POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ TRANSPORTU

(1)

Załącznik 1 do Uchwały nr 145/VIII/2014 z dnia 26 czerwca 2014 r.

Rady Wydziału Transportu PW

POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ TRANSPORTU

PROGRAM KSZTAŁCENIA NA DOKTORANCKICH STUDIACH

STACJONARNYCH

W DYSCYPLINIE NAUKOWEJ TRANSPORT

(2)

Spis treści

1. Wprowadzenie ... 3

2.1. Przyporządkowanie studiów do dziedziny nauki i dyscypliny naukowej ... 4

2.2. Związek programu kształcenia z misją Uczelni oraz strategią rozwoju ... 4

2.3. Ogólne cele kształcenia ... 4

2.3.1. Poziom kształcenia, forma studiów oraz stopień naukowy uzyskiwany przez absolwenta ... 4

2.3.2. Ogólne cele kształcenia ... 4

2.4. Wymagania wstępne i zasady rekrutacji ... 5

2.4.1. Wymagania wstępne (oczekiwane kompetencje kandydata) ... 5

2.4.2. Zasady rekrutacji ... 5

2.5. Różnice w stosunku do innych programów o podobnie zdefiniowanych celach i efektach kształcenia prowadzonych w Uczelni ... 6

3. Efekty kształcenia ... 7

3.1. Pokrycie efektów kształcenia dla studiów doktoranckich na PW ... 7

3.2. Opis zakładanych efektów kształcenia dla dyscypliny Transport ... 9

4. Program studiów ...31

4.1. Ogólna charakterystyka programu ... 31

4.1.1. Liczba punktów ECTS konieczna dla uzyskania kwalifikacji (stopnia naukowego) ... 31

4.1.2. Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk ... 31

4.1.3. Struktura studiów (specjalności naukowe) ... 32

4.1.4. Opis wydziałowego systemu punktowego ... 32

4.1.5. Ramowy plan studiów ... 33

4.1.6. Sposób dokonywania oceny postępów doktoranta ... 34

4.2. Plan studiów ... 35

5. Warunki ukończenia studiów ...36

6. Definicje pojęć ...37

7. Podstawa prawna ...38

(3)

1. Wprowadzenie

Konieczność opracowania uaktualnionych programów kształcenia wynika z nowelizacji w 2011 r. Ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, która zmieniła warunki, jakie musi spełnić jednostka organizacyjna uczelni, aby prowadzić studia trzeciego stopnia. Zmiany te dotyczą:

• wprowadzenia Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego,

• wprowadzenia obowiązku istnienia wewnętrznego systemu zapewnienia jakości kształcenia.

Uchwała nr 415/XLVII/2012 Senatu Politechniki Warszawskiej z dnia 22 lutego 2012 r.

w sprawie Regulaminu studiów doktoranckich w Politechnice Warszawskiej określiła zalecenia dotyczące programu kształcenia, w tym efektów kształcenia, planu i programu studiów, dla studiów doktoranckich.

Ponadto Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 1 września 2011 r. w sprawie kształcenia na studiach doktoranckich w uczelniach i jednostkach naukowych, jak również Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 1 lipca 2013 r. zmieniające Rozporządzenie w sprawie kształcenia na studiach doktoranckich w uczelniach i jednostkach naukowych, dają możliwość jednostkom organizacyjnym uczelni wprowadzania dla nowych cykli kształcenia zmian w programach studiów doktoranckich.

Korzystając z tych uprawnień opracowano niniejszy program kształcenia, jako obowiązujący od cyklu kształcenia rozpoczętego w roku akademickim 2014/2015.

(4)

2. Ogólna charakterystyka studiów

2.1. Przyporządkowanie studiów do dziedziny nauki i dyscypliny naukowej Studia doktoranckie w Wydziale Transportu Politechniki Warszawskiej są prowadzone w dziedzinie nauk technicznych w dyscyplinie naukowej Transport.

Wykłady związane z dyscypliną naukową Transport na studiach doktoranckich odbywają się w języku polskim, zgodnie z przyjętym programem kształcenia.

2.2. Związek programu kształcenia z misją Uczelni oraz strategią rozwoju Misja Politechniki Warszawskiej została przyjęta Uchwałą Senatu Politechniki Warszawskiej w dniu 13 grudnia 2000 r. Zawiera ona skondensowany opis celów i zadań jakie ma do spełnienia Politechnika Warszawska składająca się z pracowników i studentów tworzących wspólnotę. Przedstawiony poniżej program kształcenia określa efekty kształcenia, które są w pełni kompatybilne z wymienionymi w Misji zadaniami Uczelni w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, jakie powinien posiąść absolwent studiów doktoranckich Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej. Zakładamy, że program kształcenia ma charakter dynamiczny i będzie ciągle doskonalony w zależności od nowych trendów pojawiających się badaniach naukowych związanych z dyscypliną naukową Transport i zadań, jakie będą w związku z tym wymagane dla kształcenia na kierunku Transport. Ta przesłanka jest w pełni zgodna z założeniami przyjętymi, w kadencji 2008 – 2012, przez Senat PW w pracach nad strategią rozwoju Politechniki Warszawskiej do roku 2020. Program studiów tworzony jest przy uwzględnieniu istniejących i przewidywanych potrzeb. Uwzględniane są opinie pracodawców, absolwentów oraz nauczycieli akademickich współpracujących z instytucjami i przedsiębiorstwami zewnętrznymi, naukowymi i realizujących zadania gospodarcze.

2.3. Ogólne cele kształcenia

2.3.1. Poziom kształcenia, forma studiów oraz stopień naukowy uzyskiwany przez absolwenta

Studia doktoranckie (studia trzeciego stopnia) są studiami stacjonarnymi, stanowiącymi element elastycznego systemu studiów trzystopniowych w Wydziale Transportu.

Absolwenci studiów trzeciego stopnia uzyskują, w drodze przewodu doktorskiego (zgodnie z [6]), stopień naukowy doktora nauk technicznych w dyscyplinie naukowej Transport.

