Warszawa 10 maja 2018 r.

(1)

(2)

Strategia #Warszawa2030 jest efektem wspólnej pracy mieszkańców, przedsiębiorców, przedstawicieli różnego typu organizacji

(3)

SŁOWEM WSTĘPU

Szanowni Państwo,

Warszawa przez ostatnie lata bardzo się zmieniła. Stało się to dzięki zaangażowaniu mieszkańców, pozyskaniu ogromnych środków europejskich i pracy urzędników. Mamy wspaniałe, historyczne, a zarazem nowoczesne miasto.

Świat jednak idzie do przodu, a stolica Polski razem z nim. Wspólnie z mieszkańcami, ekspertami, organizacjami społecznymi i przedsiębiorcami stworzyliśmy dokument, który wyznacza cele rozwoju na następne kilkanaście lat.

Chcemy, aby Warszawa była miastem aktywnych mieszkańców, przyjaznym miejscem i otwartą metropolią. To, czy to zostanie osiągnięte, zależy od nas wszystkich. Niezależnie od tego, jak długo mieszkamy w Warszawie, niezależnie od zamożności, stanu zdrowia, wieku, płci, orientacji seksualnej, poglądów, pochodzenia, obywatelstwa i wyznania. To my – mieszkańcy – jesteśmy siłą Warszawy, tworzymy ją i zdecydujemy jaka będzie w 2030 roku. Ja osobiście chciałabym, żeby Warszawa była po prostu miastem szczęśliwym, które w pełni wykorzystało swoją szansę!

Hanna Gronkiewicz-Waltz Prezydent m.st. Warszawy

(4)

(5)

SPIS TREŚCI

•8 Wprowadzenie

•10 Formuła prac

•12 Wizja Warszawy

•14 Potencjały Warszawy i stojące przed nią wyzwania

•16 Cele strategiczne i operacyjne

•54 Zmiany w stosunku do poprzedniej wersji

•57 System realizacji

•60 Sprawozdawczość i ocena

•62 Słownik pojęć

•65 Załączniki

(6)

(7)

(8)

WPROWADZENIE

MIESZKAŃCY SĄ SIŁĄ SPRAWCZĄ STOLICY

Warszawa jest przestrzenią możliwości, miastem nieustannie tworzącym się na nowo. Czerpie z tradycji walki o wolność i możliwość decydowania o sobie.

Pokazując, że zmiana jest możliwa, daje swoim mieszkańcom i osobom odwiedzającym impuls do działania. Czyni to Warszawę niepowtarzalną, wartą zamieszkania w niej, odwiedzenia i przyswojenia, zachęcającą do podejmowania tu różnych działań i do twórczej ich kontynuacji.

Zapewnienie wysokiej jakości życia obecnym i przyszłym mieszkańcom, sprawne pełnienie przez Warszawę funkcji stolicy kraju, wymagają stałego i skoordynowanego rozwoju miasta.

„Strategia #Warszawa2030” definiuje politykę rozwoju Warszawy do 2030 roku. Koncentruje się na tych dziedzinach życia miasta, w których zmiana najsilniej wpłynie na jego dalszy rozwój. Nie oznacza to jednak, że inne działania – mające na celu utrzymanie

funkcjonowania miasta oraz realizowanie przez samorząd lokalny obowiązków ustawowych – nie będą realizowane.

Stanowią one podstawę dla rozwoju miasta.

Strategia jest dokumentem ogólnym, określającym wizję Warszawy w 2030 roku oraz cele, które mają doprowadzić do jej spełnienia. Uszczegóławiają ją programy, czyli odrębne dokumenty wskazujące konkretne rozwiązania i zadania do wykonania.

angażowano w jej tworzenie społeczność lokalną, ekspertów, a także przyszłych realizatorów. Dzięki temu można było zaplanować dalszy rozwój Warszawy z uwzględnieniem uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych, ale także – co istotne – zgodnie z oczekiwaniami i aspiracjami warszawiaków.

Planując cele do realizacji skupiono się na wykorzystaniu potencjałów miasta oraz wyjściu naprzeciw stojącym przed nim wyzwaniom. Wzięto pod uwagę prognozy demograficzne, nie tylko do 2030 roku, ale i w latach kolejnych.

Strategia opiera się na fundamentach zbudowanych dzięki realizacji poprzednich strategii oraz wdrażanych polityk sektorowych, takich jak m.in. „Społeczna strategia Warszawy”, „Innowacyjna Warszawa 2020: Program wspierania przedsiębiorczości”, „Program ochrony środowiska dla m.st. Warszawy”, „Strategia zrównoważonego rozwoju systemu transportowego Warszawy”, „Zintegrowany program rewitalizacji m.st. Warszawy”, i ma kontynuować zapoczątkowane przez nie procesy rozwojowe. Jednocześnie uwzględnia uwarunkowania zewnętrzne, szczególnie konkurowanie o zasoby z europejskimi metropoliami oraz zmiany dokonujące się w sferze kulturowej i technologiczne.

Bierze pod uwagę priorytety dla miast nakreślone w politykach krajowych oraz w „Agendzie miejskiej Unii Europejskiej” czy „Nowej agendzie miejskiej Organizacji

(9)

Cele postawione przed Warszawą w perspektywie 2030 roku skupiają się na człowieku – twórcy i użytkowniku miasta. Niezależnie od tego, jak długo mieszka w Warszawie, niezależnie od zamożności, stanu zdrowia, wieku, płci, poglądów, orientacji seksualnej, wyznania, pochodzenia i obywatelstwa.

To mieszkańcy są siłą sprawczą w stolicy. Tworzą miasto w wymiarze ideowym i materialnym. Swój ślad odciskają również osoby odwiedzające Warszawę z racji

codziennych dojazdów do miejsc nauki i pracy oraz spędzania czasu przeznaczonego na rozwój

i odpoczynek. Dlatego w strategii położono nacisk na włączenie wszystkich w życie stolicy w wymiarze społecznym, kulturowym, politycznym i gospodarczym.

Ważną rolę pełnią w niej szacunek i otwartość na drugiego człowieka, solidarność społeczna, poczucie odpowiedzialności za siebie oraz dokonywane wybory, rozwijanie własnego potencjału przez ciągłe uczenie się.

Kompetencje kulturowe, społeczne i zawodowe

mieszkańców, a także łączące ich poczucie wspólnoty są podstawą dalszego rozwoju miasta.

Odpowiadanie przez Warszawę na potrzeby mieszkańców oraz pozostałych użytkowników miasta, wiąże się

z zachowaniem równowagi między lokalnymi a metropolitalnymi funkcjami miasta oraz

z podejmowaniem działań na rzecz zapewnienia wysokiej jakości życia we wszystkich dzielnicach. Wymaga to kształtowania ładu przestrzennego z poszanowaniem różnorodności poszczególnych obszarów oraz dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, a także efektywnego zarządzania zasobami.

