WPISUJE UCZE! UZUPE"NIA ZESPÓ"
NADZORUJ#CY
PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW
MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH
Instrukcja dla ucznia
1. Sprawd!, czy zestaw zawiera 16 stron.
Ewentualny brak stron lub inne usterki zg"o# nauczycielowi.
2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod i dat$
urodzenia.
3. Czytaj uwa%nie wszystkie teksty i zadania.
4. Rozwi&zania zapisuj d"ugopisem lub piórem z czarnym tuszem/atramentem. Nie u%ywaj korektora.
5. W zadaniach od 1. do 25. s& podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D.
Odpowiada im nast$puj&cy uk"ad na karcie odpowiedzi:
A B C D
Wybierz tylko jedn& odpowied! i zamaluj kratk$ z odpowiadaj&c&
jej liter& – np. gdy wybra"e# odpowied! "A":
6. Staraj si$ nie pope"ni' b"$dów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale je#li si$ pomylisz, b"$dne zaznaczenie otocz kó"kiem i zamaluj inn&
odpowied!.
7. Rozwi&zania zada( od 26. do 36. zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomy"ki przekre#laj.
8. Redaguj&c odpowiedzi do zada(, mo%esz wykorzysta' wolne miejsca na marginesie. Zapisy te nie b$d& sprawdzane i oceniane.
Powodzenia!
Luty 2004
Czas pracy:
120 minut
Liczba punktów do uzyskania – 50
GM-A1-04 Data urodzenia
dzie! miesi"c rok Kod ucznia
dysleksja
Parki Narodowe Polski
Wykorzystuj$c informacje podane na diagramie s%upkowym rozwi$& zadania 1 – 3.
)ród"o: #wiat w liczbach 1999/2000, WSiP 1999 r.
Zadanie 1. (0-1)
Ca%kowita powierzchnia Parku Tatrza'skiego jest wi(ksza od ca%kowitej powierzchni Parku Bia%owieskiego o
A. 16,3 tys. ha.
B. 11,7 tys. ha.
C. 10,7 tys. ha.
D. 5,6 tys. ha.
Brudnopis
Zadanie 2. (0-1)
Powierzchnia le)na Parku Kampinoskiego stanowi oko%o A. 60% powierzchni tego parku ogó"em.
B. 70% powierzchni tego parku ogó"em.
C. 75% powierzchni tego parku ogó"em.
D. 80% powierzchni tego parku ogó"em.
Brudnopis
Zadanie 3. (0-1)
Powierzchnia le)na Parku Wigierskiego jest wi(ksza od powierzchni le)nej Parku S%owi'skiego o
A. 50%
B. 100%
C. 150%
D. 200%
Brudnopis
2,1
10,5
15,1
18,6
21,2
38,5
1,5
9,6 9,2
4,6
15,2
27
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
Ojcowski Bia!owieski Wigierski S!owi"ski Tatrza"ski Kampinoski
powierzchnia w tys. ha
ogó!em w tym le#na
Wykorzystaj podane informacje rozwi$zuj$c zadania 4, 5 i 6.
W zbiorowiskach ro#linnych wielu parków narodowych cz$sto spotykane s& porosty. S& to organizmy bardzo wra%liwe na zanieczyszczenia powietrza zwi&zkami siarki, dlatego nazywa si$ je wska!nikami czysto#ci powietrza. Plecha porostu jest zbudowana ze strz$pek grzyba, w#ród których znajduj& si$ komórki zielonych glonów. Zale%no#', która je "&czy opiera si$ na wzajemnych korzy#ciach.
Zadanie 4. (0-1)
Zale&no)*, która %$czy glon i grzyb w porostach to A. drapie%nictwo.
B. paso%ytnictwo.
C. symbioza.
D. konkurencja.
Zadanie 5. (0-1)
Korzy)ci, jakie czerpie grzyb z zale&no)ci opisanej w zamieszczonym powy&ej tek)cie, to A. otrzymywanie produktów fotosyntezy.
B. otrzymywanie wody i soli mineralnych.
C. uzyskiwanie odpowiedniego kszta"tu plechy.
D. ochrona przed wysychaniem.
Zadanie 6. (0-1)
Mapa obok przedstawia rozk%ad przestrzenny emisji zanieczyszcze' tlenkiem siarki(IV) wed%ug
województw w 1998 r.
