Opole i Kropka : magazyn miejski 2017, nr 11.

ISSN 2450-6052

MIEJSKI MAGAZYN

Inwestycja, jakiej Opole

nie widziało Zamek Górny ożyje

s.20-21

kropka

nr

11

Giga klienci w strefie ekonomicznej

s.12

MIASTO OPOLE WSPIERA SPORT

Opole sportowym liderem w kraju

W Toruniu odbył się II Kongres Miast Sportowych. Zaprezentowano na nim wyniki inwestycji sportowych w miastach wojewódzkich. Agencja Sponsoring Insight w raporcie „Finanso­

wanie Sportu przez Samorządy” sklasyfikowała Opole na pierwszym miejscu w kraju pod kątem wydatków na sport z budżetów miasta w przeliczeniu na 1 mieszkańca (blisko 300 zł)! - Mamy potwierdzenie tego, co obiecywałem przed wyborami - cieszy się prezydent Opola. - Co roku, kiedy przedstawiam radzie miasta budżet, to rosną w nim wydatki na sport.

W ostatnich dwóch latach aż o 63 procent więcej - dodaje. Rzeczywiście jeszcze trzy lata temu Odra rywalizowała w III lidze m.in. z... LKS Czaniec, a teraz jest wśród liderów I ligi.

Gwardia podbija ekstraklasę i udanie zadebiutowała w europejskich pucharach eliminując Benfikę Lizbona. Orlik w elicie gra od kilku lat. Wydatki na sport to także poprawianie in­

frastruktury sportowej. Do wyremontowanej hali Okrąglak przychodzą tłumy, a w grudniu odbędą się tam Klubowe Mistrzostwa Świata w siatkówce.

DOTACJI

PRZEKAZANYCH

KLUBOM

I OPOLSKI MARATOR TEATRALNY

I Opolski Maraton Teatralny to wyjątkowa szansa, by w dwa dni (16-17 listopada) zobaczyć aż cztery spektakle Teatru Kochanowskiego. Trzy, z zaplanowanych przedstawień, to premiery. „Zakonnice odchodzą po cichu”na podstawie reportażu Marty Abramowicz, to realizacja zwycięskiego projektu Konkursu Modelatornia, w ramach którego jury wyłania najciekawsze eksperymentalne i innowacyjne koncepcje teatralne. Po spektaklach zapraszamy na rozmowy o kulturze, które poprowadzi krytyk teatralny Jacek Wakar. W spotkaniach wezmą udział twórcy spektakli, aktorzy, Marta Abramowicz - autorka książki „Zakonnice odchodzą po cichu” oraz polscy myśliciele i humaniści. Zapraszamy do kasy Teatru, gdzie w sprzedaży dostępne są różne wersje karnetów: tel. 77 4545941, e-mail:

kasa@teatropole.pl

Quebonafide w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym

W sobotę, 4 listopada w Centrum Wystawienniczo - Kongresowym odbędzie się koncert QUEBONAFIDE. Znawcy rapu wiedzą, że takie wydarzenie to nie lada gratka.

Drzwi CWK otworzą się o godzinie 20:00, a na rozgrzewkę wystąpi Łagu! Wejściówki na jedyny koncert w Opolu są już dostępne. Informację o punktach sprzedaży biletów i wszystkie szczegóły znajdują się na stronie organizatora: www.illegalbreaks.com.

Quebonafide to pochodzący z Ciechanowa raper oraz założyciel wytwórni płytowej QueQuality. Jego twórczość charakteryzuje się świeżym spojrzeniem na rap, niekon­

wencjonalnym i często eksperymentalnym flow, dopracowaną techniką rymowania, a to wszystko z zachowaniem refleksyjności tekstów.

OPOLE i kropka

Wydawca: Wydział Promocji Urzędu Miasta Opola Tel. 77 5417507, e-mail: bp@ um.opole.pl, www.opole.pl Współpraca: Biuro Prasowe Urzędu Miasta Opola

0

8 O O LAT OPOLA

nakład: 5000 egz.

Zdjęcia pochodzą z archiwum UM i instytucji miejskich lub zostały udostępnione przez organizatorów imprez.

Seniorzy szczepią się na potęgę!

Urząd Miasta Opola zorganizował darmową akcję szczepień przeciwko grypie.

W kieszeniach seniorów, którzy decydują się na szczepienie zostaje 35 zł, bo właśnie tyle kosztuje szczepionka. Na profilaktykę przeznaczono 100 tys.

zł (zakupiono szczepionki dla 2 tysięcy opolan). - To pilotażowy program i już widzę, że pomysł się spodobał - powiedział prezydent Arkadiusz Wiśniewski. - Z darmowych szczepień korzystać mogą mieszkańcy Opola powyżej 65. roku życia, choć ostatecznie do takiej profilaktyki kwalifikuje lekarz, który bada pacjenta przed szczepieniem - zaznacza Anna Doszczą- tek, koordynator akcji. - Szczepionka uodparnia także na okres wiosenny.

Zaszczepić się można codziennie w godzinach pracy przychodni: SP ZOZ

„Centrum”, ul. Kościuszki 2 (tel. 77 40 20 313); SP ZOZ „Zaodrze” ul. Licealna 18 (77 474 46 92); SPZ ZOZ„Śródmieście” ul. Waryńskiego 30 (77 44 12 092).

Rekordowa kwota dotacji z budżetu miasta na walkę ze smogiem!

Urząd Miasta Opola udziela dotacji dla osób fizycznych i wspólnot miesz­

kaniowych, które można przeznaczyć na zmianę źródła ciepła opartego na paliwie stałym na źródło proekologiczne (czyli np. gazowe, olejowe, elektryczne, jak również montaż kotła spełniającego minimalny standard emisyjny zgodny z 5 klasą, czy montaż pompy ciepła i kolektorów sło­

necznych). W budżecie miasta Opola na to zadanie zabezpieczono w tym roku rekordową kwotę miliona siedmiuset sześćdziesięciu tysięcy złotych.

Zainteresowanie projektem jest ogromne. Od stycznia do 31 sierpnia br.

złożono już 230 wniosków o udzielenie dotacji na „starych” zasadach, czyli więcej niż w poprzednich latach w trakcie całego roku! Program ten miał być zakończony z dniem 31.08.2017 r., jednak wychodząc naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców, termin przyjmowania wniosków o udzie­

lenie dotacji zostanie przedłużony do 29 grudnia 2017r. Od sierpnia br.

wprowadzony jest nowy Program „czyste powietrze-oddech dla Opola”, w ramach którego umowy są zawierane z beneficjentami przed inwestycją, a kwoty dotacji są znacznie wyższe. Wpłynęło już 113 deklaracji na 2017 rok i ok. 100 na rok przyszły.

Jedzie się łatwiej

Zakończyła się oczekiwana przez kierowców budowa trzeciego pasa jezdni, przed przejazdem kolejowym na ul. Marka z Je­

mielnicy w Opolu. A to oznacza, że w tym miejscu skończyły się korki. Dzięki tej inwestycji część aut może teraz oczekiwać na przejazd przez tory w kierunku Nowej Wsi Królewskiej, a część jedzie prosto w stronę centrum ulicą Marka z Jemielnicy. Na tym jednak nie koniec zmian w tym rejonie miasta. Powstało tam także skrzyżowanie, umożliwiające wjazd na kąpielisko Bolko.

To także inwestycja, która usprawni ruch, zwłaszcza latem, kiedy na kąpielisko przybywa setki mieszkańców.

Prezydent Arkadiusz Wiśniewski i skarbnik Renata Ćwirzeń-Szymańska podpisują największą inwestycję ’ Opola od wietu' lat.

Rejon Dworca Wschodniego ten sam, ale jednak inny

Gigantyczna zmiana

Prezydent Arkadiusz Wiśniewski zdecydował, że przyznane przez ministerstwo pie­

niądze, 112 mln, zostaną użyte na dofinansowanie wielkiego projektu przebudowy rejonu Dworca Wschodniego. Co to oznacza w praktyce?

Mieszkańcy osiedla Armii Krajowej i Chabrów oraz wszyscy opolanie, którzy od lat stali w korkach na Dworcu Wschodnim, nareszcie doczekają się wielkiej zmiany. Na dodatek autobusy regularnie będą wreszcie pojawiać się obok Uniwersyte­

tu Opolskiego i Szpitala Wojewódzkiego przy ul. Katowickiej.

- To największa inwestycja Opola od lat. Bardzo dużo osób przy tym projekcie pracowało. Dopię­

liśmy swego - cieszył się podpisując dokumenty prezydent.

Projekt zakłada nie tylko przebudowę dróg do­

jazdowych do skrzyżowania obok dworca Opole Wschodnie, ale przede wszystkim budowę po­

dwójnego ronda, które umożliwi wyjazd z ul. Kato­

wickiej w stronę Oleskiej i Batalionów Chłopskich.

Częścią planu jest przebicie tunelu w nasypie kolejowym tuż obok dworca Opole Wschodnie (połączy ul. Rataja z ul. Bohaterów Monte Cassino) oraz budowa małego tunelu pod skrzyżowaniem.

Mają nim jeździć kierowcy poruszający się od strony ul. Plebiscytowej w stronę Zaodrza i na odwrót. Zaplanowano też estakadę, poprowa­

dzoną wzdłuż torów.

To będzie pierwsze skrzyżowanie trzypoziomowe zbudowane w Opolu!

