© P o l s k i e T o w a r z y s t w o G i n e k o l o g i c z n e
1051
Nr 12/2013
Ginekol Pol. 2013, 84, 1051-1054
4 6 % ' ) 4 3 + 0 Á ( 3 ; )
ginekologia
Embolizacja tętnic macicznych – zagadnienia kliniczne
Uterine artery embolization – clinical problems
(ZD:RĨQLDNRZVND3DZHá0LODUW7RPDV]3DV]NRZVNL7RPDV]3DODF]6áDZRPLU:RĨQLDN
:RMFLHFK:URQD3LRWU6]NRG]LDN0DFLHM3DV]NRZVNL3LRWU&]XF]ZDU
III Katedra i Klinika Ginekologii Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Polska
Streszczenie
Celem pracy było przedstawienie zagadnień klinicznych związanych z zabiegami embolizacji tętnic macicznych (UAE) w przypadku objawowych mięśniaków macicy. Zwrócono uwagę, że odpowiednia kwalifikacja chorych do zabiegu ma kluczowe znaczenie dla wysokiej skuteczności klinicznej oraz zapobiegania powikłaniom po UAE.
Kandydatkami powinny być kobiety z objawowymi mięśniakami położonymi śródściennie, które w przyszłości nie planują zachodzić w ciążę.
Przedwczesne wygasanie czynności jajników, obok martwicy mięśniaka z następową infekcją stanowi jedno z najczęstszych powikłań embolizacji. Może być przyczyną przedwczesnej, jatrogennej menopauzy oraz trudności w zajściu i donoszeniu ciąży. UAE może niekorzystnie wpłynąć na funkcję jajników, powodując czasowe lub stałe zatrzymanie miesiączki, a także typowy dla okresu menopauzy wzrost poziomu FSH. Znacznie częściej to powikłanie UAE obserwuje się u kobiet po 45 roku życia, niż młodszych.
Embolizacja tętnic macicznych przeprowadzana w celu leczenia objawowych mięśniaków macicy stanowi alternatywną opcję terapeutyczną, istotną dla kobiet, które nie chcą poddawać się operacji lub pragnących zachować macicę. Chore poddawane tego typu leczeniu powinny być poinformowane o możliwych skutkach ubocznych.
Słowa kluczowe: PLĊĞQLDNLPDFLF\/ HPEROL]DFMD WĊWQLF PDFLF]Q\FK / adenomioza / / FiąĪa / SUzedZFzeVna nieZ\doOnoĞü MaMniNyZ /
Otrzymano: 19.03.2013
Zaakceptowano do druku: 30.09.2013 Adres do korespondencji:
Ewa Woźniakowska
III Katedra i Klinika Ginekologii UM Lublin, ul. Jaczewskiego 8, 20-090 Lublin, Polska tel. 81-7244842
e-mail: ewa.wozniakowska@gmail.com
© P o l s k i e T o w a r z y s t w o G i n e k o l o g i c z n e
1052
ginekologia
Nr 12/2013
4 6 % ' ) 4 3 + 0 Á ( 3 ; ) Ginekol Pol. 2013, 84, 1051-1054
Ewa Woźniakowska et al. Embolizacja tętnic macicznych – zagadnienia kliniczne.
