Spis treści
1. Cel 3
2. Zakres 3
3. Zarządzanie programem 3
4. Wymagania ogólne 4
4.1 Zestawienie wymagań programu 4
4.2 Zakup nowych urządzeń 5
4.3 Ocena ryzyka narażenia na hałas 6
4.4 Hierarchia środków kontroli hałasu 6
4.5 Oznakowanie miejsca pracy oraz strefy obowiązkowego korzystania ze środków ochrony
słuchu 7
4.6 Środki ochrony indywidualnej słuchu 7
4.7 Badania lekarskie i zarządzanie przypadkami utraty słuchu od hałasu 9
5. Konserwacja profilaktyczna 9
6. Zarządzanie zmianami 9
7. Kompetencje i szkolenia 10
8. Prowadzenie ewidencji 10
9. Metryka nadzoru 11
Załącznik 1: Definicje pojęć 12
1.
Cel
Grupa LafargeHolcim określa w niniejszej normie minimalne wymagania BHP względem kontroli ryzyka, jakie dla zdrowia stanowi narażenie na hałas.
2.
Zakres
Niniejsza norma dotyczy narażenia na hałas podczas każdej pracy podlegającej odpowiedzialności kierownictwa LafargeHolcim.
Oddział krajowy zobowiązany jest opracować i opublikować własny odpowiednik niniejszej normy, który odpowiada normie niniejszej, przepisom prawa miejscowego oraz pozostałym normom, przepisom i warunkom obowiązującym dla oddziału krajowego.
Jeśli wymagania lokalnych przepisów prawa są ostrzejsze niż wymagania określone w niniejszej normie, to mają charakter nadrzędny względem normy.
3.
Zarządzanie programem
Oddział krajowy i jego podmioty zobowiązane są udokumentować i wdrożyć program, w którym określa się:
a) Program ochrony słuchu, obowiązujący w zakładach podmiotu gospodarczego, w formie pisemnej.
b) Role i zakresy odpowiedzialności związane z wdrożeniem programu ochrony słuchu.
c) Procedurę zakupów i zarządzania projektami, taką, aby prowadzone procesy ustalania specyfikacji technicznych, zakupu oraz wprowadzania do ruchu urządzeń technicznych skutkowały ich eksploatacją na poziomie dźwięku nie przekraczającym 80 dB(A) lub niższym w praktycznie możliwym stopniu.
d) Proces rozpoznawania źródeł zagrożenia hałasem w miejscu pracy oraz prowadzenia jakościowych i ilościowych ocen ryzyka narażenia na hałas.
e) Coroczne przeglądy miejsc o poziomie hałasu sięgającym lub przekraczającym 80 dB(A), ze stosowną aktualizacją zakładowej mapy warunków akustycznych.
f) Monitoring osobisty narażenia pracowników na stanowiskach narażonych na działanie hałasu na poziomie 80 dB(A) lub wyższym.
g) Sposób wykonania wymagań hierarchii środków kontroli celem osiągnięcia stopnia narażenia osobistego na poziom hałasu poniżej TLV 85 dB(A) 8 h TWA (średnia ważona w czasie 8 godzin) bez korzystania ze środków ochrony słuchu, w praktycznie możliwym stopniu.
h) Szczytowy dopuszczalny poziom narażenia na hałas rzędu 140 dB(C) bez konieczności używania środków ochrony słuchu, w praktycznie możliwym stopniu.
i) Formalne przeglądy i definiowanie zadań ograniczania poziomu hałasu na stanowiskach, gdzie poziom ten przekracza poziom interwencyjny (działania) równy 82 dB(A) 8 h TWA.
j) Szczególne oznakowanie miejsc pracy w których poziom hałasu wynosi co najmniej 85 dBA(A) oraz znaki nakazu korzystania ze specjalistycznych ochronników słuchów w miejscach, gdzie poziom hałasu wynosi co najmniej 100 dB(A).
k) Obowiązek korzystania z ochronników słuchu w miejscach w których poziom hałasu wynosi co najmniej 85 dB(A).
l) Dobór osobistych ochronników słuchu na podstawie wyznaczonych poziomów hałasu w miejscu pracy i wymaganej skuteczności jego tłumienia.
m) Program badań medycznych, uwzględniający podstawowe i coroczne badania audiometryczne pracowników narażonych na hałas co najmniej rzędu 80 dB(A) 8-hour TWA.
n) Szkolenie z ochrony słuchu dostosowane do poszczególnych stanowisk pracy, w tym uwzględniające korzystanie z osobistych ochronników słuchu.
o) Procedury konserwacji profilaktycznej wszystkich urządzeń, które stanowią źródła składowe emisji hałasu oraz wszystkich technicznych środków ograniczenia poziomu hałasu (tj. tłumików i izolacji akustycznych).
p) Wstępny i następujący po nim doroczny przegląd (z analizą luk) wspomnianego programu i jego procedur (w trybie audytu procedur) celem:
p.1. Skontrolowania zgodności z założonymi celami.
p.2. Oceny skuteczności i istotności składników programu.
p.3. Kontroli prowadzenia zarządzania zmianami.
p.4. Kontroli badania i zgłaszania w iCare przypadków zawodowej utraty słuchu od hałasu odpowiadających kryteriom BHP określonym przez Grupę dla chorób zawodowych.
p.5. Przeglądy i aktualizacje zakładowego rocznego planu oceny i kontroli higieny pracy celem udokumentowania czynności oceny i kontroli narażenia na hałas na kolejnych 12 miesięcy.
p.6. Udokumentowania odstępstw od wymagań minimalnych wymienionych w niniejszej normie.