Realizacja postawionych przed Warszawą celów wymaga zaangażowania i współpracy warszawskiego samorządu, różnego typu organizacji i instytucji działających na terenie miasta, jak i samych mieszkańców. Codziennie

dokonywane wybory, zapadające decyzje będą wpływać na to jaka Warszawa będzie w 2030 roku!

(10)

FORMUŁA PRAC

Rozpoczęcie prac nad aktualizacją strategii było konsekwencją wyników ewaluacji mid-term „Strategii rozwoju miasta stołecznego Warszawy do 2020 roku”.

Sprawdzono stan realizacji strategii, wskazano nowe uwarunkowania rozwoju i oceniono stosowane dotąd rozwiązania w zakresie jej wdrażania, monitorowania i prowadzonych działań informacyjnych. Sformułowane w ramach ewaluacji rekomendacje wpłynęły na zakres i kształt prac nad nową wersją strategii.

W celu opracowania strategii przez dwa lata prowadzono prace z udziałem mieszkańców, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych, instytucji otoczenia biznesu, przedstawicieli władz miasta reprezentujących różne opcje polityczne, specjalistów z urzędu, ekspertów oraz innych zainteresowanych rozwojem Warszawy. Zebrane opinie i sugestie stanowiły punkt wyjścia do definiowania poszczególnych zapisów dokumentu.

Prace przebiegały w siedmiu etapach:

• określenie wizji Warszawy w 2030 roku, czyli stanu miasta, do którego ma doprowadzić realizacja strategii,

• określenie – dzięki analizom diagnostycznym – wyzwań, którym musi sprostać miasto, a także jego potencjałów ułatwiających wprowadzenie w życie wizji,

• sformułowanie celów strategicznych i operacyjnych, których realizacja pozwoli osiągnąć stan opisany w wizji, m.in. zdefiniowanie oczekiwanych efektów,

• określenie systemów realizacji oraz monitorowania i ewaluacji strategii, które zapewnią sprawne i efektywne wdrażania polityki rozwoju miasta,

• stworzenie projektu strategii z elementów wypracowanych na wcześniejszych etapach,

• poddanie projektu strategii konsultacjom społecznym oraz ewaluacji ex ante przez zewnętrznych ekspertów, a następnie wprowadzenie do niego niezbędnych poprawek,

• dokonanie formalnych uzgodnień projektu uchwały Rady m.st. Warszawy w sprawie przyjęcia strategii oraz wprowadzenie do dokumentu koniecznych zmian.

Na poszczególnych etapach prac wykorzystano różne metody zbierania danych i analiz oraz włączania w prace nad strategią członków społeczności lokalnej i pozostałych interesariuszy.

Szczegółowy zakres prac nad strategią przedstawia załącznik 1.

(11)

Schemat prac nad strategią

• analiza danych statystycznych

• analiza danych z monitoringu strategii

• wywiady z kadrą zarządzającą m.st. Warszawą

• ankieta dla pracowników Urzędu m.st. Warszawy

• analiza danych zastanych

• analiza danych statystycznych

• analiza danych zastanych

• analiza SWOT

• analiza dokumentów wyższego rzędu

• analiza strategii zagranicznych

• analiza dokumentów programujących rozwój Warszawy

• analizy powiązań celów

• ewaluacja ex ante

• procedura dot.

SOOŚ

EWALUACJA mid-term strategii do

2020 roku

WIZJA Warszawy w 2030 roku

DIAGNOZA wyzwań i potencjałów

CELE strategiczne i operacyjne

I PROJEKT Strategii

#Warszawa2030

WERYFIKACJA projektu

II PROJEKT Strategii

#Warszawa2030

Badania opinii:

• mieszkańców

• przedsiębiorców

• organizacji pozarządowych

• instytucji otoczenia biznesu

• debaty

• konferencja

• ankieta

• spotkania z gremiami doradczymi

• konkursy dla dzieci i młodzieży

• prace grup roboczych

• badania opinii mieszkańców

• konferencja

• seminarium

• Warszawska Burza Mózgów

• debaty, spotkania i seminaria

• spotkania w dzielnicach

• Warszawskie Burze Mózgów

• Warsztaty

• dyżur Środa ze Strategią

• spotkania z gremiami doradczymi

• zogniskowane wywiady grupowe

• elektroniczne zgłaszanie uwag

Konsultacje społeczne:

• spotkanie inaugurujące

• spotkania poświęcone

• celom strategicznym

• spotkania w dzielnicach

• punkty konsultacyjne

• elektroniczne zgłaszanie uwag

• papierowe zgłaszanie uwag

• warsztaty dla młodzieży

• plansze konsultacyjne

(12)

WIZJA WARSZAWY

WIZJA DEFINIUJE WARSZAWĘ W 2030 ROKU, OKREŚLAJĄC JĄ W TRZECH WYMIARACH:

AKTYWNI MIESZKAŃCY

Warszawa to my, jej mieszkańcy. Podążamy własną drogą, rozwijamy zainteresowania, realizujemy marzenia i zawodowe ambicje, ale wspólnie angażujemy się w życie miasta i czujemy się za nie odpowiedzialni.

PRZYJAZNE MIEJSCE

Warszawa to miasto, w którym każdy czuje się u siebie, wolny i bezpieczny. Bogactwo przestrzeni, wynikające z umiejętnego łączenia tradycji

z nowoczesnością, środowiska miejskiego z przyrodniczym, lokalności z wielkomiejskością, zapewnia wygodę życia i sprzyjające warunki do działania.

OTWARTA METROPOLIA

Warszawa to miasto otwarte na świat. Śmiało wychodzące naprzeciw wyzwaniom, inspirujące innych. Dzięki swojej różnorodności i nastawieniu na współpracę jest wyjątkowym miejscem do kreowania i rozwijania idei. Stanowi ważny węzeł sieci

europejskich metropolii.

(13)

(14)

POTENCJAŁY WARSZAWY I STOJĄCE PRZED NIĄ WYZWANIA

Osiągnięcie wizji Warszawy w 2030 roku wymaga takiego ukierunkowania działań, aby w jak

największym stopniu wykorzystywać potencjały miasta i wychodzić naprzeciw stojącym przed nim

wyzwaniom.

Przedstawiamy najważniejsze potencjały Warszawy i wyzwania stojące przed nią, określone na podstawie Diagnozy strategicznej (załącznik 2). Zarówno jedne, jak i drugie oddziałują na różne elementy wizji miasta (Aktywni mieszkańcy, Przyjazne miejsce, Otwarta metropolia).