)ród"o: E. Py"ka-Gutowska – Ekologia z ochron"
$rodowiska. Wyd. O#wiata 1996.
Uwzgl(dniaj$c powy&sze informacje, mo&na przypuszcza*, &e najwi(ksza liczebno)*
i ró&norodno)* gatunkowa porostów wyst(puje w A. #rodkowej Polsce.
B. po"udniowo-zachodniej Polsce.
C. pó"nocno-zachodniej Polsce.
D. pó"nocno-wschodniej Polsce.
powy&ej 10,0 5,0
2,5 1,0 0,0 ton/km2
Zadanie 7. (0-1)
Jeden z najmniejszych polskich parków narodowych, który znajduje si( w pobli&u Bia%egostoku, uznany zosta% za obiekt Dziedzictwa +wiatowego. W parku tym chroniony jest m. in. pierwotny las. Opis ten dotyczy
A. Bia"owieskiego Parku Narodowego.
B. Bieszczadzkiego Parku Narodowego.
C. Kampinoskiego Parku Narodowego.
D. Wigierskiego Parku Narodowego.
Zadanie 8. (0-1)
W Bia%owieskim Parku Narodowym &yj$ obecnie 542 &ubry, przy czym po polskiej stronie jest ich o 88 mniej ni& po bia%oruskiej. Na tej podstawie mo&emy stwierdzi*, &e po
A. polskiej stronie %yje 227 %ubrów.
B. polskiej stronie %yje 315 %ubrów.
C. bia"oruskiej stronie %yje 359 %ubrów.
D. bia"oruskiej stronie %yj& 454 %ubry.
Brudnopis
Zadanie 9. (0-1)
Roczny koszt utrzymania rezerwatu mo&na wyliczy* ze wzoru
2 55
"32 !d
k , gdzie
k – roczny koszt, d – liczba drzew b(d$cych pomnikami przyrody. Je)li w Bia%owieskim Parku Narodowym ro)nie 1565 pomników przyrody, to roczny koszt utrzymania takiego rezerwatu jest równy oko%o
A. 5000 z".
B. 25000 z".
C. 50000 z".
D. 250000 z".
Brudnopis
Zadanie 10. (0-1)
Obwód pnia jednego z d(bów na pewnej wysoko)ci nad ziemi$ wynosi 7,85 m. Promie' przekroju pnia na tej wysoko)ci ma d%ugo)* oko%o
A. 100 cm.
B. 125 cm.
C. 200 cm.
D. 250 cm.
Brudnopis
Zadanie 11. (0-1)
Przedstawiony na rysunku ptak siedzi na wysoko)ci
A. 8 3m nad ziemi&.
B. 4 3m nad ziemi&.
C. 6 m nad ziemi&.
D. 8 m nad ziemi&.
Zadanie 12. (0-1)
Ró&nica d%ugo)ci geograficznej mi(dzy Bia%owieskim Parkiem Narodowym a Parkiem Narodowym Uj)cie Warty wynosi oko%o 8o. Czas obserwacji wschodu s%o'ca w tych parkach ró&ni si( o
A. 8 minut.
B. 2 minuty.
C. 32 minuty.
D. 60 minut.
Zadanie 13. (0-1)
Szkó%ka le)na zabezpieczona jest przewodem elektrycznym. Przewód otaczaj$cy szkó%k(
le)n$ ma opór 1000 ,, a zasilany jest z akumulatora o napi(ciu 20 V. Oznacza to,
&e przez ten przewód p%ynie pr$d o nat(&eniu A. 20 A.
B. 20 mA.
C. 20 000 mA.
D. 50 A.
Brudnopis
Zadanie 14. (0-1)
Po odparowaniu niewielkiej ilo)ci klarownej cieczy pobranej z Jeziora Wigry, na szkie%ku zegarkowym pozosta% bia%y osad. +wiadczy to o tym, &e ciecz poddana analizie jest
A. pierwiastkiem chemicznym.
B. zwi&zkiem chemicznym.
C. mieszanin& jednorodn&.
D. mieszanin& niejednorodn&.
300
.
12 m
Brudnopis
Zadanie 15. (0-1)
W stacji monitoruj$cej stopie' zanieczyszczenia )rodowiska przyrodniczego w Wigierskim Parku Narodowym, dokonano pomiaru warto)ci pH opadów atmosferycznych.