(PEROL]DFMD WĊWQLF PDFLF]Q\FK DQJ 8WHULQH $UWHU\ (P- EROL]DWLRQ ± 8$( ]RVWDáD Z SRáRĪQLFWZLH L JLQHNRORJLL SR UD]
SLHUZV]\RSLVDQDZ URNXMDNRVNXWHF]QDPHWRGDZOHF]HQLX
NUZRWRNyZSR]ZDODMąFDXQLNQąüLQWHUZHQFMLFKLUXUJLF]QHMRUD]
XPRĪOLZLDMąFD]DFKRZDQLHPDFLF\>@
: OHF]HQLX REMDZRZ\FK PLĊĞQLDNyZ PDFLF\ SURFHGXUD WD
Z\NRU]\VWDQD ]RVWDáD ] SRZRG]HQLHP Z URNX ZH )UDQFML
>@DZ86$ODWDSyĨQLHM>@5RVQąFH]DLQWHUHVRZDQLH]DFKR
ZDQLHPPDFLF\XZLHOXNRELHW]REMDZRZ\PLPLĊĞQLDNDPLVSR
ZRGRZDáRLĪ8$(]QDMGXMHVLĊZF]RáyZFHPLQLPDOQLHLQZD]\M
Q\FKPHWRGOHF]HQLDPLĊĞQLDNyZ
&HOHP SUDF\ MHVW SU]HGVWDZLHQLH ]DJDGQLHĔ NOLQLF]Q\FK
]ZLą]DQ\FK]]DELHJDPLHPEROL]DFMLWĊWQLFPDFLF]Q\FKZSU]\
SDGNXREMDZRZ\FKPLĊĞQLDNyZPDFLF\
2GSRZLHGQLD NZDOL¿NDFMD SDFMHQWHN PD NOXF]RZH ]QDF]H
QLHGODZ\VRNLHMVNXWHF]QRĞFLNOLQLF]QHMRUD]]DSRELHJDQLDSR
ZLNáDQLRPSR8$(3RGVWDZRZ\PLHOHPHQWDPLNZDOL¿NDFMLVą
EDGDQLH SRGPLRWRZH RUD] EDGDQLD REUD]RZH &KRFLDĪ PLHMVFH
SU]H]SRFKZRZHJR EDGDQLD XOWUDVRQRJUD¿F]QHJR Z GLDJQRVW\
FH PLĊĞQLDNyZ PDFLF\ MHVW XJUXQWRZDQH WR SU]HG HPEROL]DFMą
FKRUHSRZLQQ\]RVWDüSRGGDQHEDGDQLX05,>@.DQG\GDWNDPL
SRZLQQ\E\üNRELHW\]REMDZRZ\PLPLĊĞQLDNDPLPDFLF\SU]\
EUDNXLQQ\FKSDWRORJLLZREUĊELHPLHGQLF\NWyUHZSU]\V]áRĞFL
QLHSODQXMą]DFKRG]LüZFLąĪĊ:OLWHUDWXU]HSU]HGPLRWXRSLV\
ZDQHVąQLHOLF]QHSU]\SDGNLZNWyU\FKSRPLPRU]HWHOQLHZ\NR
QDQHMGLDJQRVW\NLSR]DELHJXHPEROL]DFML]SRZRGXPLĊĞQLDNyZ
PDFLF\UR]SR]QDQRLQQHSDWRORJLHQDU]ąGXURGQHJR UDNMDMQLND
PLĊVDNSRFKZ\RUD]PLĊVDNPDFLF\>@
Położenie mięśniaków w ścianie macicy i adenomioza
2EHFQRĞü XV]\SXáRZDQ\FK PLĊĞQLDNyZ ]DUyZQR SRG
VXURZLFyZNRZ\FK MDN L SRGĞOX]yZNRZ\FK MHVW F]\QQLNLHP
G\VNZDOL¿NXMąF\P ] ]DELHJX ]H Z]JOĊGX QD U\]\NR PDUWZLF\
]PLDQ\ RUD] QDVWĊSRZHM LQIHNFML >@ (PEROL]DFMD XV]\SXáRZD
Q\FKPLĊĞQLDNyZSRGĞOX]yZNRZ\FKPRĪHSURZDG]LüGRLQIHNFML
LZSU]\SDGNyZNRQLHF]QRĞFLOHF]HQLDRSHUDF\MQHJR>@
(PEROL]DFMD PLĊĞQLDNyZ SRáRĪRQ\FK EH]SRĞUHGQLR SRG EáRQą
ĞOX]RZą]ZLą]DQDMHVW]QLHEH]SLHF]HĔVWZHPGHPDUNDFML HNVWUX
]ML GRMDP\PDFLF\LSyĨQLHMV]HMLQIHNFMLRUD]WUXGQRĞFLZZ\GD
OHQLXSR]RVWDáRĞFLPLĊĞQLDND]MDP\PDFLF\3RáRĪHQLHPLĊĞQLDND
SRG EáRQą VXURZLF]ą OXE ĞOX]RZą VWDQRZL SU]HFLZVND]DQLH GR
OHF]HQLD SU]H] HPEROL]DFMĊ > @ :\GDMH VLĊ ĪH NRQLHF]QH MHVW
Z\NOXF]HQLHDGHQRPLR]\Z\VWĊSXMąFHMVDPRG]LHOQLHOXEZVSyá
LVWQLHMąFHM]PLĊĞQLDNDPLSRQLHZDĪVNXWHF]QRĞü8$(ZWDNLFK
SU]\SDGNDFKMHVWQLHZLHOND3RF]ąWNRZHREVHUZDFMHZVND]\ZD
á\ QD SR]\W\ZQ\ WHUDSHXW\F]Q\ HIHNW HPEROL]DFML Z SU]\SDGNX
DGHQRPLR]\ 6LVNLQ L ZVS ]DREVHUZRZDOL VWDW\VW\F]QLH LVWRWQą
SRSUDZĊRJyOQHJRVWDQX]GURZLD Z]URVWDNW\ZQRĞFLĪ\FLDFR
G]LHQQHJRZ]URVWSR]LRPXHQHUJLLĪ\FLRZHM]PQLHMV]HQLHGROH