(15)

POTENCJAŁY WARSZAWY

• Blisko 2 mln mieszkańców, w większości zadowolonych z faktu życia w Warszawie

• Największy w Polsce rynek pracy

• Wysoki poziom edukacji w znaczącej części szkół i przedszkoli

• Najlepsze w Polsce uczelnie wyższe oraz atrakcyjność akademicka miasta

• Liczne instytucje kultury oraz bogata oferta kulturalna

• Liczne organizacje pozarządowe będące partnerem samorządu w realizacji polityk miejskich

• Wisła oraz jej funkcje społeczne i przyrodnicze

• Tereny zieleni miejskiej stanowiące znaczny udział powierzchni miasta

• Wysoki poziom bezpieczeństwa

• Zróżnicowana przestrzeń miasta

• Wolna przestrzeń do zagospodarowania

• Dobra współpraca samorządów lokalnych w Obszarze Metropolitalnym Warszawy

• Stołeczność, której efektem jest m.in. nagromadzenie instytucji znaczeniu krajowym

• Zwiększająca się różnorodność kulturowa, światopoglądowa oraz różnice związane ze stylem życia osób zamieszkujących lub odwiedzających miasto

• Podaż przestrzeni, instytucje oferujące organizację imprez międzynarodowych

• Gospodarczy biegun wzrostu o znaczeniu międzynarodowym

• Dobre krajowe i międzynarodowe powiązania transportowe

• Relatywnie silnie rozwinięty sektor badawczo-rozwojowy

• Warszawa w przekonaniu wielu Polaków jest dobrym miejscem do życia oraz startu i rozwoju zawodowego

• Wysoka ocena miasta przez zagranicznych turystów i przedsiębiorców

• Współpraca z miastami partnerskimi oraz w ramach międzynarodowych organizacji

WYZWANIA STOJĄCE PRZED WARSZAWĄ

• Stosunkowo małe zainteresowanie mieszkańców sprawami miasta oraz potrzeba zachęcenia mieszkańców do współpracy na rzecz miasta i jego społeczności

• Niski poziom uczestnictwa w kulturze w odniesieniu do dostępnej oferty

• Zmiany demograficzne, m.in. starzenie się społeczeństwa

• Lęk przed innością, mała otwartość na zmiany i różnorodność mieszkańców

• Oferta mieszkań niewystarczająco dostosowana do potrzeb i możliwości finansowych mieszkańców

• Częste przekraczanie norm zanieczyszczenia powietrza – smog

• Niski poziom wykorzystania odnawialnych źródeł energii

• Zbyt słabo rozwinięta integracyjna funkcja Wisły

• Zróżnicowana dostępność infrastruktury technicznej, usług społecznych i oferty spędzania wolnego czasu w dzielnicach

• Niewykształcony w pełni ład przestrzenny, np. w wymiarze kompozycyjno-estetycznym oraz struktury funkcjonalno- przestrzennej miasta

• Zbyt duże zatłoczenie komunikacyjne miasta

• Rosnące potrzeby w zakresie dostępności i jakości sieci transportu miejskiego, dróg rowerowych i pieszych

• Silne zróżnicowanie dzielnic w zakresie nasycenia podmiotami gospodarczymi i w konsekwencji miejscami pracy

• Niezadowalający poziom umiędzynarodowienia warszawskich uczelni

• Wciąż słabe relacje między warszawskimi uczelniami a biznesem i administracją lokalną

Oddziaływanie na elementy wizji Warszawy:

•Aktywni mieszkańcy

•Przyjazne miejsce

•Otwarta metropolia

(16)

CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE

Wprowadzenie w życie wizji Warszawy będzie

możliwe dzięki realizacji czterech celów strategicznych oraz uszczegóławiających je trzynastu celów

operacyjnych. Są wyrazem zintegrowanego podejścia Warszawy do kształtowania polityki rozwoju

w wymiarze społecznym, gospodarczym i przestrzenno-funkcjonalnym. Odzwierciedlają założenia koncepcji zrównoważonego rozwoju oraz inteligentnego miasta. Jednocześnie uwzględniają kluczowe założenia polityki krajowej i wojewódzkiej oraz priorytety agend międzynarodowych, które omówiono w załączniku 3.

Cele strategiczne wynikają bezpośrednio z wizji miasta. Ich wkład w osiągnięcie stanu miasta zakładanego na 2030 rok jest zróżnicowany.

Cele operacyjne uszczegóławiają sposób osiągnięcia celu strategicznego. Nie wskazują jednak konkretnych zadań ani projektów do realizacji, rozstrzygnięcia w tym zakresie znajdują się bowiem w dokumentach niższego szczebla, tj. programach.

Cele operacyjne są ze sobą powiązane – osiągnięcie jednego wpływa na realizację innych. Bywa też, że wspólnie tworzą wartość przyczyniającą się do osiągnięcia wizji.

(17)

Cele strategiczne: Cele operacyjne:

1. Odpowiedzialna wspólnota

1.1. Dbamy o siebie nawzajem

1.2. Wspólnie decydujemy o naszym mieście

2. Wygodna lokalność

2.1. Mamy dostęp do szerokiej oferty mieszkań 2.2. Aktywnie spędzamy czas wolny blisko domu 2.3. Korzystamy z usług blisko domu

2.4. Działamy w warunkach przyjaznych dla rozwoju biznesu

3. Funkcjonalna przestrzeń

3.1. Korzystamy z atrakcyjnej przestrzeni publicznej 3.2. Żyjemy w czystym środowisku przyrodniczym 3.3. Korzystamy z przyjaznego systemu transportowego

4. Twórcze środowisko

4.1. Rozwĳamy nasz twórczy potencjał 4.2. Generujemy innowacje

4.3. Przyciągamy talenty i liderów 4.4. Inspirujemy świat

Oddziaływanie na elementy wizji Warszawy:

•Aktywni mieszkańcy

•Przyjazne miejsce

•Otwarta metropolia

(18)

(19)

CEL STRATEGICZNY 1.

ODPOWIEDZIALNA WSPÓLNOTA

Poziom rozwoju Warszawy jest konsekwencją codziennych działań i wyborów jej mieszkańców, zarówno bezpośrednich, jak i pośrednich – w formie decyzji wybranych władz miasta. Warszawiacy są jednocześnie twórcami i użytkownikami miasta, a ich aktywność oddziałuje na jego stan obecny i przyszły.

Uświadomienie sobie tej zależności, zrozumienie indywidualnej i zbiorowej odpowiedzialności jest konieczne dla zrównoważonego rozwoju miasta.

Wymaga to ukształtowania kompetencji obywatelskich oraz społecznych zarówno mieszkańców, jak

i urzędników. Zrozumienie drugiego człowieka,

poszanowanie historii miejsca, dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, a jednocześnie chęć kształtowania własnego życia i dynamicznie zmieniającego się otoczenia będą stanowiły podstawę budowania odpowiedzialnej wspólnoty. Jej cechą powinno być formalne i nieformalne działanie na rzecz miasta i jego społeczności, a także otwartość, świadomość swojego znaczenia oraz odpowiedzialność w skali regionu, kraju i świata.

