Barbara Kryda
Informacja o działalności Zarządu
Głównego Towarzystwa w okresie od
września 1983 r. do grudnia 1985 r.
Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza 21, 135-139
— 135 —
w e rsy te tu W arszaw skiego, którego B rodziński był jednym z pierw szych profesorów .
P rzedstaw ien ie nasycone ludow ą m uzyką, tańcam i i przyśpiew kam i ujaw n iło głębokie związki u tw o ru z folklorem oraz jego żywotność w e w spółczesnej k u ltu rz e w iejskiej. Było też przykładem ludowego te a tru , k tó ry k o n ty n u u je zakorzenioną w ludow ej tra d y c ji konw encję recy to w a nia tek stu , polegającą n a u w y d atn ien iu przede w szystkim jego m elodyki oraz jego wysokiego, w ykraczającego poza rozm owę potoczną, c h a ra k te ru . Ta specyficzna konw encja w ypow iadanego na scenie słowa poetyckiego odznacza się urokiem surow ej p ro sto ty oraz doniosłej obrzędowości. C ała inscenizacja zaś ma c h a ra k te r jakiegoś niezw ykłego teatraln eg o nikifo- rium .
W iesław zaprezentow any w W arszaw ie przez młodzież z K rólów ki oka
zał się łącznikiem i n a tu ra ln y m środkiem kom unikacji m iędzy spadko biercam i środow iska, w k tó ry m urodził się Brodziński, a środow iskiem uniw ersyteckim , k tó re k o n ty n u u je tra d y c je Brodzińskiego jako profesora lite ra tu ry .
Barbara K ryda
INFO RM ACJA O DZIAŁALNOŚCI ZARZĄDU GŁÓWNEGO TOW ARZYSTW A W O K RESIE OD W RZEŚNIA 1983 r. DO GRUDNIA
1985 r.
I. SPRAWY OGÓLNE
Zjazd Spraw ozdaw czo-W yborczy delegatów Tow arzystw a, k tó ry odbył się w e w rześniu 1983 r., w y b rał now y Zarząd, k tó ry w yłonił prezydium w n astęp ujący m składzie: prezes — prof. d r Zdzisław L ibera; w iceprezesi —■ prof. d r R om an T aborski i doc. d r hab. Jan u sz M aciejew ski; sek re ta rz — d r B arbara K ry d a; skarbn ik — m gr M aria Bokszczanin.
1) Członkowie Prezyd iu m Z arządu Głównego złożyli w izytę S ek re tarzow i I W ydziału PA N prof. W. H enslow i, w czasie k tó re j zapoznali go z dziejam i T ow arzystw a, jego działalnością, przygotow aniam i do ju b ileu szu, k tó ry odbędzie się jesienią w 1986 roku we W rocław iu. P rof. H ensel
— 136 —
w y raził zaintereso w an ie pracam i T ow arzystw a i p rzy rzek ł pomoc w m iarę m ożliw ości A kadem ii.
2) P rezes T ow arzystw a, Zdzisław L ib e ra w ziął udział w zebran iu R ady T ow arzy stw N aukow ych p rzy PA N , gdzie c h a ra k te ry z u ją c działalność naszego T ow arzystw a, podkreślił jego społeczny c h a ra k te r i w y raził po trzeb ę zaufania ze stro n y w ładz państw ow ych.
3) P rzedstaw iciele Z arządu G łównego przek azali w czasie w izy ty u m in istra o św iaty i w ychow ania prof. d ra Bolesław a F aro na pism o d oty czące sposobu zm ian dokonyw anych w pro gram ach nauczania lite ra tu ry w szkole podstaw ow ej i licealnej oraz w spraw ie nauczycieli zw alnianych z p rac y lub p rzesu n ięty ch na w cześniejszą e m e ry tu rę z prośbą o rew izję stanow iska w te j spraw ie. P a n M inister odpow iedział na nie, info rm u jąc Z arząd G łów ny o p rzyczynach decyzji M inisterstw a.
4) W celu u trz y m an ia dla członków T o w arzy stw a bezpłatnej p re n u m e ra ty „P o lo n isty k i”, p rzedstaw iciele p rezy diu m Z arządu Głównego p rze prow adzili rozm ow y z M in isterstw em O św iaty i W ychow ania oraz z D y re k to re m W ydziału Finansow ego PA N . P rzep isy Finansow e nie zezw alają n a k o n ty n u o w anie te j fo rm y pom ocy dla członków T ow arzystw a. T y tu łem rek o m p en saty W ydział F inan sow y PA N m a przyznać T ow arzystw u jednorazow ą dotację.