JOLZRĞFLEyORZ\FKSRGF]DVZVSyáĪ\FLDLNUZDZLHĔPLHVLąF]NR
Z\FK XFKRU\FK]DGHQRPLR]ąSRGGDQ\FKHPEROL]DFML>@
D.LPLZVS]PQLHMV]HQLHQDVLOHQLDNUZDZLHĔPLHVLąF]NRZ\FK
X RUD]]PQLHMV]HQLHGROHJOLZRĞFLEyORZ\FKX NRELHW
]DGHQRPLR]ąSR8$(>@3yĨQLHMV]HZ\QLNLE\á\PQLHMRELH
FXMąFH'ZXOHWQLDREVHUZDFMDNRELHWZ\ND]DáDXWU]\P\ZDQLH
VLĊSR]\W\ZQHJRHIHNWXHPEROL]DFMLMHG\QLHX OHF]R
Q\FKFRDXWRU]\X]QDOL]DQLHVDW\VIDNFMRQXMąFH1LHVWZLHUG]LOL
SRQDGWR]PQLHMV]HQLDJUXERĞFLMXQFWLRQDO]RQHZPDFLF\±MHG
QHJR ] RELHNW\ZQ\FK SDUDPHWUyZ DGHQRPLR]\ VWZLHUG]DQHJR
ZEDGDQLX05,>@1DWRPLDVWRSXEOLNRZDQHZURNXZ\
QLNLEDGDĔ/LDQJDLZVS>@XNRELHW]DGHQRPLR]ąQLHW\ONR
ZVND]XMąQDVNXWHF]QRĞüHPEROL]DFMLZ]DNUHVLHSRSUDZ\
VWDQXNOLQLF]QHJRSDFMHQWHNDOHUyZQLHĪZRGUyĪQLHQLXGRZ\
QLNyZ3HODJHLZVS>@VNXWHF]QRĞüZ]PQLHMV]HQLXJUXERĞFL
MXQFWLRQDO]RQHZPDFLF\XOHF]RQ\FKNRELHW2SXEOLNRZDQHZ\
QLNL OHF]HQLD DGHQRPLR]\ ]D SRPRFą 8$( GRW\F]ą QLHZLHONLHM
LORĞFL FKRU\FK 1D SRGVWDZLH RSLV\ZDQ\FK Z\QLNyZ GRW\F]ą
F\FKOHF]HQLDDGHQRPLR]\SU]H]HPEROL]DFMĊWĊWQLFPDFLF]Q\FK
QLH PRĪQD Z\FLąJDü MHGQR]QDF]Q\FK ZQLRVNyZ %LRUąF MHGQDN
SRG XZDJĊ ĪH 8$( VWDQRZL MHGQą ] QLHZLHOX RSFML GOD NRELHW
]DGHQRPLR]ąSUDJQąF\FK]DFKRZDüPDFLFĊPHWRGĊWĊSRZLQQR
VLĊDQDOL]RZDüLGRVNRQDOLü>@
Ciąża po embolizacji tętnic macicznych :ODWDFKRSLVDQR FLąĪXNRELHWSR]DELHJX
HPEROL]DFML]SRZRGXPLĊĞQLDNyZ2GVHWHNSRURQLHĔZDKDáVLĊ
RGGRĞUHGQLRZ\QRVLá >@:RVWDWQLFKOD
WDFK RSLVDQR FLąĪXNRELHWNWyUHZSU]HV]áRĞFL
E\á\ SRGGDQH HPEROL]DFML WĊWQLF PDFLF]Q\FK ] SRZRGX PLĊ
Abstract
The aim of the study was to present clinical issues concerning uterine artery embolization (UAE) in women with uterine fibromas. In order to ensure high clinical efficiency of UAE and prevent subsequent complications, it is necessary to carefully select patients eligible for the procedure. Patients with intramural fibromas, who do not plan to conceive, are the best candidates for the procedure. Fibroma necrosis, with following infection, and premature ovarian failure remain to be the most common complications after UAE. UAE may cause amenorrhea and increase FSH levels, what is typical for menopause. Thus, it may be responsible for problems with conception as well as optimal development of a pregnancy. It may also cause premature, iatrogenic menopause. This complication significantly more frequently occurs in women over the age of 45 as compared to younger patients. UAE is considered as an alternative therapeutic procedure, available to women who do not desire the surgery or wish to preserve the uterus. Patients subject to this procedure should be informed about the possible side effects.