Wyniki przedstawiono na diagramie obok.
Na podstawie informacji: &e kwasowo)*
roztworu maleje wraz ze wzrostem pH, mo&na stwierdzi*, &e opady o najbardziej kwasowym odczynie mia%y miejsce w miesi$cach
A. listopadzie i styczniu.
B. grudniu i lutym.
C. lipcu i wrze#niu.
D. marcu i pa!dzierniku.
Zadanie 16. (0-1)
Wyniki pomiarów ci)nienia na ró&nych g%(boko)ciach Jeziora Wigry przedstawiono na wykresie
A. B.
0 2000 4000 6000 8000 10000
0 20 40 60 80
g!"boko#$ jeziora [m]
ci#nienie [hPa]
0 2000 4000 6000 8000 10000
0 20 40 60 80
g!"boko#$ jeziora [m]
ci#nienie [hPa]
C. D.
0 2000 4000 6000 8000 10000
0 20 40 60 80
g!"boko#$ jeziora [m]
ci#nienie [hPa]
0 2000 4000 6000 8000 10000
0 20 40 60 80
g!"boko#$ jeziora [m]
ci#nienie [hPa]
3,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7
XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X
rok 2002
pH
)ród"o: www.wigry.win.pl (opracowanie w"asne na podstawie danych stacji bazowej „Wigry”).
Zadanie 17. (0-1)
O drapie&nym trybie &ycia ptaka )wiadcz$
A. haczykowaty dziób i kontrastowe upierzenie.
B. haczykowaty dziób i szpony.
C. kontrastowe upierzenie i szpony.
D. bia"y wierzch g"owy i szpony.
Zadanie 18. (0-1)
W Wigierskim Parku Narodowym &yje 25 gatunków ryb, gadów o 8 gatunków mniej ni&
gatunków ryb i o 3 gatunki ssaków wi(cej ni& gatunków ryb i gadów %$cznie. Je&eli wprowadzimy oznaczenia: g - liczba gatunków gadów, s - liczba gatunków ssaków, wówczas prawid%owa zale&no)* to
A. s > g B. s < g C. s = g + 3 D. g = s – 8
Brudnopis
Zadanie 19. (0-1)
Powierzchnia Parku Kampinoskiego na mapie w skali 1 : 500 000 jest mniejsza od rzeczywistej powierzchni tego parku
A. 5 #1025 razy.
B. 25 #1010 razy.
C. 25 #105 razy.
D. 5 #105 razy.
Brudnopis
Zadanie 20. (0-1)
O pó%nocy le)n$ polan(
pokrywa%a gruba warstwa lodu.
Na postawie odczytu danych o temperaturze przy gruncie (wykres obok) mo&na stwierdzi*,
&e o godz. 22oo
A. nie ma lodu na polanie.
B. polan$ zalega lód i woda powsta"a ze stopionego lodu.
C. polan$ zalega tylko woda powsta"a ze stopionego lodu.
D. polan$ zalega tylko lód, który intensywnie paruje.
-10 -8 -6 -4 -2 0 2 4 6
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 godzina
temperatura [o C]
Zadanie 21. (0-1)
Radio "Puszcza" nadaje audycje ekologiczne z wykorzystaniem fali no)nej o cz(stotliwo)ci 108 Hz ]
s Hz 1 1
[ " . Fala no)na tego radia rozprzestrzenia si( z szybko)ci$
s
8 m 10
3# i jest
A. fal& d!wi$kow& o d"ugo#ci 0,3 metra.
B. fal& d!wi$kow& o d"ugo#ci 3 metrów.
C. fal& elektromagnetyczn& o d"ugo#ci 0,3 metra.
D. fal& elektromagnetyczn& o d"ugo#ci 3 metrów.
Brudnopis
Zadanie 22. (0-1)
Podstawowymi sk%adnikami substancji zapachowych wielu ro)lin s$ estry. Mo&na je przedstawi* wzorem ogólnym
