Andrzej Kozłowski
Sprawozdanie z działalności
Towarzystwa Literackiego im.
Adama Mickiewicza w roku 1962
Pamiętnik Literacki : czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce
literatury polskiej 54/3, 237-244
IV.
K
R
O
N
I
K
A
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI TOWARZYSTWA LITERACKIEGO IM. ADAMA MICKIEWICZA W ROKU 1962
Zarząd G łów ny Towarzystwa Literackiego im. Adama M ickiewicza, w ybrany na Zjeździe delegatów Oddziałów Tow arzystw a w Opolu, odbytym w dniach 27—29 października 1961, działa w składzie następującym : prezes — prof. dr Julian K rzyżanowski; w iceprezesi — prof. dr Eugeniusz Sawrym owicz, dr Edmund Jankowski; sekretarz — mgr Andrzej K ozłowski; skarbnik — mgr S tan isław Swirko; członkow ie Zarządu: mgr Paw eł Bagiński, mgr Maria Bokszczanin, prof. dr Jan Zygm unt Jakubowski, prof. dr Juliusz N ow ak-D łużew ski, prof. dr Janina K ulczycka-Saloni, prof. dr Zdzisław Libera, prof. dr Jerzy Pelc, dr S tan isław Rutkow ski, mgr Jadwiga R użyło-Stasiakow a, mgr Alicja Szlązakowa, mgr R y szard W ojciechowski, prof. dr K azim ierz Wyka; Komisja Rewizyjna: prof. dr Jan Diirr-Durski, prof. dr Zofia Szm ydtowa, doc. dr Maria Straszewska, dr S te fan Treugutt.
W okresie sprawozdawczym działały 24 Oddziały Towarzystwa w n astępu jących m iastach: Białystok, Bydgoszcz, Cieszyn, Częstochowa, Gdańsk, Grudziądz, Inow rocław, K atowice, K ielce, Koszalin, Kraków, Lublin, Łódź, Olsztyn, Opole, Poznań, Przem yśl, Rzeszów, Siedlce, Szczecin, Toruń, Warszawa, Wrocław, Z ie lona Góra.
D ziałalność podstawowa Towarzystwa Literackiego im. A. M ickiewicza, do której zaliczyć należy przede w szystkim akcję odczytową, prowadzoną przez w szystk ie placów ki stowarzyszenia, otoczona była w roku sprawozdawczym 1962 szczególną troską Zarządu Głównego. Miarą bowiem osiągnięć Tow arzystw a i w ykładnikiem stałego postępu organizacyjno-naukow ego Oddziałów jest dla nas w skaźnik ogólny ilości imprez zorganizowanych w ciągu roku spraw ozdaw czego i stosunek tej ilości do dorobku lat ubiegłych. U w zględnienie zatem po w yższego m om entu w charakterystyce działalności naszej organizacji pozw oli na w ysnucie w niosków następujących: w ciągu kilku ostatnich lat pracy akcja od czytowa Towarzystwa osiągnęła w przybliżeniu stan niezm ienny, zam ykający się na ogół liczbą około 170 prelekcji w ciągu roku, od czego żadnych szczególnie rażących odchyleń — poza r. 1958 — nie notujem y. Oto zestawienie:
Rok | 1957 | 1958 | 1959 | 1960 | 1961 Liczba odczytów | 159 | 132 | 173 | 170 | 170
Roczna przeciętna ilości imprez naukowych organizowanych w ciągu ostatn ie go pięciolecia została w roku bieżącym osiągnięta przez nasze T ow arzystw o już w I półroczu, co w ydaje się św iadczyć o pożytecznej roli, jaką odgrywa najstarsze
238 K R O N I K A
stow arzyszenie naukowe w Polsce, wkraczające w najbliższym czasie w 77 rok sw ego istnienia. Praca Towarzystwa, na którą składa się propagowanie w iedzy o najw ażniejszych zagadnieniach literackich, znajduje coraz więcej sym patyków w śród polonistów w całej Polsce. Szczególnie w ażnym m om entem dla ożyw ienia aktyw ności naszych Oddziałów i dla zw iększenia grona sym patyków b yły uro czystości i imprezy organizowane w zw iązku z obchodzonym jubileuszem 75-lecia istn ien ia organizacji. W yjątkowo obfity plon tych uroczystości zbieramy dlatego w r. 1962, który na pew no kroniki Tow arzystwa zanotują jako okres „szczególnego urodzaju” i najw iększych osiągnięć.
