Kanalizacja sanitarna
Instalacje wod.-kan. III
Akty prawne
Instalacje kanalizacji sanitarnej projektuje się zgodnie z normami:
1. PN–EN 12056–2 Systemy kanalizacji
grawitacyjnej wewnątrz budynków. Część 2:
Kanalizacja sanitarna. Projektowanie układu i obliczenia
2. PN-92/B-01707 Instalacje kanalizacyjne.
Wymagania w projektowaniu
Podstawowe pojęcia
• Podejście kanalizacyjne
przewód łączący urządzenia sanitarne z pionem lub przewodem odpływowym
• Pion kanalizacyjny
główny przewód (na ogół pionowy) odprowadzający ścieki z urządzeń sanitarnych
• Przewód odpływowy
przewód odprowadzający ścieki ułożony ze spadkiem, do którego podłączone są piony lub urządzenia sanitarne z najniższej kondygnacji budynku
• Podłączenie kanalizacyjne (przykanalik)
przewód odprowadzający ścieki z nieruchomości do sieci kanalizacyjnej zewnętrznej
• Syfon kanalizacyjny
urządzenie zabezpieczające przed przepływem zanieczyszczonego powietrza przez zastosowanie zamknięcia wodnego
System kanalizacyjny
1. W Polsce stosuje się I system podejść
kanalizacyjnych – system pojedynczego pionu
kanalizacyjnego z
podejściami częściowo wypełnionymi.
2. W typowym rozwiązaniu
projektuje się podejścia
niewentylowane i piony z
wentylacją główną.
Przybory sanitarne – wysokość
montażu
Przybory sanitarne - odpływy jednostkowe
Urządzenie DU, l/s
Umywalka, bidet 0,5
Natrysk bez korka 0,6
Natrysk z korkiem 0,8
Wanna, zlew kuchenny, zmywarka 0,8 Pralka automatyczna do 5 kg 0,8 Pralka automatyczna do 12 kg 1,5 Ustęp spłukiwany ze zbiornikiem 6,0 l lub 7,5 l 2,0 Ustęp spłukiwany ze zbiornikiem 9,0 l 2,5
Wpust podłogowy DN 50 0,8
Wpust podłogowy DN 70 1,5
Wpust podłogowy DN 100 2,0
Podejścia
Minimalne średnice dla
podejść pojedynczych zależą od przyłączonego przyboru sanitarnego.
Podejścia prowadzi się
z minimalnym spadkiem 2%.
Urządzenie DN [mm]
Umywalka, bidet 40 Zlewozmywak, pralka,
zmywarka, wanna, natrysk
50
Miska ustępowa 100
UWAGA!
W przypadku podejść, których długość przekracza 4m po długości
przewodu lub na których jest więcej niż trzy zmiany kierunku należy
dobrać przewody o większych średnicach.
Podejścia niewentylowane
Qmax, l/s DN, mm
0,50 40
0,80 50
1,00 60
1,50 70
2,00 80 (bez ustępów spłukiwanych)
2,25 90 (nie więcej niż 1 ustęp spłukiwany)
2,50 100
Przepustowość hydrauliczna i średnice nominalne
Podejścia – miski ustępowe
1. Odległość miski ustępowej od pionu kanalizacyjnego nie powinna przekraczać 1,0 m po długości przewodu.
2. Ścieki z miski ustępowej powinny być wpięte do pionu osobnym podejściem i do najniższego trójnika na danej kondygnacji.
3. Dopuszczalne jest wpinanie misek ustępowych w podejścia zbiorowe, ale w takim przypadku miska ustępowa musi być ostatnim przyborem wpiętym w podejście (najbliżej pionu).
4. Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyborów na danej kondygnacji wspólnym podejściem włączonym do trójnika na pionie położonym o 0,7 m poniżej posadzki danej kondygnacji.
Piony
1. Piony kanalizacji sanitarnej muszą mieć stałą średnicę i kierunek na całej długości.
2. Minimalne średnice pionów kanalizacyjnych:
• 0,07 m – jeśli pion nie odprowadza ścieków z misek ustępowych
• 0,1 m – jeśli do pionu podłączone są miski ustępowe.
3. Minimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejścia.
4. Każdy pion musi być wentylowany za pomocą rury wywiewnej lub zaworu napowietrzającego.
5. Przed przejściem w przewód odpływowy na pionie około 50 cm nad posadzką należy
zamontować czyszczak.