Estrem jest zwi$zek o wzorze
A. B.
C. D.
Zadanie 23. (0-1)
Elementy kolejki – atrakcji turystycznej Kampinoskiego Parku Narodowego – wykonuje si( ze stopu, w którego sk%ad wchodzi &elazo. Pierwiastek ten w reakcji z pewnym kwasem tworzy chlorek &elaza(II). Równanie opisuj$ce t( reakcj( to
A. Fe + Cl2 = FeCl2
B. 2 Fe + 3 Cl2 = 2 FeCl3 C. Fe + 2 HCl = FeCl2 + H2$ D. 2 Fe + 6 HCl = 2 FeCl3 + 3 H2$
O R C
O R1 R, R1 – grupy w$glowodorowe
O CH3 C
O Na
CH3 O H
O CH3 C
O CH3
O CH3 C
O H
Zadanie 24. (0-1)
Poni&sze wykresy klimatyczne wykonano w stacjach meteorologicznych po%o&onych nad morzem, w górach, w pasie nizin oraz w pasie pojezierzy.
Wykres klimatyczny wykonany w stacji klimatycznej po%o&onej nad morzem przedstawiony jest na
A. wykresie 1.
B. wykresie 2.
C. wykresie 3.
D. wykresie 4.
Zadanie 25. (0-1)
Przez rezerwat le)no wydmowy w S%owi'skim Parku Narodowym prowadz$ cztery szlaki turystyczne z Rowów do "eby. Na ile sposobów turysta mo&e zaplanowa*
wycieczk( na trasie Rowy – "eba – Rowy, je)li z "eby do Rowów nie chce wraca* tym samym szlakiem, którym szed% z Rowów do "eby?
A. 7 B. 8 C. 12 D. 16
Brudnopis
-10 -5
0 5 10 15 20
opady [mm]
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
-50 0 50 100 150 200 250 tem.
[0C]
Wykres 4 -5
0 5 10 15 20 25
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
0 50 100 tem.
[0C] opady
[mm]
Wykres 3
0 50 100
-5 0 5 10 15 20 25
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII tem.
[0C]
opady [mm]
Wykres 2 0
50 100
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII tem.
[0C]
opady [mm]
-5 0 5 10 15 20 25
Wykres 1
Zadanie 26. (0-2)
G%ównym sk%adnikiem piasku jest tlenek krzemu(IV). Zapisz jego wzór sumaryczny i oblicz stosunek masowy krzemu do tlenu w tym zwi$zku wiedz$c, &e mSi=28u, mO=16u.
Zapisz obliczenia
Zadanie 27. (0-1)
Sukcesja ekologiczna to naturalne zmiany sk%adu gatunkowego i typu biocenoz w )rodowisku. Poni&ej przedstawiono etapy sukcesji ekologicznej na wydmie:
I – trawy i turzyce II – las sosnowy III – krzewinki
Prawid%owa kolejno)* nast(powania po sobie gatunków na wydmie w trakcie sukcesji to:
...
Zadanie 28. (0-2)
Na powierzchni Czarnego Stawu znajduje si( spoczywaj$ca kra lodowa. Nanie) na rysunku wektory si% dzia%aj$cych na t( kr(.
kra lodowa
tafla wody
Zadanie 29. (0-2)
Goprowcy za pomoc$ liny wci$gn(li ruchem jednostajnym prostoliniowym na wysoko)*
4 m skrzyni( ze sprz(tem ratowniczym o ca%kowitej masie 500 kg.
Oblicz prac(, jak$ wykonali Goprowcy. Nie uwzgl(dniaj oporów ruchu. %
&
( ' )
* +
10 2
s g m
Zapisz obliczenia
Zadanie 30. (0-3)
W rozpadlinie skalnej powsta%o jeziorko, którego powierzchnia ma kszta%t ko%a o )rednicy 20 m. Oblicz pole powierzchni tego ko%a. Podaj wynik dok%adny.
Zapisz obliczenia
Zadanie 31. (0-2)
Na mapie zaznaczono miasta i ich wysoko)ci nad poziomem morza.
Na podstawie mapy wyja)nij, dlaczego zazwyczaj latem a) w "ebie jest ch%odniej ni& w Poznaniu.
...
...
...
b) w Zakopanem jest ch%odniej ni& w Poznaniu.
...
...
...
"eba 6 m n. p. m
Pozna' 66 m n. p. m.
846 m n. p. m.
Zakopane
Zadanie 32. (0-2)
W tabeli podano pi(tra ro)linno)ci w Tatrach oraz zestawy ro)lin, które je zasiedlaj$.
