Spis treści
Wykaz akronimo´w . . . . 7
Wste˛p . . . . 9
Rozdział I. Uwarunkowania mocarstwowej pozycji Rosji w konteks´cie stosunko´w z Zachodem . . . . 13
1. Zmieniona sytuacja geostrategiczna Federacji Rosyjskiej . . . . 13
1.1. Upadek ZSRR i „wycofanie sie˛ Rosji do wewna˛trz” . . . . 13
1.2. Specyfika s´rodowiska mie˛dzynarodowego Rosji . . . . 16
1.3. Reakcja Rosji na zaangaz˙owanie Zachodu na obszarze poradziec- kim . . . . 21
2. Da˛z˙enie Rosji do zachowania pozycji mocarstwowej w aspekcie militarnym . . . . 27
2.1. Nuklearny wymiar rosyjskiej mocarstwowos´ci . . . . 27
2.2. Przeciwdziałanie poste˛puja˛cej degradacji systemu obronnego pan´stwa . . . . 32
3. Ekonomiczne uwarunkowania mocarstwowos´ci Rosji . . . . 36
3.1. Kryzysowy stan poradzieckiej gospodarki jako czynnik ogranicza- ja˛cy mie˛dzynarodowa˛ pozycje˛ Rosji . . . . 36
3.2. Dominacja sektora paliwowo-energetycznego w gospodarce Rosji 42 4. Redefiniowanie rosyjskiej racji stanu w nowych warunkach . . . . . 44
4.1. Zacho´d w odbiorze elit rza˛dza˛cych w Rosji . . . . 44
4.2. Orientacje ideowo-programowe w rosyjskiej polityce zagranicznej 51 Rozdział II. Zmiennos´c´ rosyjskiej polityki wobec Stano´w Zjednoczonych 58 1. Ewolucja postrzegania ro´wnowagi sił w s´wiecie w odniesieniu do stosunko´w z USA . . . . 58
1.1. Wizja „strategicznego partnerstwa” Rosja–USA jako podstawy stabilnej ro´wnowagi sił w s´wiecie na pocza˛tku lat dziewie˛c´- dziesia˛tych . . . . 58
1.2. Sprzeciw Rosji wobec unipolaryzacji ładu mie˛dzynarodowego . 66 1.3. Pragmatyczne dostosowanie rosyjskiej polityki do rzeczywistos´ci mie˛dzynarodowej . . . . 75
2. Zmiany w podejs´ciu Rosji do polityki nuklearnej USA . . . . 81
2.1. Wspo´łpraca ze Stanami Zjednoczonymi w dziedzinie redukcji potencjało´w ja˛drowych w latach dziewie˛c´dziesia˛tych . . . . 81
2.2. Kryzys w rosyjsko-amerykan´skim dialogu na temat sił strategicz- nych na przełomie stuleci . . . . 88
2.3. Zagadnienie nieproliferacji w relacjach Rosji z USA . . . . 95
Rozdział III. Dynamika relacji Rosji z Sojuszem Po´łnocnoatlantyckim 103 1. Zmiennos´c´ stanowiska Rosji w kwestii rozszerzenia NATO na Wscho´d w latach dziewie˛c´dziesia˛tych . . . 103
1.1. Rosyjska wizja systemu bezpieczen´stwa europejskiego na pocza˛tku lat dziewie˛c´dziesia˛tych . . . 103
1.2. Gwałtowny sprzeciw Rosji wobec rozszerzenia NATO . . . 109
1.3. Karta NATO–Rosja . . . 115
2. Wspo´łpraca i rywalizacja Rosji z Sojuszem Po´łnocnoatlantyckim na Bałkanach . . . 121
2.1. Etapy rosyjskiej polityki wobec krajo´w byłej Jugosławii w kon- teks´cie relacji z NATO . . . 121
2.2. Kooperacja z NATO w Bos´ni i Hercegowinie . . . 129
2.3. Bezpos´rednia reakcja na działania NATO przeciw FRJ w 1999 roku . . . 134
3. Stosunki Rosji z NATO po kryzysie kosowskim . . . 139
3.1. Nowa koncepcja strategiczna NATO jako zagroz˙enie bezpieczen´- stwa Federacji Rosyjskiej . . . 139
3.2. Wizja stosunko´w Rosji z NATO na pocza˛tku XXI wieku . . . 145
Rozdział IV. Wielowymiarowos´c´ spojrzenia Rosji na Europe˛ Zachodnia˛ 156 1. Charakter i znaczenie stosunko´w z Europa˛ Zachodnia˛ dla Federacji Rosyjskiej . . . 156
1.1. Znaczenie Europy Zachodniej dla Rosji . . . 156
1.2. Postrzeganie „strategicznego partnerstwa” przez Rosje˛ i UE . . 165
1.3. Rola czynnika ekonomicznego w stosunkach Rosji z UE . . . . 176
2. Pogłe˛bienie i rozszerzenie integracji europejskiej – szanse i zagroz˙enia z punktu widzenia Rosji . . . 186
2.1. Wpływ rozszerzenia UE na bezpieczen´stwo Federacji Rosyjskiej 186 2.2. Problem Kaliningradu wobec akcesji Polski i Litwy do UE . . 193
2.3. Stosunek Rosji do dojrzewania instytucjonalnego integracji poli- tycznej i militarnej w ramach Unii Europejskiej . . . 197
Zakon´czenie . . . 207
Bibliografia . . . 212
Indeks nazwisk . . . 228 Spis tres´ci
6