Szczegółowo rzecz biorąc, dorobek Towarzystwa Literackiego im. Adam a M ic k iew icza w okresie sprawozdawczym zam yka się sumą 262 prelekcji, co w k on tek ście porównawczym z osiągnięciam i pięciu ostatnich lat nabiera szczególnej w ym ow y. Przekroczyliśm y bowiem stały szczebel dorobku rocznego ostatniego p ięciolecia o blisko 100 odczytów. Jest to dla nas fak t niezm iernie w ażny, od zw ierciedlający prawidłową linię rozwoju Towarzystw a i rokujący w iele nadziei na dalszy etap pracy.
Oto w yniki pracy poszczególnych Oddziałów, składające się na ogólny dorobek Tow arzystw a w roku 1962:
Lp. Oddziały Liczba prelekcji zorgani zowanych w roku 1962 1 Lubelski 34 2 Częstochowski 32 3 W arszawski 20 4 Siedlecki 18 5 Zielonogórski 17 6 Rzeszowski 16 7 Poznański 12 8 Przem yski 12 9 Krakowski 11 10 Grudziądzki 11 11 Cieszyński 10 12 Katowicki 10 13 Kielecki 10 14 O lsztyński 9 15 Łódzki 9 16 Toruński 8 17 Gdański 5 18 Opolski . 4 19 Białostocki 4 20 Bydgoski 4 21 W rocławski 4 22 Szczeciński 2 Razem: 262 odczyty
A nalizując osiągnięcia Towarzystwa w roku sprawozdawczym , z zadowoleniem stw ierdzam y w ielk i w zrost aktyw ności w ięk szości Oddziałów. I chociaż opinia ta nie dotyczy w zupełności w szystkich placów ek — bowiem takie, jak K oszalin czy Inowrocław nie uczestniczą zupełnie w statystyczn ym dorobku organizacyj
nym Towarzystwa — to jednak wzm ożony wzrost innych, m niej dotychczas ży w otnych Oddziałów pozwala żyw ić nadzieję na uaktyw nienie i tych, które dotych czas nie mogą poszczycić się żadnym i osiągnięciam i.
Jak w ynika z powyższych danych szczegółowych, w akcji odczytowej sto w a rzyszenia w yróżniają się Oddziały Lubelski i Częstochowski. Są to placówki, które przez w iele już lat dostarczają najw ięcej im prez Towarzystwu i w dalszym ciągu ich aktyw ność organizacyjna nie słabnie. Oddziały powyższe obrały niem al id en tyczne form y działalności, bowiem tak Lublin, jak i Częstochowa organizują odczyty w Oddziale i w terenie.
Oddział Lubelski, skupiający w Zarządzie placówki Towarzystwa profesorów i m łodych naukow ców obu uniw ersytetów , dysponujący tym sam ym w łasną kadrą prelegencką, zorganizował w sam ym Oddziale 10 odczytów, w terenie 24. Oddział obrał doskonale przem yślane m etody i form y pracy, które przez w iele już lat staw iają go na czołow ym m iejscu w rodzinie placówek Towarzystwa.
Oddział Częstochowski, który w yjątkow o bogate osiągnięcia w roku spraw o zdawczym zam knął sumą 32 prelekcji, szczycić się może bez w ątpienia m ianem n a j bardziej żywotnej placów ki stowarzyszenia. Zarząd Oddziału, kierowany przez prof. Józefa M ikołajtisa, nie przeszedł obojętnie wobec najw ażniejszych w ydarzeń kulturalnych roku, zapisując na konto sw ego dorobku: cykl odczytów popularno naukowych zorganizowany dla uczczenia I Międzynarodowego Dnia Teatru, sesję naukową poświęconą X X -leciu PPR oraz jedną z najw ażniejszych imprez To w arzystw a w roku m inionym — sesję naukową zorganizowaną dla uczczenia 250 rocznicy urodzin J. J. Rousseau.