Na przebudowie dróg się jednak nie skończy. Po­

wstanie niewielki dworzec autobusowy, buspasy, nowe parkingi oraz wypożyczalnia rowerów.

Prezydent Wiśniewski podkreśla, że ważną częścią projektu jest także system sterowania ruchem na 30 najważniejszych skrzyżowaniach. - Dzięki

ITS (inteligentny system sterowania ruchem) bę­

dziemy mogli szybciej reagować na korki. Z myślą o tym systemie zbudujemy dużą serwerownię w Parku Naukowo-Technologicznym - zapewnił prezydent.

Pierwsza łopata zostanie wbita wiosną 2018 roku.

Cały projekt powinien się zakończyć do grudnia 2020 roku.

Śmietański w Muzeum Śląska Opolskiego

250 niezwykłych zdjęć!

Każde zdjęcie ma swoją historię. Ludzie, budynki, ulice, sytuacje. Wszystko zatrzymane w niezwykłych kadrach Adama Śmietańskiego. Zapraszamy od 28 października.

Powojenna ikona

Adam Śmietański (1919-1992) był jednymznaj­ ważniejszych opolskichfotografów działających Jjl po wojnie. Jego twórczość uwarunkowana była przemianami, którymw latach powojennych podlegała w Polsce fotografia, a początkowo także specyficzną historią poznańskiego środowiska fo­ tograficznego, z którym od 1946 roku był związany.

Zdjęcia, które zjeździły świat

Swoje prace - począwszyod I Wystawy Foto­ grafikiw Opolu w czerwcu 1947 roku-prezen­

tował na licznychwystawach, m.in.w Poznaniu, Wrocławiu, Sopocie,Krakowie, Częstochowie, Gnieźnie,Katowicach, Łodzi i Warszawie. A także poza granicami kraju, m.in.w Bukareszcie, Kopen­ hadze,Sztokholmie, Nowym Jorku, Pekinie, Lipsku i Londynie. W ciągu piętnastu lat (1952-1967) przygotował dziewięć wystaw indywidualnych, a jegozdjęcia ilustrowały dziesiątki wydawnictw

i kart pocztowych. Były publikowane w licznych gazetach i czasopismach.

Macie czas do 25 lutego

Od 28 października wMuzeum Śląska Opol­

skiegomożemy oglądać pierwszą wielką retro­

spektywną wystawę jego prac.To 250 fotografii, w których znajdziemy inspiracje itematy z różnych okresówdziałalności Śmietańskiego. To przede wszystkim zdjęciawykonane w latach 50. i 60. XX wieku, przedstawiające Opole i okolice, aletakże fotografiedokumentacyjnei reporterskie. Zdjęcia z licznych podróży i fotografie krajobrazowe. Wy­

stawę uzupełniająinformacje biograficzne artysty oraz prywatne fotografie.

***

Wystawę można oglądaćdo 25lutego2018 r.

Będzie jej towarzyszyło wydawnictwo. Wystawa jest współfinansowanaprzez Urząd Miasta Opola.

lata 60. (Opole) lata 50. (Opole)

i wTV H li 4 ^{i ■>/}

5> * i . *1 n

<1■P <

fi

_j ■

Trzy tygodnie raju dla fanów obrazkowych historii

Festiwal komiksów

Listopadowe wtorki w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Opolu należą w tym roku do obrazkowych historii! Zapraszamy na festiwal komiksu nad Młynówką „Komiks: Esen­

cja'” który odbędzie się w dniach od 14 listopada do 5 grudnia.

Po raz kolejny MBP postanowiła dać mieszkańcom miasta okazję do poznania sylwetek popularnych i uznanych polskich twórców powieści graficznych.

Festiwal komiksu nad Młynówką to spotkania z autorami nowości wydawniczych, jak również warsztaty prowadzone przez osoby posiadające doświadczenie w komiksowej branży. Festiwal będzie przestrzenią, w której spotkają się miłośni­

cy komiksu, aby wymienić się opiniami. Pozwoli także dotrzeć do tych, którzy nie znali dotychczas obrazkowych historii.

Perkusista od komiksów

Pierwszym gościem będzie Jacek Frąś - perkusista zespołu Cool Kids of Death, a zarazem autor takich komiksów jak Glinno, Stan, Melon oraz tegorocznego Totalnie nie nostalgia, do którego tworzył ilustracje. Ten ostatni tytuł, będący autobiograficzną opowieścią Wandy Hagedorn poświęcony walce kobiet o miejsce w społeczeń­

stwie i rodzinie, został nominowany do nagrody za najlepszy polski komiks roku na 28. Międzyna­

rodowy Festiwal Komiksu i Gier w Łodzi.

Warsztaty rysowania

Bibliotekę odwiedzi również Tomasz Grządziela, autor wzruszającego komiksu pt. Przygody Stasia i Złej Nogi. Krótkie historie zawarte w tych cztero- obrazkowych planszach niosą ze sobą ogromny ładunek emocjonalny, opowiadając o tak delikat­

nych sprawach jak niepełnosprawność, choroba i kłopoty rodzinne. Wymienieni autorzy spotkają się z opolanami nie tylko podczas wieczorów au­

torskich, ale poprowadzą dla nich także warsztaty rysowania komiksów.

Mroczne dzieje wiedźmy

Festiwal to także doskonała okazja do promocji lokalnych twórców komiksowych. Takim jest Artur Biernacki, autor wydanego niedawno komiksu Hexenberg. UrsulaHammel, którego akcja toczy się w XVI-wiecznym Prudniku. Opowieść przedstawia mroczne dzieje skazanej na śmierć wiedźmy. Artur Biernacki, wraz z kolorystą Jakubem Oleksowem opowiedzą o specyfice tworzenia komiksu histo­

rycznego. Spotkanie uzupełni wystawa plansz pochodzących z publikacji Biernackiego.

Coś dla dzieci

Przez obrazkowe historie można promować różne dziedziny wiedzy, na przykład przyro­

dę. Dowodem tego będą warsztaty dla dzie­

ci przeprowadzone przez Michała Wolnego i Piotra Zabłockiego z Działu Przyrody Muzeum Śląska Opolskiego, autorów scenariusza komiksu Cecylia poznaje ważek zwyczaje. Nowością bę­

dzie plener mangowy, czyli warsztaty rysowania komiksu w terenie. Poprowadzi je Szymon Teluk.

W programie znajdzie się także pokaz filmu zre­

alizowanego na postawie komiksowej historii.

Twórca pomnika Kazimierza I Opolskiego specjalnie dla was!

Tu będzie mój dom

Opolski rzeźbiarz Wit Pichurski jest twórcą pomnika założyciela miasta, księcia Kazi­

mierza I Opolskiego. Zapytaliśmy go o kulisy pracy.

-Jest Pan z Opola, studiował w Krakowie.

GdziejestPanaserce?

- Kraków zawsze będzie w moim sercu związany ze wspomnieniami studenckimi, tooczywiste.

Natomiast urodziłem się w Opolui tutaj jest moje miejsce.Wielu znajomych pytałomniedlaczego wróciłem doOpola.

- Może dlatego, żeby zrobić wiele bardzo ważnych dlamiasta rzeźb? Na przykładPapę Musioła iostatnio księciaKazimierza IOpol­

skiego.Jakie to uczucie wiedzieć,że„moją pra­ cę mogą wszyscy codziennieoglądać i prawdo­ podobnie ona przeżyje nas na długo, długo..."

-Bardzodziwne i niejednoznaczne. Z jed­

nej strony jestem dumny,że podołałem pracy.

Zdrugiej natomiast pamiętam, że cały czas chcę się rozwijać. Zadowolenie mieszasięz chęcią nieustannego poprawiania i ulepszania.

- Papa Musiołstanąłw bardzo dynamicznej pozie.

- Bo dla mnie dynamikaw rzeźbie jest wielką wartością.Musiołbył wizjonerem i kreatorem.

Szarobure lata sześćdziesiąte,a tutaka postać faceta z szalonymi pomysłami!Sama fizjonomia Papy nie uosabiałajego dynamiki. Pewnego dnia zobaczyłemna rynkudwóch młodychludzi wczerwonychszelkach,najprawdopodobniej ma­ klerów. Rozmawiali,świeciło piękne słońce inagle wiatrjednemu z nich rozwiał krawat. To było to!

- Grechutęteż Pan stworzył na pomniku, ale on już nie ma dynamiki Musioła.

- Tozupełnie inna postać.Dla mnie w jegopio­ senkach jestpiękna melancholia. Dlatego jest za­ myślony iwyciszony, a spadającena ławkę liście to podkreślają. W pracowniodwiedziła mnieDanuta, żonaGrechuty. Trochę o nim opowiedziała. Nie

chciałem pokazaćgojako młodego cherubinka.

Wolałem widziećdojrzałego 40-latka, który śpiewa niebanalne piosenki ze skomplikowanym tekstem.

Z pomnikiem Marka wiążesię wspomnienie, októrym jeszcze chyba niemówiłem.Kiedybył onjuż wodlewie, zaproszenia wydrukowane, a scenariusz gotowy, nieszczęśliwie pękła forma izniszczył się odlewjego głowy, torsu orazmodel.

Miałem dwa dni, aby zrekonstruować coś, nad czym pracowałem pół roku...

- Ciekawe, bo ludzie myślą, że praca rzeźbia­

rza jest...nudna. Atu takie emocje!