Key words: leiomyoma / XWeUine aUWeUy emEolizaWion / adenomyosis / pregnancy / / primary oYarian insXI¿ciency /
© P o l s k i e T o w a r z y s t w o G i n e k o l o g i c z n e
1053
ginekologia
Nr 12/2013
4 6 % ' ) 4 3 + 0 Á ( 3 ; ) Ginekol Pol. 2013, 84, 1051-1054
Ewa Woźniakowska et al. Embolizacja tętnic macicznych – zagadnienia kliniczne.
ĞQLDNyZ ĝUHGQL ZLHN FLĊĪDUQ\FK ZDKDá VLĊ RG GR ODW
: UH]XOWDFLH W\FK FLąĪ XURG]Lá\ VLĊ QRZRURGNL MHGQD FLąĪD
EOLĨQLDF]D 'ZD]QLFKXURG]Lá\VLĊ]QLVNąPDVąXURG]HQLRZą
LJ FLąĪ]DNRĔF]\áRVLĊSRURQLHQLHP2EVHUZRZD
QRZ\VRNLRGVHWHNFLĊüFHVDUVNLFKDGZDFLĊFLD]DNRĔF]\á\VLĊ
KLVWHUHNWRPLą]SRZRGXSU]\URĞQLĊWHJRáRĪ\VND$XWRU]\QLHRE
VHUZRZDOL]ZLĊNV]RQHJRRGVHWNDSRZLNáDĔD]SRZRGXPDá\FK
JUXSEDGDQ\FK]JRGQLHZQLRVNRZDOLRGDOV]HEDGDQLDGRW\F]ąFH
HPEROL]DFMLMDNRRSFMLOHF]HQLDPLĊĞQLDNyZXNRELHWSUDJQąF\FK
]DFKRZDüSáRGQRĞü> @
Przedwczesne wygasanie czynności jajników po zabiegu embolizacji tętnic macicznych
3R]DELHJX8$(REVHUZXMHVLĊLVWRWQHVNUyFHQLHPLHVLąF]NL
RUD] ]PQLHMV]HQLH MHM RE¿WRĞFL FR MHVW X]QDZDQH ]D NRU]\VWQ\
HIHNWWHMSURFHGXU\-HGQDNFDáNRZLW\EUDNPLHVLąF]NLZZLHOX
EDGDQLDFKSRGDZDQ\MHVWMDNRHIHNWSRHPEROL]DF\MQHMQLHZ\GRO
QRĞFLMDMQLNyZ>@%UDNPLHVLąF]NLSR8$(MHVW]D]Z\F]DM
SU]HPLMDMąF\LRJUDQLF]DVLĊGRNLONXF\NOL6WDá\EUDNPLHVLąF]NL
Z\VWĊSXMHXRNRáRNRELHWSRZ\ĪHMURNXĪ\FLDLXRNRáR
NRELHWSRQLĪHMWHJRZLHNXVWDQRZLąFREMDZSU]HGZF]HVQHM
MDWURJHQQHMPHQRSDX]\>@3RPLPRIDNWXĪHSRZUyWQRUPDOQHM
PLHVLąF]NLRGQRWRZDQRXZLĊNV]RĞFLNRELHWEUDNPLHVLąF]NLSR
HPEROL]DFMLWĊWQLFPDFLF]Q\FK ]DUyZQRSU]HPLMDMąF\MDNLVWDá\ ]RVWDáXGRNXPHQWRZDQ\ZOLF]Q\FKEDGDQLDFKZUyĪQ\PVWRS
QLX RG>@GR>@DQDZHWWDNZ\VRNLMDN
>@
:\GDMHVLĊĪHF]ĊVWRĞüZ\VWĊSRZDQLDQLHZ\GROQRĞFLMDMQL
NyZPRĪHE\ü]DOHĪQDRGZLHNXSDFMHQWHNSRGGDQ\FK]DELHJRZL
JG\ĪDĪNRELHWZZLHNXSRZ\ĪHMODWSRGGDQ\FK8$(SR
]DELHJXQLHPLHVLąF]NRZDáD>@
%DGDQLH SU]HSURZDG]RQH QD JUXSLH SDFMHQWHN Z ZLHNX
UHSURGXNF\MQ\P SRGGDQ\FK ]DELHJRZL 8$( REVHUZRZDQ\FK