Cel zostanie osiągnięty w wyniku realizacji dwóch celów operacyjnych:

1.1. Dbamy o siebie nawzajem

1.2. Wspólnie decydujemy o naszym mieście

Sukces realizacji tego celu będzie mierzony za pomocą wskaźnika:

Indeks odpowiedzialnej wspólnoty

39%

2017 r.

60%

2030 r.

(20)

CEL OPERACYJNY 1.1.

DBAMY O SIEBIE NAWZAJEM

Jak to osiągniemy? Zachęcimy mieszkańców do włączenia się w lokalną wspólnotę, do większej otwartości i troski o drugiego człowieka oraz o najbliższe otoczenie.

Tworzenie wspólnoty mieszkańców to budowanie więzi społecznych, czyli wzajemnych relacji i zależności poszczególnych osób. Wykształcenie postawy dbania o siebie nawzajem wymaga otwartości na drugiego człowieka i wzajemnego szacunku, niezależnie od pochodzenia, obywatelstwa, wyznania, zamożności, stanu zdrowia, wieku, płci, orientacji seksualnej

i poglądów. Taka postawa sprzyjać będzie zmniejszeniu anonimowości, ograniczeniu wykluczenia społecznego i integracji mieszkańców.

Budowaniu wspólnoty będą służyły inicjatywy promujące i wzmacniające postawy otwartości, szacunku

i wrażliwości na potrzeby innych, realizowane m.in.

poprzez przedsięwzięcia kulturalne i edukacyjne.

Oprócz zmiany postaw, integrację mieszkańców ułatwią działania mające na celu wzajemne poznawanie się sąsiadów oraz nawiązywanie i rozwijanie przez nich relacji. Proces ten będzie wspierany przez sieć lokalnych animatorów oraz partnerstw lokalnych.

Mieszkańcy będą włączani w życie wspólnoty i zachęcani do podejmowania akcji na rzecz społeczności i okolicy. Będą nabywali i rozwijali kompetencje społeczne uczestnicząc w działaniach prowadzonych w Miejscach Aktywności Lokalnej.

Jednocześnie zostanie położony nacisk na wzmocnienie tożsamości lokalnej i poczucia identyfikacji z miejscem zamieszkania i Warszawą. Upowszechniana będzie pamięć o poprzednich pokoleniach warszawiaków, historia miejsc oraz wiedza o ich dziedzictwie

kulturowym i przyrodniczym. Instytucje, organizacje oraz przedsiębiorcy działający lokalnie będą zachęcani do

(21)

Realizacja tego celu wymaga zastosowania przez Urząd m.st. Warszawy systemowych rozwiązań, obejmujących:

• zwiększenie skuteczności ochrony dziedzictwa kulturowego w jego wymiarze materialnym i niematerialnym,

• zbudowanie szerokich partnerstw, m.in.

z organizacjami pozarządowymi, instytucjami

i przedsiębiorcami działającymi na danym terenie oraz sformalizowanymi i niesformalizowanymi grupami mieszkańców, a także wspieranie tych grup i ich oddolnych inicjatyw,

• zwiększenie skuteczności ochrony dziedzictwa przyrodniczego,

• udostępnianie zasobów samorządu lokalnego formalnym i nieformalnym grupom mieszkańców z myślą o podejmowaniu przez nich aktywności.

W osiągnięciu celu pomoże realizacja innych celów operacyjnych: włączenie mieszkańców do

współdecydowania o mieście (cel 1.2.) oraz zwiększenie dostępności oferty spędzania wolnego czasu (cel 2.2.) będą sprzyjały budowaniu relacji społecznych.

Realizacja omawianego celu wesprze osiągnięcie innych celów operacyjnych: prospołeczne postawy mieszkańców przełożą się na dbałość o środowisko przyrodnicze (cel 3.2.). Większa akceptacja dla szeroko rozumianej różnorodności i innego człowieka ułatwi stworzenie warunków do rozwijania twórczego potencjału mieszkańców (cel 4.1.), a otwartość społeczności będzie czynnikiem sprzyjającym przyciąganiu talentów i liderów do stolicy (cel 4.3.).

Odsetek mieszkańców angażujących się społecznie

47%

2017 r.

70%

2030 r.

(22)

CEL OPERACYJNY 1.2.

WSPÓLNIE DECYDUJEMY O NASZYM MIEŚCIE

Jak to osiągniemy? Wzmocnimy zainteresowanie mieszkańców sprawami Warszawy i zwiększymy ich realny wpływ na podejmowanie decyzji dotyczących funkcjonowania miasta.

Zbudowanie odpowiedzialnej wspólnoty, interesującej się sprawami miasta i angażującej się w nie, wymaga zapewnienia mieszkańcom realnego wpływu na zarządzanie Warszawą. Wzmocnienie lokalnej demokracji zaowocuje większą świadomością obywatelską na poziomie regionu, kraju i Unii Europejskiej.

Rozwój współzarządzania będzie wiązał się ze zmianą sposobu funkcjonowania urzędu, w tym

z usprawnieniem wewnętrznego przepływu informacji oraz zarządzania wiedzą i relacjami, a także

wzmocnieniem poczucia misji urzędników.

Transparentność funkcjonowania samorządu zwiększy się w efekcie otwartej polityki informacyjnej dotyczącej realizowanych działań oraz uwarunkowań

podejmowanych decyzji. W większym stopniu będzie wykorzystywana wiedza o potrzebach mieszkańców, możliwościach ich zaspokajania oraz o przebiegu i efektach dotychczas prowadzonych działań. Zasady współpracy mieszkańców, organizacji pozarządowych i instytucji otoczenia biznesu z administracją zostaną uporządkowane, a instrumenty wspólnego

podejmowania decyzji znacząco rozwinięte. Duże znaczenie będzie miało zintensyfikowanie edukacji obywatelskiej, upowszechnienie wiedzy w zakresie funkcjonowania samorządu i miasta, a także

pobudzenie zainteresowania mieszkańców sprawami Warszawy. Rozwinięte zostaną możliwości ciągłego nabywania doświadczenia obywatelskiego w formie samorządności uczniowskiej, spółdzielczej, pracowniczej i pozarządowej. Kształtowane będą

(23)

Realizacja tego celu wymaga zastosowania przez Urząd m.st. Warszawy systemowych rozwiązań obejmujących:

• integrację działań z zakresu cyfryzacji miasta,

• wykorzystywanie, jako inspiracji, rozwiązań

stosowanych przez inne podmioty, zarówno ze sfery administracji publicznej, jak i z sektorów

przedsiębiorstw oraz organizacji pozarządowych.

W osiągnięciu celu pomoże realizacja innych celów operacyjnych: wzmocnienie postaw prospołecznych mieszkańców (cel 1.1.), podniesienie ich twórczego potencjału (cel 4.1.) oraz zwiększenie dostępności lokalnych miejsc aktywności (cel 2.2.) będą sprzyjały współdziałaniu i angażowaniu się w sprawy miasta.