Odstępstwa takie należy ograniczyć do rzadkich wyjątków, dopuszczalnych wyłącznie w okolicznościach łagodzących, tj. w których praktycznie nie sposób jest dotrzymać obowiązujących wymagań. W takich przypadkach oddział krajowy powinien udokumentować konflikt z obowiązującymi wymaganiami i wprowadzić formalną procedurę szczególną, w której określono alternatywne środki kontroli, w tym obejmujące uzgodnienia z dyrektorem oddziału krajowego oraz działem BHP grupy LafargeHolcim.
4.
Wymagania ogólne
4.1 Zestawienie wymagań programu
Element programu Kryteria działań
Najwyższe dopuszczalne natężenie na stanowisku pracy (ang. OEL)
85 dB(A) 8 h TWA
Szczytowe dopuszczalne
natężenie hałasu 140 dB(C)
Poziom interwencyjny 82 dB(A) 8 h TWA
Zakup nowych urządzeń Poziom hałasu w warunkach ruchu 80 dB(A), zmierzony po zakończeniu montażu urządzenia, w najmniejszej odległości pracowników wykonujących rutynową pracę, w miarę możliwości praktycznych.
Wskaźnik dopuszczalnej dawki urządzeń
dozymetrycznych
3 dB(A)
(Jest to wartość nastawy technicznej urządzeń dozymetrycznych, gwarantująca poprawność pomiaru
poziomu hałasu. Należy ją podać specjaliście higieny pracy prowadzącemu badania.)
Monitoring narażenia osobistego na hałas (dozymetria)
Stanowiska pracy, na których istnieje ryzyko narażenia na poziom hałasu równy co najmniej 80 dB(A).
Udostępnienie środków ochrony słuchu
Poziom hałasu w miejscu pracy co najmniej 80 dB(A)
Obowiązkowa ochrona słuchu
Poziom hałasu w miejscu pracy co najmniej 85 dB(A)
Znaki ostrzegawcze w miejscu pracy
Poziom hałasu w miejscu pracy od 85 do 100 dB(A) Poziom hałasu w miejscu pracy co najmniej 100 dB(A) Program audiometrii w
ramach badań lekarskich pracowników
Stanowiska, gdzie stopień narażenia osobistego wynosi co najmniej 80 dB(A) 8 h TWA
Zgłaszanie w organizacji LH przypadków chorób
zawodowych na tle utraty słuchu od nadmiernego hałasu
Patrz definicje w rozdziale 12
Szkolenia z ochrony słuchu Stanowiska, gdzie stopień narażenia osobistego wynosi co najmniej 80 dB(A) 8 h TWA
4.2 Zakup nowych urządzeń
a) W zakładach podmiotu należy wprowadzić procedurę zakupów i zarządzania projektami, taką, aby prowadzone procesy ustalania specyfikacji technicznych, zakupu oraz wprowadzania do ruchu urządzeń technicznych skutkowały ich eksploatacją na poziomie dźwięku nie przekraczającym 80 dB(A) w najmniejszej odległości pracowników wykonujących rutynową pracę, w miarę możliwości praktycznych.
b) Podmiot zakładów musi, we współpracy z producentami i dostawcami urządzeń, uzgodnić rozwiązania konstrukcji i sterowania urządzeniami które w miarę najskuteczniej ograniczają poziom emisji hałasu. Ocena źródeł hałasu wytwarzanego przez nowe urządzenia musi obejmować co najmniej:
b.1 Dysze i elementy wtrysku powietrza, w tym pistolety pneumatyczne i natryskowe, lance i przewody
b.2 Zawory, siłowniki, cylindry napędowe i podobne urządzenia napędu pneumatycznego b.3 Osłony bezpieczeństwa i systemowe obudowy maszyn
b.4 Poziom hałasu w powietrzu, powodowanego przez drgania konstrukcji
b.5 Silniki elektryczne — dopuszcza się wyłącznie z chłodzeniem wymuszonym całkowicie zamkniętym (TEFC)
b.6 Dmuchawy wyporowe (Rootsa) b.7 Przenośniki rolkowe
b.8 Instalacje wentylatorów i dmuchaw, w tym przenośniki pneumatyczne
c) Jeżeli ze względów praktycznych nie można osiągnąć poziomu emisji hałasu poniżej 80 dB(A) z zainstalowanego urządzenia, należy określić strefę ograniczonego wstępu wokół urządzenia lub otoczyć je barierami akustycznymi, obudowami lub przyjąć środki wtórne, np. obudowy z płyt dźwiękochłonnych, celem zmniejszenia poziomu hałasu poniżej 80 dB(A), w miarę możliwości praktycznych.
