Hanna Jędrzejewska
Polska bibliografia techniczna V
Ochrona Zabytków 16/2 (61), 77
POLSKA BIBLIOGRAFIA TECHNICZNA V
H. BADOWSKA, Wł. DANILEC- KI i M. MĄCZYŃSKI. Ochrona bu
dowli przed korozją. A rkady, W ar
szawa 1962, s. 521, wykresy, ilu stracje. W książce omówione są n a j ważniejsze zagadnienia związane z niszczącymi w pływ am i fizycznymi i chemicznymi na budynki. Rozdzia ły o czynnikach powodujących ko rozję, oraz o ochronie kam ienia, cegły licówki, tynków i m urów przed korozją mogą być bezpośred nio interesujące dla konserw atorów zabytkow ej architektury.
B. BARANOWSKI. Badania nad
historią górnictwa i hutnictw a w Bułgarii. „K w artalnik historii ku ltu ry m ate rialn ej”, IX, 1961, s. 119—122. A rtykuł zaw iera krótki przegląd rozw oju górnictw a i h u t nictw a w Bułgarii w powiązaniu
z historią, tego k raju oraz badań, naukow ych prowadzonych w tym zakresie, z podaniem dalszej lite ra tury.
K. DĄBROWSKI i W. STOPlN- SKI. Zastosowanie m etody m agne
tycznej do badań cm entarzysk ciało palnych z okresu rzymskiego.
„K w artalnik historii kultury m a te ria ln e j” X, 1962, s. 605—615, tab li ce, w ykresy, ilustracje. Pom iar lo kalnych zmian w natężeniu ziem skiego pola m agnetycznego pozwala na w ykryw anie obecności skorodo w anych obiektów żelaznych oraz w ypalanej ceram iki pod powierz chnią ziemi. Prow adzi to do dokład nego zlokalizowania miejsc, gdzie należy prowadzić bezpośrednie po szukiw ania archeologiczne. A rtykuł podaje zasadę metody oraz w yniki badań.
B. FILARSKA. Szkła starożytne:
starożytne ozdoby i elem enty deko racji w szkle. Muzeum Narodowe,
W arszawa 1962, s. 158 w tym 41 stron ilu stracji i 159 pozycji biblio graficznych. (Katalog kolekcji M.
N.). We wstępie, obejm ującym 62 strony, omówione zostały szczegóło wo historia i techniki w yrobu po szczególnych grup tych szkieł.
Z. JEDLIŃSKI i W. MAUBERG.
Metoda oznaczania zawartości wody w powłokach polim erow ych na pod stawie pomiarów stałej d ielektrycz nej. „Chemia analityczna” VII, 1962,
s. 839—846, ilustracje. Metoda n ad a je się specjalnie do polimerów o m a łej adsorbcji wody. Jest łatw iejsza i dokładniejsza niż powszechnie sto sowana metoda wagowa. Może zna leźć zastosowanie przy badaniu własności różnych powłok ochron nych stosowanych w konserw acji zabytków.
K. MICHAŁOWSKI. Badania naukow e nad starożytnością. „Rocz
nik Muzeum Narodowego w W arsza w ie” VI, 1962, s. 133—164, ilustracje. A rtykuł jest przeglądem prac i b a dań wykonanych nad aktualnym i zbioram i Działu Sztuki Starożytnej M. N. w W arszawie oraz nad m a teriałam i pochodzącymi z polskich wykopalisk. Omówiony jest okres od 1946 do 1961 r.
H. MADUROWICZ-URBAŃ- SKA. N ieznany rękopis o m etalurgii
z końca X V III w ieku: próba usta lenia autorstwa. „K w artalnik h i
storii nauk i techniki” VI, 1961, s. 45—73, ilustracje, oraz E. OSTA- CHOWSKI. Uwagi o rękopisie
„O rozkładzie chem icznym roślin;
o sokach i ekstraktach”. Tamże,
s. 75—92, ilustracje. A utorem obu rękopisów (1782—84) był n a jp ra w dopodobniej Ja n Jaśkiewicz, pierw szy profesor historii n atu raln ej na U niw ersytecie Jagiellońskim . Były to zapewne notatki wykładowe i no ta tk i do książki. W ykazują wysoki poziom wiedzy autora, mogą stano wić cenne ogniwo dla osób zainte resowanych historiam i technik i m a teriałów.
Specjalistyczne laboratorium analityczne dla celów badań histo rycznych. „K w artalnik historii kul
tu ry m aterialn ej” X, 1962, s. 123— 198, wykresy, tablice, ilustracje. Pod tym tytułem ogłoszone zostały refe raty wygłoszone na K onferencji, zorganizowanej w r. 1961 przez no wo powstałe L aboratorium B adaw cze przy Instytucie H istorii K ultury M aterialnej PAN. R eferaty dotyczą ogólnego program u laboratorium , badań m etalograficznych, rentgeno- spektrograficznej analizy fluores
cencyjnej, zastosowania analizy aktyw acyjnej, zastosowania badań radiograficznych do ceram iki i m e tali, badań fizyko-chemicznych dawnej ceram iki, oraz badań zabyt kowego m ateriału kamiennego.
I. ZNACZKO-JAWORSKI. Z
historii odkrycia sztucznego cem en tu. „K w artalnik historii nauki i techniki” V, 1960, s. 205—223, ilu stracje. A rtykuł dotyczy głównie odkrycia cem entu przez rosyjskiego architekta Czelijewa, i jego ksią żeczki wydanej w Moskwie w r. 1825. H istoria cem entów hydraulicz nych oraz w yniki badań analiz w y konanych na cem entach odtworzo nych według starych recept są b ar dzo interesującym przyczynkiem do historii technik budowlanych.
T. ŻUROWSKI. Nowe badania
nad historią najstarszego górnictwa w Polsce. „K w artalnik historii nauki
i techniki” VI, 1961, s. 25—44, ilu stracje. Opisane są wyniki badań prowadzonych w kopalniach krze m ienia w K rzem ionkach O patow skich, zarówno w części podziemnej jak i w przylegających do nich w arsztatach. Kopalnie były praw do, podobnie eksploatow ane przez oko ło 20 tysięcy lat, w okresie paleolitu, aż do początku epoki brązu.
Hanna Jędrzejew ska