2.3.2. Ogólne cele kształcenia

Studia trzeciego stopnia na Wydziale Transportu kształtują wiedzę o nowoczesnych technologiach i technikach stosowanych i wykorzystywanych w transporcie rozumianym jako przepływ ładunków i ludzi na lądzie, w powietrzu oraz wodzie. Efekty kształcenia dotyczą zarówno dyscypliny naukowej Transport jak i dyscyplin pokrewnych, związanych z tą dyscypliną i są związane z umiejętnościami prowadzenia badań w tym obszarze, jak również wykorzystywania nabytej wiedzy w procesie wdrażania nowoczesnych technologii transportowych w kierowaniu i zarządzaniu strumieniem ładunków i ludzi w systemach transportowych. Nabyte umiejętności i kompetencje społeczne są wykorzystywane w transporcie drogowym, kolejowym, lotniczym, morskim i wewnątrzzakładowym.

Absolwent studiów trzeciego stopnia ma wiedzę i umiejętności w zakresie:

• teoretycznych podstaw dyscypliny naukowej Transport pozwalającą na prowadzenie badań, posiłkując się publikacjami o charakterze naukowym obejmującymi najnowsze osiągnięcia nauki w tej dyscyplinie;

• metodyki prowadzenia badań naukowych dotyczących systemów transportowych i procesów w nich zachodzących uwzględniając aspekty prawne i moralne tej działalności w tym metody przygotowania publikacji i prezentowania wyników;

(5)

• pozyskiwania funduszy i prowadzenie projektów badawczych oraz wdrażania ich efektów w zakresie rozwoju infrastruktury transportowej w systemach transportowych mając na uwadze problemy związane z ochroną własności intelektualnej;

• metodyki i nowoczesnych technik prowadzenia zajęć dydaktycznych we wszystkich formach na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych prowadzonych na kierunku Transport i kierunkach pokrewnych;

• pozyskiwania, selekcji i krytycznej oceny informacji, związanych z działalnością naukowo-badawczą, z różnych krajowych i zagranicznych źródeł;

• formułowania złożonych zadań i problemów badawczych w dyscyplinie naukowej Transport oraz kompletowania zespołów badawczych i kierowania nimi w celu uzyskania innowacyjnych rozwiązań;

• dokumentowania wyników prac badawczych tworząc raporty, publikacje oraz materiały książkowe w języku polskim oraz w językach obcych, a także umiejętność prezentowania uzyskanych wyników i udział w dyskusjach oraz debatach publicznych;

• samokształcenia i doskonalenia swoich umiejętności, a także oceny społecznej roli absolwenta studiów doktoranckich.

2.4. Wymagania wstępne i zasady rekrutacji

2.4.1. Wymagania wstępne (oczekiwane kompetencje kandydata)

Wymagania wstępne stawiane kandydatom na studia trzeciego stopnia zakładają, że kandydat będzie posiadał wiedzę inżynierską uzyskaną na studiach drugiego stopnia uczelni technicznej na kierunku Transport czy kierunkach takich jak Mechanika i Budowa Maszyn, Elektronika, Elektrotechnika, Informatyka, Budownictwo. W przypadku kierunków technicznych nie związanych bezpośrednio z problematyką transportu zasady rekrutacji określą dodatkowe wymagania. Przypadki dotyczące kandydatów, którzy ukończyli nietechniczne studia drugiego stopnia będą szczegółowo analizowane w procesie rekrutacji.

Studia trzeciego stopnia są prowadzone w języku polskim. Ich uczestnikami mogą być:

• obywatele polscy,

• obywatele państw innych niż Polska.

Studia trzeciego stopnia są bezpłatne.

Reasumując można stwierdzić, że kandydat na studia doktoranckie w Wydziale Transportu będzie posiadał wiedzę, umiejętności oraz kompetencje społeczne nabyte w wyniku ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku Transport lub pokrewnych kierunkach technicznych. W pozostałych przypadkach decyzje Komisji Rekrutacyjnej będą wynikać z analizy indywidualnego przypadku.

2.4.2. Zasady rekrutacji

1. O przyjęcie na studia doktoranckie może się ubiegać osoba, która:

• posiada tytuł zawodowy magistra, magistra inżyniera lub inny równorzędny;

• uzyskała co najmniej dobrą ocenę końcową ze studiów drugiego stopnia lub pracowała przynajmniej jeden rok zgodnie z kierunkiem studiów Transport, a jeżeli ukończyła studia na innym kierunku niż Transport - zamierza w trakcie studiów doktoranckich dodatkowo uzupełnić wykształcenie w zakresie kierunku Transport.

2. Rekrutacja na studia doktoranckie obywateli polskich oraz osób nie będących obywatelami polskimi, które korzystają z praw obywateli polskich odbywa się w drodze konkursu.

Rekrutacja pozostałych osób nie będących obywatelami polskimi odbywa się na podstawie odrębnych przepisów.

3. Na studia doktoranckie może być przyjęta osoba, która:

(6)

naukowym,

• uzyskała od kierownika jednostki organizacyjnej Wydziału (Zakładu), w której realizowana będzie praca doktorska, zgodę na wykonywanie pracy w jednostce,

• uzyskała wynik pozytywny w postępowaniu konkursowym.

4. Komisja rekrutacyjna ds. studiów doktoranckich przeprowadza postępowanie konkursowe na podstawie rozmowy kwalifikacyjnej biorąc pod uwagę między innymi:

• spełnienie przez kandydata warunków ubiegania się o przyjęcie na studia doktoranckie,

• przebieg studiów prowadzących do dyplomu magisterskiego,

• osiągnięcia kandydata wskazujące na jego predyspozycje do pracy badawczej, w tym publikacje oraz wyniki działalności w studenckim ruchu naukowym.

W trakcie rozmowy kwalifikacyjnej, w stosunku do osób, które ukończyły studia drugiego stopnia na innym kierunku niż Transport, Komisja ustala zakres niezbędnego uzupełnienia wykształcenia w zakresie kierunku studiów Transport.

5. Termin rozmowy kwalifikacyjnej i egzaminu ustala Kierownik Studiów Doktoranckich w uzgodnieniu z Dziekanem.

2.5. Różnice w stosunku do innych programów o podobnie zdefiniowanych celach i efektach kształcenia prowadzonych w Uczelni

Na Politechnice Warszawskiej nie prowadzi się innych studiów o podobnie zdefiniowanych celach i efektach kształcenia.