5) D elegacja Z arządu G łównego złożyła 28 V 1984 r. w izytę w Radzie K u ltu ry u prof. B ogdana Suchodolskiego, w spraw ie uzyskania specjalnej d o tacji n a organizację Z jazdu Jubileuszow ego Tow arzystw a. W w ynik u ty c h s ta ra ń przyznano nam 2,5 m in zł — ta k n a organizację Zjazdu, jak n a zw iązane z nim in ic ja ty w y w ydaw nicze.
6) Z arząd G łów ny p rzekazał In sty tu to w i P rog ram ów Szkolnych MOiW uw agi do p ro je k tu p ro g ram u nauczania lite r a tu r y w szkołach ponadpod staw ow ych. Członkowie T o w arzystw a uczestniczyli w kolejn ych posie dzeniach Zespołu Program ow ego, prezes T o w arzystw a w ziął udział w Sejm ow ej K om isji O św iaty pośw ięconej n auczaniu języka polskiego i h i storii.
7) W zw iązku z d ezy d eratam i zgłoszonym i n a W alnym Zjeździe D ele gatów , prezes T o w arzy stw a p rzesłał list do P rezesa R ady P a ń stw a , prof. H en ry k a Jabłońskiego z w y razam i ubolew ania z pow odu rozw iązania Z w iązku L ite rató w Polskich i zaw ieszenia polskiego oddziału PE N -C lubu.
8) Z arząd G łów ny zgłosił do L ite rac k ie j N agrody Nobla w 1984 r. Zbigniew a H e rb e rta , biorąc pod uw agę całość jego twórczości.
9) W dniu 16 X ro zstrz y g n ięty został k o n k u rs im. prof. J u lia n a K rzy żanow skiego na p racę z zak resu fo lklo ry styk i. J u ry , pow ołane przez m in istra ośw iaty i w ychow ania, k tó re m u przew odniczyła prof. A nna P o jn aro w a, przyznało 9 nagród autoro m z różnych ośrodków u n iw e rsy teckich, obecnie nauczycielom w odległych często zak ątk ach k ra ju .
Dom Kultury im. K. Brodzińskiego w Królówce w dniu 20 X 1985 r.
Uroczystości ku czci K. Brodzińskiego w Królówce 20X 1985 r.
Wiesław K. Brodzińskiego w inscenizacji Ludowego Zespołu z Królówki (Halina — Ewa Dziedzic, Matka — Ja n in a Kila, Ojciec — Jan Dudek, Wiesław — Stanisław M ucha
Scena z Wiesława w wykonaniu Ludowego Zespołu z K rólów ki (Halina — Ewa Dziedzic, Wiesław — Stanisław M ucha)
— 137 —
10) W zw iązku z jubileuszem T ow arzystw a Zarząd G łów ny powziął n astęp ujące ustalen ia i rozpoczął odpowiednie przygotow ania:
U roczysty zjazd odbędzie się w e W rocław iu jesienią 1986 r. Do udziału w sesji naukow ej, k tó ra będzie poświęcona życiu i twórczości M ickiewi cza oraz dziejom Tow arzystw a, Zarząd Głów ny skierow ał zaproszenia do profesorów : K. Górskiego, W. W eintrauba, Cz. Zgorzelskiego, Z. S te- fanow skiej, A. W itkow skiej, G. W ichary. P ro jek to w an a jest w ystaw a okolicznościowa w gm achu B iblioteki N arodow ej w W arszaw ie i w sali O ssolineum w e W rocław iu. P rzygotow aniam i do uroczystości w e W rocła w iu k ie ru je prezes Oddziału w e W rocław iu, prof. M. Inglot. Poza ty m doc. d r hab. S. F ita przygotow uje m onografię dotyczącą h isto rii Towa rzystw a. Z okazji 100 rocznicy T ow arzystw a ukaże się jubileuszow y n u m er „R ocznika”, w k tó ry m znajdzie się zarys dziejów naszego T ow arzy stw a oraz sylw etki daw nych jego prezesów. P o djęte zostały staran ia 0 w ybicie m edalu jubileuszow ego, co w ym aga zezw olenia władz Polskiej A kadem ii N auk. Z okazji jubileuszu Zarząd Głów ny zam ierza rów nież przygotow ać p ublikację na tem a t dziedzictw a rom antyzm u w k u ltu rz e polskiej. Idea p u blik acji jest obecnie przedm iotem d y sk usji w stępnej.