4.3 Ocena ryzyka narażenia na hałas
a) W każdym zakładzie należy prowadzić pomiary poziomu hałasu na obiektach. W tym celu należy używać wzorcowanych mierników umożliwiających wyznaczenie poziomu hałasu w otoczeniu w miejscach pracy. Wyniki pomiarów należy przedstawić na zakładowej mapie warunków akustycznych. Zakładowa mapa warunków akustycznych wymaga co roku aktualizacji na podstawie ponownego pomiaru poziomów hałasu. Należy robić to częściej, jeżeli oddano do eksploatacji nowe lub przebudowane urządzenia, zmieniające warunki narażenia na hałas.
b) W każdym zakładzie należy prowadzić jakościową ocenę ryzyka narażenia na hałas. Podlega ona przeglądom z częstotliwością określoną wartością punktacji ryzyka w jego ocenie. W ocenie jakościowej należy uwzględniać także pomiary poziomów hałasu na obiektach zakładowych, czas wykonywania pracy na poszczególnych stanowiskach w pobliżu źródeł hałasu, wyniki dotychczasowego monitorowania osobistego narażenia na poszczególnych stanowiskach, oraz ocenę skuteczności bieżących środków ograniczania poziomu hałasu.
c) Dla wszystkich stanowisk pracy w grupie narażenia należy prowadzić monitoring ilościowy osobistego narażenia na hałas. Dotyczy to grup narażenia, których pracownicy mają dostęp do obiektów gdzie poziom dźwięku wynosi co najmniej 80 dB(A) i w drodze oceny ryzyka ustalono, że warunki te wymagają weryfikacji skuteczności środków kontroli.
d) Wszystkie przyrządy do pomiaru narażenia na hałas (np. mierniki poziomu dźwięku lub dozymetry osobiste) wymagają wzorcowania. Czynność tę ma wykonywać osoba kompetentna, aby dokładność pomiarowa przyrządów spełniała wymagania określone przez ich producentów.
Należy powierzać wzorcowanie przyrządów ich producentom przynajmniej raz w roku lub częściej, jeśli tak wymaga producent. Należy nastawić dozymetry osobiste tak, by mierzyły hałas ze wskaźnikiem dopuszczalnej dawki 3 dB (nie zaś 5 dB), ponieważ dawka ta daje najbardziej reprezentatywny pomiar rzeczywistego stopnia narażenia na hałas.
e) Należy przekazać pracownikom wyniki monitoringu narażenia na hałas (tj. z pomiarów poziomu hałasu na obiektach oraz z dozymetrów osobistych) w ciągu 28 dni po opracowaniu protokołu higieny pracy. Każdy wynik z dozymetru osobistego należy przekazywać na piśmie pracownikowi, który go używa. Pracownicy pracujący na podobnych stanowiskach pracy (tj. w tej samej grupie narażenia) co osoba uczestnicząca w monitoringu osobistym również muszą zapoznać się z wynikami reprezentatywnymi dla ich stopnia narażenia osobistego. Wyniki pomiarów poziomu hałasu na obiektach, związane z nimi ustalenia i opracowane zalecenia względem środków korygujących należy przekazywać kierownictwu, komisjom BHP oraz przedstawicielom pracowników. Należy prowadzić ewidencję tych informacji.
4.4 Hierarchia środków kontroli hałasu
a) Jeżeli w trybie monitoringu ilościowego osobistego narażenia na hałas rozpoznano stanowiska pracy, na których poziom hałasu przekracza poziom interwencyjny (tj. 82 dB(A) 8 h TWA), należy przeprowadzić formalny przegląd środków kontroli hałasu i podjąć działania naprawcze stosowne do jego wyników.
b) Jeżeli eliminacja lub zamiana nie są możliwe ze względów praktycznych, to należy ustalić i zrealizować działania mające ograniczyć stopień narażenia na hałas. Należy określić priorytet tych działań na podstawie stopnia, w jakim sprzyjają ograniczeniu poziomu hałasu.
c) Celem działania w ramach środków kontroli hałasu jest ograniczenie stopnia narażenia na hałas zgodnie z hierarchią tych środków, przy czym preferuje się przede wszystkim środki techniczne (tłumiki dźwięku, obudowy akustyczne dla źródeł pierwotnych hałasu, schrony akustyczne dla pracowników, przegrody akustyczne, wtórne obudowy z płyt dźwiękochłonnych). W dalszej kolejności są środki administracyjne, tj. nakaz pracy w oddaleniu od źródeł hałasu lub ograniczenie dopuszczalnego czasu narażenia na działanie hałasu. Ostatecznym środkiem są ochronniki słuchu.
d) Działania określone w wyniku ilościowej i jakościowej oceny ryzyka narażenia na działanie hałasu dokumentuje się w zakładowym rocznym planie oceny i kontroli higieny pracy. Wymagają one nadzoru aż do ich zakończenia ich realizacji.