Pow yższa impreza odbyła się 26 listopada i miała w yjątkow o uroczysty prze bieg. W spomnieć należy, iż uroczystość poświęconą J. J. Rousseau Oddział C zęsto chow ski zorganizował wraz z W ydziałem K ultury Prezydium M iejskiej Rady N a rodowej w Częstochowie, przy jednoczesnej pomocy Teatru Dram atycznego. Imprezie patronowali: poseł ziem i częstochow skiej — Stanisław Jędras oraz prze wodniczący Prezydium M iejskiej Rady Narodowej — Tadeusz Kowalski. O rgani zatorzy zaprosili do udziału w sesji prof. dra Dawida Simonin, który w ygłosił odczyt pt. J. J. Rousseau a powieść współczesna. Obecny był również attaché k ulturalny Am basady Francuskiej w Polsce — p. B. André Bonnefoy, który m ów ił o Marzeniach samotnego wędrowca. W sesji uczestniczyło też w ielu w y bitnych naukowców polskich, jak: prof. dr Zofia Szm ydtowa, J. J. Rousseau a. literatura polska; prof. dr Maciej Żurowski, „Nowa Heloiza” i rozw ój powieści n o w o cz esn ej, prof. dr Bogusław Leśnodorski, Myśl polityczna J. J. Rousseau ro Polsce; doc. dr Bronisław Baczko, Utopie J. J. Rousseau; prof. dr S tan isław Lorentz, Pom nik i-grobowce J. J. Rousseau w Polsce. Poza tym w części nauko w ej sesji w ystąpili przedstaw iciele m iejscow ego środowiska intelektualnego. Or ganizatorzy przygotow ali również ciekawą w ystaw ę obrazującą życie i dzieło w ielkiego filozofa i pisarza. Po części naukowej odbył się wieczór artystyczny, w którego program ie artyści Teatru Dram atycznego w Częstochow ie przedstaw ili fragm ent Pigmaliona Rousseau.
We wspom nianym cyklu odczytów poświęconych problem atyce teatralnej udział w zięli znani przedstaw iciele teatru i krytycy teatralni: Jerzy Pomianowski, A ugust Grodzicki, Zenobiusz Strzelecki, Karolina B eylin i inni.
Sesja literacka poświęcona literaturze w spółczesnej, przygotowana dla uczcze nia X X -lecia PPR, odbyła się 6 czerwca, przy w spółudziale i pomocy w ładz m iejskich.
240 K R O N I K A
C harakteryzując ogólnie osiągnięcia Oddziału C zęstochow skiego w roku m i nionym , stw ierdzić należy, iż w dużym stopniu Oddział zawdzięcza je doskonale ułożonej w spółpracy z w ładzam i m iejskim i, które w znacznej części finan sow ały odbyte imprezy. Sądzić należy, że patronat w ładz m iejskich Częstochowy nad żyw ot nym i am bitnym Oddziałem naszego Towarzystwa odegra pożyteczną rolę w dalszej jego pracy.
Obiecujący jest również fakt aw ansow ania do grona najlepszych placówek Tow arzystw a Oddziału W arszawskiego, który do 3 prelekcji zorganizowanych w okresie I półrocza dorzucił 17 w II okresie sprawozdawczym. Jest to n iew ątp li w ie zasługą nowo pow stałego Zarządu Oddziału, który w yłon iony został po prze prowadzonej w marcu 1962 reorganizacji placów ki w arszaw skiej. Dotychczas bow iem ośrodek stołeczny kierowany był przez sekretariat Zarządu G łównego, i dlatego nie zaw sze ta komórka adm inistracyjna, sprawująca przecież nadzór nad w szystk im i 24 Oddziałami, mogła system atycznie przygotow yw ać odczyty dla sw o ich członków. Praktyka i osiągnięcia kilkum iesięcznej działalności nowego Zarządu Oddziału, którym kieruje prof. dr Zdzisław Libera, są nad wyraz korzystne; zorganizowanie bow iem 8 prelekcji w łasnych (z w yłączeniem odczytów w ygłoszo nych na sesji centralnej poświęconej Kraszewskiem u) pozwala sądzić o dalszym w zroście aktyw ności tej placówki.