(7)

3. Efekty kształcenia

3.1. Pokrycie efektów kształcenia dla studiów doktoranckich na PW

Pokrycie efektów kształcenia dla studiów doktoranckich na Politechnice Warszawskiej znajduje się w tabeli 1.

Tabela 1. Pokrycie efektów kształcenia dla studiów doktoranckich w Politechnice Warszawskiej

Symbol Po ukończeniu studiów trzeciego stopnia absolwent osiąga efekty w zakresie:

Odniesienie do efektów kształcenia dla

studiów w dyscyplinie

naukowej Transport T3A_W01 ma zaawansowaną wiedzę o charakterze podstawowym dla

dziedziny nauki i dyscypliny naukowej lub dyscyplin naukowych, związanych z obszarem prowadzonych badań

Tr3A_W01 Tr3A_W05 T3A_W02 ma dobrze podbudowaną teoretycznie wiedzę o charakterze

szczegółowym, związaną z obszarem prowadzonych badań, której źródłem są w szczególności publikacje o charakterze naukowym, obejmującą najnowsze osiągnięcia nauki w obszarze prowadzonych badań

Tr3A_W02 Tr3A_W07 Tr3A_W08

T3A_W03 ma wiedzę dotyczącą metodyki prowadzenia badań naukowych, a także ma wiedzę dotyczącą prawnych i etycznych aspektów działalności naukowej, w tym dotyczącą metod przygotowywania publikacji i prezentowania wyników badań

Tr3A_W03 Tr3A_W06 Tr3A_W09

T3A_W04 ma podstawową wiedzę dotyczącą pozyskiwania i prowadzenia projektów badawczych w tym uwarunkowań ekonomicznych i prawnych realizacji tych projektów

Tr3A_W04 Tr3A_W10 T3A_W05 ma podstawową wiedzę dotyczącą transferu technologii oraz

komercjalizacji wyników badań, w tym zwłaszcza zagadnień związanych z ochroną własności intelektualnej

Tr3A_W04 Tr3A_W10 Tr3A_W11 T3A_W06 ma wiedzę w zakresie metodyki i nowoczesnych technik

prowadzenia zajęć dydaktycznych

Tr3A_W12 T3A_U01 potrafi efektywnie pozyskiwać informacje związane

z działalnością naukową z różnych źródeł, także w językach obcych, oraz dokonywać właściwej selekcji i interpretacji tych informacji

Tr3A_U01 Tr3A_U11

T3A_U02 potrafi, wykorzystując posiadaną wiedzę, dokonywać krytycznej oceny rezultatów badań i innych prac o charakterze twórczym - własnych i innych twórców – i ich wkładu w rozwój reprezentowanej dyscypliny w szczególności, potrafi ocenić przydatność i możliwość wykorzystania wyników prac teoretycznych w praktyce

Tr3A_U02 Tr3A_U10 Tr3A_U17 Tr3A_U19

T3A_U03 potrafi dostrzegać i formułować złożone zadania i problemy związane z reprezentowaną dyscypliną naukową, w tym - koncepcyjnie nowe zadania i problemy badawcze, prowadzące

Tr3A_U14 Tr3A_U15 Tr3A_U16

(8)

T3A_U04 potrafi rozwiązywać złożone zadania i problemy związane z reprezentowaną dyscypliną naukową, w tym zadania i problemy nietypowe, stosując koncepcyjnie nowe metody, wnoszące wkład do rozwoju wiedzy lub stanowiące nowatorskie rozwiązania o praktycznym zastosowaniu, których poziom oryginalności uzasadnia publikację w recenzowanych wydawnictwach

Tr3A_U03 Tr3A_U14 Tr3A_U18 Tr3A_U19 Tr3A_U20

T3A_U05 potrafi w sposób metodologicznie poprawny zaplanować i przeprowadzić własny projekt badawczy, powiązany z działalnością naukową prowadzoną w większym zespole

Tr3A_U04 Tr3A_U08 Tr3A_U09 T3A_U06 potrafi dokumentować wyniki prac badawczych oraz tworzyć

opracowania mające charakter publikacji naukowych, także w języku obcym, zgodnie z zasadami tworzenia tego typu opracowań, w szczególności zachowując zasady związane z poszanowaniem praw autorskich

Tr3A_U05

T3A_U07 potrafi skutecznie porozumiewać się przy użyciu różnych technik w międzynarodowym środowisku naukowym i zawodowym, także w języku obcym ma umiejętność prezentowania w sposób zrozumiały swoich osiągnięć i koncepcji oraz przytaczania właściwych argumentów w dyskusjach naukowych oraz debatach publicznych o różnorodnej tematyce potrafi poprowadzić dyskusję naukową

Tr3A_U06 Tr3A_U12 Tr3A_U13

T3A_U08 jest przygotowany do prowadzenia zajęć dydaktycznych na uczelni i innych form kształcenia w sposób poprawny metodologicznie z wykorzystaniem nowoczesnych technik kształcenia

Tr3A_U07

T3A_K01 wykazuje samokrytycyzm w pracy twórczej rozumie i odczuwa potrzebę ciągłego dokształcania się - podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych, a zwłaszcza śledzenia i analizowania najnowszych osiągnięć związanych z reprezentowaną dyscypliną naukową

Tr3A_K03 Tr3A_K02

T3A_K02 ma świadomość ważności zachowywania się w sposób profesjonalny, przestrzegania zasad etyki zawodowej i tworzenia etosu środowiska naukowego i zawodowego

Tr3A_K02

T3A_K03 potrafi myśleć i działać w sposób niezależny, kreatywny i przedsiębiorczy, przejawia inicjatywę w kreowaniu nowych idei i poszukiwaniu innowacyjnych rozwiązań wykazuje inicjatywę w określaniu nowych obszarów badań

Tr3A_K01

T3A_K04 rozumie i odczuwa potrzebę zaangażowania się w kształcenie specjalistów w reprezentowanej dyscyplinie inżynierskiej oraz innych działań prowadzących do rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy

Tr3A_K04

T3A_K05 ma świadomość społecznej roli absolwenta studiów doktoranckich, a zwłaszcza rozumie potrzebę przekazywania społeczeństwu – m.in. poprzez środki masowego przekazu – informacji i opinii dotyczących osiągnięć nauki i techniki podejmuje starania, aby przekazywać takie informacje i opinie we właściwy, powszechnie zrozumiały sposób, z uzasadnieniem różnych punktów widzenia

Tr3A_K05

(9)

3.2. Opis zakładanych efektów kształcenia dla dyscypliny Transport

Studia trzeciego stopnia są powiązane bezpośrednio z dyscypliną naukową Transport, a pośrednio z innymi dyscyplinami naukowymi takimi jak: matematyka, informatyka, ekonomia, nauki o zarządzaniu, mechanika, budowa i eksploatacja maszyn, telekomunikacja, elektronika, elektrotechnika, energetyka, automatyka i robotyka, budownictwo, geodezja i kartografia, inżynieria materiałowa, ochrona środowiska, ekologia, informatyka, telekomunikacja.

Studia trzeciego stopnia są częściowo zintegrowane programowo ze studiami drugiego stopnia, stanowią jednakże istotne rozszerzenie i pogłębienie tych studiów. Zasadniczym elementem studiów trzeciego stopnia jest samodzielna praca badawcza realizowana pod kierunkiem indywidualnego Opiekuna naukowego. Wymagania programowe na studiach trzeciego stopnia definiowane są w ten sposób, aby umożliwić doktorantowi indywidualizację kształcenia (programu studiów).

W tabeli 2. zawarto efekty kształcenia osiągnięte przez absolwenta studiów trzeciego stopnia w dyscyplinie naukowej Transport.

Tabela 2. Efekty kształcenia osiągnięte przez absolwenta studiów trzeciego stopnia w dyscyplinie naukowej Transport

Symbol

Po ukończeniu studiów trzeciego stopnia w dyscyplinie naukowej Transport efekty kształcenia osiągnięte przez absolwenta są

następujące:

Odniesienie do efektów kształcenia na studiach doktoranc- kich w PW

W ZAKRESIE WIEDZY

Tr3A_W01

ma zaawansowaną wiedzę o charakterze podstawowym dla dziedziny nauk technicznych i dyscypliny naukowej Transport lub dyscyplin naukowych związanych z obszarem prowadzonych badań

T3A_W01

Tr3A_W02

ma dobrze podbudowaną teoretycznie wiedzę o charakterze szczegółowym, związaną z obszarem prowadzonych badań, której źródłem są w szczególności publikacje o charakterze naukowym, obejmującą najnowsze osiągnięcia nauki w obszarze prowadzonych badań, dotyczących:

• logistyki i technologii transportu

• kierowania i sterowania ruchem w transporcie

• eksploatacji pojazdów i urządzeń transportowych

T3A_W02

Tr3A_W03 ma wiedzę w zakresie metodyki prowadzenia badań naukowych dotyczących systemów transportowych i procesów w nich zachodzących uwzględniając aspekty prawne i moralno-etyczne tej działalności, w tym wiedzę dotyczącą metod przygotowywania publikacji i prezentowania wyników badań

T3A_W03

Tr3A_W04

ma wiedzę dotyczącą pozyskiwania funduszy i prowadzenie projektów badawczych, w tym uwarunkowań ekonomicznych i prawnych realizacji tych projektów, oraz wdrażania ich efektów w zakresie rozwoju infrastruktury transportowej w systemach transportowych

T3A_W04 T3A_W05

(10)

Tr3A_W05

ma poszerzoną i pogłębioną wiedzę w wybranym zakresie matematyki, informatyki, teorii systemów i mechaniki stosowanej przydatną do formułowania i rozwiązywania złożonych zadań związanych z problemami transportu

T3A_W01

Tr3A_W06

ma poszerzoną i pogłębioną wiedzę w zakresie wykorzystania metod analizy systemowej oraz metodologii badań eksperymentalnych przydatną do formułowania i rozwiązywania złożonych zadań związanych z dyscypliną naukową Transport

T3A_W03

Tr3A_W07

ma ugruntowaną teoretycznie szczegółową wiedzę związaną z wybranymi zagadnieniami z zakresu dyscypliny naukowej Transport, dotyczącą:

A. infrastruktury transportu B. środków transportu

C. modelowania systemów i procesów transportowych oraz logistyki D. kierowania i sterowania ruchem kolejowym (kolei aglomeracyjnej,

kolei konwencjonalnej i szybkiej), drogowym (w miastach i na drogach szybkiego ruchu) oraz lotniczym

E. eksploatacji technicznej, diagnostyki technicznych środków transportu oraz rzeczoznawstwa

F. systemów pomiarowych

G. telematyki transportu i inteligentnych systemów transportowych H. teorii niezawodności i bezpieczeństwa

T3A_W02

Tr3A_W08

ma wiedzę o trendach rozwojowych i najistotniejszych nowych osiągnięciach z zakresu dyscypliny naukowej Transport i pokrewnych dyscyplin naukowych, dotyczącą:

T3A_W02

Tr3A_W09

ma ugruntowaną wiedzę teoretyczną oraz zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu złożonych zadań inżynierskich z zakresu dyscypliny naukowej Transport, dotyczące:

T3A_W03

(11)

Tr3A_W10

ma wiedzę niezbędną do rozumienia społecznych, ekonomicznych, prawnych i innych pozatechnicznych uwarunkowań działalności inżynierskiej oraz ich uwzględniania w praktyce inżynierskiej dotyczącej:

• ogólnych zagadnień transportu

• szczegółowych zagadnień dotyczących wybranej gałęzi transportu

T3A_W04 T3A_W05

Tr3A_W11

ma wiedzę nt. podstawowych pojęć i zasad z zakresu ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego oraz konieczności zarządzania zasobami własności intelektualnej, ma wiedzę nt. korzystania z i możliwości zasobów informacji patentowej, a także ma podstawową wiedzę dotyczącą transferu technologii oraz komercjalizacji wyników badań, w tym zwłaszcza zagadnień związanych z ochroną własności intelektualnej