Patrz wytyczne BHP Grupy dotyczące planowania oceny i kontroli higieny pracy.
4.5 Oznakowanie miejsca pracy oraz strefy obowiązkowego korzystania ze środków ochrony słuchu
a) W miejscach pracy, w których poziom dźwięku wynosi co najmniej 85 dB(A) należy wyznaczyć strefy obowiązkowego korzystania ze środków ochrony słuchu.
b) Tam, gdzie poziom hałasu przekracza 85 dB(A) i sięga 100 dB(A) oraz w miejscach, gdzie przekracza 100 dB(A) należy umieścić oznakowanie kategorii poziomu hałasu, oraz symbole i tekst nakazu noszenia ochronników słuchu — ze wskazaniem jego rodzaju.
c) Przed podjęciem czynności nierutynowych (np. budowy lub wyburzenia) należy przeprowadzić ich przegląd i ocenę celem ustalenia oczekiwanych poziomów narażenia na hałas. Należy wydać środki ochrony słuchu oraz oznakować odpowiednio miejsca w razie gdy poziom hałasu w miejscu pracy może przekroczyć 85 dB(A). Należy sprawdzić miernikiem poziomu dźwięku czy dobrane środki ochrony słuchu odznaczają się wystarczającą tłumiennością. Miejsca pracy, gdzie poziom hałasu może z dużym prawdopodobieństwem przekroczyć 85 dB(A), należy wydzielić ograniczając wstęp pracowników tam zbędnych podczas prac nierutynowych, o ile to możliwe ze względów praktycznych.
d) W zakładach, w których zmiana pracy trwa ponad 8 godzin, należy przeprowadzić przegląd wyników monitoringu osobistego odpowiednich grup narażenia, aby sprawdzić, czy występują tam miejsca, w których poziom hałasu nie sięgający 85 dB(A) może być niebezpieczny dla pracujących na ponadnormatywnie długich zmianach. Jeżeli np. zmiana trwa 12 godzin, obowiązuje bezwzględnie nakaz używania środków ochrony słuchu w miejscach, gdzie hałas sięga co najmniej 83,5 dB(A). Miejsca te należy stosownie oznakować.
4.6 Środki ochrony indywidualnej słuchu
a) Pracodawca powinien udostępniać pracownikom i gościom zakładu środkach ochrony słuchu na wypadek wstępu do miejsc, w których poziom hałasu wynosi co najmniej 80 dB(A).
b) Ochronniki słuchu należy nosić bezwzględnie tam, gdzie poziom hałasu wynosi co najmniej 85 dB(A) (z zastrzeżeniem pkt 4.5 d) powyżej).
c) Pracownikom należy umożliwić wybór przynajmniej dwóch rodzajów zatyczek do uszu i dwóch rodzajów nauszników o wymaganej tłumienności dźwięku. Dzięki temu będzie łatwiej im dobrać wygodniejsze dla nich rozwiązanie.
d) Należy dobierać środki ochrony słuchu, których tłumienność hałasu zmniejsza stopień narażenia na jego działanie, mierzony na poziomie ucha pracownika, do nie przekraczającego 85 dB(A) w sąsiedztwie źródła tłumionego hałasu. Rozwiązanie ma zapewniać ogólny stopień narażenia poniżej wartości ACGIH-TLV of 85 dB(A) 8 h TWA.
e) W miejscach pracy, w których poziom hałasu przekracza 100 dB(A), wymaga się ochronników słuchu dobranych przez wykwalifikowanego specjalistę. Ochrona słuchu przed narażeniem na hałas powyżej 100 dB(A) może wymagać więcej niż jednego rodzaju ochronnika, czyli tzw.
podwójnej ochrony słuchu oraz administracyjnych środków kontroli narażenia.
f) Skuteczność środków ochrony słuchu oblicza się na podstawie wskaźnika redukcji hałasu (NRR).
Dobór odpowiednich środków ochrony słuchu powinien spełniać następujące kryteria:
Ochrona pojedyncza : Poziom hałasu w miejscu pracy dB(A) – 0,5 x (NRR-7) = poniżej 85 dB(A) g) Jeżeli w wyniku oceny ryzyka określono, że konieczna jest podwójna ochrona słuchu (tj. nauszniki
i zatyczki jednocześnie), to zakład musi udokumentować faktyczną skuteczność takiego rodzaju ochrony. Jeżeli uzna się, że taki sposób ochrony nie jest skuteczny, należy przyjąć odpowiednio skuteczne administracyjne środki kontroli narażenia (np. ograniczając czas pracy przy źródle silnego hałasu).
Skuteczność podwójnych środków ochrony słuchu oblicza się na podstawie wskaźnika redukcji hałasu (NRR) środka ochrony słuchu o najwyższej wartości.