- Ciągle mam w głowie, że nas nie będzie, a rzeźba zostanie. To naprawdę stresujące. Muszę pilnować, żebynie zrobić czegoś, czegopóźniej nie da sięjuż poprawić.

- Zatem gdy przyszło panu podjąć się wyrzeź­ bienia założyciela

Opola, Kazimierza Opolskiego, stres musiałbyć jeszcze większy.

- Prace nad po­ mnikiem zaczęłysię trzy lata wcześniej.

Ogłoszono bardzo złożony i wielo­

etapowykonkurs.

Spośród8 artystów wybierałakomisja złożona z profeso­ rów gdańskiej i wro­

cławskiej akademii,

którzy rzeźbili pomniki konne. Niewątpliwie specjaliści w tej dziedzinie.

- I wybrali Pana. Gratulacje!

- Udało mi się wygrać, ale był to dopiero począ­

tek. Wpracy nad tak dużym modelem ważna jest precyzja. Proszęsobiewyobrazić, że do stworzenia rusztowaniazużyłem kształtownika o szerokości 4 cm na4 cm. Wyszło tego200 kg stali odługości 90 metrów, czylijakieś30 pięter!Wszystkoniemal pod kątem,więc naprawdętrudnotopospawać.

- Co było najtrudniejszepodczas pracyz Ka­ zimierzem Opolskim?

- Wszystko! Ktoś powiedział, że rzeźbiarz to czło­

wiek stu zawodówi cośw tym jest. Każdydrobiazg

trzeba cyzelować doostatniej kropli... gipsu. Być nie tylko rzeźbiarzem, alespawaczem, stolarzem, cieślą,sztukatorem,znaćsię na obróbcebrązu.

- Jak Pan „wymyślał” pomnikksięcia?

- Zastanawiałem sięjak ma wyglądać. Chciałem go wydobyć z mroków. O Kazimierzu zachowało się raptem 12 dokumentów i ani jeden wizerunek.

Jest tylkopieczęć,na którejpokazany jest w cheł­ mie garnczkowym, zatemniewielewidać. A i tego nie wiemy, czy ówczesny artystakiedykolwiek widział księcia.Myślałem jak pokazać człowieka, który miałlokowaćmiasto? Iwyobraziłem sobie księcia, który przybywaz Raciborza, z księstwa raciborsko-opolskiego. Wjeżdża nawzgórze, patrzy na tę małą osadę, na te bory, wijącą się rzekęi mówi:„Tu będzie mój dom".Ichciałem uchwycić moment, kiedy patrzyoptymistycznie

w przyszłość, ale ma też wątpliwo­ ści,czy zdoła tutaj wybudowaćgród.

Symboliczne jest to, że każdy, kto chce zrobić coś dużego, ma podgórkę, stąd ta pochylnia.

- I widzimy do­

stojnego księcia na dynamicznym koniu.

-Książe jestdum­

ny z miejsca, które wybrał na Opole.

Symboli jest znacznie więcej. Po jednej stronie mamy symbolicznie przedstawiony akt lokacyjny, czyli ten moment, od któregoliczymy800 lat Opola. Po drugiej, wręce trzyma miecz i włócznię.

Przypomnijmysobie historię Kazimierza. Z królem węgierskim ruszył na wyprawy krzyżowe ipewnie widział wiele obrazów, które gozmieniły.Poznał wybrankężycia, wróciłz nią, założył dom,rodzinę.

Chciałem pokazaćgo jako człowieka, który ma przyjemnośćztego,żebuduje. Napatrzył się na wojnęi stwierdził: „nie, wolę budować, wolę zrobić osadę dla ludzi,chcę żeby ta ziemia się rozwijała"I cieszmy się, żetaknajpierw pomyślał, a potem zrobił.

IAC Group ruszyła z produkcją w Opolu

Giga klienci

z Volvo, Audi, BMW!

International Automotive Components (IAC), czołowy dostawca elementów samochodów osobowych i jedyny globalny dostawca skupiony wyłącznie na wyposażeniu wnętrz, oficjalnie otworzył supernowoczesną fabrykę w Opolu.

Hale większe od. Karolinki

- Branża motoryzacyjna w Opolu świetnie się czuje. Rynek pracy się rozruszał. Przedsiębiorcy już wiedzą, że nasze miasto stwarza świetne warunki, aby w nim inwestować - mówi prezydent Arka­

diusz Wiśniewski. - IAC to multiglobalny koncern.

Największy w swojej branży, produkujący dla światowych marek, czyli m.in. Volvo, Volkswagena, Audi, BMW, czy Mercedesa. W tej chwili powstają hale, które powierzchnią będą większe od całej Karolinki! To robi imponujące wrażenie - dodaje.

Idealna lokalizacja

Nowa lokalizacja będzie centrum produkcyjnym, które skupi się na wytwarzaniu desek rozdzielczych oraz podłokietników dla marek premium. Będzie bazować na dwóch głównych procesach - szyciu i tapicerowaniu. Nowoczesny park maszynowy w połączeniu z wykwalifikowanym personelem oraz systemem wizyjnym, stanowi gwarancję uzyskania wyrobów najwyższej jakości. - Ze stra­

tegicznego punktu widzenia Opole jest dla nas idealną lokalizacją. Będziemy stąd zaopatrywać

klientów w bliskim sąsiedztwie w produkty najwyż­

szej jakości - wyjaśnia Jonas Nilsson, wiceprezes ds. strategii produkcji na Europę

Nowe miejsca pracy

Zakład produkcyjny w Opolu, o powierzchni 27,000m2 jest jednym z 27 należących do kon­

cernu w Europie. Zatrudnienie znajdzie w nim ok.

550 pracowników. - Ważne, że wraz z tą inwestycją pojawi się też czołowy europejski developer firma CTP, budująca hale produkcyjne dla koncernów z branży. Można powiedzieć, że to podwójny sukces, bo zapewni kolejne miejsca pracy - dodaje Maciej Wujec, wiceprezydent Opola.

***

Koncern International Automotive Components (IAC) jest wiodącym światowym dostawcą kom­

ponentów samochodowych, w tym wyposażenia wnętrza z główną siedzibą w Luksemburgu. Grupa IAC posiada 77 zakładów produkcyjnych zlokali­

zowanych w 18 krajach i zatrudnia ponad 31 tys.

ludzi na całym świecie. Więcej informacji na www.

iacgroup.com.

Wspólnie z Teatrem Lalki i Aktora zapraszamy do udziału w konkursie plastycznym

Święta oczami dzieci

Już po raz piąty Opolski Teatr Lalki i Aktora zaprasza dzieci z przedszkoli i szkół podsta­

wowych w województwie opolskim do udziału w konkursie plastycznym.

Setki Aniołów

Dotychczas w OTLiA odbyły się konkursy na wy­

konanie Szopek Bożonarodzeniowych, Baranków Wielkanocnych, Masek Karnawałowych i Aniołów.

Każdy cieszył się ogromnym zainteresowaniem.

Pierwsze trzy konkursy przyniosły rezultat w posta­

ci ponad 100 prac, które pięknie ozdabiały teatralne foyer. Konkurs na wykonanie Aniołów przerósł najśmielsze oczekiwania organizatorów. Ponad 500 autorskich prac na miesiąc zamieniło teatralne przestrzenie w niezwykłą galerię dziecięcych dzieł.

Dzieci będą wiedziały

Tematem obecnej edycji są Symbole Świąt Bożego Narodzenia. Z czym nasi najmłodsi kojarzą Boże Narodzenie? Ze świątecznym drzewkiem, bombką, szopką, aniołem, a może św. Mikołajem i reniferem?

Pozostawiamy uczestnikom całkowitą dowolność!

Już nie raz przekonaliśmy się, że dziecięca wy­

obraźnia nie zna granic, a mali artyści są bardzo pomysłowi i oryginalni. Mamy nadzieję, że i tym razem dzieci licznie odpowiedzą na zaproszenie do wzięcia udziału w konkursie. Prace mogą być wykonane wg wszelkich pomysłów, inspiracji i możliwości twórczych. Mogą być indywidualne lub zbiorowe (maksymalnie 3 osoby w grupie).

Czekamy do 30 listopada

Prace konkursowe Teatr przyjmuje do 30 listopada 2017. Dostarczone na konkurs będą stanowiły ekspozycję w przestrzeniach Teatru, a najciekawsze z nich zostaną nagrodzone. Wystawa dostępna dla wszystkich chętnych do 7 stycznia 2018 roku.

Regulamin konkursu, karta zgłoszenia i metryczka dostępne są na stronie OTLiA.

Grzegorz Radomski walczy o Koronę Oceanów

Dwa diamenty już mam!

Grzegorz Radomski to urodzony opolanin i dość niezwykły ratownik wodny. Spełnia swoje marzenie, aby przepłynąć od wybrzeża do wybrzeża w najtrudniejszych miej­

scach świata i w ten sposób zdobyć Koronę Oceanów. Opowiedział nam o tym wielkim wyzwaniu.

- JestPan ratownikiem,któregotrochę...

roznosi!

- Pływanie to moja największa pasja, ale rze­ czywiście nie lubię tego robić od ściany do ściany.Nęci mnieprzygoda, dalekiświat,więc postanowiłem wyjść temu naprzeciw.

- Na przykład zdobyć Koronę Oceanów?

