Pozaustrojowe techniki w sepsie
Kiedy włączyć?
Łukasz Sadowski
Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii CKD
AKI w sepsie
• AKI jest najczęstszym powikłaniem u pacjentów we wstrząsie septycznym
• AKI jest niezależnym czynnikiem ryzyka zgonu chorych we wstrząsie septycznym
• RRT jest powszechnie stosowaną techniką leczenia AKI
Brak jest wytycznych odnośnie momentu włączenia leczenia
Klasyfikacja AKI
AKIN RIFLE
Kreatynina (SCr) Diureza GFR
1/R Wzrost 1,5-1,9x w stosunku do stężenia wyjściowego lub o min.
0,3mg/dL
<0,5 ml/kg/h przez 6-12h Zmniejszenie >25%
2/I Wzrost 2 – 2,9 w stosunku do stężenia wyjściowego
<0,5 ml/kg/h przez min.
12h
Zmniejszenie >50%
3/F Wzrost 3x w stosunku do stężenia wyjściowego lub o więcej niż 4mg/dl
<0,3 ml/kg/h przez 24h lub bezmocz przez min 12h
Zmniejszenie >75%
4/L Brak funkcji nerek
>4 tygodni
5/E Brak funkcji nerek
>3 miesięcy
Metaanaliza 2011
Karvellas CJ, Farhat MR, Sajjad I, Mogensen SS, Leung AA, Wald R, i in. A comparison of early versus late initiation of renal replacement therapy in critically ill patients with acute kidney injury: a systematic review and meta-analysis. Crit Care. 2011;15(1):R72–R72.
• 1494 prac przeanalizowanych
• 15 badań włączonych do analizy
• Ogólna jakość badań oceniona na niską.
• Wczesna, w porównaniu z późną RRT skutkuje zmniejszeniem śmiertelności w 28-dobie
(OR 0.45; 95% CI, 0.28 to 0.72).
• Szybszy powrót funkcji nerek
• Krótszy czas pobytu w OIT
Metaanaliza 2011
ELAIN
• Jednoośrodkowe, randomizowane
• AKIN st. 2
• Dwie grupy (RRT do 8 godz. vs. RRT do 12 godz. AKIN st. 3)
• Hemodiafiltracja
• Główny cel: Ocena śmiertelności po 90 dniach
Zarbock A, Kellum JA, Schmidt C, Van Aken H, Wempe C, Pavenstädt H, i in. Effect of Early vs Delayed Initiation of Renal Replacement Therapy on Mortality in Critically Ill Patients With Acute Kidney Injury: The ELAIN Randomized Clinical Trial. JAMA. 24 maj 2016;315(20):2190–9.
ELAIN
• Zrandomizowano 231 chorych
• Czas do wdrożenia RRT (mediana) 6 godz. vs. 25,5 godz.; p<0,001
• Śmiertelność 39,3% (44/112) vs. 54,7% (65/119); p=0,03
• Powrót spontanicznej funkcji nerek 53,6% (60/112) vs. 38,7% (46/119);
p=0,02
• Czas prowadzenia RRT 9 dni vs. 25 dni; p=0,04
• LOHS 51 dni vs. 82 dni; p<0,01
ELAIN
AKIKI
• Wieloośrodkowe, randomizowane
• AKIN st. 3 + wentylacja mechaniczna i/lub wlew amin katecholowych
• Dwie grupy (RRT do 6 godz. vs. bezwzględne wskazania do RRT)
• Hemodializa (w tym IHD)
• Główny cel: Ocena przeżycia po 60 dniach
Gaudry S, Hajage D, Schortgen F, Martin-Lefevre L, Pons B, Boulet E, i in. Initiation Strategies for Renal-Replacement Therapy in the Intensive Care Unit. N Engl J Med. 15 maj 2016;375(2):122–33.
Bezwzględne wskazania do RRT
• Ciężka hiperkaliemia >6mmol/L
• Kwasica metaboliczna lub mieszana (pH<7.15; paCO2<35mmHg lub >50mmHg)
• Obrzęk płuc
• BUN >112 mg/dL
• Oliguria/anuria >72 godz.
AKIKI
Zrandomizowano 620 chorych
Śmiertelność 48,5% (150/311) vs. 49,7% (153/308) p=0,79 151/308 (49%) w strategii odroczonej nie otrzymało RRT
Odsetek infekcji odcewnikowych 10% vs 5% p<0,001 Hipofosfatemia 69 vs. 46 p=0,03
Krótszy czas powrotu spontanicznej diurezy w grupie odroczonej
AKIKI
AKIKI
AKIKI
Analiza post-hoc
Śmiertelność w grupach No RRT vs. Early RRT vs. Late RRT 37,1% 48,5% 61,8%
IDEAL-ICU
• Wieloośrodkowe, randomizowane
• Chorzy na początkowym etapie wstrząsu septycznego z towarzyszącym
uszkodzeniem nerek F w skali RIFLE jednak bez zagrażających życiu powikłań AKI
• Dwie grupy (RRT w ciągu 12 godz. vs. 48 godz.)
• Hemofiltracja
• Główny cel: Ocena śmiertelności po 90 dniach
Barbar SD, Clere-Jehl Raphaël, Abderrahmane B, Romain H, Florent M, Bruyère Rémi, et al. Timing of Renal-Replacement Therapy in Patients with Acute Kidney Injury and Sepsis. N Engl J Med 2018 Oct 11;379(15):1431-1442.
IDEAL-ICU
• Zrandomizowano 488 chorych
• Follow-up 477 chorych
• Śmiertelność 58% (138/239) vs. 54% (128/238) (p=0,38)
• W strategii odroczonej 38% chorych nie otrzymało RRT
• W strategii odroczonej 17% chorych wymagało ratunkowego włączenia RRT
Wskazania do ratunkowego RRT
• Hiperkaliemia >6.5 mmol/L
• Kwasica metaboliczna pH<7.15
• Przewodnienie z obrzękiem płuc
IDEAL-ICU
Metaanaliza 2019
• Przeanalizowano 657 prac
• 10 badań włączono do analizy
• 2214 chorych
• Brak różnic w śmiertelności
• Brak różnic w zależności od RRT
• Krótszy LOHS
Pasin L, Boraso S, Tiberio I. Early initiation of renal replacement therapy in critically ill patients: a meta-analysis of randomized clinical trials. BMC Anesthesiology. 1 maj 2019;19(1):62.
Metaanaliza 2019
Wnioski
• Brak jest jednoznacznych dowodów przemawiających za wczesnym włączeniem RRT w sepsie
• Wczesne włączenie RRT nie zmniejsza śmiertelności u chorych z sepsą
• Wczesne włączenie RRT może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem powikłań typowych dla tej techniki leczniczej
• Wczesne włączenie terapii nerkozastępczej prawdopodobnie przyczynia się do skrócenia pobytu w szpitalu