SU]H] ODW Z NLHUXQNX RFHQ\ UH]HUZ\ MDMQLNRZHM QLH Z\ND]D
áRSU]\VSLHV]RQHJRVSDGNXUH]HUZ\MDMQLNRZHMSRW\P]DELHJX
2FHQD GRW\F]\áD SR]LRPX )6+ VWĊĪHQLD HVWUDGLROX OLF]E\ SĊ
FKHU]\NyZDQWUDOQ\FKREMĊWRĞFLMDMQLNDRUD]GáXJRĞFLF\NOXPLH
VLąF]NRZHJR> @
3RUyZQDQLH UH]HUZ\ MDMQLNRZHM Z\NRQDQH Z EDGDQLX
(00< DQJ(0EROL]DWLRQYHUVXVK\VWHUHFWR0< QDJUXSLH
SDFMHQWHN SU]HG PHQRSDX]ą ZLHN EDGDQ\FK SDFMHQWHN SRQDG
ODW SRGGDQ\FK 8$( SDFMHQWHN L KLVWHUHNWRPLL SD
FMHQWHN Z\ND]DáR SRGREQ\ ZSá\Z REX SURFHGXU PHG\F]Q\FK
QDSR]DELHJRZHIXQNFMHMDMQLNyZ:DQDOL]LHZ]LĊWRSRGXZDJĊ
SR]LRP)6+:REVHUZDFMLPLHVLĊF]QHMZREXEDGDQ\FKJUX
SDFK]DXZDĪRQRLVWRWQ\Z]URVWVWĊĪHQLD)6+ SRZ\ĪHM,8O
SDFMHQWHNSR8$(RUD] SDFMHQWHNSR
KLVWHUHNWRPLL 1DWRPLDVW RFHQD SR]LRPX$0+ DQWL-0OOHULDQ
KRUPRQH SU]HGLSROHF]HQLXXF]ĊĞFLSDFMHQWHN]SRZ\ĪV]HJR
EDGDQLD 8$(±SDFMHQWHN KLVWHUHNWRPLDSDFMHQWNL Z\ND
]DáDLĪSR]LRP$0+SROHF]HQLX]QDF]ąFRVSDGáZFLąJXFDáH
JRRNUHVXREVHUZDFMLMHG\QLHZJUXSLH8$(ZSRUyZQDQLXGR
RF]HNLZDQHJRVSDGNX$0+]HZ]JOĊGXQDVWDU]HQLH3RZ\ĪV]H
Z\QLNLSR]ZROLá\DXWRURPSRVWDZLüZQLRVHNĪH]DUyZQRHPER
OL]DFMDWĊWQLFPDFLF]Q\FKMDNLKLVWHUHNWRPLDZSá\ZDMąQDUH]HU
ZĊMDMQLNRZąLRELHSURFHGXU\WHUDSHXW\F]QHPRJąSURZDG]LüGR
PHQRSDX]\'ODWHJRWHĪZV]\VWNLHNRELHW\SODQXMąFH]DMĞüZFLą
ĪĊQDOHĪ\GRNáDGQLHSRLQIRUPRZDüRW\PSRWHQFMDOQ\PVNXWNX
XERF]Q\PLMHJRNRQVHNZHQFMDFKSU]HGSRGGDQLHPVLĊ]DELHJR
ZLHPEROL]DFML>@
3RGREQHEDGDQLHSRUyZQXMąFHZSá\Z8$(RUD]SURFHGXU
FKLUXUJLF]Q\FK KLVWHUHNWRPLDLPLRPHNWRPLD QDSU]HGZF]HVQH
Z\JDVDQLH F]\QQRĞFL MDMQLNyZ DQJ 3UHPDWXUH 2YDULDQ )D- LOXUH±32) SU]HSURZDG]RQHX SDFMHQWHNZREVHUZDFMDFK
SU]HSURZDG]RQ\FKZLPLHVLąFXSROHF]HQLXUyZQLHĪQLH
Z\ND]DáDUyĪQLFZSU]\SDGNXREXSURFHGXU3RGREQLHMDNZED
GDQLX(00<GRRFHQ\32)]DVWRVRZDQRSR]LRP)6+VWRVXMąF
WHVDPHNU\WHULD3RPLHVLąFDFKREVHUZDFMLZ]URVWSR]LRPX
)6+VXJHUXMąF\32)]DREVHUZRZDQRXSDFMHQWHNSR8$(
RUD]SROHF]HQLXFKLUXUJLF]Q\P:SUDZG]LHSRREVHUZDFML