Siedlce, Zielona Góra i Rzeszów to dalsze Oddziały, mogące chlubić się dużym , niem al identycznym dorobkiem, choć pierwsze dwa w ym ienione ośrodki osiągnęły te w yn ik i w I półroczu sprawozdawczym. Potw ierdza się raz jeszcze opinia, iż najw ażniejszym okresem, najbardziej obfitym w im prezy naukowe w e w szystk ich naszych placówkach, jest I półrocze każdego roku. Zarówno Siedlce, jak i Zielona Góra urządziły w I półroczu roku sprawozdawczego poważne sesje naukowe.
Oddział Siedlecki 11 kw ietnia zainaugurow ał ogólnopolskie obchody ku czci B olesław a Prusa, w związku z przypadającą w 1962 r. 50 rocznicą śm ierci pisarza. W sesji udział wzięli: prezes Zarządu G łównego Towarzystwa — prof. dr Julian Krzyżanowski, prof. dr Janina K ulczycka-Saloni, prof. dr Henryk M ar k iew icz oraz doc. dr M ieczysław a Romankówna. Poza tym Oddział kontynuow ał, jak w latach ubiegłych, cykl odczytów dla m aturzystów.
Oddział Zielonogórski zaś w łączył się do ogólnopolskich obchodów X X -lecia PPR i przygotow ał udaną dwudniową sesję naukową, której tem atyka dotyczyła odzw ierciedlenia problem atyki politycznej w literaturze powojennej. R eferen tam i byli: prof. dr Janina K ulczycka-Saloni, PPR i je j b ojow n ic y w lite r a tu r z e ; dr Ludw ik R ajew ski, O literaturze o b o z o w e j ; prof. dr Zdzisław Libera, Wartości „N ocy i Dni” M. Dąbrowskiej; red. W ojciech Sulew ski, O le w ic o w e j publicystyce podziem nej. W sesji uczestniczył poeta Stanisław Ryszard Dobrowolski, który w ygłosił prelekcję na tem at satyry konspiracyjnej oraz w ziął udział w wieczorze autorskim . M iejscowe środowisko in telektualn e reprezentowali w swoich w y stą pieniach: mgr Adam M arkusfeld i mgr Andrzej Czarkowski, którzy w krótkich kom unikatach naukowych ukazali dorobek naukowy i polityczny Ziemi Lubuskiej.
Im prezy naukowe poświęcone w ażniejszym problemom literackim lub rocz n icom kulturalnym zorganizowały jeszcze w I półroczu Oddziały: Grudziądzki, Poznański i Kielecki.
W dniu 15 kw ietnia, w ramach obchodów 150 rocznicy urodzin J. I. K raszew sk iego, Oddział Grudziądzki przygotował imprezę naukową poświęconą życiu i twórczości popularnego powieściopisarza. W uroczystości tej udział wzięli: rek
tor Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie — prof. dr W incenty D anek oraz pracownicy naukow i tej uczelni: dr Stanisław Burkot i mgr Jerzy Jarowiecki.
Sesję naukową poświęconą w kładow i literatury polskiej do dorobku k u ltu ral nego i literackiego świata zorganizował 28 kwietnia Oddział Poznański. Impreza ta była powtórzeniem cyklu odczytów, jakie w r. 1961 w ygłoszone zostały w Przem yślu, Opolu i Warszawie.