Realizacja omawianego celu wesprze osiągnięcie innych celów operacyjnych: wprowadzenie

współdecydowania o mieście wpłynie na jakość działań prowadzonych w ramach pozostałych celów strategii, powstaną bowiem warunki dla mieszkańców i innych interesariuszy do aktywnego włączenia się

w planowanie i realizację wspólnotowych przedsięwzięć.

Odsetek mieszkańców angażujących się w sprawy miasta

31%

2017 r.

40%

2030 r.

(24)

(25)

CEL STRATEGICZNY 2.

WYGODNA LOKALNOŚĆ

Zapewnienie wygody życia i działania w tak dużym mieście jak Warszawa wymaga zachowania równowagi między wielkomiejskością i stołecznymi funkcjami a środowiskiem codziennego życia mieszkańców.

W tym kontekście ważne jest łączenie podstawowych funkcji miejskich z funkcjami miejsca zamieszkania, rozumianego jako osiedle lub dzielnica. Chodzi

o umożliwienie mieszkańcom zaspokajania codziennych potrzeb, czyli zapewnienie podstawowych usług, miejsc pracy i spędzania wolnego czasu, blisko domu.

Wymaga to ukształtowania miasta zwartego, o policentrycznej i hierarchicznej strukturze funkcjonalno-przestrzennej, z siecią centrów

dzielnicowych i subdzielnicowych skupiających ofertę usług. Należy zatem położyć nacisk na zmniejszanie różnic rozwojowych między dzielnicami oraz rewitalizację zdegradowanych obszarów. Dzięki zmianom dokonywanym z poszanowaniem specyfiki dzielnic, Warszawa stanie się „metropolią kompaktową”, złożoną z przyjaznych miejsc zamieszkania

i aktywności. Miejsca te będą atrakcyjne dla

mieszkańców, ale też staną się atutem w zachęcaniu do osiedlenia się i inwestowania w Warszawie.

Cel zostanie osiągnięty w efekcie realizacji czterech celów operacyjnych:

2.1. Mamy dostęp do szerokiej oferty mieszkań 2.2. Aktywnie spędzamy czas wolny blisko domu 2.3. Korzystamy z usług blisko domu

2.4. Działamy w warunkach przyjaznych rozwojowi biznesu

Indeks wygodnej lokalności

41%

2017 r.

55%

2030 r.

(26)

CEL OPERACYJNY 2.1.

MAMY DOSTĘP DO SZEROKIEJ OFERTY MIESZKAŃ

Jak to osiągniemy? Rozwiniemy ofertę

mieszkaniową tak, aby była dostosowana do potrzeb i możliwości finansowych mieszkańców.

Mieszkanie jest jedną z podstawowych potrzeb, której sposób zaspokojenia oddziałuje na inne aspekty życia, takie jak relacje społeczne i możliwość korzystania z oferty miasta. Warszawa, będąca zróżnicowaną społecznie metropolią, stanowiącą miejsce stałego i tymczasowego osiedlania się osób z różnych stron kraju i świata, wymaga ukształtowania zróżnicowanej oferty mieszkaniowej – dostosowanej do potrzeb osób o różnych dochodach i potrzebach.

Planowane jest podniesienie dostępności mieszkań dzięki zwiększeniu zasobu lokali komunalnych. Ponadto wspierane będzie budownictwo społeczne oraz

inicjatywy na rynku mieszkań na długotrwały

i bezpieczny wynajem. Promowane będą alternatywne i innowacyjne sposoby zaspokajania potrzeb

mieszkaniowych osób o zróżnicowanych dochodach i oczekiwaniach. Propagowane będzie tworzenie budynków i osiedli mieszkaniowych stanowiących integralną część otoczenia, zapewniających wysoką jakość przestrzeni wspólnych oraz uwzględniających wymogi osób w różnym wieku, co będzie sprzyjało wzmacnianiu różnorodności społecznej. Wspierane będzie budownictwo ukierunkowane na racjonalne gospodarowanie zasobami naturalnymi – kształtowane z poszanowaniem środowiska naturalnego

i o ograniczonym na nie wpływie.

Realizacja celu wymaga zastosowania przez Urząd m.st. Warszawy systemowych rozwiązań obejmujących:

• uwzględnienie w planowaniu przestrzennym jakościowych wymogów przyszłej zabudowy

(27)

Realizacja omawianego celu wesprze osiągnięcie innych celów operacyjnych: podniesienie jakości i dostosowanie do potrzeb różnych grup wiekowych projektowanych osiedli ułatwi nawiązywanie relacji społecznych, co przełoży się na wzmocnienie więzi między mieszkańcami (cel 1.1.). Budownictwo ukierunkowane na racjonalne gospodarowanie zasobami przyczyni się do poprawienia jakości środowiska przyrodniczego (cel 3.2.). Zróżnicowana oferta mieszkaniowa będzie jednym z atutów zachęcających osoby utalentowane i liderów do osiedlenia się (cel 4.3.).

Odsetek mieszkańców pozytywnie oceniających możliwość kupna i wynajęcia mieszkania za rozsądną cenę

29%

2017 r.

40%

2030 r.

(28)

CEL OPERACYJNY 2.2.

AKTYWNIE SPĘDZAMY CZAS WOLNY BLISKO DOMU

Jak to osiągniemy? Zwiększymy dostępność atrakcyjnych i przyjaznych miejsc aktywności kulturalnej, edukacyjnej, sportowej, rekreacyjnej oraz innych sposobów spędzania czasu wolnego w pobliżu miejsc zamieszkania.

Podnoszenie jakości życia wymaga zapewnienia różnorodnej oferty spędzania czasu wolnego w pobliżu miejsca zamieszkania, zaspokajania podstawowych potrzeb różnych grup mieszkańców w zakresie rozwoju duchowego i fizycznego. Taka aktywność będzie wpływać na zdrowie fizyczne i psychiczne, stanie się źródłem energii do działania. Przyczyni się do rozwijania potencjału mieszkańców, nabywania przez nich nowych umiejętności. Będzie także sprzyjać nawiązywaniu kontaktów międzyludzkich, współpracy i integracji sąsiedzkiej, włączaniu nowych mieszkańców w lokalną społeczność.

Miejsca aktywności będą kształtowane tak, aby dawały na co dzień różnorodne możliwości rozwijania

zainteresowań przez uczestnictwo w kulturze i uczenie się, ale także uprawianie sportu i rekreację. Planowane jest nie tylko rozwijanie już istniejących miejsc

sprzyjających aktywności, ale także tworzenie nowych.