- Pływanie odjednej ściany basenu do dru­ giej nie jest tak pasjonujące, jak wyprawy na najtrudniejsze wody świata.Pomysł narodził się w2010roku. Musiałemczekać dwa lata na pozwolenie, aby przepłynąć kanałLa Manche.

Zanim do tegodoszło,w2012 roku przepły­

nąłem Zatokę GdańskązHelu do Gdyni. To mnie utwierdziło,żepokonam La Manche.

- Jednak za pierwszym razemsię nie udało.

- Warunki pogodowebyłyzłe,ale federacjado­

strzegła, że płynąłem bardzo szybkoi pozwolili mi wystartowaćjużw następnym roku.Bardzo się cieszę,boto najbardziej znana przeprawa pływacka na świecie.Przesmyk oddzielający Anglię od Francji w najwęższym miejscu

(z Dover do Calais) wprostej linii ma ok. 33,8 km, chociaż ta odległość zwykle mocno się wydłuża ze względu na silne prądy morskie w tym rejonie. Tak było i w moim przypadku, bo ostatecznie przepłynąłem 42 kilometry.

- Ciężko było?

- Na pewno nie łatwo. W końcu to 11 godzin w wodzieotemperaturze nie wyższej niż 13 stopni. Pojawia się ból w nogach, boprzecież płyniesz niemalcały czas w jednej płaszczyź­

nie.Od ciągłego nacisku na wodębolą barki.

Do tego odczasu do czasu szwankujegłowa.

- Pojawiałysię myśli,że mamdosyć i nigdy więcej nie zgodzę się na takie wariactwo.

Wtedy trochę pomógł mi brat. Do celu było jeszcze około dziesięć kilometrów, ale on

powiedział mi, że tylkodwa.

- OkłamałPana!

- W dobrej wierze. Głowa od razu nastawiła się pozytywnie i dopłynąłem do celu bez problemu.

- Chce Panpowiedzieć, że płynie Pankilka­

naście godzin bez odpoczynku?!

- Głównie kraulem,bo jest najszybszy. Posto­ jeoczywiście są, zwykle dietetyczne, żeby

coś zjeść. Nie wolnotylkodotknąć łódki.Są spece, którzywytrenowali sobie umiejętność jednoczesnego płynięciaijedzenia, ale mito

nie jestpotrzebne.

- Po takich 42 kilometrach musiał Pan pew­ nie stracić sporo kilogramów.

- Teresa Zarzeczańska-Różańska,która jako pierwsza Polkaprzepłynęła tenkanał, schudła 7 kilogramów,więcteż się nastawiałem na tyle. Atymczasemubyło mi niecoponad 2.

- Następnym przystankiem do zdobycia Korony była Cieśnina Gibraltarska.

- I to niedawno, bo poko­

nałem ją4 września. Panują tam bardzo silneprądy mor­

skie, które„bez zapowiedzi”

mogą osiągnąć prędkośćpo­

wyżej5,5 km/h. Kiedyprądy wyniosą pływaka zbytdale­

ko w stronę basenu Morza Śródziemnego,nie ma szansl na naprawienie kursui ukoń­ czenie próby. W najwęższymi miejscu jest tam tylko 14,4 km, ale ze względów logi­

stycznychpływasię zwyspy Tarifaw Hiszpanii do Punta

Cirres w Maroko. Przeprawa wynosi ok. 16,51 km. Wyzwanie trwało 3 godziny i 29 minut.

Woda była dość ciepła. Mogłem popłynąć poniżej 3 godzin, ale dopisałem siędo grupy dwóch Hiszpanów i Francuza, którzy mogą tam płynąć co roku.Moje indywidualnezgło­ szenieoznaczałobytrzyletnieoczekiwanie, więc dzięki nim mogłem zaliczyć tę trasę szybciej, ale za to musiałem dostosowaćsię do ich tempa.

- Podsumowując, naten moment ma Pan w swojej kolekcjidwa diamentyKorony Oceanów. Pozostałodo zdobyciapięć.

- W 2019 roku przymierzam się do Kanału Catalina, któryznajduje się pomiędzy wyspąi

o tej samej nazwie a Los Angeles. To33,5 km pływania po zimnych wodach Pacyfiku.

Nowościąbędzie to, żepierwszy raz popłynę nocą.Za 10lat chciałbympowiedzieć, żemam w posiadaniuwszystkiediamenty.

- Notojeszcze powiedzmyotym,gdzie są te wyzwania.

- Kanał Północny pomiędzy Irlandią aSzkocją.

W najwęższym miejscu ma 33,8 km. Przez niektórych nazywany najtrudniejszą prze­ prawą na świecie ze względu na bardzo niską temperaturę wody (średnio 12 stopni Celsju­ sza) isilneprądymorskie.Do tego mnóstwo parzących meduz. DalejKanał Molokaina Ha­

wajach pomiędzywyspami Oahu i Molokai. Liczy 42 km, klimat jest tropikalny, wodal ciepła. Prądysilne i znacz­

ne ilości morskich zwierząt:|

meduz, żółwi, delfinów, rekinów i wielorybów. No ijest mega głęboko,nawet 701 m! Cieśnina Cooka leży pomiędzy dwiema wyspami|

NowejZelandii. Jest to 25,7 km pływania w zimnej wo­

dzie, przysilnych prądach i wzburzonych falach. Zobu stron sterczą wysokie, ska­ liste klify. Jakby tego było mało, to pokonywanie Cie­ śniny Cookawpław obfituje w spotkania z rekinami (aż jedna na sześć osób spotyka je na swojej drodze). I wreszcie CieśninaTsugaru.Przesmyk pomiędzydwiema wyspami Japonii: Honshu i Hokkaido. W naj­ węższym miejscu 19,5 km, chociażzpowodu oceanicznych prądów morskich ten dystans często się zwiększa. Dodatkowym zagroże­ niemjest znaczna ilość statkówmorskich, ponieważ to międzynarodowy szlak morski.

- Na takie hobby potrzeba sporopieniędzy.

- Dlatego nie mam nic przeciwko, jeśli ktoś zechce mniewesprzeć. Zwłaszcza, żew ten sposób, reklamuję nasz kraj, ale przedewszyst­

kim Opole, wktórym mieszkam odurodzenia.

Trener Ryszard Szewczyk nie ma sobie równych w całej Polsce

Budowlani

znaczy mistrzowie

Trofea z najważniejszych imprez, przykryte lekką warstwą kurzu, wypełniają gabloty rozciągające się na całej ścianie świetlicy. Stoją także na szafach, stolikach i parapecie.

Wiszą nawet nad umywalką. Nic dziwnego, bo Budowlani Opole to giganci polskich ciężarów, a ich trener Ryszard Szewczyk to niekwestionowany szef wszystkich szefów.

- Tojużjest trochęnudne.Znowu zostaliście mistrzami Polski!

- W dodatku wynik nie był niespodzianką. Pro­ wadziliśmy od samegopoczątku.Sątrzy rzuty ligi, które decydująokolejności.Poszczególne drużynytrochę odstawały odnas.Finałbył formalnością.

- Okazaliście się najlepsi25.raz.Jak to się robi?

- Część tytułówzostała wywalczona jeszcze za kadencji Odry Opole.Sekcja pozostała,nazwa się

zmieniła,ale ci sami ludzie zostali, kontynuowali trenowanie idalejzdobywali medale. Jak tosię robi? Po prostumamy trochęszczęścia.Miasto Opole dba o nas od strony finansowej.Oczy­ wiście nic za darmo.Umowamiędzy nami jest prosta:będą wyniki - będzie pomoc. Taksamo jestz Urzędem Marszałkowskim,Cementownią Górażdżei Konsalnetem.

-Taki grad złotych medali niemal rok po roku, to fenomennie tylko wpodnoszeniu ciężarów, ale w sporcie w ogóle.

- Tak, alejeszcze razzaznaczę - żeby się utrzy­ mać musimy mieć wyniki. Tym bardziej, że nie jest to dyscyplina z gatunku najpopularniej­ szych w kraju. No i ten doping, który ciągnie się zadyscypliną. Trzeba powiedzieć jasno, straciliśmywizerunek imusimy go mozolnie odbudowywać.

- Ryszard Szewczyk jestojcem tychwszyst­

kich sukcesów. Gdzie Pan trzyma te wszystkie trofea?

- Już mi się nie mieszczą (śmiech).

Mam takąnaturę, żejeślicoś robię, to staram się jak najlepiej, żebynikt mi nie zarzucił, że dostaję pieniądze, a nie potrafię ich odpowiednio wy­

korzystać. Nie inte­ resująmnieludzie,

którzychcąsię tylko bawić w podnoszeniecię­ żarów. Zawodnicyprzechodzą selekcjęi zostają najzdolniejsi. Dyscyplina i rygor dają wyniki. Nie jestemlubiany wśród zawodników, to nie ulega wątpliwości, ale zupełnie mi to nie przeszkadza.

Jeśli komuś się nie podoba,drzwi otwarte.

Zostają ci, którzychcą osiągnąć sukces i to się przekłada nawyniki.

- A jak trafiłPan do Opola, boprzecież stu­

diował we Wrocławiu?