Ochrona podwójna : Poziom hałasu w miejscu pracy dB(A) – 0,5 x (NRR-7) + 5 = poniżej 85 dB(A) h) Środki ochrony słuchu wolno przechowywać w miejscach czystych, chroniących je przed pyłem, chemikaliami, skrajnymi temperaturami i wilgocią. Miejsca ich przechowywania powinny być łatwo dostępne. Czas noszenia ochronników słuchu nie powinien przekraczać wskazanej przez ich producentów trwałości użytkowej.
4.7 Badania lekarskie i zarządzanie przypadkami utraty słuchu od hałasu
a) W ramach oceny lekarskiej poprzedzającej pierwsze narażenie na hałas należy poddać pracownika podstawowemu badaniu audiometrycznemu. Ocena powinna uwzględniać historię kliniczną na tle słuchu pracownika, przebieg dotychczasowej pracy na stanowiskach narażonych na hałas, oraz wszystkie dotychczasowe badania audiometryczne.
b) Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach, na których zmierzony poziom narażenia na hałas wynosi co najmniej 80 dB(A) 8 h TWA, podlegają programowi badań lekarskich ochrony słuchu, który uwzględnia coroczne badanie audiometryczne.
c) Badania audiometryczne ma prowadzić wykwalifikowany technik audiometrii. Ich wyniki interpretuje lekarz odpowiedzialny za program badań lekarskich. Do jego obowiązków należą opracowania analizy zmian progu niedosłuchu. Bieżący audiogram porównuje się z podstawowym i wcześniejszymi celem wyznaczenia przebiegu zmian progu niedosłuchu. Lekarz ma ocenić i zdiagnozować zmianę progu niedosłuchu na podstawie właściwych przepisów krajowych oraz regulaminów ubezpieczenia społecznego, a także wedle kryteriów podanych dla zmian progu niedosłuchu w wytycznych BHP Grupy dot. zgłaszania zdarzeń chorobowych.
d) Jeżeli u pracownika dojdzie do utraty słuchu (bez względu na jej przyczynę) podlega kontroli lekarskiej, którą wykonuje lekarz prowadzący program badań lekarskich. Lekarz ocenia:
konieczność badania medycznego przyczyny utraty słuchu, zdolność pracownika do pracy w dużym hałasie oraz dobór odpowiednich środków ochrony słuchu (w niektórych przypadkach może zalecić specjalnie dopasowane ochronniki słuchu).
e) Przypadki utraty słuchu odpowiadające wg oceny lekarza kryteriom zmiany progu niedosłuchu określonego przepisami LH, i które wg lekarza spowodowane są hałasem, wymagają badań medycznych oraz kontroli miejsca pracy wedle wymagań normy BHP Grupy dot. sprawozdań i dochodzeń w sprawie zdarzeń oraz klasyfikacja zdarzeń oraz wytycznych BHP Grupy dotyczących zgłaszania zdarzeń chorobowych. Należy opracować ustalenia z badania lekarskiego przypadku utraty słuchu i miejsca pracy. Następnie należy je wraz z przypadkiem utraty słuchu wprowadzić do iCare, o ile przypadek wg oceny lekarza spełnia kryteria BHP Grupy określone dla obowiązku zgłaszania przypadków zawodowej utraty słuchu.
Patrz wytyczne BHP Grupy dotyczące oceny higieny pracy.
Patrz wytyczne BHP Grupy dotyczące zgłaszania zdarzeń chorobowych.
Patrz norma BHP Grupy, „Sprawozdania i dochodzenia w sprawie zdarzeń oraz klasyfikacja zdarzeń”.
5.
Konserwacja profilaktyczna
Wszystkie podzespoły urządzeń wpływające na stopień narażenia na hałas oraz wszystkie techniczne środki ograniczania hałasu podlegają programowi konserwacji profilaktycznej.
6. Zarządzanie zmianami
a) W każdym zakładzie obowiązuje jednolity proces zarządzania zmianami, a także względem wszystkich zmian w procesach związanych z:
● Wprowadzeniem do ruchu nowego urządzenia emitującego hałas.
● Zmiany w procesach i zakładach mogące zwiększyć stopień narażenia pracowników na działanie hałasu.
b) Ocena ryzyka narażenia na działanie hałasu podlega przeglądom i aktualizacjom o konieczne zmiany w środkach kontroli przed faktycznym tych zmian wprowadzeniem.