Ich oferta będzie kreowana partycypacyjnie, z myślą o zapewnieniu jej dostępności oraz uwzględnieniu potrzeb szerokiego grona odbiorców. Instytucje publiczne w większym stopniu otworzą się na osoby mieszkające w sąsiedztwie, dzięki czemu staną się integralnym elementem lokalnego środowiska.

Potrzebne jest również bardziej skuteczne

zaznajamianie mieszkańców z możliwościami spędzania wolnego czasu i rozwijania zainteresowań oraz

zachęcanie do korzystania z nich.

(29)

• stosowanie zasad uniwersalnego projektowania,

• podporządkowanie gospodarowania

nieruchomościami komunalnymi polityce przestrzennej miasta.

W osiągnięciu celu pomoże realizacja innych celów operacyjnych: wzmocnienie relacji społecznych

mieszkańców (cel 1.1.) oraz podniesienie ich twórczego potencjału (cel 4.1.) zwiększy zainteresowanie

samoorganizowaniem się i współtworzeniem miejsc aktywności oraz ich ofertą. Wielofunkcyjność infrastruktury, która będzie rozwijana w ramach

poszerzenia dostępności podstawowych usług (cel 2.3.), przyczyni się do zwiększenia zasobu przestrzeni sprzyjających aktywności blisko domu.

Realizacja omawianego celu wesprze osiągnięcie innych celów operacyjnych: ułatwienie nawiązywania kontaktów, dzięki korzystaniu z miejsc aktywności blisko miejsca zamieszkania, wpłynie na wzmocnienie relacji sąsiedzkich (cel 1.1.). Rozwijanie własnych

zainteresowań przełoży się na możliwość włączenia się w zarządzanie miastem (cel 1.2.) oraz podniesienia twórczego potencjału mieszkańców (cel. 4.1.).

Odsetek mieszkańców korzystających z oferty wolnego czasu i rozwoju w swojej dzielnicy zamieszkania

10%

2017 r.

30%

2030 r.

(30)

CEL OPERACYJNY 2.3.

AKTYWNIE SPĘDZAMY CZAS WOLNY BLISKO DOMU

Jak to osiągniemy? Rozwiniemy sieć centrów w dzielnicach, które umożliwią korzystanie z podstawowych usług w pobliżu miejsc zamieszkania.

Usługi publiczne i komercyjne pozwalające zaspokoić podstawowe potrzeby mieszkańców powinny być świadczone blisko miejsca zamieszkania. Skupienie ich w centrach dzielnicowych i subdzielnicowych pozwoli efektywnie kształtować funkcje miejskie oraz aranżować przestrzenie, w których rozwijane będą kontakty międzyludzkie.

Poprawę dostępności podstawowych usług uda się osiągnąć dzięki dostosowaniu ich do zmieniającej się liczby ludności i struktury demograficznej. Zostanie położony nacisk na zapewnienie różnych form opieki nad dziećmi do lat 3 oraz edukacji na poziomie przedszkolnym, szkoły podstawowej i średniej.

Poprawie ulegnie dostęp do podstawowych usług ochrony zdrowia i profilaktyki zdrowotnej oraz pomocy społecznej, w tym wsparcia osób

z niepełnosprawnościami i seniorów. Ułatwione zostanie korzystanie z usług lokalnej administracji. Infrastruktura miejska zyska wielofunkcyjny charakter, co pozwoli na dostosowywanie jej do zmieniających się potrzeb.

Oferta usług publicznych będzie rozwijana również pod kątem jakości oraz dopasowania do oczekiwań mieszkańców, w tym możliwości korzystania z szerszego zakresu e-usług.

Realizacja omawianego celu wymaga zastosowania przez Urząd m.st. Warszawy systemowych rozwiązań obejmujących:

• planowanie przestrzenne zakładające

zagospodarowanie przestrzeni łączące funkcję mieszkaniową i usługową,

(31)

nieruchomościami komunalnymi polityce przestrzennej miasta,

• wykorzystanie potencjału organizacji pozarządowych,

• współpracę z gminami obszaru metropolitalnego Warszawy.

W osiągnięciu celu pomoże realizacja innych celów operacyjnych: poprawa warunków rozwoju

przedsiębiorczości w dzielnicach (cel 2.4.) zaowocuje uzupełnieniem lokalnej oferty usług.

Realizacja omawianego celu wesprze osiągnięcie innych celów operacyjnych: poprawa dostępności lokalnie świadczonych usług ograniczy potrzebę dojazdów do innych części miasta. Dzięki temu mieszkańcy będą mieli więcej wolnego czasu, który mogą poświęcić na zajęcia wzmacniające relacje społeczne (tym samym łatwiej będzie osiągnąć cel operacyjny 1.1.) oraz włączyć się w działania dotyczące zmian w mieście (cel 1.2.). Niewielka odległość do obiektów świadczących usługi wpłynie na ograniczenie ruchu samochodowego, co poprawi jakość środowiska przyrodniczego (cel 3.2.). Wielofunkcyjna infrastruktura przyczyni się natomiast do zwiększenia ilości

przestrzeni sprzyjającej prowadzeniu aktywności blisko domu (cel 2.2.).

Indeks korzystających z podstawowych usług w pobliżu miejsca zamieszkania

49%

2017 r.

63%

2030 r.

(32)

CEL OPERACYJNY 2.4.

DZIAŁAMY W WARUNKACH PRZYJAZNYCH DLA ROZWOJU BIZNESU

Jak to osiągniemy? Rozwiniemy system wsparcia osób zakładających własną działalność

gospodarczą oraz rozwoju firm w poszczególnych dzielnicach, aby efektywniej wykorzystywać zasoby dzielnic oraz stymulować lokalne rynki pracy.

Codzienna aktywność związana z działalnością zawodową mieszkańców wymaga dostępu do miejsc pracy lub możliwości prowadzenia własnego biznesu.

Ważnym celem jest zapewnienie korzystnych warunków rozwoju istniejących i tworzenia nowych firm,

szczególnie z sektora małych i średnich

przedsiębiorstw. Z uwagi na tworzenie miejsc pracy ważne są również organizacje pozarządowe i podmioty ekonomii społecznej.

Zapewnienie dobrych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości wymaga wprowadzenia

systemowych rozwiązań dostosowanych do potencjału i specyfiki poszczególnych dzielnic. Planuje się poprawę dostępu do informacji, wiedzy biznesowej oraz usług doradczych. Tworzone będą warunki do inkubowania i sieciowania przedsiębiorstw, m.in. z wykorzystaniem miejskich lokali użytkowych. Podjęta zostanie promocja terenów inwestycyjnych. Wspierane będą inicjatywy nawiązywania i rozwijania współpracy przedsiębiorców z partnerami z sektora biznesowego, ale także edukacji, nauki i kultury. Propagowane będą postawy społecznej odpowiedzialności biznesu.