SyáURF]QHM LORĞü SDFMHQWHN VSHáQLDMąF\FK NU\WHULD 32) SR 8$(
Z\QRVLáD]EDGDQ\FK QDWRPLDVWSROHF]HQLX]DELH
JRZ\P]EDGDQ\FK MHGQDNĪHZDQDOL]LHVWDW\VW\F]QHM
SRUyZQDQLHQLHVSHáQLáRNU\WHULyZLVWRWQRĞFL S :JUXSLH
EDGDQ\FK SDFMHQWHN Z ZLHNX SRQLĪHM URNX Ī\FLD SR PLH
VLąFDFKEDGDQLDNU\WHULD32)VSHáQLDá\SDFMHQWNL] SR
8$(±] QDWRPLDVWSRURNXREVHUZDFMLREMDZ\QLH
Z\GROQRĞFL MDMQLNyZ ]DREVHUZRZDQR X ] SDFMHQWHN SR HPEROL]DFML L ĪDGQHM ] SR OHF]HQLX FKLUXUJLF]Q\P
$QDOL]DVWDW\VW\F]QDUyZQLHĪQLHZ\ND]DáDLVWRWQRĞFLZWHMJUX
SLHSDFMHQWHN>@
.LONXOHWQLH REVHUZDFMH NOLQLF]QH SU]HGVWDZLDQH Z RVWDWQLR
SXEOLNRZDQ\FK GRQLHVLHQLDFK ZVND]XMą QD ]ZLĊNV]RQH U\]\NR
PDá\FKSRZLNáDĔZSU]\SDGNDFK8$(ZSRUyZQDQLXGRLQQ\FK
SURFHGXUWHUDSHXW\F]Q\FKVWRVRZDQ\FKZOHF]HQLXPLĊĞQLDNyZ
PDFLF\ >@: PDWHULDOH REHMPXMąF\P HPEROL]RZDQ\FK
FKRU\FK7RRULZVS>@VWZLHUG]LOL U\]\NRGXĪ\FKSRZL
NáDĔ:HGáXJ7URSHDQRLZVS>@VNXPXORZDQ\ZVSyáF]\QQLN
QLHVNXWHF]QRĞFLHPEROL]DFMLZ\QRVLá:UD]]Z\GáXĪDMąF\P
VLĊ RNUHVHP REVHUZDFML GRQLHVLHQLD OLWHUDWXURZH ZVND]XMą QD
Z]UDVWDMąFHU\]\NRSRQRZQ\FKLQWHUZHQFMLSR]DELHJDFKHPER
OL]DFMLZSUDF\7URSHDQRLZVS>@VLHGPLROHWQLZVNDĨQLNLQWHU
ZHQFMLZ\QRVLá:PDWHULDOH7RRULZVSWDNLZVSyáF]\QQLN
OLF]RQ\SU]H]ODWZ\QRVLá>@
3RGREQLH*XSWDLZVSZVND]XMąQD]ZLĊNV]DMąFHVLĊU\]\NR
LQWHUZHQFMLFKLUXUJLF]Q\FKZF]DVLHGáXJRWUZDáHMREVHUZDFMLSR
8$(>@
3RGVXPRZXMąFQDOHĪ\VWZLHUG]LüĪHHPEROL]DFMDWĊWQLFPD
FLF]Q\FKSU]HSURZDG]DQDZFHOXOHF]HQLDREMDZRZ\FKPLĊĞQLD
NyZ PDFLF\ VWDQRZL DOWHUQDW\ZQą RSFMĊ WHUDSHXW\F]Qą LVWRWQą
GODNRELHWNWyUHQLHFKFąSRGGDZDüVLĊRSHUDFMLOXESUDJQąF\FK
]DFKRZDüPDFLFĊ&KRUHSRGGDZDQHWHJRW\SXOHF]HQLXSRZLQ
Q\VSHáQLDüĞFLVáHNU\WHULDNZDOL¿NDF\MQHLE\üSRLQIRUPRZDQH
RPRĪOLZ\FKVNXWNDFKXERF]Q\FKREHMPXMąF\FKSU]HGZF]HVQą
MDWURJHQQąPHQRSDX]Ċ
Oświadczenie autorów:
1. Ewa Woźniakowska – autor koncepcji i założeń pracy, przygotowanie manuskryptu i piśmiennictwa – autor zgłaszający i odpowiedzialny za manuskrypt.