- To odległe czasy. Skończyłem WyższąSzkołę Wychowania Fizycznego, wtedytak nazywałasię Akademia Wychowania Fizycznego. Szukałem pracy weWrocławiu, ale stwierdzono,że takich facetów jak jamajątam na pęczki.Inna sprawa, że wtedy nieoficjalnie obowiązywał nakazypra­

cy i Szewczyk załapał się na Opole.Napoczątku męczyłem się w tym mieście bardzo. Trafiłem doTechnikum Ekonomicznego, gdzie uczyłem przysposobienia wojskowego,a nie miałem o tympojęcia.Męczyłemsiebiei dzieci.W 1972 roku doszedłem do wniosku,że tak dalej być niemoże. Szkoda młodzieży i mojego zdrowia.

Zwolniłem sięzeszkoły izacząłem pracę w Odrze Opole, w którejwcześniej byłem nauczycielem

na pół etatu i przypracachzleconych. Pojawiły siępierwsze sukcesy i trzebabyło się poświęcić jednemu kierunkowi. Zostałem trenerem. Do dzisiaj.

- Był Pan wcześniej takżezawodnikiem?

- Na studiach,ale miernym. Wtedy studia były rygorystyczne. Od uprawiania sportu wyczy­ nowego ważniejszebyłyegzaminy i obecność na zajęciach.Wyjątek mogli stanowić jedynie wybitni sportowcy, ale mnieto nie dotyczyło.

- Ma Pan swoje ulubionemiejsca w Opolu, które częstoodwiedza, do których czuje sentyment?

-Od rana do nocy trzymam rękę na pulsie w Sali przy Duboisa 39. Zwłasz­ cza,żemam grupę młodych ludzi. Nie pracuję sam. Trener Bolesław Kardela również dużo czasu spędza w ośrodku, podobnie Krzy­ siek Siemion.Klub żyje 24 godziny na dobę.

- Czyli na innepasje nie ma Pan czasu?

- Jestem kibicem piłki nożnej, siatkówki, w której podziwiam znakomitą selekcję od najmłodszego wieku. Można czerpać odnich garściami. A jeśli zostaje mi trochęwolnego czasuuciekampo­

pracowaćna swojej kochanej działce.

RYSZARD SZEWCZYK

(ur. 30 czerwca 1938) - polski trener podnosze­

nia ciężarów, wychowawca polskich medalistów Igrzysk Olimpijskich, mistrzostw świata i Europy.

Jego zawodnikami w Odrze Opole byli m.in. mistrz świata Leletko, Dąbrowski, wicemistrz świata Golik, Krukowski, Pawluk, Piekorz, Piotrowski, Rutkowski, a w Budowlanych Bonk, Kleszcz, mistrz Europy Kozłowski, wicemistrz olimpijski Kołecki, Naj- dek, wicemistrz olimpijski Siemion, Szramiak,

Wołczaniecki.

16 listopada wyjątkowa premiera w Teatrze Lalki i Aktora

Tancerka dla seniorów

W listopadzie znajdziemy w repertuarze Opolskiego Teatru Lalki i Aktora nowy spektakl.

„Tancerka', to realizacja powstała z inspiracji opowiadaniem współczesnej polskiej pisarki, Olgi Tokarczuk i kontynuacja współpracy Teatru z opolskimi seniorami.

Dramaturg od The Doors

Autorem dramatujest cenionypolski drama­

turg - Artur Pałyga. Opolscywidzowie z jego twórczością spotkali się po raz pierwszy w 2013 roku.To on jest autorem tekstu do znakomitej re­ alizacji OTLiA -spektaklu „Morrison/Śmiercisyn"

odnoszącego siędo biografii Jima Morrisona i historii legendarnej grupy The Doors. Nad inscenizacją „Tancerki" pochyliłysię aktorki- Mariola Ordak-Świątkiewicz, która zajęła się jego reżyserią i Barbara Lach - odtwórczyni

głównej roli. Spektakl jestczęścią projektu, który opolskie lalki kierujądo seniorów. Produkcja zostaładofinansowanaw ramach programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 2017 - Teatr i Taniec.

Samotność ludzi starszych.

„Tancerka" jestprzejmującąteatralną opo­

wieścią o mijającym czasie,o sztuce, miłości i pamięci. Starsza kobieta, tancerka, wspomina swoje życie,przeżywa raz jeszcze emocje zwią­

zane ze swoimi bliskimi, szczególniez ojcem.

Odnajdywaniew życiusensu, dobra i porozu­ mienia, to dramatyczny, ale nie pozbawiony ciepła i humoru proces,któryobserwujemy na scenie. Przedstawienie wpisuje sięproblematyką w świat złożonych, psychologicznych, rodzin­ nych i emocjonalnych międzyludzkich relacji, a takżeproblemu samotności, zwłaszcza osób starszych. Aby wesprzeć seniorówwwalce z sa­

motnością, Teatr nawiązał również współpracę z opolskim MOPR-em iCentrum Informacyjno-

-Edukacyjnym„Senior” w Opolu, a także zaprosił wyjątkowych artystów, by działania projektowe

mogły być zróżnicowane.

W garderobie z aktorkami

W ramachprojektu, 23 września wOTLiAod­

był się w TeatrzeDzieńSeniora. Starsi opolanie mogli wziąć udział w warsztatach muzycznych, którepoprowadził Sambor Dudziński -kom­

pozytor, muzyk,multiinstrumentalista i kon­

struktor instrumentów. Aktorki OTLiABarbara Lach i Mariola Ordak-

-Świątkiewicz zapro­ siły seniorów dote­

atralnej garderoby, w której pokazały, jakza pomocą kil­

kuprostychtricków możnaprzeobrazić się wteatralnąpo­ stać. Każdy mógł także w teatralnym studio nagrać do­ wolny tekst (wiersz, piosenkę).

Wzruszające listy

Bardzo ważnym punktem Dnia Se­ niora byłwernisaż wystawy „Listy”, au­ torstwa studentów Instytutu Sztuki UO.

Wystawa powstała pod opieką arty­ styczną BartoszaPo- sackiego i Michała Misiury. Kilka mie­

sięcy wcześniej, przy wsparciu psychologów z opolskiego MOPR-u, a takżeCentrum Eduka­

cyjno-Informacyjnego „Senior” w Opolu, zostały rozesłane wiadomości do osób starszych na Opolszczyźnie, żyjących samotnie. Organizato­ rzy prosili, by napisali listy, których adresatami sąich rodzice. Niezwykle szczere i wzruszające

wypowiedzi, z jednej stronystanowiły bazę dla psychoterapeutówdo zdiagnozowania proble­ mów seniorów, a z drugiej stały się inspiracją dla młodych artystówdostworzeniainstalacji.

Wehikuł czasu

Sam Dzień Seniora promowanybyłpoprzez materiały wykonaneprzez osoby starsze. W cza­ sie wakacji, został ogłoszony konkurs. Seniorzy mieli wykonać plakat i nakręcićfilmpromujący wydarzenie. Plakatymożnabyło obejrzeć w Te­

atrze, zaś film pro­ mujący wyświetlany był na zewnętrznym ekranie. Nie jest tojedyny konkurs, przygotowany przez OTLiA i Centrum „Se­ nior”. Wlistopadzie, wsiedzibie Teatru bę­

dzie można obejrzeć wystawę „Wehikuł Czasu”. Tematpracy nawiązujedo premie­

rowej „Tancerki”.

***

Samotność to waż­

ny problem współ­ czesnego świata, szczególnie dotkliwy dla osób starszych.

Zdaniem psycholo­ gów zajmujących się problematyką se­ niorów należy wspo­ móc ich w procesie

„budowaniasiebie”. Teatr, podejmując takie działania, ma nadzieję na wsparcie samotnych seniorów w tym procesie. To także kolejnedziałanieTe­ atru pokazujące, że lalki sąotwarte na działania skierowane doróżnych grup wiekowychi współ­ pracę zinnymi instytucjami.

Historyczne miejsce nabierze świetności

Zamek Górny ożyje

Ruszyła rewitalizacja Zamku Górnego. Obszar został już ogrodzony, a wykonawca rozpoczął prace. Zrewitalizowany zostanie teren dawnej fosy, przylegającej od stro­

ny wschodniej do murów obronnych zamku.

Mostem na wieżę

Pracepotrwajądo końcamaja 2018 roku. Po zakończeniuinwestycji, z poziomu placu Koper­ nika,na wieżę zamkubędzie prowadzić most - minimalistyczna konstrukcjaz żelbetu i szkła.

Zamysł jest taki, aby w wieży organizowaćwy­

stawy igalerie. Cały obiekt będzie podświetlony, więc wieczorem i nocą staniesięatrakcją Opola.

Zwiedzającym udostępnione zostaną podziemia.

Skwer bez ścieżek

Po przeprowadzonych pracach teren wokół zamku będzie zielony, z dużą ilością ławek i ele­ mentów małej architektury. Będzietomiejsce do

odpoczynku i rekreacji. Teren zostanie urządzony jako skwer zmożliwością swobodnego poruszania się, bez wytyczonych ścieżek.Zaprojektowany w formie„plant” zgodnie ze współczesnąstylistyką architektoniczną.Obsadzony drzewami, w pełni dostępny dla przechodniów,umożliwi relaks w cieniu.Poprzez budowę nowych schodów ulica ks.Opolczyka zostanie połączona ztraktem prowadzącym z pl. Kopernika doRynku.