• planowanie przestrzenne zakładające

zagospodarowanie przestrzeni łączące funkcję mieszkaniową i usługową (z uwzględnieniem obiektów prowadzących nieuciążliwą dla otoczenia działalność produkcyjną),

• koordynację wsparcia przedsiębiorców na poziomie

(33)

W osiągnięciu celu pomoże realizacja innych celów operacyjnych: podniesienie twórczego potencjału mieszkańców (cel 4.1.) przyczyni się do zwiększenia grona osób zainteresowanych zakładaniem firm, a zapewnienie korzystnych warunków rozwoju

przedsiębiorstw i realizacji innowacyjnych pomysłów (cel 4.2.) będzie uzupełniało działania wspierające

przedsiębiorców w dzielnicach.

Realizacja omawianego celu pomoże w osiągnięciu innych celów operacyjnych: zmniejszenie odległości między miejscem pracy i zamieszkania spowoduje, że warszawiacy będą mieli więcej czasu na inne zajęcia, które wzmocnią relacje społeczne (zatem łatwiejsza będzie realizacja celu 1.1.), oraz zaangażowanie się w działalność na rzecz miasta (cel 1.2.). W efekcie rozwoju lokalnego biznesu nastąpi zmniejszenie ruchu samochodowego, co wpłynie na poprawę jakości powietrza i ograniczenie hałasu (pomoże w realizacji celu 3.2.). Powstawanie nowych przedsiębiorstw przyczyni się do zwiększenia lokalnej oferty usług (cel 2.3.).

Odsetek firm pozytywnie oceniających warunki rozwoju działalności gospodarczej

76%

2017 r.

85%

2030 r.

(34)

(35)

CEL STRATEGICZNY 3.

FUNKCJONALNA PRZESTRZEŃ

Zaspokajanie potrzeb osób poruszających się po mieście – codziennie dojeżdżających do pracy, szkoły lub uczelni, turystów i innych przyjezdnych – wymaga wysokiej jakości, odpowiednio zorganizowanej przestrzeni. Należy zatem kształtować strukturę funkcjonalno-przestrzenną zgodnie z zasadami policentryczności i hierarchiczności, a także zwiększać zwartość zabudowy niedokończonych układów urbanistycznych i przeciwdziałać „rozlewaniu się”

miasta. Dlatego docelowo na strukturę przestrzenną Warszawy będzie się składało centrum miasta oraz sieć centrów dzielnicowych i subdzielnicowych. Pociągnie to ze sobą konieczność wielowymiarowego powiązania tych elementów oraz uwzględnienia relacji z otoczeniem metropolitalnym i dalszym. Zapewnienie sprawnego, komfortowego i bezpiecznego przemieszczania się będzie wymagało odpowiedniego kształtowania systemu transportu, przestrzeni publicznych i środowiska

przyrodniczego.

Osiągnięcie omawianego celu umożliwi realizacja trzech celów operacyjnych:

3.1. Korzystamy z atrakcyjnej przestrzeni publicznej 3.2. Żyjemy w czystym środowisku przyrodniczym 3.3. Korzystamy z przyjaznego systemu

transportowego

Indeks funkcjonalnej przestrzeni

44%

2017 r.

69%

2030 r.

(36)

CEL OPERACYJNY 3.1.

KORZYSTAMY Z ATRAKCYJNEJ PRZESTRZENI PUBLICZNEJ

Jak to osiągniemy? Poprawimy użyteczność i estetykę publicznych przestrzeni w mieście oraz połączymy je w spójną i atrakcyjną sieć.

Przestrzeń publiczna jest elementem struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta. To w niej mają miejsce codzienne podróże mieszkańców i ich kontakty społeczne, w niej warszawiacy spędzają czas wolny.

Jakość i dostępność przestrzeni publicznej wpływają na opinię o mieście zarówno mieszkańców, jak

i przyjezdnych. Przestrzeń publiczna jest też nośnikiem wartości i komunikatów, których odbiorcami są wszyscy w niej przebywający. Jest wizytówką miasta, ale i Polski, z racji pełnionych przez Warszawę funkcji

reprezentacyjnych.

Przestrzenie publiczne zostaną połączone w spójną i hierarchiczną sieć obejmującą centrum miasta, centra dzielnicowe i subdzielnicowe oraz inne ważne elementy, którymi są nabrzeża Wisły, historyczne założenia urbanistyczne, główne ciągi komunikacyjne. Będzie to wiązało się z przekształceniami istniejących, jak i tworzeniem nowych przestrzeni. Zapewnienie użyteczności przestrzeni dla osób w niej

przebywających będzie wymagało przygotowania bogatej oferty usług, wysokiej jakości małej architektury, zielonej infrastruktury oraz czytelnego systemu

informacji. Ponadto należy zagwarantować im bezpieczeństwo oraz wyeliminować bariery

architektoniczne i przestrzenne, utrudniające swobodne przemieszczanie się. Podnieść znaczenie i atrakcyjność przestrzeni można także, nadając im wysokie walory estetyczne, wykorzystując jako miejsce działań kulturalnych oraz ekspozycji zasobów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego oraz walorów krajobrazowych.

(37)

• stosowanie zasad uniwersalnego projektowania,

• zwiększenie skuteczności ochrony dziedzictwa kulturowego w jego wymiarze materialnym i niematerialnym,

• koordynowanie działań o różnym charakterze na kluczowych obszarach tworzących przestrzeń publiczną, np. w tzw. Dzielnicy Wisła lub centrum miasta.

W osiągnięciu celu pomoże realizacja innych celów operacyjnych: stworzenie przyjaznego systemu transportowego (cel 3.3.) spowoduje, że zostaną udostępnione nowe przestrzenie do zagospodarowania.

Realizacja omawianego celu pomoże w osiągnięciu innych celów operacyjnych: zwiększenie ilości atrakcyjnych przestrzeni publicznych przyczyni się do efektywnego wykorzystania i funkcjonowania centrów dzielnicowych i subdzielnicowych, kształtowanych w ramach celu strategicznego 2. Wygodna lokalność.

Aktywność mieszkańców, będąca pochodną korzystania z dobrze zaaranżowanych przestrzeni publicznych, ułatwi wzmocnienie ich relacji społecznych (cel 1.1.).

Spójny system atrakcyjnych przestrzeni publicznych spowoduje, że mieszkańcy częściej poruszać się będą po mieście pieszo i rowerami (cel 3.3.), a wzbogacenie owych przestrzeni zielenią podniesie jakość środowiska przyrodniczego (cel 3.2). Atrakcyjne przestrzenie publiczne będą elementem wykorzystywanym do wsparcia rozwoju i realizacji innowacyjnych pomysłów (cel 4.2.) oraz argumentem zachęcającym do przyjazdu osoby utalentowane i liderów (cel 4.3).

Odsetek mieszkańców zadowolonych z jakości przestrzeni publicznych w centrum miasta

Odsetek mieszkańców zadowolonych z jakości przestrzeni publicznych w dzielnicach

38%

2017 r.