Piony kanalizacyjne
i rury wentylacyjne
Qmax (l/s)
DN Wlot
skośny Wlot kątowy
70 2 1,5
80 2,6 2
90 3,5 2,7
100 5,2 4
125 7,6 5,8
150 12,4 9,5
200 21 16
Piony wyższe niż 10 m
Wymaga się, aby do pionu o wysokości ponad 10 m (w budynkach
4−kondygnacyjnych i wyższych) nie podłączać przyborów sanitarnych na wysokości ostatnich 2,0 m przed przejściem w przewód odpływowy w piwnicy.
Gdy występuje konieczność połączenia przyborów ustawionych na niższych kondygnacjach, wówczas należy odprowadzić ścieki do specjalnych odcinków przewodów. Średnica obejścia jest dostosowana do średnic podejść
kanalizacyjnych podłączanych przyborów sanitarnych.
Zasady wykonania podejść przy łączeniu wysokich pionów z
przewodami odpływowymi:
a) jeżeli na najniższej
kondygnacji nie ma przyborów sanitarnych
b) jeżeli na niższej kondygnacji są przybory sanitarne
1 − pion 2 − podejście
3 − przewód odpływowy
Przewody odpływowe i przykanalik
1. Minimalna średnica przewodów
położonych w gruncie wynosi 0,1 m, a przykanalika 0,15 m.
2. Dopuszczalne wypełnienie przewodów odpływowych - 0,5, a przykanalika
kanalizacji sanitarnej - 0,7.
3. Minimalna prędkość przepływu ścieków
wynosi 0,7 m/s.
Przepustowość przewodów odpływowych przy stopniu napełnienia 50 % (h/d=0,5)
Spadek DN 100 DN 125 DN 150 DN 200 DN 225 DN 250 DN 300
i Qmax v Qmax v Qmax v Qmax v Qmax v Qmax v Qmax v
cm/m l/s m/s l/s m/s l/s m/s l/s m/s l/s m/s l/s m/s l/s m/s
1,5 3,1 0,8 5 1 9,4 1,1 17,4 1,3 27,6 1,5 32,9 1,5 59,2 1,8 2,0 3,5 1 5,7 1,1 10,9 1,3 20,1 1,5 31,9 1,7 38,1 1,8 68,4 2 2,5 4 1,1 6,4 1,2 12,2 1,5 22,5 1,7 35,7 1,9 42,6 2 76,6 2,3 3 4,4 1,2 7,1 1,4 13,3 1,6 24,7 1,9 38,9 2,1 46,7 2,2 83,9 2,5 3,5 4,7 1,3 7,6 1,5 14,4 1,7 26,6 2 42,3 2,2 50,4 2,3 90,7 2,7 4 5 1,4 8,2 1,6 15,4 1,8 28,5 2,1 45,2 2,4 53,9 2,5 96,9 2,9 4,5 5,3 1,5 8,7 1,7 16,3 2 30,2 2,3 48 2,5 57,2 2,7 102,8 3,1 5 5,6 1,6 9,1 1,8 17,2 2,1 31,9 2,4 50,6 2,7 60,3 2,8 108,4 3,2
Minimalne spadki przewodów odpływowych i podłączeń kanalizacyjnych w zależności od średnicy
DN Minimalny spadek, %
100 2
150 1,5
200 1
250 0,8
300 0,67
Największe dopuszczalne spadki nie powinny przekraczać:
a) dla rur kamionkowych, betonowych i z tworzyw sztucznych 15 % dla d≤0,15 m
10 % dla d=0,20 m 8 % dla d≥0,25 m b) dla rur żeliwnych 40 % dla d≤0,15 m 25 % dla d≥0,20 m
Przewody odpływowe
1. Wśród przewodów odpływowych wyróżniamy przewód główny oraz przewody drugorzędne. Każdy przewód drugorzędny powinien być oddzielnie podłączony do głównego, pod kątem nie większym niż 60°.
2. Wszystkie przewody prowadzone są najkrótszą drogą, przeważnie wzdłuż przegrody budowlanej oraz koniecznie z zachowaniem odpowiedniego spadku.
3. Spadek powinien być jednakowy na całej długości, co zapewnia samooczyszczanie się przewodu.
4. Rewizje kanalizacyjne powinno się montować:
• co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150mm, a dla większych średnic co 20 m,
• przed każdym uskokiem poziomu.