Kiedyś nawet... więzienie

Istnieją dwie tezynatemat powstania Zamku Górnego. Jednagłosi,że zamek wybudowany został w XIII wiekujako drewniany dwór kasz­

telana. Druga natomiast mówi, że powstałon

dwa wieki później, a wybudo­ wał goWładysław Opolczyk (ok. lat 1382-1387). Nie ma za torozbieżnych dat co do

„śmierci" Zamku. Rozebrany zostałw 1699roku. Pozostała po nim wieża zbudowana w końcuXIV wieku. Dwa wieki później został przeznaczony na więzienie. W XVII w. kapli­

ca Zamku Górnego została podarowana protestantom przez księcia Siedmiogrodu Gabora Bethlena w czasie jego panowania na Górnym Śląsku. W 1669 roku, zacza­ sówHabsburgów, teren zam­ kowyprzekazano jezuitom.

Zewzględu na fatalnystan

zakonnicy zburzyliruinę (cegły wykorzystali do;

budowy kaplicy), pozostawiając jedną basztę.

W 1844r. podwyższono ją o czwartą kondygna­ cję.Wkońcu XIXwieku do wieży dobudowano

gimnazjum, a w latach 1936-1937 jeszcze jedno skrzydło. Zboku wieży znajdujesię krótki odcinek gotyckiego muruobronnego.Dziś wieżazneo­

gotycką nadbudówką jest częścią Zespołu Szkół Mechanicznych.

Maciej Miecznikowski

Z wykształcenia śpiewak operowy (bas)

Przybywamy, bo lubicie artystów

Dzień świra w Opolu

Pamiętacie kultowy film „Dzień świra” ze znakomitym Markiem Konradem? W listo­

padzie wersja teatralna, a w jednej z ról Maciej Miecznikowski, z którym udało nam się porozmawiać.

- Jak to się stało, że trafił Pan do obsady

„DniaŚwira”?

-Reżyser MarcinKołaczkowskizobaczył mnie w spektaklu„Kolacja na cztery ręce” wyreżyse­

rowanym przez Krzysztofa Jasińskiego. Gram w nim zEmilianem Kamińskim iOlafem Luba- szenkąw krakowskim Teatrze Stu i w warszaw­ skim Teatrze Kamienica. Znaliśmy się wcześniej z różnych projektów muzycznych,więc przy­ szedłzobaczyć moje poczynaniaaktorskie.

- Trudno byłozmienić się w Adasia Miau- -czyńskiego?

- Zmierzyłem się z wielkimwyzwaniem aktor- sko-wokalnym. Bardzo lubięwchodzić w nowe sytuacje isamego siebiew nich na nowo odkry­

wać. Bliższepoznanie Adasia Miauczyńskiego zmusiło mnieteż do głębokiej refleksji na temat współczesnegoobrazu Polaków.I doszedłem do wniosku, że mywszyscy, bardziej lubmniej burzliwie, poszukujemy szczęścia. Iczęsto nam

to nie wychodzi, bo mamy różnedeficyty, po­ wielamykalki, tkwimy w trudnych relacjach, przenosimytraumy z pokolenia na pokolenie i nie akceptujemy naszych niespełnionych marzeńi niezrealizowanyc^planów.

- Wiemy,żeJoannaKołaczkowska i Beata Rybotycka występują w spektaklu zamien­ nie.Z którą aktorkąprzyjedziecie do Opola?

- W Teatrze Kochanowskiego zagramy z Be­ atą. To bardzo ciekawe, jak każda z nich inaczej stworzyła ten zestaw ról w„DniuŚwira” Obydwie są genialnie.

- Dlaczego wybraliście akurat Opole?

- Jak to dlaczego?! Cała Polskawie, żeOpole jest znane z gościnności

dla artystów!Na festi­

walu opolskim zawsze byłem ciepło przyjmo­ wany,z Leszczami zdo­

byliśmy nawet nagrodę publiczności, awcześniej nagrodędziennikarzy.

Jako aktorbędę u was jednak debiutował.

- Jakijest oddźwięk wśród oglądających waszmusical? Minęły już trzy miesiące od premierywTeatrzeKa­ mienica w Warszawie.

- Mogę nas pochwa­ lić, bozwykle kończy się

owacjamina stojąco. Ale słyszałem też głosy, żeludzie widząc moją twarz, buzię królowej polskiego kabaretu Joasi Kołaczkowskiejoraz Kwartet Rampa i spodziewająsię totalnej ko­

medii. A „Dzień świra”to żadne jaja! Tośmiech przez łzy. Jak wżyciu. Może niektórzy pękali ze śmiechu nafilmowej adaptacji tejsztuki Marka Koterskiego z Markiem Kondratem w kultowej roli Adasia, aleprawda jest taka,że mamy tu do czynienia zcałym spektrum emocji. W naszej adaptacjiemocjepodbija niesamowita mu­ zyka Hadriana Tabęckiego. Uważam,że dzięki współpracy całego zespołu powstało coś bardzo wartościowego. Jestem szczęśliwy, że zgodziłem się na wykonanie tej ogromnej jednak pracy.

- Czym różni się granie w musicalu odwy­ stępowania na sceniejako wokalista? Myślę przede wszystkim o zespole Leszcze.

- Na estradzie, jako wokalista, jestem sobą, nikogo nie udaję. Używamfortepianu, gitary, a przede wszystkim głosu.I ten głos ma wzbu­ dzaćemocje, odwzruszeniapo radość.Bardzo chętniewchodzęteż w interakcje z publiczno­ ścią.Natomiast w teatrze przepuszczamprzez siebie, czyli przezswoją osobowość, charakter idoświadczenia życiowe postaciwymyślonej przez scenarzystę ireżysera. Gram kogoś, kim nie jestem, ale tych potrzebnych cech szukam w sobie.Żeby Miauczyński mógł zemnie wyleźć,

musiałemgonajpierw zrozumieć.

- Aktorstwo jest tyl­ ko przygodą?

- Gram trochę więcej, ale nadal głównie zaj­ muję się muzyką. Wy­ stępuję z różnymi skła­

dami muzycznymi i nie zawsze z tym samym repertuarem. Gramteż recitale solowe, wktó­

rychsam sobieakom­ paniuję na fortepianie czy gitarze, biorę udział w wielkich koncertach filharmonicznych. Odza­ wieszenia działalności z Leszczami nagrałemdwie płyty,które zawsze chciałemzrobić, ale brakowałomiczasu. Zresztą z Leszczami na pewno cośjeszcze będziemy robić, wciąż się przyjaźnimy,tylkobyliśmy już zmęczeni. Zagraliśmy razem ponad 800 koncer­ tów,tysiące przejechanych kilometrów.

- Zatem widzimy się wOpolu 7 listopada.

Naco mamy się nastawić?

- Naduże zaskoczenie. Otwórzcie się naróżne przeżycia. A potem dajcie sobie czas naprzemy­

ślenie. Myślę, że ci,którzywejdą w tę konwencję, mogą coś ważnego przeżyćz samymisobą.

- Niemożemysię już doczekać.

Rozmawiała Martyna Wijas

Jerzy Grotowski (1933 - 1999) - reformator teatru, reżyser, honorowy obywatel Opola.

Strateg, polityk, artysta

Na mapie teatralnych wędrówek Grotowskiego Opole stanowiło miejsce szczególne.

Tu, w niewielkiej salce, dojrzewało jego myślenie o teatrze i aktorze. Dzieje Teatru 13 Rzędów w Opolu zamykają się w pięcioleciu 1959-1964. 7 października w miejscu, w którym tworzył, stanęła dedykowana artyście tablica.

W Opolu powstało dziesięć przedstawień. Dzisiaj, kiedy mówimy o teatrze Grotowskiego, myślimy przede wszystkim o jego dwóch wrocławskich inscenizacjach. O Księciu Niezłomnym i Apocalypsis cum figuris. Te przedstawienia stały się ważnymi wydarzeniami artystycznymi w polskim życiu teatralnym. Przyniosły Grotowskiemu światową sławę i uznanie, ale dla historii polskiego teatru równie ważne pozostaną jego opolskie insceniza­

cje. Najbliższymi współpracownikami reżysera byli Ludwik Flaszen - kierownik literacki i Jerzy Gurawski - architekt przestrzeni scenicznej.

Opolskie poszukiwania

Repertuar opolskiego Teatru 13 Rzędów ukazuje zmiany osobowości artystycznej Grotowskiego, które znaczą jego drogę poszukiwań. Układa się ona w ciekawą linię. W Orfeuszu według Cocteau (1959), Kainie według Byrona (1960), Misterium Buffo według Majakowskiego (1960), Siakuntali

według Kalidasy (1960) i w Dziadach według Mic­

kiewicza (1961) tekst stał się dla Grotowskiego inspiracją, punktem wyjścia dla zbudowania au­

tonomicznego dzieła sztuki. W tym czasie istotne dla poszukiwań Grotowskiego byty także relacje między sceną a widownią. Z kolei w Kordianie według Słowackiego (1962), Akropolis według Wy­

spiańskiego (1962), Tragicznych dziejach Doktora Fausta według Marlowe'a (1963), oraz w Studium o Hamlecie według Szekspira-Wyspiańskiego (1964) w centrum zainteresowań staje aktor.