T3A_W05

Tr3A_W12

ma wiedzę w zakresie metodyki i nowoczesnych technik prowadzenia zajęć dydaktycznych

T3A_W06

W ZAKRESIE UMIEJĘTNOŚCI

Tr3A_U01

potrafi efektywnie pozyskiwać informacje związane z działalnością naukową z różnych źródeł, także w językach obcych, oraz dokonywać właściwej selekcji i interpretacji tych informacji

T3A_U01

Tr3A_U02 potrafi, wykorzystując posiadaną wiedzę, dokonywać krytycznej oceny rezultatów badań i innych prac o charakterze twórczym – własnych i innych twórców – i ich wkładu w rozwój dyscypliny naukowej Transport, w szczególności potrafi ocenić przydatność i możliwość wykorzystania wyników prac teoretycznych w praktyce

T3A_U02

Tr3A_U03

potrafi rozwiązywać złożone zadania i problemy związane z reprezentowaną dyscypliną naukową, w tym koncepcyjnie nowe zadania i problemy badawcze, prowadzące do innowacyjnych rozwiązań technicznych, a także zadania i problemy nietypowe, stosując koncepcyjnie nowe metody, wnoszące wkład do rozwoju wiedzy lub stanowiące nowatorskie rozwiązania o praktycznym zastosowaniu, których poziom oryginalności uzasadnia publikację w recenzowanych wydawnictwach

T3A_U04

Tr3A_U04 potrafi w sposób metodologicznie poprawny zaplanować i przeprowadzić własny projekt badawczy, powiązany z działalnością naukową prowadzoną w większym zespole

T3A_U05

Tr3A_U05 potrafi dokumentować wyniki prac badawczych oraz tworzyć opracowania mające charakter publikacji naukowych, także w języku obcym i krótkie doniesienie naukowe w wybranym języku obcym, zgodnie z zasadami tworzenia tego typu opracowań, w szczególności zachowując zasady związane z poszanowaniem praw autorskich, przedstawiające wyniki własnych badań naukowych

T3A_U06

(12)

Tr3A_U06 potrafi skutecznie porozumiewać się przy użyciu różnych technik w międzynarodowym środowisku naukowym i zawodowym, także w języku obcym; ma umiejętność prezentowania w sposób zrozumiały swoich osiągnięć i koncepcji oraz przytaczania właściwych argumentów w dyskusjach naukowych oraz debatach publicznych o różnorodnej tematyce; potrafi poprowadzić dyskusję naukową

T3A_U07

Tr3A_U07 jest przygotowany do prowadzenia zajęć dydaktycznych na uczelni i innych form kształcenia w sposób poprawny metodologicznie z wykorzystaniem nowoczesnych technik kształcenia

T3A_U08

Tr3A_U08 posiada umiejętności związane z metodyką i metodologią prowadzonych badań naukowych dotyczących:

• eksploatacji pojazdów i urządzeń transportowych

T3A_U05

Tr3A_U09

potrafi sformułować zadanie badawcze, skompletować zespół do jego rozwiązania i pokierować tym zespołem

T3A_U05

Tr3A_U10

rozumie znaczenie bezpieczeństwa jako nadrzędnego elementu procesów transportowych

T3A_U02

Tr3A_U11

potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych źródeł, także w wybranym języku obcym, potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji i krytycznej oceny, a także wyciągać wnioski oraz formułować i wyczerpująco uzasadniać opinie dotyczące:

• szczegółowych zagadnień transportu określonych wybraną gałęzią transportu

T3A_U01

Tr3A_U12

potrafi określić kierunki dalszego kształcenia się i zrealizować proces samokształcenia

T3A_U07

Tr3A_U13

ma umiejętności językowe w zakresie dyscypliny naukowej Transport, zgodne z wymaganiami określonymi dla poziomu B2+ Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego; posługuje się wybranym językiem obcym w stopniu wystarczającym do porozumiewania się, również w sprawach zawodowych, czytania ze zrozumieniem literatury fachowej, a także przygotowania i wygłoszenia prezentacji na temat realizacji zadania projektowego lub badawczego

T3A_U07

(13)

Tr3A_U14

potrafi wykorzystać metody optymalizacji, metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich i problemów badawczych dotyczących dyscypliny naukowej Transport

T3A_U03 T3A_U04

Tr3A_U15

potrafi – przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich w zakresie dyscypliny naukowej Transport – integrować wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych pokrewnych z dyscypliną naukową Transport oraz zastosować podejście systemowe, uwzględniające także aspekty pozatechniczne

T3A_U03

Tr3A_U16

potrafi formułować i testować hipotezy związane z problemami inżynierskimi i problemami badawczymi w zakresie dyscypliny naukowej Transport

T3A_U03

Tr3A_U17

potrafi ocenić przydatność i możliwość wykorzystania nowych osiągnięć (technik i technologii) w transporcie

T3A_U02

Tr3A_U18

potrafi zaproponować ulepszenia (usprawnienia) istniejących rozwiązań technicznych dotyczących transportu lub wybranej gałęzi transportu, w tym potrafi zaproponować ulepszenia istniejących rozwiązań projektowych i modeli elementów, układów i systemów transportowych ze względu na określone kryteria

T3A_U04

Tr3A_U19

potrafi ocenić przydatność i dostrzec ograniczenia metod i narzędzi służących do rozwiązania problemu inżynierskiego, charakterystycznego dla dyscypliny naukowej Transport, potrafi – stosując także koncepcyjnie nowe metody – rozwiązywać złożone problemy inżynierskie, charakterystyczne dla dyscypliny naukowej Transport, w tym zadania nietypowe oraz zadania zawierające komponenty badawcze

T3A_U02 T3A_U04

Tr3A_U20

potrafi – zgodnie z zadaną specyfikacją, uwzględniającą aspekty pozatechniczne – zaprojektować złożone urządzenie, obiekt, system, usługę lub proces, związane z transportem, oraz zrealizować ten projekt używając właściwych metod, technik i narzędzi, w tym przystosowując do tego celu istniejące lub opracowując nowe narzędzia

