Wstęp 9
Rozdział 1. Problematyka rozwoju regionalnego w Unii Europejskiej 13 1.1. Uwagi wstępne 13
1.2. Region, regionalizm, regionalizacja – konceptualizacja pojęć 13 1.3. Istota rozwoju regionalnego 21
1.4. Rozwój zrównoważony – nowe podejście do problematyki regionalnej 23 1.5. Teoretyczne koncepcje źródeł zróżnicowania regionalnego 27
1.6. Regiony w Unii Europejskiej 34
1.6.1. Procesy kształtowania się regionów w Unii Europejskiej 35 1.6.2. Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju regionalnego w Unii
Europejskiej 36
1.6.3. Współczesne uwarunkowania rozwoju regionalnego 37 1.7. Uwagi końcowe 39
Rozdział 2. Instrumenty finansowe unijnej polityki regionalnej dla rozwoju regionów 41
2.1. Uwagi wstępne 41
2.2. Polityka regionalna Unii Europejskiej – rys historyczny, uwarunkowania, implikacje 41
2.2.1. Geneza i rozwój polityki regionalnej – wczoraj i dziś 42 2.2.2. Strategia Europa 2020 47
2.2.3. Polityka regionalna Unii Europejskiej na lata 2014–2020 49 2.2.4. Zasady polityki regionalnej51
2.3. Instrumenty finansowe polityki regionalnej 52
2.3.1. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) 53 2.3.2. Europejski Fundusz Społeczny 54
2.3.3. Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej 55 2.3.4. Finansowy Instrument Orientacji Rybołówstwa 55 2.3.5. Fundusz Spójności 56
2.4. Inicjatywy Wspólnotowe jako narzędzie dla zrównoważonego rozwoju euroregionów 57
2.4. Rola polityki regionalnej Unii Europejskiej w niwelowaniu różnic rozwojowych 60
2.5. Uwagi końcowe 61
Rozdział 3. Euroregion jako szczególna forma współpracy transgranicznej 63 3.1. Uwagi wstępne 63
3.2. Współpraca transgraniczna – pojęcie, cele, zakres 63
3.2.1. Konceptualizacja pojęcia współpraca transgraniczna 64
3.2.2. Geneza i podstawy prawne europejskiej współpracy transgranicznej 67
3.2.3. Formy współpracy transgranicznej 70
3.3. Euroregion, euroregionalizacja – ujęcie teoretyczne 71
3.3.1. Euroregion – definicja, cele, struktura organizacyjna 71 3.3.2. Uwarunkowania rozwoju euroregionów 75
3.3.3. Finansowanie działania euroregionów 77
3.3.4. Instytucjonalne uwarunkowania rozwoju regionów 79 3.4. Współpraca transgraniczna jako wyznacznik rozwoju regionów 81 3.5. Uwagi końcowe 83
Rozdział 4. Implementacja idei trwałego i zrównoważonego rozwoju w euroregionach 85
4.1. Uwagi wstępne 85
4.2. Geneza euroregionów 85
4.3. Euroregionalizacja w Europie Środkowo-Wschodniej – specyfika tworzenia i funkcjonowania 87
4.4. Euroregionalizacja w Polsce 89
4.5. Realizacja koncepcji rozwoju zrównoważonego w polskich euroregionach – warunki, efekty 93
4.5.1. Efekty współpracy euroregionalnej na pograniczu zachodnim 94 4.5.2. Efekty współpracy euroregionalnej na pograniczu południowym
99
4.5.3. Efekty współpracy euroregionalnej na pograniczu wschodnim i północnym 104
4.6. Uwagi końcowe 107
Rozdział 5. Uwarunkowania wdrażania koncepcji zrównoważonego rozwoju w euroregionach na zachodniej granicy Polski 109
5.1. Uwagi wstępne 109
5.2. Euroregiony na pograniczu zachodnim – geneza, struktura 109
5.3. Diagnoza sytuacji gospodarczej, społecznej i ochrony środowiska naturalnego 113
5.3.1. Położenie euroregionów 113 5.3.2. Środowisko naturalne 114
5.3.3. Potencjał ludzki i warunki życia mieszkańców 116 5.3.4. Instrastruktura i przemysł 126
5.3.5. Rolnictwo i turystyka 128
5.4. Wybrane inicjatywy euroregionów na rzecz rozwoju przedsiębiorczości i klastrów na zachodniej granicy Polski 132
5.5. Uwagi końcowe 136
Rozdział 6. Potencjał i cele ekorozwoju w euroregionach na zachodnim pograniczu Polski 137
6.1. Uwagi wstępne 137 6.2. Cele euroregionów 137
6.2.1. Kohezja gospodarcza, społeczna i ekologiczna 139 6.2.2. Edukacja i świadomość ekologiczna 140
6.2.3. Rozwój przedsiębiorczości 141
6.2.4. Racjonalne wykorzystanie zasobów środowiska naturalnego 143 6.3. Analiza potencjału rozwojowego euroregionów 144
6.4. Ocena spójności społecznej, gospodarczej i ekologicznej w euroregionach 146
6.5. Doświadczenia euroregionów na zachodniej granicy Polski 154 6.6. Uwagi końcowe 159
Rozdział 7. Analiza wpływu funduszy unijnych na zrównoważony rozwój euroregionów 161
7.1. Uwagi wstępne 161
7.2. Instrumenty finansowe Unii Europejskiej wspierające zrównoważony rozwój euroregionów zachodniego pogranicza Polski 161
7.3. Statystyczna ocena wpływu unijnych funduszy regionalnych na zrównoważony rozwój euroregionów 163
7.3.1. Metodyka badań 164 7.3.2. Wyniki badań 169 7.4. Uwagi końcowe 185
Zakończenie 187 Bibliografia 191 Spis schematów 209 Spis tabel 211 Spis wykresów 213
