1. Wybory w Polsce – w jaki sposób wybieramy władze w naszym kraju
1. 1. Cele lekcji
1. a) Wiadomości Uczeń:
• wie, jakie warunki trzeba spełnić, by zostać parlamentarzystą lub prezydentem,
• wie, co to jest czynne i bierne prawo wyborcze oraz w jakich przypadkach może ono zostać odebrane,
• zna procedury wyboru prezydenta i parlamentarzystów w RP,
• wie, jak powstaje rząd w naszym kraju,
• potrafi wymienić okoliczności, w których marszałek sejmu przejmuje obowiązki prezydenta RP,
• zna przywileje przysługujące parlamentarzystom i najwyższym przedstawicielom władzy w Polsce.
2. b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi opowiedzieć, w jaki sposób wybiera się władze w RP,
• potrafi wymienić przymiotniki charakteryzujące wybory w Polsce (m.in. powszechne, bezpośrednie) i wyjaśnić ich znaczenie,
• umie wyjaśnić, co to jest konstruktywne wotum nieufności,
• identyfikuje zasadę powszechności wyborów jako jeden z fundamentów demokracji.
3. c) Postawy
Uczeń ma świadomość, że uczestnictwo w wyborach jest niepisanym obowiązkiem każdego obywatela.
2. 2. Metoda i forma pracy
W formie swobodnej wymiany zdań: uczniowie zastanawiają się nad zaletami bycia parlamentarzystą i oceniają obecnych członków parlamentu.
Metoda praktyczna: uczniowie w oparciu o tekst konstytucji poznają mechanizmy wyborów w Polsce.
Metoda problemowa: uczniowie opisują treść kryjącą się pod pojęciem postawy obywatelskiej.
3. 3. Środki dydaktyczne
1. Konstytucja RP z 1997 roku.
2. Dane dotyczące wyników głosowania i ilości mandatów uzyskanych przez poszczególne partie w ostatnich wyborach do parlamentu.
4. 4. Przebieg lekcji
1. a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel pyta uczniów, który z nich chciałby zostać posłem lub senatorem polskiego parlamentu. Mówi o prawach i przywilejach przysługujących jego członkom. Uczniowie zastanawiają się, jakimi przymiotami powinien być obdarzony dobry parlamentarzysta.
W formie swobodnej wymiany zdań oceniają działalność przedstawicieli narodu zasiadających w obecnym parlamencie.
2. b) Faza realizacyjna
Nauczyciel pyta uczniów, co to jest czynne i bierne prawo wyborcze. Wyjaśnia, w jakich przypadkach obywatel może utracić prawo do głosowania. Wymienia formalne wymogi od kandydata na posła, senatora i prezydenta RP.
Uczniowie odpowiadaj na pytanie, co ile lat przeprowadzane są w Polsce wybory. Nauczyciel omawia zasady obowiązujące przy wyborach parlamentarnych i prezydenckich. Uczniowie odszukują i przytaczają poszczególne zapisy konstytucji. Nauczyciel tłumaczy, w jaki sposób przeliczane są głosy na mandaty w wyborach do Sejmu RP.
Nauczyciel omawia sposoby powołania rządu. Tłumaczy mechanizm konstruktywnego wotum nieufności.
Nauczyciel, w oparciu o tekst konstytucji, wylicza okoliczności, w których marszałek sejmu przejmuje obowiązki prezydenta RP.
3. c) Faza podsumowująca
Nauczyciel pyta uczniów o znaczenie terminu: demokracja. Uczniowie wyjaśniają własnymi słowami znaczenie sformułowania: społeczeństwo obywatelskie. Mówią, co rozumieją pod pojęciem: postawa obywatelska. Nauczyciel tłumaczy wagę, jaką posiada uczestnictwo w wyborach jak największej liczby uprawnionych do głosowania.
5. 5. Bibliografia
1. Dudek D., Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2. kwietnia 1997, Lubelskie Wydawnictwa Prawnicze, Lublin 1998.
6. 6. Załączniki
1. Zadanie domowe
Uczniowie odnajdują informacje dotyczące zakresu kompetencji Parlamentu RP.
Odpowiadają na pytanie, w jakim stopniu obecny parlament wypełnia nałożone na niego obowiązki.
7. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. 8. Uwagi do scenariusza
Celem zajęć nie powinno być suche przedstawienie wszystkich szczegółów związanych z wyborczymi procedurami, ale przede wszystkim wychowanie do postawy obywatelskiej.
W tym szumnym haśle zawiera się postulat kształtowania w świadomości jednostki poczucia, że ma ona wpływ na to, jak wygląda jej kraj. Bez powszechnego uznania tego faktu
niemożliwe jest bowiem prawidłowe funkcjonowanie demokracji. O postawę obywatelską można apelować, ale w pierwszym rzędzie należy jej uczyć. Lekcje w szkole wydają się po temu doskonałą okazją.