T3A_U04

W ZAKRESIE KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH

Tr3A_K01

potrafi myśleć i działać w sposób niezależny, kreatywny i przedsiębiorczy, przejawia inicjatywę w kreowaniu nowych idei i poszukiwaniu innowacyjnych rozwiązań, wykazuje inicjatywę w określaniu nowych obszarów badań w dyscyplinie naukowej Transport

T3A_K03 T3A_K02

Tr3A_K02

ma świadomość ważności zachowywania się w sposób profesjonalny, przestrzegania zasad etyki zawodowej i tworzenia w środowisku, w którym działa, etosu środowiska naukowego i zawodowego

T3A_K02

(14)

Tr3A_K03

wykazuje samokrytycyzm w pracy twórczej, rozumie i odczuwa potrzebę ciągłego dokształcania się tj. podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych, a zwłaszcza śledzenia i analizowania najnowszych osiągnięć związanych z dyscypliną naukową Transport

T3A_K01

Tr3A_K04

rozumie i odczuwa potrzebę zaangażowania się w kształcenie specjalistów w reprezentowanej dyscyplinie inżynierskiej oraz innych działań prowadzących do rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy

T3A_K04

Tr3A_K05

ma świadomość społecznej roli absolwenta studiów doktoranckich, a zwłaszcza rozumie potrzebę przekazywania społeczeństwu – m.in. poprzez środki masowego przekazu – informacji i opinii dotyczących osiągnięć nauki i techniki podejmuje starania, aby przekazywać takie informacje i opinie we właściwy, powszechnie zrozumiały sposób, z uzasadnieniem różnych punktów widzenia

T3A_K05

Matryca zgodności efektów kształcenia uzyskiwanych na studiach doktoranckich w Wydziale Transportu PW z efektami kształcenia w zakresie nauk technicznych, potwierdzająca pokrycie wszystkich efektów została wskazana w tabeli 3.

Sposoby weryfikacji osiąganych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych zostały opisane w tabeli 4.

(15)

Tabela 4. Matryca zgodności efektów kształcenia uzyskiwanych na studiach doktoranckich w Wydziale Transportu PW z efektami kształcenia w zakresie nauk technicznych, potwierdzająca pokrycie wszystkich efektów

L.p.

Symbol efektu kształcenia na studiach doktoranckich w Wydziale

Transportu PW

Efekty kształcenia

w zakresie nauk technicznych

Tr3A_W01 Tr3A_W02 Tr3A_W03 Tr3A_W04 Tr3A_W05 Tr3A_W06 Tr3A_W07 Tr3A_W08 Tr3A_W09 Tr3A_W10 Tr3A_W11 Tr3A_W12 Tr3A_U01 Tr3A_U02 Tr3A_U03 Tr3A_U04 Tr3A_U05 Tr3A_U06 Tr3A_U07 Tr3A_U08 Tr3A_U09 Tr3A_U10 Tr3A_U11 Tr3A_U12 Tr3A_U13 Tr3A_U14 Tr3A_U15 Tr3A_U16 Tr3A_U17 Tr3A_U18 Tr3A_U19 Tr3A_U20 Tr3A_K01 Tr3A_K02 Tr3A_K03 Tr3A_K04 Tr3A_K05

1. T3A_W01 X X

2. T3A_W02 X X X

3. T3A_W03 X X X

4. T3A_W04 X X

5. T3A_W05 X X X

6. T3A_W06 X

7. T3A_U01 X X

8. T3A_U02 X X X X

9. T3A_U03 X X X

10. T3A_U04 X X X X X

11. T3A_U05 X X X

12. T3A_U06 X

13. T3A_U07 X X X

14. T3A_U08 X

15. T3A_K01 X X

16. T3A_K02 X

17. T3A_K03 X

18. T3A_K04 X

19. T3A_K05 X

(16)

(17)

Tabela 3. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych osiąganych przez absolwenta studiów trzeciego stopnia w dyscyplinie naukowej Transport.

Kod efektu Opis efektu Po uzyskaniu stopnia

naukowego doktora, absolwent studiów

doktoranckich:

Sposoby działań prowadzących do

uzyskania efektu kształcenia

Metody oceny uzyskania efektów kształcenia W ZAKRESIE WIEDZY

Tr3A_W01

ma zaawansowaną wiedzę o charakterze podstawowym dla dziedziny nauk technicznych i dyscypliny naukowej Transport lub dyscyplin naukowych związanych z obszarem prowadzonych badań

Udział w wykładach z oferty uczelnianej, oferty wydziałowej, udział w przedmiotach

prowadzonych w innych jednostkach podstawowych

Uczelni, udział

w przedmiotach

prowadzonych poza Uczelnią, samodzielne gromadzenie wiedzy ogólnej i specjalistycznej, udział w seminariach

prowadzonych w Wydziale Transportu.

Zaliczenie z przedmiotu w formie określonej w Regulaminie przedmiotu.

Opinia Opiekuna naukowego / Promotora Ocena roczna postępu prac doktoranta

dokonywana przez

Kierownika Studiów Doktoranckich.

Ocena na podstawie prezentacji i dyskusji podczas seminarium naukowym.

Egzamin doktorski.

Tr3A_W02

ma dobrze podbudowaną teoretycznie wiedzę o charakterze szczegółowym, związaną z obszarem prowadzonych badań, której źródłem są w szczególności publikacje o charakterze naukowym, obejmującą najnowsze osiągnięcia nauki w obszarze prowadzonych badań, dotyczących:

• eksploatacji pojazdów i urządzeń

transportowych

Uczelni, udział

w przedmiotach

dokonywana przez

Egzamin doktorski.

Tr3A_W03

ma wiedzę w zakresie metodyki prowadzenia badań naukowych dotyczących systemów transportowych i procesów w nich zachodzących uwzględniając aspekty prawne i moralno- etyczne tej działalności, w tym wiedzę dotyczącą metod przygotowywania

Rozmowa z opiekunem naukowym /promotorem, Kierownikiem Studiów Doktoranckich, Sekretarzem Studiów Doktoranckich

dokonywana przez

Opublikowane artykuły naukowe, rozdziały monografii i inne utwory w rozumieniu prawa

(18)

doktoranckich:

Metody oceny uzyskania efektów kształcenia

Tr3A_W04

ma wiedzę dotyczącą pozyskiwania funduszy i prowadzenie projektów badawczych, w tym uwarunkowań

ekonomicznych i prawnych realizacji tych projektów, oraz wdrażania ich efektów w zakresie rozwoju infrastruktury transportowej w systemach transportowych

Rozmowa z opiekunem naukowym /promotorem, Kierownikiem Studiów Doktoranckich. Rozmowa z kierownikiem Zakładu, w ramach, którego jest prowadzona rozprawa doktorska.