7. Kompetencje i szkolenia
a) Kompetencje i przeszkolenie osób zatrudnionych na stanowiskach lub pełniących obowiązki związane z zarządzaniem i realizacją programu ochrony słuchu podlegają okresowej ocenie i ewidencji — dotyczy to m.in. kierowników operacyjnych, inżynierów, konsultantów BHP oraz pracowników fizycznych. Sprawdziany (oceny) kompetencji pracowników należy prowadzić w podczas szkolenia wstępnego i okresowego. Prowadzi je osoba posiadająca wystarczające kompetencje.
b) Następujące osoby muszą przejść szkolenie z ochrony słuchu (określone w wyniku oceny ryzyka) w chwili przyjęcia do pracy, a następnie w regularnych cyklach:
b.1 Pracownicy, którzy mają wstęp do miejsc gdzie istnieje ryzyko narażenia na poziom hałasu równy co najmniej 80 dB(A).
b.2 Przełożeni powyższych pracowników.
b.3 Pracownicy komórek operacji technicznych i inżynieryjnych, którzy uczestniczą w projektowaniu, zakupie i utrzymaniu środków kontroli hałasu, np. tłumików dźwięku oraz urządzeń izolacji akustycznej.
b.4 Kierownictwo zakładu.
b.5 Goście odwiedzający miejsca, w których konieczna jest ochrona słuchu (bez względu na ich czas pobytu), wymagają pouczenia o charakterze miejsca ich pobytu oraz objaśnienia im, jak należy używać ochronników słuchu.
8. Prowadzenie ewidencji
a) Poniższe zapisy ewidencyjne przechowuje się przez czas określony krajowymi przepisami o ewidencji lub przez co najmniej 5 lat, przy czym obowiązuje jak najdłuższy z dwóch możliwych okresów:
a.1 Z pomiarów hałasu obszarowego, zakładowe mapy warunków akustycznych oraz protokoły z kontroli monitoringu narażenia w programie higieny pracy, z powiązanymi z nimi protokołami wzorcowania.
a.2 Protokoły weryfikacji urządzeń oraz wzorcowania audiometrów i kabin audiometrycznych.
Jeżeli badania audiometryczne powierza się wykonawcom zewnętrznym, to powinni przedłożyć ewidencję wzorcowania ich sprzętu.
b) Dokumenty powiadomień o wynikach pomiarów narażenia osobistego przekazywanych pracownikom należy prowadzić w aktach BHP podmiotu zakładu pracy, z kopiami w poufnych aktach medycyny zawodowej pracowników.
c) Wyniki badań audiometrycznych oraz powiązane z nimi informacje opracowane w ramach badań lekarskich należy przechowywać w poufnych aktach medycyny zawodowej pracownika.
d) Należy przechowywać poufne akta higieny pracy (wyniki audiometrii, zapisy z oceny badań lekarskich, oraz związane z nimi wyniki monitoringu narażenia, zawierające dane osobowe) przez czas określony krajowymi przepisami o ewidencji lub przez co najmniej 40 lat, przy czym obowiązuje jak najdłuższy z dwóch możliwych okresów.
e) Zapisy ewidencyjne można przechowywać w postaci fizycznej (druków) lub skanów elektronicznych, zgodnie z właściwymi przepisami krajowymi, a także zgodnie z wymaganiami przepisów krajowych o ochronie danych i poufności danych pacjentów wobec technik przechowywania, ochrony i dostępu do takich danych.
9.
Metryka nadzoru
Najnowsza wersja niniejszego dokumentu i tym samym jego jedyna wersja nadzorowana jest dostępna na stronach intranetowych BHP grupy kapitałowej. Inne egzemplarze dokumentu są nienadzorowane i nie gwarantuje się ich aktualności.
https://intranet.lafargeholcim.com
Najnowsza wersja / data Zmiany od ostatniej wersji / rewizji Wersja 1.0 / 1 lutego 2018 r. Wydanie pierwsze.
Załącznik 1: Definicje pojęć
Pojęcie Definicja
Poziom
interwencyjny 50% wartości OEL, tj. poziom interwencyjny 8 h TWA = 82 dB(A), poziom interwencyjny 12 h TWA = 79 dB(A). Jeżeli w trybie monitoringu ilościowego osobistego narażenia na hałas rozpoznano stanowiska pracy, na których poziom hałasu przekracza poziom interwencyjny, to należy podjąć dodatkowe czynności kontroli i monitorowania narażenia.
Administracyjne
środki kontroli Administracyjne środki kontroli obejmują szczególne praktyki pracy, np. politykę, procedurę, oznakowanie BHP, szkolenia, ograniczenie dozwolonego czasu narażenia lub nadzór BHP, lub dowolne połączenie tych środków celem zmniejszenia stopnia narażenia pracowników na ryzyko zawodowe.
Audiometria Jest to badanie ostrości słuchu człowieka służące ustaleniu stopnia utraty prawidłowego progu słyszenia szeregu częstotliwości dźwięku.
Audiolog Pracownik medycyny specjalizujący się w dziedzinie słuchu i jego rehabilitacji, uprawniony do wykonywania tego zawodu.
Technik audiometrii Pracownik, który posiada upoważnienie lub szczególnie wykształcony w dziedzinie prowadzenia wiarygodnych pomiarów audiometrycznych otoskopii, oraz doboru środków ochrony słuchu. Osoba ta posiada należyte kompetencje w powyższym zakresie.
Audiogram podstawowy
Jest to audiogram opracowywany w chwili zatrudnienia pracownika w LH. Służy jako odniesienie w analizie porównawczej zmian w słuchu pracownika. Badanie podstawowe jest pierwszym badaniem po zatrudnieniu pracownika, poprzedzającym pierwsze narażenie nowo zatrudnionej osoby na hałas w miejscu pracy w LH.