Oddział K ielecki — w ramach obchodów roku ziemi w łasnej, w spólnie z Wo jewódzkim W ydziałem Kultury i Muzeum Świętokrzyskim zorganizował w dniach 2—3 czerwca sesję literacką, związaną tem atycznie z twórczością Adolfa D yga sińskiego. W dniu 2 czerwca impreza odbywała się w kieleckim Muzeum Ś w ięto krzyskim ; referaty w ygłosili wówczas: prof. dr J. Z. Jakubowski, Twórc zość l i t e racka A. Dygasińskiego; prof. dr W. Danek, Działalność pedagogiczna A. D ygasiń skiego. Podczas sesji otwarto w ystaw ę obrazującą życie i dorobek literacki D yga sińskiego. W dniu 3 czerwca sesja kontynuowała obrady w Pińczowie, dokąd uczestnicy jej udali się autokarem. O Dygasińskim jako regionalnym pisarzu kieleckim m ów ił prof. dr J. N ow ak-D łużew ski. Po referacie uczestnicy obrad zw iedzili Pińczów , a następnie autokarem udali się do N iegosław ic i W iślicy. Trzeba nadm ienić, że całkowite koszty związane z sesją pokrył Wydział K ultury M iejskiej Rady Narodowej, który wraz z Muzeum Świętokrzyskim i Zarządem Oddziału Towarzystwa spełniał rolę jej organizatora. *
W II półroczu 1962 odbyły się 3 ^ w a ż n ie jsz e imprezy naukowe oraz duża liczba odczytów pojedjmczych.
W dniu 26 listopada — o czym wspom inano na początku niniejszego spraw o zdania — atrakcyjną sesję naukową poświęconą 250 rocznicy urodzin J. J. R ous seau, przygotow ał Oddział Częstochowski. ·
Słabo na ogół pracujący ośrodek białostocki zorganizował 25 listopada im prezę z udziałem : prof. dr Z. Libery, doc. dr Ewy K orzeniew skiej i mgr K rystyny K uliczkow skiej — w związku z obchodzonym w roku ubiegłym jubileuszem 50-lecia pracy pisarskiej Marii Dąbrowskiej.
N ajw ażniejszą jednak imprezą Towarzystwa Literackiego w roku m inionym była przygotowana na zlecenie K om itetu Nauk o Literaturze PAN, a zorganizo w ana przez Zarząd Główny w Warszawie — centralna sesja naukowa, poświęcona 150 rocznicy urodzin J. I. Kraszewskiego. W sesji tej udział wzięło 12 p rele gen tów oraz delegaci 23 Oddziałów Towarzystwa, przedstaw iciele katedr p olo nistycznych niektórych uniw ersytetów oraz wyższych szkół pedagogicznych w Polsce. Impreza odbyła się w dniach 7—8 grudnia i stała się w ydarzeniem lite rackim o ogólnopolskim znaczeniu.
Na program sesji złożyły się następujące referaty: prof. dr W incenty Danek, S y lw e tk a ideow a J. I. Kraszewskiego; doc. dr Bożena O sm ólska-Piskorska, P o w s t a nie sty czn iow e w twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego; dr Stanisław Burkot, K ra szew sk i w oczach p o zy ty w istó w ; mgr Aleksander Żyga, K w e stia ż y d o w s k a w ży c ia i w pismach Kraszewskiego; dr M ieczysław Inglot, Poglądy Józefa Ig na cego K raszew skiego na materialne p o d sta w y zawodu pisarskiego w latach 1830— 1863 (komunikat); dr Ewa Warzenica, Debiut literacki pisarza; mgr Jerzy Jaro w iecki, Źródła history cznych powieści Józefa Ignacego K raszew skie go z cz asów sta n isław ow skich ; prof. dr Julian Krzyżanowski, Niedoceniony artysta; prof. dr C zesław Zgorzelski, Czytelność i sugestywność arty sty czn a powieści K r a s z e w skiego; dr A ntonina Bartoszewicz, Poglądy Kraszewskiego na powieść przed rokiem 1863; mgr Jan Wierzbicki, Kraszew ski w Chorwacji; prof. dr Istvan Csaplaros, Zain teresow an ie twórczością J. I. K raszew skie go na Węgrzech.
242 K R O N I K A
Dla organizacyjnego życia Tow arzystw a Literackiego w ażnym m om entem było spotkanie delegatów Oddziałów z Zarządem Głównym, podczas którego omówiono szereg w ażnych zagadnień dotyczących dalszego rozwoju organizacji. Stronę f i nansową imprezy w ziął na siebie W ydział I PAN wraz z Ludową Spółdzielnią
W ydawniczą. ·
Odkładając zatem następną kartę sprawozdawczą w 76-letnich dziejach To w arzystw a Literackiego im. Adama M ickiew icza z całym zadow oleniem stw ier dzamy, iż ogólny bilans osiągnięć stow arzyszenia w r. 1962 jest bardzo korzystny. Zorganizowanie 10 poważnych sesji naukowych, przekroczenie o blisko 100 odczy tów dorobku lat ubiegłych, w yrów nanie średniego poziomu aktyw ności Oddziałów dotąd słabo pracujących — oto fakty, które rokują w iele nadziei na przyszłość.