Konrad z'.miotłą na plecach

To w opolskich przedstawieniach Grotowski najpełniej zrealizował swoją ideę teatru. Według Edwarda Pochronia, opolskiego dziennikarza, któremu zawdzięczamy sprowadzenie Jerzego Grotowskiego do Opola, te spektakle dla doświad­

czonego widza były „rewelacją i rewolucją", ale dla większości widzów okazywały się „niezrozumiałą

rewolucją” Na premierę Dziadów czekali w Opo­

lu wszyscy - i aktorzy, i widzowie, zwłaszcza ci z kresowym rodowodem. Nikt z obecnych w foyer jednak nie przypuszczał, że za chwilę rozpocznie się bluźniercza gra z ich pamięcią. Konrad w insce­

nizacji Grotowskiego najważniejsze dla Polaków słowa Wielkiej Improwizacji wypowiadał ubrany w łóżkową kapę z miotłą na plecach. W Kordianie reżyser umieścił tytułowego bohatera, zresztą zgodnie z tekstem, w szpitalu dla wariatów. W obu przedstawieniach Grotowski chciał sprawdzić, czy zawarty w dramatach mit zbawicielstwa ma jesz­

cze jakieś znaczenie dla współczesnych Polaków.

W Akropolis wg Wyspiańskiego Grotowski zmierzył się z doświadczeniem Holokaustu. To podczas pracy nad tym spektaklem powstał termin „teatr ubogi".

Praca nad Akropolis okazała się doświadczeniem aktorskim nie do przecenienia, jednak dopiero w następnym przedstawieniu, w Tragicznych dzie­

jach doktora Fausta, Grotowski dotarł do granic aktorstwa, osiągając w kreacji Zbigniewa Cynku- tisa akt całkowity. Ten spektakl był najdojrzalszym dziełem opolskiego Teatru - Laboratorium 13 Rzędów. Widowisko było zainscenizowane jako uczta Fausta, jego Ostatnia Wieczerza. Długie pro­

stokątne podesty, przy których zasiedli widzowie, były olbrzymimi stołami. Fausta zagrał Zbigniew Cynkutis. Praca nad tym przedstawieniem okazała się poszukiwaniem i przekraczaniem granic aktor­

stwa. To właśnie tu, w tej maleńkiej sali, narodził się „akt całkowity"- nowa metoda aktorska, która rozsławiła Grotowskiego. ; *"

Artystyczna zapowiedź Marca”68

Ostatnim opolskim spektaklem było Studium o Hamlecie wg Szekspira - Wyspiańskiego. Nie­

zwykłe, najbardziej polityczne przedstawienie Grotowskiego: Hamlet był Żydem, dwór królewski zaś przedstawiano z wyraźnymi aluzjami do aktu­

alnych władz. Po wielu latach spektakl odczytano jako zjawisko zawierające cechy Marca 1968 roku.

Studium zdjęto z afisza po trzech tygodniach z obawy na reakcję władz.

Aparat władzy nie rozumiał

Teatr mógł funkcjonować w Opolu dzięki Jerze­

mu Grotowskiemu, który do perfekcji opanował sztukę przedstawiania zbyt skomplikowanych

dla partyjnych notabli projektów jako rzeczy po­

trzebnych, wartościowych, a przede wszystkim krzewiących polskość na Ziemiach Zachodnich (ukłonem w stronę władzy były propagandowe Estrady Publicystyczne, przypominające akademie ku czci). Trzeba podkreślić, że Grotowski za każdym razem potrafił wyjść zwycięsko z potyczek z apara­

tem władzy, a także nielicznymi, nieprzychylnymi teatrowi dziennikarzami.

Zawsze zdeterminowany

W Opolu narodził się Grotowski nie tylko jako artysta teatru, lecz także jako gracz: strateg i polityk.

Zdumiewa jego siła i determinacja w dążeniu do celu. Droga, którą Zespół przebył od półamatorskie- go Orfeusza do znakomitych Tragicznych dziejów doktora Fausta, to nie tylko przykład błyskawicz­

nego rozwoju artystycznego, lecz także bardzo konsekwentnego budowania wizerunku, czego efektem stała się sława tego teatru w Polsce i na świecie jeszcze w okresie opolskim.

Przeprowadzka do Wrocławia

21 grudnia 1964 roku odbyło się ostatnie przed­

stawienie Teatru-Laboratorium 13 Rzędów w Opolu.

Zagrano Akropolis. 2 stycznia 1965 roku zespół Te­

atru przybył z Opola na stałe do Wrocławia. Oficjalna informacja o zmianie siedziby placówki ukazała się dopiero 6 stycznia w „Trybunie Opolskiej” Decyzja o przeniesieniu Teatru - Laboratorium 13 Rzędów była, jak widać z perspektywy czasu, krokiem nie­

uniknionym. Była konsekwencją wielu czynników.

Wśród najważniejszych przyczyn należy wymienić dwie: władze miasta nie były w stanie finansować

„teatralnego laboratorium". Opole stało się dla Jerzego Grotowskiego i jego zespołu za małe.

Teatr był znany w Polsce, zaczął być zapraszany za granicę. Wrocław - duże miasto uniwersyteckie - zapewniał Grotowskiemu komfortowe warunki rozwoju i pracy.

***

Agnieszka Wójtowicz, autorka książki „Od Orfeusza do Studium o Hamlecie. Teatr 13 Rzę­

dów w Opolu (1959- 1964)", Wyd. UWR 2005, stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie teatru w roku 2017.

Zaglądamy i zapraszamy do Muzeum Polskiej Piosenki

rozdają pamiątki

Podczas tegorocznego festiwalu opolskiego artyści po raz pierwszy mieli możliwość zwiedzania Muzeum Polskiej Piosenki. Gościliśmy zarówno wielkie gwiazdy, jak i debiutantów. Wielu z nich ofiarowało nam pamiątki związane z ich pracą artystyczną.

Hojny Dąbrowski

Niezwykle hojnymokazałsię Andrzej Dąbrow­ ski.Doarchiwum Muzeumprzekazał między innymi: plakaty koncertowe, płyty winylowe z lat 80. oraz unikatowe pocztówki dźwiękowe z lat70. Piosenkarzofiarowałnam również wyjątkowy dyplomhonorowy, którymzostałna­

grodzony za utwór„Dozakochaniajeden krok” w 1972 roku, podczas 12. Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie.

Dedykacja Maryli

Artyści odwiedzający Muzeumpodczasfe­

stiwalu, chętnie wzbogacali zasoby mediateki o swoje autorskie płyty.Świętująca jubileusz 50 lat pracy artystycznej Maryla Rodowicz, która w drugimdniu festiwalupromowała swoją naj­ nowszą płytę „Ach, Świecie” nietylko przekazała kilkaegzemplarzy albumu. Muzeum otrzymało od niej także wielkoformatową reprodukcję grafiki frontowejokładki wrazz dedykacją i au­

tografem. MPP wzbogaciło się ponadto o płytę

„Ikona" Stana Borysa,atakżeo kilka egzemplarzy albumu„Nowy rozdział" zespołu Kombi,którego lider Sławomir Łosowski powrócił w tym roku na opolskąscenę.

Czarodziejski eksponat

Niecodziennym prezentem, który otrzymało MuzeumPolskiej Piosenkiw Opolu byłtrunek o znanej piosenkowej nazwie: „Jolka, Jolka pamiętasz". Autor tekstu kultowego przeboju Budki Suflera - Marek Dutkiewicz przekazał

„osobliwą" niespodziankę podczas wydarzeń festiwalowych. Parafrazując jegotekst„cza­

rodziejka gorzałka tańczyła w nas",można by powiedzieć, żeto „czarodziejski eksponat"...

Frak, syntetyzator i... motocykl

Niezmiernie nas cieszy, że muzycy, wokaliści, kompozytorzy,którzy podczas tegorocznego festiwalumieli okazję spędzić czas w Muzeum

Polskiej Piosenki, wyrazili zainteresowanie współpracą. Kto wie, może dzięki tak pozy­

tywnym reakcjom artystów zasoby Muzeum powiększą sięmiędzyinnymi o frak Stana Borysa, syntezator Sławomira Łosowskiego, teledyski grupy Pectus, a nawetmotocykl Piotra Kupichy?

Trzymamy kciuki!

Sylwia Gawłowska Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu

ł Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu

(Amfiteatr, wejście od ul. Barlickiego)

Czynne odwtorku doniedzieli wgodz. 10.00 - 18.00 Ceny biletów: 15zł (normalny),

10 zł (ulgowy),8 zł (grupowy) Zapraszamy także nazajęcia edukacyjne

dla dzieciimłodzieży Więcej na: www.muzeumpiosenki.pl

Opolscy blogerzy przenoszą nas do urzędniczego Opola XVII wieku

Bitki, kłótnie i spory

Myli się ten, kto przypuszcza, że administracyjne przepychanki to domena współcze­

sności. Walka pomiędzy obozami władzy była od zawsze zaciekła. Dziś z uśmiechem możemy wspominać spory na śmierć i życie pomiędzy dawnymi urzędnikami, jednak w owych czasach były to wydarzenia, którymi żyło całe miasto!

Problemy tamtych czasów

Zabieramy was w podróż do czasów niezwykle ciekawych. Wyobraźcie sobie kwitnącą erę baro­

ku, wkrótce nadejść ma wojna trzydziestoletnia, francuski absolutyzm i Wazowie na tronie Polski.

Witamy w XVII wieku. Czym żyły ówczesne miasta?