Osoba kompetentna Osoba posiadająca wiedzę, umiejętności i doświadczenie na poziomie wystarczającym do prawidłowego wykonywania powierzonych jej obowiązków. Stopień kompetencji zależy od złożoności sytuacji i zadań lub obowiązków, które osoba ma wykonywać w danej sytuacji.
Decybel (dB) Jednostka miary poziomu ciśnienia akustycznego. Tzw. waga A jest standardową krzywą ważoną pomiarów dźwięku, mającą odwzorować reakcję ucha ludzkiego na dźwięk. Poziom ciśnienia akustycznego A zapisuje się w jednostkach dB(A).
Techniczne środki kontroli narażenia
Metody kontroli narażenia pracownika polegające na zmianach technicznych w źródle zagrożenia lub zanieczyszczeń lub ograniczeniu ich ilości lub natężenia w środowisku pracy. Obejmują np. systemy fizyczne lub mechaniczne służące wyeliminowaniu lub ograniczeniu źródła zagrożenia. Przykładami środków ograniczających poziom hałasu są obudowy, bariery, tłumiki dźwięku oraz układy dźwiękochłonne.
Wskaźnik dopuszczalnej dawki
Wielkość, o którą można przekroczyć najwyższy dopuszczalny poziom dźwięku w połowie czasu narażenia. Wskaźnik dopuszczalnej dawki w LH wynosi 3 dB. Oznacza to, że dopuszczalny czas narażenia na hałas skraca się o połowę, ilekroć poziom dźwięku wzrośnie kolejne o 3 dB(A). Przykład: dopuszczalny czas narażenia na dźwięk rzędu 85 dB(A) wynosi 8 godzin. Czas narażenia na hałas na poziomie 88 dB(A) wynosi 4 godziny.
Program ochrony słuchu
Kompleksowy program ochrony pracowników przed szkodliwym oddziaływaniem hałasu na słuch. Program taki uwzględnia monitoring poziomu hałasu, lekarskie badania audiometryczne, szkolenia wprowadzające do problematyki zagrożeń związanych z narażeniem na hałas, oraz przeszkolenie z zasad prawidłowego doboru, dopasowania i używania środków ochrony słuchu oraz powiązanej z tym ewidencji. Program obowiązuje wszystkich pracowników wystawionych na poziom hałasu równy co najmniej 80 dB(A) 8 h TWA.
Środki ochrony słuchu
Inaczej ochronniki słuchu. Są to urządzenia osobistej ochrony słuchu, których celem jest zmniejszenie poziomu hałasu. Dostępne zasadniczo w dwóch postaciach: zatyczek do uszu i nauszników. Producenci tych urządzeń podają dane o skuteczności zmniejszania przez nie poziomu dźwięku, wyrażając go w postaci wskaźnika redukcji hałasu (ang.
NRR, noise reduction rating). Ma on wartość jednocyfrową. Wartości NRR określa się na podstawie najwyższego poziomu tłumienia dźwięku w warunkach laboratoryjnych. LH dobiera ochronniki słuchu z marginesem bezpieczeństwa, zakładając wartość NRR zaniżona, odzwierciedlającą rzeczywistą tłumienność dźwięku.
Herc Jednostka miary częstotliwości dźwięku. Oznacza liczbę okresów fali dźwięku na sekundę.
Hierarchia środków kontroli
Hierarchia środków kontroli określa porządek różnych środków kontroli i zapobiegania zagrożeniom w kolejności od najbardziej do najmniej skutecznych. Hierarchia obejmuje kolejno: eliminację, zamianę / zastąpienie, środki kontroli technicznej, środki kontroli administracyjnej (organizacyjnej) oraz środki ochrony indywidualnej. Z zasady przyjmuje się, że najskuteczniejsze są środki kontroli przewidziane w projekcie danego procesu i nie wymagające żadnych działań lub świadomych nakładów pracy lub wysiłku pracowników. Najmniej skuteczne środki kontroli ryzyka wymagają od pracownika ścisłego przestrzegania określonych procedur. Tu należy wyróżnić środki administracyjne oraz środki ochrony indywidualnej.
Zmiana progu niedosłuchu wyznaczona przez LH
Jest to utrata słuchu o co najmniej 15 dB względem wartości audiogramu podstawowego co najmniej w jednym z następujących pasm częstotliwości dźwięku słyszalnego:
3000, 4000 lub 6000 Hz (zakładając identyczną częstotliwość dla tego samego ucha badanego), przy czym spadek względem wyniku podstawowego następuje w jednym lub obu uszach .
Przypadek choroby zawodowej na tle utraty słuchu od nadmiernego hałasu
Określone normami LafargeHolcim kryteria diagnozowania i zgłaszania przypadków chorób zawodowych na tle utraty słuchu od hałasu:
● Rozpoznanie zmiany progu niedosłuchu wyznaczonego przez LH w jednym lub obu uszach w obrazie audiogramowym porównanym z zapisem audiogramu podstawowego (który, w idealnych warunkach, jest pierwszym audiogramem opracowanym przed narażeniem na hałas w miejscu pracy w LafargeHolcim lub pierwszym audiogramem pracownika wykonanym po jego zatrudnieniu).