Poza rozwojem akcji odczytowej, Towarzystwo Literackie im. Adama M ic kiew icza, m im o stosunkowo dużych kłopotów i trudności, doprowadziło do końca starania o w ydanie specjalnej kroniki dziejów, w związku z obchodzonym jubi leuszem 75-lecia istnienia. Z pomocą przyszedł nam K om itet R edakcyjny „Pa m iętnika Literackiego”, w yrażając zgodę na w ypełnienie jednego z zeszytów w r. 1962 m ateriałam i Towarzystwa. Pośw ięcony T ow arzystw u Literackiem u ze szyt, planow any początkowo jako 1 r. 1962, ukazał się ostatecznie jako zeszyt *3. Zeszyt ten zawiera historię Towarzystwa Literackiego im. Adama M ickie w icza od założenia (1886—1961) oraz przegląd dziejów „Pam iętnika Literackiego” opracowany przez prof. dra Juliana Krzyżanowskiego, sylw etk i zasłużonych człon ków i działaczy Towarzystwa, sprawozdania Oddziałów oraz w ybór bibliograficzny prac dotyczących Towarzystwa. Ważny jest szczególnie dział naukowy, obej m ujący prace w ybitnych historyków literatury, a om awiający wkład literatury polskiej do św iatow ego dorobku kulturalnego i literackiego. Poszczególne epoki opracowali: prof. dr Roman Pollak, S zc zy to w e osiągnięcia litera tu ry staropolskiej; prof. dr Zdzisław Libera, Europejski ch arakter litera tu ry polskiego Oświecenia; prof. dr Julian Krzyżanowski, R o m a n ty z m polski; prof. dr Henryk M arkiewicz, Literatu ra okresu p o z y ty w iz m u w p e r sp e k ty w ie polskiej i św ia to w e j; prof. dr K azim ierz Wyka, Literatu ra polska lat 1890—1939 w kontekście europejskim . R ów nież w zeszycie niniejszym prof. dr Stan isław Pigoń opublikował Adam a Mic kiewicza listy nie objęte ostatnim w y d a n ie m książkow ym , a m gr Janusz Odrowąż- -Pieniążek — L is ty Aleksandra Chodźki do Adam a Mickiewicza.
Ważnym osiągnięciem Zarządu Głównego w r. 1962 było rozprowadzenie do w szystkich Oddziałów Towarzystwa rem anentów „Pamiętnika Literackiego” w liczbie około 12 000 egzemplarzy. Ten cenny księgozbiór, przeniesiony do podzie mi Pałacu Staszica, został zagrożony szczególnie w ysokim stopniem zawilgocenia piw nicy. W związku z tym Zarząd G łówny podjął decyzję szybkiego rozprowa dzenia posiadanych rem anentów do w szystkich Oddziałów, aby zapobiec w ten sposób zniszczeniu cennych kilkunastu tysięcy egzem plarzy czasopisma poloni stycznego, chociaż nie przewidziany w ydatek zw iązany z powyższym przedsię w zięciem poważnie obciążył budżet Towarzystwa.
