających siĊ zarówno w mediach, jak i w trakcie rozwaĪaĔ naukowych, są przesáanki stanowiące o wy-
áonieniu wykonawcy przetargu publicznego, przy jednoczesnej krytyce wyáącznego kryterium ceny stosowanego przez zamawiających. Tymczasem upzp jednoznacznie wskazuje, Īe obok kryteriów cenowych zamawiający jest uprawniony do uwzglĊdnia- nia w SIWZ kryteriów pozacenowych, takich jak jakoĞü, funkcjonalnoĞü, parametry techniczne, koszty eksploatacji, termin wykonania zamówienia22. Mimo to w 2010 r.
cena stanowiáa jedyne kryterium oceny ofert w przypadku 91% postĊpowaĔ23. Obok kryteriów przedmiotowych upzp wymienia równieĪ konkretne warunki, jakie powinni speániü oferenci, aby uprawdopodobniü naleĪytą realizacjĊ przedmiotu umowy, w tym warunek odnoszący siĊ do sytuacji finansowej potencjalnych wykonawców.
Przeprowadzone badania wskazują jednak, Īe zamawiający niechĊtnie dookreĞlają mierniki sáuĪące ocenie potencjaáu ekonomiczno-finansowego oferentów – wskaza- ny warunek znalazá odzwierciedlenie w niespeána 30% SIWZ objĊtych badaniem, przy czym zamawiający w prawie 90% przypadków uzaleĪnili pozytywną ocenĊ kondycji finansowej podmiotu od posiadania polisy ubezpieczeniowej OC. NaleĪy przypuszczaü, Īe Ĩródáem stosunkowo maáej powszechnoĞci stosowania oceny po- tencjaáu finansowego wykonawców jest nie tyle ksztaát upzp, ile Ustawa o finansach publicznych, która nakazując oszczĊdne gospodarowanie Ğrodkami publicznymi24, skutecznie zniechĊca od stosowania innych niĪ cenowe kryteriów oceny oferentów – zamawiający w obawie przez konsekwencjami wynikającymi z Ustawy o odpowie- dzialnoĞci za naruszenie dyscypliny finansów publicznych25 wybierają ofertĊ, z którą bĊdzie siĊ wiązaü najmniejszy wydatek dla budĪetu paĔstwa, rezygnując z wnikliwej oceny sytuacji finansowej oferentów.
Bibliografia
1. „Informator UrzĊdu ZamówieĔ Publicznych” 2010, nr 12, UZP, Warszawa.
2. KsiĊĪopolski B., Martan L., Prawo budowlane w zarysie, Wydawnictwo PWN, Warszawa–Wroc- áaw 1988.
3. Mazurek G., Kondycja finansowa wykonawcy, „Przetargi Publiczne” 2009, nr 5.
4. Niedziela H., Speánienie warunków udziaáu w postĊpowaniu o udzielenie zamówienia publicznego przy udziale zasobów osób trzecich, „Zamówienia Publiczne. Doradca” 2010, nr 8.
5. Piotrowska A., Speánienie przesáanek udziaáu w postĊpowaniu o zamówienie publiczne, [w:] Ekono- miczne i prawne zagadnienia zamówieĔ publicznych. Polska na tle Unii Europejskiej, A. Borowicz, M. Królikowska-Olczak, J. Sadowy, W. StarzyĔska (red.), UZP, àódĨ 2010.
6. Serafin S., Zagadnienia techniczne w prawie budowlanym, Beck, Warszawa 2005.
22 Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieĔ publicznych, art. 91, ust. 2 (Dz. U. z 2010 r., nr 113, poz. 759).
23 „Informator UrzĊdu ZamówieĔ Publicznych” 2010, nr 12, UZP, Warszawa 2011.
24 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, art. 44, ust. 3 (Dz. U. z 2009 r., nr 157, poz. 1240).
25 Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialnoĞci za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r., nr 14, poz. 114).
7. SierpiĔska M., WĊdzki D., Zarządzanie páynnoĞcią finansową w przedsiĊbiorstwie, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2008.
8. Strzelczyk H., Chojecka B., Zamówienia na roboty budowlane. Poradnik, UZP, Warszawa 2004.
9. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich moĪe Īądaü zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą byü skáadane (Dz. U. z 2009 r.).
10. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r., nr 156, poz. 1118).
11. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 1997 r., nr 140, poz. 939).
12. Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieĔ publicznych (Dz. U. z 2010 r., nr 113, poz. 759).
13. Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialnoĞci za naruszenie dyscypliny finansów pub- licznych (Dz. U. z 2005 r., nr 14, poz. 114).
14. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r., nr 157, poz. 1240).
15. www.uzp.gov.pl.
Financial standing of the tenderer as the eligibility criterion for procedures for the award of public works contracts
The Act Public Procurement Law entitles awarding entity to verify financial condition of potential supplier and his financial capacity to perform the contract. However, the conducted research shows that only 30% of Specifications of Essential Terms of the Contract regarding works in Lublin in 2011 contained specified conditions referring to economic operators’ financial potential, which is most fre- quently defined solely as having the civil liability insurance. The reason for relatively low prevalence of financial conditions regarding potential suppliers might be the Act Public Finance Law that obliges the government agencies to achieve value for money whenever they procure, which is most commonly expressed by using low price as the only criterion for selecting the winning tenderer.