● Powtórne badanie audiometryczne, przeprowadzone w ciągu 30 dni, w tych samych warunkach opracowania audiogramu podstawowego (brak narażenia na hałas przez 24 godziny i zapis w kabinie dźwiękochłonnej), potwierdza przesunięcie progu niedosłuchu (LH).
● Pracownik był narażony na hałas na stanowisku pracy w LafargeHolcim na poziomie większym niż 80 dB(A) 8 h TWA i przez okres czasu, który, w opinii lekarza medycyny pracy konsultującego dla LafargeHolcim, stwarza ryzyko pogłębiania się niedosłuchu (HL) w wyniku hałasu. Jeśli dany przypadek spełnia to kryterium, wyznaczając powiązanie warunków pracy z utratą słuchu należy zignorować inne źródła narażenia na hałas poza miejscem pracy.
● W oparciu o wzorzec utraty słuchu na różnych częstotliwościach potwierdzony audiogramem i innymi czynnikami, lekarz-konsultant LafargeHolcim ocenia, że najbardziej prawdopodobną przyczyną zmiany progu niedosłuchu (LH Threshold Shift) jest hałas zawodowy skutkujący utratą słuchu, wynikający raczej z narażenia podczas wykonywania prac w LafargeHolcim niż z innych przyczyn dwustronnego wysokiej częstotliwości sensoryczno-nerwowego niedosłuchu, takich jak przytępienie słuchu związane z wiekiem.
Wskaźnik redukcji hałasu (NRR)
Liczba pojedyncza oznaczająca średni spadek poziomu dźwięku (tłumienność) przez urządzenie ochrony słuchu wyznaczony pomiarem laboratoryjnym. Miara szacunkowej tłumienności ochronnika słuchu przedstawiająca przybliżony spadek poziomu hałasu, w dB(C).
Mapa warunków akustycznych
Mapa zakładu odwzorowująca średnie poziomy występującego na jego terenie hałasu, z izoliniami łączącymi ze sobą punkty o identycznym stopniu narażenia na hałas.
Najwyższe dopuszczalne
Najwyższy dopuszczalny poziom hałasu oddziałującego na pracownika, uśredniony dla 8-godzinnej zmiany pracy (85 dB(A) 8 h TWA).
natężenie na stanowisku pracy (ang. OEL)
Dozymetria osobista Pomiar oparty na przyrządzie dozymetrycznym osobistym, noszonym przez pracownika, celem wyznaczenia łącznego stopnia narażenia na hałas w określonym czasie, którym zwykle jest pełna zmiana pracy na danym stanowisku. Wynik wyraża się średnią dla 8-godzinnej zmiany pracy (8 h TWA).
Osoba
wykwalifikowana
Pracownik służby zdrowia, tj. lekarz, pielęgniarka, audiolog, lub otolaryngolog, który odbył specjalistyczne wykształcenie w dziedzinie oceny, diagnozowania, leczenia i rehabilitacji zaburzeń słuchu.
Wykonalne lub możliwe praktycznie
Czynność lub zadanie wykonalne praktyczne, tj. gdy czas, wysiłek i koszt wykonania czynności bądź zadania nie jest nadmiernie wielki w stosunku do zysku oczekiwanego po skutkach realizacji.
Grupa narażenia Grupa pracowników o tym samym ogólnym profilu narażenia na czynniki niebezpieczne z uwagi na podobieństwo i częstość wykonywanych czynności, materiałów i procesów wykorzystywanych w pracy oraz podobieństwo sposobu wykonywania zadań.
Miernik poziomu dźwięku
Przyrząd mierzący poziom ciśnienia akustycznego w decybelach (dB). Miernik poziomu dźwięku jest ręcznym przyrządem natychmiastowego działania na dźwięk, wyposażonym mikrofon, sieć filtrów elektronicznych oraz wyświetlacz graficzny, np. w postaci tarczy lub wskaźnika cyfrowego. Mierniki poziomu dźwięku są wskaźnikami natychmiastowymi natężenia dźwięku, służą zatem zwykle do pierwszych pomiarów obiektowych. Po rozpoznaniu przyrządem obszarów silnego natężenia hałasu, pomiar uzupełnia się zwykle dozymetrem dźwiękowym.
Przejściowa zmiana progu niedosłuchu
Przejściowe upośledzenie ostrości słuchu, zwana także przejściowym niedosłuchem lub przejściową utratą słuchu. Następuje natychmiast po narażeniu na bardzo silny hałas.
Jego ofiara stopniowo odzyskuje słuch przebywając w miejscu cichym. Słuch może powrócić całkowicie w ciągu kilku godzin.
Średnia ważona w czasie
Narażenie ważone w określonym czasie, zwykle 8-godzinnej zmiany pracy.