Współudział w projektach prowadzonych przez Wydział Transportu.

Opublikowane artykuły naukowe, rozdziały monografii i inne utwory w rozumieniu prawa autorskiego.

Tr3A_W05

ma poszerzoną i pogłębioną wiedzę w wybranym zakresie matematyki, informatyki, teorii systemów i mechaniki stosowanej przydatną do formułowania

i rozwiązywania złożonych

zadań związanych

z problemami transportu

Uczelni, udział

w przedmiotach

dokonywana przez

Recenzja rozprawy doktorskiej.

Tr3A_W06

ma poszerzoną i pogłębioną wiedzę w zakresie wykorzystania metod analizy systemowej oraz metodologii badań eksperymentalnych, przydatną do formułowania i rozwiązywania złożonych

zadań związanych

z transportem

Uczelni, udział

w przedmiotach

dokonywana przez

(19)

doktoranckich:

Tr3A_W07

ma ugruntowaną teoretycznie szczegółową wiedzę związaną z wybranymi zagadnieniami z zakresu dyscypliny naukowej Transport, obejmującą:

A. infrastruktury transportu B. środków transportu C. modelowania systemów

i procesów

transportowych oraz logistyki

D. kierowania i sterowania ruchem kolejowym (kolei aglomeracyjnej, kolei konwencjonalnej

i szybkiej), drogowym (w miastach i na drogach szybkiego ruchu) oraz lotniczym

F. systemów pomiarowych G. telematyki transportu

i inteligentnych systemów transportowych

H. teorii niezawodności i bezpieczeństwa

Uczelni, udział

w przedmiotach

dokonywana przez

Egzamin doktorski.

(20)

doktoranckich:

Tr3A_W08

ma wiedzę o trendach rozwojowych

i najistotniejszych nowych osiągnięciach z zakresu dyscypliny naukowej Transport i pokrewnych dyscyplin naukowych, dotyczącą:

i procesów

Uczelni, udział

w przedmiotach

Opinia Opiekuna naukowego / Promotora.

Ocena roczna postępu prac doktoranta dokonywana przez Kierownika Studiów Doktoranckich.

Egzamin doktorski.

(21)

doktoranckich:

Tr3A_W09

ma ugruntowaną wiedzę teoretyczną oraz zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu złożonych zadań inżynierskich z zakresu dyscypliny naukowej Transport, dotyczące:

i procesów

Uczelni, udział

w przedmiotach

dokonywana przez

Egzamin doktorski.

(22)

doktoranckich:

Tr3A_W10

ma wiedzę niezbędną do rozumienia społecznych, ekonomicznych, prawnych i innych pozatechnicznych uwarunkowań działalności inżynierskiej oraz ich uwzględniania w praktyce inżynierskiej dotyczącej:

• szczegółowych

zagadnień dotyczących wybranej gałęzi transportu

Rozmowa z opiekunem naukowym /promotorem, Kierownikiem Studiów Doktoranckich, Sekretarzem Studiów Doktoranckich.

Współudział w projektach prowadzonych przez

Wydział. Rozmowa

z kierownikiem Zakładu, w ramach którego jest prowadzona rozprawa doktorska.

Przygotowywanie

sprawozdań z prowadzonego projektu badawczego dot.

odbioru prac przewidzianych w projekcie lub ich części.

Tr3A_W11

ma wiedzę nt. podstawowych pojęć i zasad z zakresu ochrony własności przemysłowej i prawa

autorskiego oraz

konieczności zarządzania zasobami własności intelektualnej, ma wiedzę nt.

korzystania z i możliwości zasobów informacji patentowej, a także ma podstawową wiedzę dotyczącą transferu

technologii oraz

komercjalizacji wyników badań, w tym zwłaszcza zagadnień związanych z ochroną własności intelektualnej

Rozmowa z opiekunem naukowym /promotorem, Kierownikiem Studiów Doktoranckich, Sekretarzem Studiów Doktoranckich.

Współudział w projektach prowadzonych przez

Wydział. Rozmowa

z kierownikiem Zakładu, w ramach którego jest prowadzona rozprawa doktorska.

Przygotowywanie

sprawozdań z prowadzonego projektu badawczego dot.

odbioru prac przewidzianych w projekcie lub ich części.

Ocena semestralna Opiekuna Naukowego/ Promotora.

Tr3A_W12

ma wiedzę w zakresie metodyki i nowoczesnych technik prowadzenia zajęć dydaktycznych

Udział w przedmiotach kształtujących kompetencje w zakresie metod i technik prowadzenia zajęć dydaktycznych (Seminarium Pedagogiczne).

Organizowanie hospitacji zajęć prowadzonych przez doktorantów.

Ocena praktyki dydaktycznej – przez, kierownika zakładu odpowiedzialnego za realizację danych zajęć.

Ocena praktyki dydaktycznej przez opiekuna naukowego/

promotora, uwzględniająca wyniki hospitacji, ankietyzacji zajęć prowadzonych przez doktorantów.

(23)

doktoranckich:

Metody oceny uzyskania efektów kształcenia W ZAKRESIE UMIEJĘTNOŚCI

Tr3A_U01

potrafi efektywnie pozyskiwać informacje związane z działalnością naukową z różnych źródeł, także w językach obcych, oraz dokonywać właściwej selekcji i interpretacji tych informacji

Przygotowywanie publikacji, udział w konferencjach naukowych.

Udział w Seminarium naukowym.

Udział w organizowanych konkursach naukowych.

Udział we wnioskowaniu i realizacji projektów badawczych.

Rozprawa doktorska

Opinia Opiekuna naukowego / Promotora nt. doktoranta.