Na szczycie władzy w rozmowach dominowa­

ły plotki i konflikty. W Opolu relacje pomiędzy miejskimi urzędnikami a zarządcami zamku były, delikatnie pisząc, napięte. Zwady byty na porządku dziennym, a nierzadko dochodziło do rękoczynów!

O co toczyły się zaciekłe kłótnie? O błahe sprawy, jak choćby odchody zamkowych koni, ale także umyślne niszczenie przeprawy przez Młynówkę.

Zapomniane prawo mili

Wiek XVII to okres gwałtownego zahamowania roz­

woju Opola. Przyczynił się do tego zarówno ogrom­

ny pożar z 1615 roku, który spustoszył prawie całe ówczesne miasto, jak i wojna trzydziestoletnia.

Ostatecznym ciosem w gospodarkę miasteczka była niszczycielska powódź, która doprowadziła do klęski głodu. Głód był tak wielki, że proszono o pomoc księstwo Dolnego Śląska. Miasto musiało ratować się przed upadkiem, postanowiło więc odszukać stare, przyznane wiele lat wcześniej, a przez to już nieważne, przywileje. Obejmowały one m.in. prawo targowe i prawo składu, a przede wszystkim prawo mili. Zgodnie z nim na terenie o szerokości jednej mili od miasta wszystkie targi, kramy, składy, piekarnie i karczmy musiały być własnością miasta. Postępowanie takie prowadziło do powstawania zarzutów o ograniczanie handlu, głównie ze strony władz ziemskich - zamkowych (odpowiednika dzisiejszego powiatu). Żądały one od miasta przedstawienia potwierdzeń wszystkich przywilejów. Miasto oczywiście nie mogło ich

przekazać nie tylko ze względu na pożar, który zniszczył Opole (w tym miejskie archiwum), ale przede wszystkim dlatego, że nie posiadało takich przywilejów.

Kopie fałszywki

Jednak dla chcącego nic trudnego. Władze miasta postanowiły dostarczać rzekome kopie, które były po prostu fałszywe. Władze książęce miały świadomość oszustw ze strony miejskich urzędni­

ków, dlatego też sytuacja robiła się coraz bardziej napięta. Dochodziło nawet do sytuacji, w której władze miejskie zarzucały urzędnikom zamkowym, że ci w dni targowe na terenie miasta

podrzucają znaczne ilości... końskich odchodów, by w ten sposób zniechęcić mieszkańców i kupców do opolskich targowisk.

Areszt dla burmistrza

To jednak nie wszystkie zatargi, jakie powstały wówczas pomiędzy miastem a zamkiem. Sytuacja rozwijała się tak szybko i dramatycznie, że doszło nawet do bójki pomiędzy ówczesnym burmi­

strzem Opola, a przedstawicielami zamku.

A wszystko przez wprowadzone przez zamek ograniczenia w handlu piwem w okolicznych miejscowościach, na co miasto miało wcześniej wyłączność. Bur­

mistrz został skazany na 4 miesiące aresz­

tu, jednak uniknął wykonania kary.

„Albo ulica Ozimska, albo żadna”

Spory nie wygasały przez kilkadziesiąt lat, a niektó­

re ciągnęły się znacznie dłużej. Ostatni, śmiertelnie poważny miał miejsce w 1842 roku. Wtedy miasto Opole starało się o nadanie nowej nazwy ulicy Ozimskiej. Do tej pory Malapane Strasse miała wkrótce stać się Friedrich Wilhelm Strasse. Decy­

zja taka musiała jednak być zatwierdzona przez władze rejencji (wszystkie nazwy miejskich ulic odnoszące się do honorowych postaci potrzebo­

wały zatwierdzenia). Urzędnicy władz rejencyjnych nie wyrazili zgody na zmianę nazwy. Wszystko ze względu na charakter ulicy, która co prawda była

Spór o most

Kolejną kością niezgody stał się fakt zatrudniania przez administrację zamku rzemieślników spoza Opola, zamiast tych zgromadzonych w miejskich cechach. W odwecie miasto nie chciało wyremon­

tować swojej części mostu Zamkowego. Problem był poważny, ponieważ most groził zawaleniem (i odcięciem zamku od miasta), a jego właścicielami byli pół na pół miasto i zamek. Stan przeprawy był tak dramatyczny, że władze ziemskie postanowiły wyremontować go w całości na swój koszt. Tuż po zakończonym remoncie opolscy urzędnicy oskar­

żyli ich o. naruszenie własności miasta i nakazali doprowadzenie mostu do stanu sprzed remontu.

brukowana, ale prowadziła do ozimeckiej huty, a więc kojarzyła się z brudnym przemysłem. Ci sami urzędnicy zaproponowali, że imię króla Prus może nosić ul. Krakowska. Miejscy urzędnicy dosyć nerwowo zareagowali na tę propozycję, stawiając sprawę na ostrzu noża: „albo ulica Ozimska, albo żadna” i obrazili się na przedstawicieli rejencji.

Podsumowaniem niech będzie informacja, że król Fryderyk Wilhelm nigdy nie doczekał się w naszym mieście ulicy.

TEKST: Grzegorz Bogdoł, Justyna Kraus Inne teksty na stronie: www.opolezsercem.pl

■

/•Z

15. Opolska Jesień Literacka

Prus, Lem, Gajcy.

Literacka uczta w Opolu odbędzie się w dniach od 6 listopada do 12 grudnia. Spotkania z pisarzami rozpocznie koncert Piotra Machalicy pod tytułem Mój ulubiony Młynarski.

Bliżej znanych nazwisk

m _______ _ ____ j.1.-X. ___ii. b-______

Bliżej znanych nazwisk ^ Pająki outsidera

Następnego, dnia spotkamyiięzRadką Franczak^ Wydarzeniem będzie spotkanie autorskie z Micha- (7.11), autorką głośnego '-debiutu-TiTdrackiego.pt. łemCichym (23.11), laureatem Nagrody.Lterackiej Serce,,który znalazł się w finale Nagrody Literackiej-"Gdynu&Oppwieo-swojej nowej książce pOZWólrzece

* „Nike". 8 listopada odbędzie się towarzyszący p/ynąc,,wktórej z powodzeniem realizuje^ pisanie,

'■spotkaniom wernisażwystawy Książka dobrze za- X.

projektowana. Po wydarzeniu, w murach biblioteki

_ ---- -f'

/ f z

pod prąd językowych mód, skupiając się wokół pi ujeniuwana. r o wydal zeniu, w muiach biblioteki estetyki codzienności. Nie lada sensacją może oka- \

■xzagości Monika Piątkowska z książką Prus. Śledztwo zać się spotkanie z zupełnym outsiderem, pisarzem bibliograficzne.,Poznamy skrywane dotąd fakty/ i tłumaczem żyjącym z .boku życia literackiego, z życia autora Lalki, które odkłamują biografię tego Robertem Puckiem (27.11), autorem słynnych z życia autora Lalki, które odkłamują biografię tego, Robertem Puckiem (27.11), autorem słynnych wybitnego prozaika. Krytykę literacką i spojrzenie Pająkówpana Roberta. Tym razem dyskusja będzie na literaturę jak na żywy organizm będziemy za ... ' '' ' ' "

wSzięczaji spotkaniu z Adrian

Autorem książki Krytyka i metafizyka, która jest świa­

dectwem żywego- dczycia i pasji, zjOką opolski ba- daczliteratury podchodzi do .pojedynczych wierszy,

■. autorów i książek. Z kolei, Stanisław Bereś (15.11) wprowadzi nas w poetycki świat i biografię Tade­

usza Gajcego, najbardziej znanego obok Krzysztofa j Kamila Baczyńskiego, poetę pokolenia Kolumbów.

To za sprawą książki Gajcy. W pierścieniu śmierci, poznajemy wiele faktów dotyczących realiów życia autora Widm w cieniu II wojny światowej. Nie mniej ciekawie, a pewnie równie emocjonująco, zapowia­

da się wieczór z Wojciechem Orlińskim (20.11), poświęcony jego książce Lem. Życie nie z tej ziemi.

Podczas spotkania dowiemy się wielu ciekawostek i mniej znanych faktów z życia autora Solaris.

iracką i spojrzenie Pająków pana Roberta. Tym razem dyskusja będzie janizm będziemy za- dotyczyć książki Siedemnaście zwierząt - pozycji iem Gleniem (13.11). osobnej i nieoczywistej - na tle rodzimej twórczości

’... literackiej. Na spotkanie z książką ni to reporterską,

\ni to podróżniczą zapraszamy 29 listopada. Wtedy to Krzysztof Środa opowie o swojej publikąćji/ . która znalazła się w tegorocznym finale, Nagrody--'.;

. .LiterÓękjej „Nike” Las nie uprzedza.

Podczas tegorocznej Jesieni Literackiej nie zabraknie jubileuszy i spotkań rocznicowych. 30-lecie pracy twórczej świętuje Edmund Borzemski (28.11), a przyjaciele i bliscy wspominać będą zmarłą przed dekadą poetkę Karolinę Turkiewicz-Suchanowską (08.12). Młodą literaturę reprezentować będą poet­

ki: Ewa Frączek i Katarzyna Zwolska-Płusa (11.12).

Całość zwieńczy wieczór wokół książki, będącej próbą pierwszej monografii poświęconej poetom związanym z Opolem i z naszym województwem:

Po tej stronie rzeki. Szkice o poetach znad Odry, którą przygotował młody krytyk literacki i eseista, Bartosz Suwiński (12.12).

/ z