Przewody odpływowe
5. Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożone prostopadle do przegrody.
6. Na przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejść dodatkowo nałożyć tuleje ochronne.
7. Dla przewodów prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać, że warstwa gruntu pokrywającego rury kanalizacyjne
powinna być o 10-20 cm większa od głębokości przemarzania gruntu, jeśli przewody układa się wyżej, to powinny być zaizolowane
termicznie.
8. Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny być oddalone od innych przewodów co najmniej:
• 1,5 m od przewodów gazowych i wodociągowych,
• 0,8 m od kabli energetycznych,
• 0,5 m od kabli telekomunikacyjnych.
Studzienka schładzająca
• W pomieszczeniu węzła cieplnego należy zaprojektować studzienkę schładzającą.
• Wielkość studzienki powinna być tak dobrana, aby pomieścić zład wodny z jednego kotła.
• Do studzienki należy dobrać pompę i wyznaczyć czas potrzebny do jej
opróżnienia.
Obliczenia
Średnice podejść zbiorowych, pionów i przewodów
odpływowych oblicza się na podstawie obliczeniowego natężenia przepływu ścieków sanitarnych Q
ww:
K- współczynnik częstości
(nieciągłe wykorzystanie urządzeń - dla budynków mieszkalnych – K=0,5) ΣDU – suma odpływów jednostkowych
DUmax – największy odpływ jednostkowy z pojedynczego przyboru
•
Przykład obliczeniowy
Schemat do przykładu obliczeniowego
Dane:
Piwnica: 1
Kondygnacje mieszkalne: 3 Mieszkania: 12
4 na każdej kondygnacji,
6 na każdy przewód spustowy Pralnia: w piwnicy
Jednostkowe odpływy: system I Odpływ charakterystyczny: 0,5
Przewody spustowe: 2 (trójniki kątowe) Przewód odpływowy: 1 spadek =2 %,
stopień napełnienie =0,5
1. Dobór średnic - podejścia pojedyncze
Urządzenie Liczba DU, l/s ΣDU, l/s DN, mm imin, %
Ustęp spłukiwany 7,5 l (Us) 2 2 4 100 2
Umywalka (U) 3 0,5 1,5 50 2
Wanna (W) 1 0,8 0,8 50 2
Natrysk (bez korka) (Nb) 1 0,6 0,6 50 2
Zlew kuchenny (Zk) 1 0,8 0,8 70 2
Zmywarka (Zm) 1 0,8 0,8 50 2
Razem 8,5 Suma jednostkowych odpływów w jednym mieszkaniu
Urządzenie Liczba DU ΣDU DN, mm imin, %
Pralka do 6 kg (P) 2 0,8 1,6 50 2
Umywalka (U) 2 0,5 1 50 2
Razem 2,6 Suma jednostkowych odpływów w pralni
2. Dobór średnic - podejścia zbiorowe
P+Zk: ΣDU = 1,6 l/s →
Ponieważ DU
max=0,8; więc Q
ww=0,8 l/s →DN 50 P+Zk+U: ΣDU = 2,1 l/s →
Ponieważ DU
max=0,8; więc Q
ww=0,8 l/s →DN 50 P+Zk+U+U: ΣDU = 2,6 l/s →
Ponieważ Q
ww=0,81 l/s →DN 60 Itd..
Us+U: ΣDU = 2,5 l/s →
Ponieważ DU
max=2; ale występuje ustęp spłukiwany, więc Q
ww=2,25 l/s →DN 90
•
3. Dobór średnic - piony
6 mieszkań, w każdym DU=8,5 l/s Dla pionu I
ΣDU=6·8,5=51 l/s →
Zgodnie z tabelą (slajd 10) przyjmujemy DN 100 Dla pionu II
Jak dla pionu I
•
4. Dobór średnic – przewody odpływowe
Odc. ΣDU,
l/s DU max, l/s
Qww, l/s
DN, mm i,
% Qmax, l/s
v, m/s L,
m Rp, m npm
Rk, m npm
A 51 2,0 3,6 125 2 5,7 1,1 Rk=Rp-i·L
B 53,6 2,0 3,7 125 2 5,7 1,1
C 104,6 2,0 5,11 125 2 5,7 1,1