II. SPRAWY ORGANIZACYJNO-STATUTOWE
1) 2 V II 1984 r. zatw ierdzony został przez U rząd m. st. W arszaw y no w y S ta tu t T ow arzystw a. Zarząd zgodził się większością głosów na rezy gnację z p u n k tu dotyczącego m ożliwości udziału w T ow arzystw ie człon ków zagranicznych, co było w aru n k iem zatw ierdzenia S ta tu tu .
2) Z arząd podjął próbę ożyw ienia działalności niek tórych O ddziałów 1 w y jaśn ił sytu ację innych. Przeprow adzona, została korespondencja i roz m ow y z p rzedstaw icielam i środow isk Białegostoku, Białej Podlaskiej, Kielc, Łomży, Płocka, Siedlec, K rakow a, K atowic, Chełma, T arnow a i Konina. W n iek tó ry ch O ddziałach doszło do ożyw ienia działalności po w yborach now ych Z arządów (Białystok, Kielce, Płock), w innych upo rządkow ano spraw ozdaw czo-form alną stronę działalności. Po w nikliw ym zbadaniu sy tu acji podjęto decyzję o zaw ieszeniu Oddziałów w Chełmie, K atow icach i Cieszynie.
3) Na życzenie czynników k o n tro lu jący ch działalność T ow arzystw a Z arząd G łów ny określił (w porozum ieniu z poszczególnym i ośrodkam i) zakres działalności Oddziałów niew ojew ódzkich. D otyczy to S ta rg a rd u G dańskiego, G rójca, Pabianic, Sosnowca, Jarosław ia. W Oddziałach ty c h zaleca się bliską w spółpracę z placów kam i usytuow an ym i w w iększych c en trach życia hum anistycznego, z czym powinno się łączyć respek tow a nie przez nie um ow y o podziale zakresu działania (zwłaszcza w w ypad k u
— 138 —
ak cji organizow anych dla nauczycieli oraz in ny ch ko n feren cji i sesji, w' k tó ry c h w grę mogą wchodzić in te resy , am bicje, rac je różnych k u ra to riów oświaty).
4) N a zeb raniu w dniu 3 VII 1984 r. Z arząd G łów ny zatw ierdził red a k cję „R ocznika” w n astę p u jąc y m składzie: doc. M aria G rabow ska (red. nacz.), doc. S tan isław M akow ski i m gr M arek T roszyński (sekretarz).
5) We w rześniu 1984 r. p rz y ję ty został reg u lam in K om isji K ry ty k i L iterack iej, k tó ra działa w czterech ośrodkach: G dańsku, Poznaniu, W ar szaw ie i W rocław iu, p rzy poszczególnych Oddziałach Tow arzystw a. Od działow e sekcje łączy ogólnopolski Z arząd (przew odniczącym w y b rano Ja n u sz a M aciejew skiego, w iceprzew odniczącym i Ja ck a Łukasiew icza i Egona Naganowskiego).
6) Zarząd Głów ny podjął ponow nie sta ra n ia w spraw ie w y jazdu do L w ow a doc. dra hab. S. F ity, a u to ra książki o h isto rii T ow arzystw a.
III. SPRAWY WYDAWNICZE
1) Z saty sfak cją trz e b a odnotow ać w y ró w nan ie cyklu w ydaw niczego „R oczników ” T ow arzystw a. Po nrze X V II - X V III w yszedł X IX, oświe ceniow y; w styczniu 1985 oddano do d ru k u n u m e r jubileuszow y.
2) Z aham ow aniu uległ d ru k se rii „B iblioteki” TLiAM. P raca o F re d rze M. In glo ta została bow iem decyzją PA N przesu n ięta na rok n a stę p n y (1986), z czym łączy się s tra ta a rk u sz y w ydaw niczych na rok bieżący. W tece red a k c y jn e j o ferty obejm ują okres do 1990 r. W 1984 r. w yszła książk a A n n y M ackowicz Z p roblem ów kształcenia literackiego w Polsce
m ię d zy w o je n n e j i p raca S tan isław a M akowskiego Tęcze i św ierzopy. Sło w acki. B eniow ski. M ickiew icz. W tym że 1984 r. uk azała się staran iem Od
działu W arszaw skiego H istoria narożnej k a m ien icy w K ukuro w ca ch
I. K rasickiego, a sta ra n ie m O ddziału Lubelskiego O ludziach rozsądnych
i ludziach szalonych A. M ickiewicza.