Ocena na podstawie prezentacji i dyskusji podczas Seminarium naukowego.

Opublikowanie artykułów naukowych, w wyniku uzyskania pozytywnej opinii Recenzentów.

Tr3A_U02

potrafi, wykorzystując posiadaną wiedzę, dokonywać krytycznej oceny rezultatów badań i innych prac o charakterze twórczym – własnych i innych twórców – i ich wkładu w rozwój dyscypliny naukowej Transport, w szczególności potrafi ocenić przydatność i możliwość wykorzystania wyników prac teoretycznych w praktyce

Rozprawa doktorska

(24)

doktoranckich:

Tr3A_U03

potrafi rozwiązywać złożone zadania i problemy związane z reprezentowaną dyscypliną

naukową, w tym

koncepcyjnie nowe zadania i problemy badawcze,

prowadzące do

innowacyjnych rozwiązań technicznych, a także zadania i problemy nietypowe, stosując koncepcyjnie nowe metody, wnoszące wkład do rozwoju wiedzy lub stanowiące nowatorskie rozwiązania o praktycznym zastosowaniu, których poziom oryginalności uzasadnia publikację w recenzowanych

wydawnictwach

Rozprawa doktorska

Tr3A_U04

potrafi w sposób metodologicznie poprawny zaplanować i przeprowadzić własny projekt badawczy, powiązany z działalnością naukową prowadzoną w większym zespole

Rozprawa doktorska

(25)

doktoranckich:

Tr3A_U05

potrafi dokumentować wyniki prac badawczych oraz tworzyć opracowania mające charakter publikacji naukowych, także w języku obcym, zgodnie z zasadami tworzenia tego typu opracowań, w szczególności zachowując zasady związane z poszanowaniem praw autorskich

Rozprawa doktorska

Tr3A_U06

potrafi skutecznie porozumiewać się przy użyciu różnych technik w międzynarodowym

środowisku naukowym

i zawodowym, także w języku obcym; ma umiejętność prezentowania w sposób zrozumiały swoich osiągnięć i koncepcji oraz przytaczania właściwych argumentów w dyskusjach naukowych oraz debatach publicznych o różnorodnej tematyce; potrafi poprowadzić dyskusję naukową

Rozprawa doktorska

Tr3A_U07

jest przygotowany do prowadzenia zajęć dydaktycznych na uczelni i innych form kształcenia w sposób poprawny metodologicznie

z wykorzystaniem

nowoczesnych technik kształcenia

Praktyka dydaktyczne.

Hospitacje zajęć

prowadzonych przez doktoranta w ramach Praktyki dydaktycznej.

Ocena praktyki dydaktycznej – samodzielnego pracownika naukowego lub bezpośrednio przez kierownika zakładu odpowiedzialnego za realizacje danych zajęć.

Ocena praktyki zawodowej przez Opiekuna Naukowego/

Promotora, uwzględniająca wyniki hospitacji, ankietyzacji zajęć prowadzonych przez doktoranta.

(26)

doktoranckich:

Tr3A_U08

posiada umiejętności związane z metodyką i metodologią prowadzonych

badań naukowych

dotyczących:

• eksploatacji pojazdów i urządzeń

transportowych

Tr3A_U09 potrafi sformułować zadanie badawcze, skompletować zespół do jego rozwiązania i pokierować tym zespołem

Pozytywny odbiór pracy projektowej, grantu i in.

Tr3A_U10 rozumie znaczenie bezpieczeństwa jako nadrzędnego elementu procesów transportowych

Tr3A_U11

potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych źródeł, także w wybranym języku obcym, potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji i krytycznej oceny, a także wyciągać wnioski oraz formułować i wyczerpująco uzasadniać opinie dotyczące:

• szczegółowych

zagadnień transportu określonych wybraną gałęzią transportu

Tr3A_U12

potrafi określić kierunki dalszego kształcenia się i zrealizować proces samokształcenia

(27)

doktoranckich:

Tr3A_U13

ma umiejętności językowe w zakresie dyscypliny naukowej Transport, zgodne z wymaganiami określonymi

dla poziomu B2+

Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego; posługuje się wybranym językiem obcym w stopniu wystarczającym do porozumiewania się, również w sprawach zawodowych, czytania ze zrozumieniem literatury fachowej, a także przygotowania i wygłoszenia prezentacji na temat realizacji zadania

projektowego lub

badawczego

Przygotowywanie publikacji w języku obcym, udział w konferencjach naukowych zagranicznych.

Opublikowanie artykułów naukowych w języku obcym, w wyniku uzyskania pozytywnej opinii Recenzentów.

Tr3A_U14

potrafi wykorzystać metody optymalizacji, metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne do formułowania

i rozwiązywania zadań inżynierskich i problemów badawczych dotyczących dyscypliny naukowej Transport

Tr3A_U15

potrafi – przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich w zakresie dyscypliny naukowej Transport – integrować wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych pokrewnych z dyscypliną naukową Transport oraz zastosować podejście systemowe, uwzględniające także aspekty pozatechniczne

Tr3A_U16

potrafi formułować i testować hipotezy związane z problemami inżynierskimi i problemami badawczymi w zakresie dyscypliny naukowej Transport

(28)

doktoranckich:

Tr3A_U17

potrafi ocenić przydatność i możliwość wykorzystania nowych osiągnięć (technik i technologii) w transporcie

Tr3A_U18

potrafi zaproponować ulepszenia (usprawnienia) istniejących rozwiązań technicznych dotyczących transportu lub wybranej gałęzi transportu, w tym potrafi zaproponować ulepszenia istniejących rozwiązań projektowych i modeli elementów, układów i systemów transportowych ze względu na określone kryteria

Tr3A_U19

potrafi ocenić przydatność i dostrzec ograniczenia metod i narzędzi służących do rozwiązania problemu inżynierskiego,

charakterystycznego dla dyscypliny naukowej Transport, potrafi – stosując także koncepcyjnie nowe metody – rozwiązywać

złożone problemy

inżynierskie,

charakterystyczne dla dyscypliny naukowej Transport, w tym zadania nietypowe oraz zadania zawierające komponenty badawcze