Osiągnięte w r. 1962 w yniki zobow iązują Zarząd G łówny do jeszcze większych w ysiłków . Zasadniczą sprawą będzie zachowanie poziomu dorobku roku sprawo zdawczego. Zadaniem pierwszorzędnym w najbliższych m iesiącach pracy stanie się sprawa ożyw ienia i uaktyw nienia tych placówek, które przejawiają najmniej energii. Szczególną troską wypadnie otoczyć Oddziały: K oszaliński, Inow rocław
ski, Szczeciński i Białostocki. '
Oddział Koszaliński, który w znow ił na początku roku ubiegłego pracę w swoim ośrodku, zaprzestał znowu w szelkich akcji społecznych. Zbyt w ielka odległość
m iędzy K oszalinem a W arszawą potęguje jeszcze trudności organizacyjne. Sądzim y jednak, iż najlepszym w yjściem dla ożyw ienia działalności w tym Oddziale będzie nawiązanie kontaktu słabo pracującego ośrodka z Oddziałem Gdańskim. Bliższe położenie Gdańska dysponującego w łasną kadrą prelegencką pozw oli na ułożenie pożytecznej współpracy między obu placówkam i.
Zarząd Oddziału Inow rocław skiego sygnalizow ał już o podjętych staraniach w celu usprawnienia i ożyw ienia działalności. Mamy nadzieję, iż starania te, po parte inicjatyw ą i troską Zarządu G łównego, pozwolą na uaktyw nienie tego ośrodka.
Pożyteczna praca i duże zainteresow anie, jakie towarzyszy działalności Tow a rzystw a Literackiego im. Adama M ickiewicza, każą w nioskow ać o dalszych osią gnięciach naszej organizacji. Z ainteresow anie to przejawia się w odpowiednio licznej frekw en cji podczas organizowanych imprez, a także w deklaracjach sym patyków potw ierdzających chęć w stąpienia w szeregi stow arzyszenia lub w pro pozycjach zakładania now ych Oddziałów. Tak np. w końcu ubiegłego roku for m ujący się Zarząd nowego Oddziału Tow arzystw a w B łoniu nadesłał protokół zebrania organizacyjnego, zgłaszając 30 k andydatów na członków sw ego Oddziału. Planuje się również założenie O ddziałów w Elblągu i w Jaśle. Pow yższe zam ie rzenia, choć mają dla nas duże znaczenie, napotykają realne przeszkody na tury ekonom icznej, i dlatego przyjm owane są przez Zarząd G łówny z pew ną re zerwą. Jeśli bowiem zgodzimy się na zw iększenie „rodziny polonistycznej” adm i nistrow anej przez Towarzystwo Literackie im. Adama M ickiewicza — czy po trafim y zapew nić nowo p ow stałym placówkom odpowiednią egzystencję? W yjąt kow o niew ielka przecież dotacja PAN, jaką T ow arzystw o otrzym uje w ciągu roku, i oczekiw ana z niepokojem perspektyw a obniżenia jej w roku bieżącym nie pozw a la nam na szeroki rozmach i śm iałe decyzje, z jakim i m oglibyśm y rozpocząć dzia łalność w najbliższym okresie. Liczym y się raczej z ograniczeniam i szeregu in i cjatyw Oddziałów w rozpoczętym roku. D latego też do chw ili otrzymania akcep tacji przyznanego nam na rok bieżący budżetu nie możemy podejm ować żadnych akcji bez obawy o ich pełne powodzenie.
T ow arzystw o żywi jednak nadzieję, iż w ładze Akadem ii utrzym ają w dal szym ciągu przyznawaną stow arzyszeniu średnią dotację, która zabezpieczy głów ne potrzeby zw iązane z jego w ew nętrznym rozwojem organizacyjnym oraz pozw oli na utrzym anie w osiągniętych granicach dorobku odczytowego. W roku spraw o zdawczym Towarzystw o uzyskało od W ydziału I PAN subwencję w w ysokości 100 000 zł, zasiloną jeszcze poważną sumą dodatkową. Statystyczne zestaw ienie w ykazuje, iż wraz ze zw iększeniem ogólnej dotacji w r. 1962, osiągnięcia roczne są najpow ażniejsze w historii stow arzyszenia. Można zatem stwierdzić, że dotacja przydzielona Towarzystwu w yzyskana została w łaściw ie i że m ożliwości organi zacji w dziedzinie pracy są duże i mogą być zrealizowane, jeśli będą m iały zapew nioną odpowiednią opiekę finansow ą.