3) W w ydaw nictw ie „C zy teln ik ” d ru k u je się zbiór odczytów 60 la t n a u k i o lite ra tu rz e (pod red. J. M aciejewskiego), staran iem O ddziału W ar szaw skiego przekazano do d ru k u pierw sze tom iki „M ałej B iblioteki” (A. M ickiewicza K sięgi N arodu i P ie lg rzy m stw a Polskiego, oprać. M aria G rabow ska; J. Słow ackiego A n h e lli, oprać. S. M akowski; C. N orw ida Pro-
m eth id io n , oprać. J. W. Gomulicki).
4) P ra c a n a d w ydaniem D zieł A dam a M ickiewicza posuw a się naprzód (wyd. „C zy teln ik ”). N ad pu b lik acją czuw a k o m itet red a k c y jn y w składzie: Z. S tefanow ska, Cz. Zgorzelski, J. N ow ak, S. M akow ski (sekretarz). Tom y I - V pow in n y ukazać się w 1987 r.
nie Historii literatury ziemi częstochowskiej J. M ikołajtisa. Z tej okazji, po szczególnych zaleceniach ko n tro lu jący ch nas czynników , Zarząd Głów n y zw raca uw agę w szystkich Oddziałów na zm ienioną sytu ację w ydaw ni czą, k tó ra w ynika z nowego S ta tu tu i tzw. uw arun ko w ań zew nętrznych. K ażda in icjaty w a w ydaw nicza Oddziałów m usi obecnie uzyskać aprobatę m ery to ry czn ą Z arządu Głównego, k tó ry ponosi odpowiedzialność za u k a zu jący się d ru k (m erytoryczną i finansową). A probata tak a będzie w y ra żana w form ie opinii, recenzji i będzie dotyczyła każdej u kazującej się książki (poprzednio zwyczajowo stosow ana była form a tzw . ap rob aty ogólnej).
SPRAW OZDANIE Z DOROCZNEGO ZJAZDU PREZESÓW ODDZIAŁÓW TOWARZYSTW A W DNIU 19 X 1985 r.
W TARNOW IE
Porządek dzienny obejm ow ał inform acje o działalności Z arządu Głów nego, o przygotow aniach do obchodów 100-lecia istnienia T ow arzystw a, o spraw ach bieżących i — dyskusję.
Spraw ozdanie z działalności Z arządu Głównego złożyli: B arb ara K ry - da, Zdzisław L ib era i M aria Bokszczanin (spraw y finansowe). S k ró t sp ra w ozdania B. K ry d y d ru k u je m y wyżej.
W dysk usji J. M ikołajtis p rzedstaw ił działalność w ydaw niczą O ddzia łu Częstochowskiego oraz poinform ow ał, że w ydaw ane m. in. przez od dział „K om unikaty N aukow e” bedą przesyłane Zarządow i G łów nem u do recenzji m erytorycznej dopiero od zeszytu 40 począwszy; w cześniejsze zeszyty są już w d ru ku .
S. M akowski przedstaw ił inform ację o uporządkow aniu zasad p raw nych i finansow ych, na jakich fu n kcjo n u ją dwie kom isje T ow arzystw a: k o m p araty sty czna i k ry ty k i literack iej.
K om isja k o m p araty sty czn a działa p rzy Zarządzie G łów nym i n a jego koncie grom adzi także w łasne fundusze. Członkowie tej kom isji p rzesy łają więc składki „kom isyjne” bezpośrednio lub za pośrednictw em sk a r bnika kom isji na konto Z arządu Głównego; natom iast norm alne składki opłacają w m acierzystych oddziałach.
K om isja k ry ty k i literack iej funk cjon u je natom iast w obrębie poszcze gólnych oddziałów, gdzie grom adzi w łasne fundusze „kom isyjne” na książeczkach PK O lub na k ontach oddziałów; w oddziałach też opłaca
no rm aln e składki członkowskie.
W okresie przedzjazdow ym zachodzi także konieczność uporządkow a nia innych spraw organizacyjnych Tow arzystw a, takich jak zebranie za legły ch składek, rozliczenie przesłanych oddziałom „Roczników” oraz