2. Paweł Milart – autor koncepcji i założeń pracy, zebranie materiału, przygotowanie manuskryptu.
3. Tomasz Paszkowski – autor koncepcji i założeń, ostateczna weryfikacja i akceptacja ostatecznego kształtu manuskryptu.
© P o l s k i e T o w a r z y s t w o G i n e k o l o g i c z n e
1054
ginekologia
Nr 12/2013
4 6 % ' ) 4 3 + 0 Á ( 3 ; ) Ginekol Pol. 2013, 84, 1051-1054
Ewa Woźniakowska et al. Embolizacja tętnic macicznych – zagadnienia kliniczne.
4. Tomasz Palacz – współautor tekstu pracy, korekta i aktualizacja literatury.
5. Sławomir Woźniak – współautor tekstu pracy, korekta i aktualizacja literatury.
6. Wojciech Wrona – współautor tekstu pracy, korekta i aktualizacja literatury.
7. Piotr Szkodziak – współautor tekstu pracy, korekta i aktualizacja literatury.
8. Maciej Paszkowski – współautor tekstu pracy, korekta i aktualizacja literatury.
9. Piotr Czuczwar – współautor tekstu pracy, korekta i aktualizacja literatury.
Źródło finansowania:
Praca nie była finansowana przez żadną instytucję naukowo-badawczą, stowarzyszenie ani inny podmiot, autorzy nie otrzymali żadnego grantu.
Konflikt interesów:
Autorzy nie zgłaszają konfliktu interesów oraz nie otrzymali żadnego wynagrodzenia związanego z powstawaniem pracy.
P i ś m i e n n i c t w o
1. Greenwood LH, Glickman MG, Schwartz PE, [et al.]. Obstetric and nonmalignant gynecologic bleeding: treatment with angiographic embolization. Radiology. 1987, 164 (1), 155-159.
2. Ravina JH, Merland JJ, Herbreteau D, [et al.]. Embolisation pre-operatoire des fibromes uterins.
Resultats preliminaires (10 cas). Presse Med. 1994, 23, 1540.
3. Goodwin SC, Vedantham S, McLucas B, [et al.]. Preliminary experience with uterine artery embolization for uterine fibroids. J Vasc Interv Radiol. 1997, 8 (7), 517-526.
4. Lupattelli T, Basile A, Garaci FG, Simonetti G. Percutaneous uterine artery embolization for the treatment of symptomatic fibroids: current status. Eur J Radiol. 2005, 54 (1), 136-147.
5. Gajewska M, Panek G. Nowotwory złośliwe macicy u kobiet leczonych z powodu mięśniaków metodą embolizacji tętnic macicznych – opis trzech przypadków. Ginekol Pol. 2013, 84 (3), 229-233.
6. Pelage J-P, de Dref O, Soyer P, [et al.]. Fibroid related menorrhagia: treatment with superselective embolization of the uterine arteries and midterm follow-up. Radiology. 2000, 215 (12), 428–431.
7. Mehta H, Saudku C, Matson M, Belli M. Review of readmissions due to complications from uterine fibroid embolization. Clin Radiol. 2002, 57 (12), 1122–1124.
8. Andersen PE, Lund N, Justesen P, [et al.]. Uterine artery embolization of symptomatic uterine fibroida. Initial success and short-term results. Acta Radiol 2001, 42 (2), 234–238.
9. Abbara S, Spies JB, Scialli AR, [et al.]. Transcervical expulsion of a fibroid as a result of uterine artery embolization for leyomyomata. J Vasc Int Radiol. 1999, 10 (4), 409–411.
10. Siskin GP, Tublin ME, Stainken BF, [et al].. Uterine artery embolization for the treatment of adenomyosis: clinical response and evaluation with MR imaging. Am J Roentgenol. 2001, 177 (2), 297-302.
11. Kim MD, Won JW, Lee DY, Ahn CS. Uterine artery embolization for adenomyosis without fibroids. Clin Radiol. 2004, 59 (6), 520-526.
12. Pelage JP, Jacob D, Fazel A, [et al.]. Midterm results of uterine artery embolization for symptomatic adenomyosis: initial experience. Radiology. 2005, 234 (3), 948-953.