T ow arzystw o zupełnie nie posiada rozbudowanego i opłacanego aparatu adm inistracyjnego. Zarząd G łówny zatrudnia na stałe w yłącznie dwie osoby: sekretarza i księgową. Członkowie Zarządu G łów nego oraz cały zespół osób w ch o dzących w skład Zarządów O ddziałów w ykonują swoją pracę honorowo. N aj w ięk szy procent swego budżetu Tow arzystw o przeznacza na finansow anie pre lekcji naukowych i pokrycie kosztów podróży służbow ych prelegentów . Wzrost w ydatków poniesionych z tego tytułu w roku ubiegłym świadczy o w zroście ogól nego dorobku, który i w najbliższym okresie pow inien być równie wysoki.
244 K R O N I K A
Plany bowiem i założenia nasze na rok bieżący przewidują: 1) zachowanie osiągniętego poziomu rozwoju akcji odczytowej;
2) poczynienie starań o zwiększenie stopnia aktyw ności Oddziałów słabo pra cujących;
3) zorganizowanie jesienią 1963 Ogólnopolskiego Zjazdu D elegatów Oddzia łów Towarzystwa — w związku z upływem dwuletniej kadencji pracy Zarządu Głównego;
4) pomoc Oddziałowi Lubelskiemu w zorganizowaniu w maju 1963 zakrojonej na dużą skalę sesji naukowej poświęconej K raszewskiem u;
5) przygotowanie podobńej imprezy o nieco m niejszym zasięgu w Zielonej Górze.
Towarzystwo Literackie im. Adama M ickiewicza jest przekonane, iż dalsza pomoc Akadem ii, uwzględniająca rzeczywiste potrzeby stowarzyszenia, pozwoli w pełni zrealizować zamierzenia rozpoczętego już 1963 roku.
An drzej K o z ło w sk i
II KONFERENCJA TEORETYCZNA
POMOCNICZYCH PRACOWNIKÓW POLONISTYKI Toruń, 8—13 lutego 1963
W dniach 8—13 lutego 1963 r. odbyła się w Toruniu II Konferencja Teore tyczna Pomocniczych Pracowników Naukowych Polonistyki, zorganizowana przez Zespołową Katedrę Literatury Polskiej i Katedrę Filologii Polskiej U niw ersytetu M ikołaja Kopernika przy w spółudziale pracowników Katedry Teorii Literatury U niw ersytetu W arszawskiego. W spotkaniu w zięło udział 67 uczestników (57 spoza Torunia). Reprezentowane były w szystkie ośrodki uniw ersyteckie, In stytu t Badań Literackich i Wyższe Szkoły Pedagogiczne z Gdańska i Katowic. Poza tym w konferencji uczestniczyło 7 osób z Zakładu Teorii Literatury Czechosłowackiej Akadem ii Nauk (5 z Pragi, 2 z Bratysławy).
Celem imprezy toruńskiej, podobnie jak poprzedniej, zorganizowanej w dniach 7—12 lutego 1962 w Rogowie koło Warszawy było stw orzenie i utrzym anie trw a łej platform y kontaktów naukowych młodej kadry polonistycznej, um ożliw ienie konfrontacji w trybie roboczym różnych postaw badawczych i kręgów zaintereso wań oraz, w ostatniej instancji, pogłębienie świadomości teoretycznej u czestni ków. Organizatorzy zaprosili do współpracy maksym alną ilość zainteresowanych osób, w tym również stażystów i kilku w yróżniających się studentów z różnych środowisk, stwarzając m ożliwie szeroką podstawę organizacyjną dla przyszłych konferencji.
W czasie spotkania w ygłoszono i przedyskutowano 33 referaty (w tym 5 w form ie komunikatów). W dyskusji poza referentam i zabrało głos 30 osób w 95 w ystąpieniach. Na referaty gości z Czechosłowacji w ypadło 20 głosów d ysku syj nych. Praw ie w szystk ie referaty m iały charakter teoretyczny bądź teoretyzujący. Tematyka — ograniczona przez organizatorów do teorii języka poetyckiego, ga
1 Zob.: I. O p a c k i , Ogólnopolska Konferencja Teoretycznoliteracka Pom ocni czych Pracotonikóio Naukowych. 7—12 lutego 1962. „Pamiętnik L iteracki”, 1962, z. 2.