Wysoko)*
w metrach n. p. m. Pi(tro ro)linno)ci Dominuj$cy typ ro)linno)ci
powy%ej 2250 turnie porosty, mchy
oko"o 1800-2250 alpejskie (hale, "&ki wysokogórskie) murawy wysokie (np. szarotka alpejska, sit skucina)
oko"o 1550-1800 kosodrzewina kosodrzewina
oko"o 1200-1550 regiel górny #wierk pospolity, limba oko"o 900-1200 regiel dolny jod"a pospolita, buk zwyczajny Dobierz ro)lin( do pi(tra, w którym ona wyst(puje.
Rysunek 1. Rysunek 2.
Pi$tro ro#linno#ci ... Pi$tro ro#linno#ci ...
Rysunek 3. Rysunek 4.
Pi$tro ro#linno#ci ... Pi$tro ro#linno#ci ...
Zadanie 33. (0-3)
Ojcowski Park Narodowy zosta% utworzony w XX wieku. Rok utworzenia tego parku jest liczb$, której suma cyfr jest równa 21 i cyfra dziesi$tek jest o 1 mniejsza od cyfry jedno)ci. Oblicz, w którym roku zosta% utworzony Ojcowski Park Narodowy.
Zapisz obliczenia
Zadanie 34. (0-2)
Charakterystyczny krajobraz i ro)linno)* Ojcowski Park Narodowy zawdzi(cza wapieniowi. Jego g%ównym sk%adnikiem jest praktycznie nierozpuszczalny w wodzie CaCO3. Korzystaj$c z poni&szej tabeli napisz wzór zwi$zku wapnia, który jest dobrze rozpuszczalny w wodzie i podaj jego chemiczn$ nazw(.
K+ Na + Mg2+ Ca 2+ Pb2+ Fe 3+
Cl - R R R R S R
NO3 - R R R R R R
SO42- R R R S N R
CO3 2-
R R N N N S
)ród"o: Tablice chemiczne, Wydawnictwo Adamantan, 1997.
Uzupe%nij tabel(:
Wzór zwi$zku Nazwa zwi$zku
R - substancja dobrze rozpuszczalna w wodzie S - substancja s"abo rozpuszczalna w wodzie
N - substancja praktycznie nierozpuszczalna w wodzie
Zadanie 35. (0-4)
Strza%kami zaznaczono tras(, któr$ przebyli tury)ci zwiedzaj$c jedn$ z jaski' Ojcowskiego Parku Narodowego. Zapisz d%ugo)* tej trasy za pomoc$ wyra&enia zawieraj$cego zmienn$ x.
Zapisz obliczenia x
A
O R
D G
Zadanie 36. (0-2)
Korzystaj$c z mapy uzupe%nij tabelk(.
Nazwa parku narodowego Numer na mapie
Ojcowski Park Narodowy
19
Woli(ski Park Narodowy
12
Karkonoski Park Narodowymiejsce na naklejkê D - dziesi¹tki
J - jednoœci
D J
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
0 0
0 N N
N
0 0
0 N N
N 0
0
0 0
N
N
N N
0
N N 0
0 N
0
N 0
0 0 0 0 0 N N N N N N 0
N 0 N
0 0 0 N N N
1 1
1
1 1
1 1
1
1 1
1 1
1
1 1
1 1 1 1 1 1
1 1 1 1
A B C D
A A A A
B B B B
D D D D C C C C A
A A A
B B B B
D D D D C C C C A
A A A
B B B B
D D D D C C C C A
A A A
B B B B
D D D D C C C C A
A A A
B B B B
D D D D C C C C
A B C D
A B C D
A B C D
U V W X Y Z 1 2 3
1 1
2 2
3 3
4 4
5 5
6 6
7 7
8 8
9 9
L
£ M N O P
R S Q B
C D E F G H I J
KOD UCZNIA
dzieñ miesi¹c rok
Data urodzenia ucznia
dysleksja nieobecny WYPE£NIAZESPÓ£ NADZORUJ¥CY
SUMA PUNKTÓW
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
Odpowiedzi
Nr zad.
28 Nr zad.
26 27
31 30
32 33 34 35 36 29
WYPE£NIA EGZAMINATOR
D J