13. Liang E, Brown B, Kirsop R, [et al.]. Efficacy of uterine artery embolisation for treatment of symptomatic fibroids and adenomyosis – an interim report on an Australian experience. Austr N Z J Obstet Gynaecol 2012, 52 (2), 106–112.
14. Rabinovici J, Stewart EA. New interventional techniques for adenomyosis. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol. 2006, 20 (4), 617-636.
15. Memsta M, Homer H. Complications associated with uterine artery embolization for fibroids.
Obstet Gynecol Int. 2012. Article ID 290542, 5 pages doi:10.1155/2012/290542
16. Bonduki CE, Feldner PC Jr, da Silva JD, [et al.]. Pregnancy after uterine arterial embolization.
Clinics (Sao Paulo). 2011, 66 (5), 807–810.
17. Firouznia K, Ghanaati H, Sanaati M, [et al.]. Pregnancy after uterine artety embolization for symptomatic fibroids: a series of 15 pregnancies. AJR Am J Roentgenol. 2009, 192 (6),1588–
1592.
18. McLucas B. Pregnancy following uterine artery embolization: an update. Minim Invasive Ther Allied Technol. 2013, 22 (1), 39-44.
19. Redecha M Jr, Mižičková M, Javorka V, [et al.]. Pregnancy after uterine artery embolization for the treatment of myomas: a case series. Arch Gynecol Obstet. 2013, 287 (1), 71-76.
20. Bradley EA, Reidy JF, Forman RG, [et al.]. Transcatheter uterine artery embolization to treat large uterine fibroids. Br J Obstet Gynaecol. 1998, 105 (2), 235-240.
21. Chrisman HB, Saker MB, Ryu RK, [et al.]. The impact of uterine fibroid embolization on resumption of menses and ovarian function. J Vasc Interv Radiol. 2000, 11 (6), 699-703.
22. Hehenkamp WJ, Volkers NA, Donderwinkel PF, [et al.]. Uterine artery embolization versus hysterectomy in the treatment of symptomatic uterine fibroids (EMMY trial): peri- and postprocedural results from a randomized controlled trial. Am J Obstet Gynecol. 2005, 193 (5), 1618-1629.
23. Spies JB, Scialli AR, Jha RC, [et al.]. Initial results from uterine fibroid embolization for symptomatic leiomyomata. J Vasc Interv Radiol. 1999, 10 (9), 1149-1157.
24. Ravina JH, Herbreteau D, Ciraru-Vigneron N, [et al.]. Arterial embolisation to treat uterine myomata. Lancet. 1995, 346 (8976), 671-672.
25. Goodwin SC, Bradley LD, Lipman JC, [et al.]. Uterine artery embolization versus myomectomy:
a multicenter comparative study. Fertil Steril. 2006, 85 (1), 14-21.
26. Spies JB, Spector A, Roth AR [et al.]. Complications after uterine artery embolization for leiomyomas. Obstet Gynecol. 2002, 100, 873-880.
27. Pelage JP, Le Dref O, Soyer P, [et al.]. Fibroid-related menorrhagia: Treatment with superselective embolization of the uterine arteries and midterm follow-up. Radiology. 2000, 215 (2), 428-431.
28. Pron G, Bennett J, Common A, [et al.]. Technical results and effects of operator experience on uterine artery embolization for fibroids: the Ontario Uterine Fibroid Embolization Trial. J Vasc Interv Radiol. 2003, 14 (5), 545-554.
29. Tropeano G, Di Stasi C, Litwicka K, [et al.]. Uterine artery embolization for fibroids does not have adverse effects on ovarian reserve in regularly cycling women younger than 40 years. Fertil Steril. 2004, 81 (4), 1055-1061.
30. Rashid S, Khaund A, Murray LS, [et al.]. The effects of uterine artery embolization and surgical treatment on ovarian function in women with uterine fibroids. BJOG. 2010, 117 (8), 985-989.
31. Gupta JK, Sinha A, Lumsden MA, Hickey M. Uterine artery embolization for symptomatic uterine fibroids. Cochrane Database Syst Rev. 2012, 16, 5.
32. Toor SS, Jaberi A, Macdonald DB, [et al.]. Complication rates and effectiveness of uterine artery embolization in the treatment of symptomatic leiomyomas: a systemic review and meta- analysis. AJR Am J Roentgenol. 2012, 199 (5), 1153-1163.
33. Tropeano G, Di Stasi C, Amoroso S, [et al.]. Incidence and risk factors for clinical failure of uterine leiomyoma embolization. Obstet Gynecol. 2012, 120, 269-276.