52%

2030 r.

31%

2017 r.

46%

2030 r.

(38)

CEL OPERACYJNY 3.2.

ŻYJEMY W CZYSTYM ŚRODOWISKU PRZYRODNICZYM

Jak to osiągniemy? Poprawimy jakość powietrza i czystość wód, ograniczymy hałas oraz zadbamy o dziedzictwo przyrodnicze.

Środowisko przyrodnicze Warszawy jest elementem krajowego i europejskiego systemu przyrodniczego, ale także istotnym bogactwem wpływającym na charakter miasta. Jest również ważnym czynnikiem wpływającym na zdrowie mieszkańców i komfort ich życia.

Podniesieniu jakości środowiska przyrodniczego służyć będzie ograniczenie emisji zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych do powietrza, m.in. przez

upowszechnianie odnawialnych źródeł energii oraz rozwiązań efektywnych energetycznie. Prowadzone będą działania na rzecz ochrony klimatu oraz

dostosowania miasta do jego zmian. Powierzchnia ziemi oraz woda będą chronione przed zanieczyszczeniem i degradacją. Zostanie zwiększona efektywność gospodarki odpadami, zgodnie z ideą gospodarki o obiegu zamkniętym. Podjęte zostaną działania na rzecz poprawy klimatu akustycznego. Popularyzowane będą wśród mieszkańców proekologiczne postawy, oszczędne i racjonalne korzystanie z zasobów. Do polepszenia kondycji systemu przyrodniczego Warszawy przyczyni się również poprawa jakości i zwiększenie powierzchni terenów zieleni oraz upowszechnienie różnorodnych form obecności zieleni w mieście. Spopularyzowana zostanie wiedza

o dziedzictwie przyrodniczym, m.in. doliny Wisły.

• współpracę z gminami obszaru metropolitalnego Warszawy,

• zwiększenie skuteczności ochrony istniejących

(39)

• zawarcie szerokich partnerstw z organizacjami pozarządowymi, instytucjami i przedsiębiorcami oraz formalnymi i nieformalnymi grupami mieszkańców, a także wspieranie ich inicjatyw.

W osiągnięciu celu pomoże realizacja innych celów operacyjnych: stworzenie przyjaznego systemu transportowego (cel 3.3.) przyczyni się do ograniczenia emisji spalin. Stosowanie nowych technologii

w budownictwie mieszkaniowym (cel 2.1.) wpłynie na racjonalne wykorzystanie zasobów środowiska przyrodniczego oraz ograniczenie emisji

zanieczyszczeń. Upowszechnienie prospołecznych postaw (cel 1.1.) spowoduje zwiększenie się wrażliwości na dobro wspólne, jakim jest środowisko przyrodnicze.

Realizacja omawianego celu pomoże w osiągnięciu innych celów operacyjnych: lepsza jakość powietrza i klimatu akustycznego poprawi warunki uprawiania sportu i rekreacji na dworze, co wzmocni postawy prospołeczne mieszkańców (cel 1.1.) oraz podniesie efektywność wykorzystania miejsc aktywności (cel 2.2.).

Wysoka jakość środowiska przyrodniczego będzie wpływała na zwiększenie ruchu pieszego i rowerowego (cel 3.3.) oraz na atrakcyjność Warszawy dla osób wybitnie utalentowanych i liderów (cel 4.3.).

Indeks jakości środowiska przyrodniczego

50%

2017 r.

82% 2030 r.

(40)

CEL OPERACYJNY 3.3.

KORZYSTAMY Z PRZYJAZNEGO SYSTEMU TRANSPORTOWEGO

Jak to osiągniemy? Poprawimy jakość poruszania się po mieście z poszanowaniem wszystkich uczestników ruchu.

Wielkość i zróżnicowany sposób zagospodarowania Warszawy wymaga powiązania różnych części miasta i zapewnienia sprawnego przemieszczania się zarówno w pobliżu miejsca zamieszkania, między dzielnicami, jak i na obszarze metropolitalnym. Dlatego konieczne jest umiejętne kształtowanie mobilności mieszkańców i innych użytkowników miasta, z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych obszarów i zamieszkujących je społeczności.

System transportowy stanie się bardziej przyjazny dzięki zwiększeniu jego efektywności. Doskonalony będzie transport zbiorowy, co przyczyni się do utrzymania jego wysokiego udziału w przewozie mieszkańców.

Rozwinięta zostanie sieć tras i przystanków komunikacji publicznej, przede wszystkim szynowej. Powstaną zintegrowane węzły przesiadkowe, wdrożone zostaną rozwiązania z zakresu inteligentnych systemów transportowych, ułatwiające sprawne poruszanie się po mieście. Upowszechniane będą rozwiązania w zakresie mobilności współdzielonej. Rozwinięty zostanie spójny system transportu rowerowego oraz system ciągów pieszych, m.in. wyeliminowane będą bariery

architektoniczne i przestrzenne. Poprawione zostanie bezpieczeństwo ruchu drogowego, ze szczególnym uwzględnieniem ruchu pieszego i rowerowego. Będą wprowadzane rozwiązania ograniczające możliwość poruszania się samochodami w strefie śródmiejskiej i w innych obszarach o wysokim poziomie

zanieczyszczenia powietrza. Realizowane będą

działania edukacyjne popularyzujące inne niż samochód środki transportu. Zmiana przyzwyczajeń mieszkańców

(41)

Uporządkowane zostaną zasady parkowania, transportu ładunków i dostaw towarów oraz obsługi ruchu

turystycznego. Ponadto będzie promowane stosowanie alternatywnych napędów i paliw w pojazdach

indywidualnych i transportu publicznego.

• współpracę z gminami obszaru metropolitalnego Warszawy,

Osiągnięcie tego celu ułatwi realizacja celu

strategicznego 2. „Wygodna lokalność”, która przyczyni się do zmniejszenia pokonywanych codziennie przez mieszkańców odległości. Atrakcyjne przestrzenie publiczne (cel 3.1.) oraz czyste środowisko przyrodnicze (cel 3.2.) będą zachęcały do korzystania z innych niż samochód środków transportu.

Realizacja omawianego celu pomoże w osiągnięciu innych celów operacyjnych: ograniczenie roli

indywidualnego transportu samochodowego w mieście przyczyni się do poprawy jakości środowiska

przyrodniczego (cel 3.2.). Uwalniane przestrzenie oraz zintegrowane węzły przesiadkowe zwiększą ilość przestrzeni publicznych wysokiej jakości (cel 3.1.).

Przyjazny system transportowy będzie jednym z atutów wykorzystywanych w zachęcaniu do osiedlenia się w mieście osób utalentowanych i liderów (cel 4.3.).

Indeks zadowolenia z jakości przemieszczania się po mieście

57%

2017 r.

72%

2030 r.

(42)

(43)

CEL STRATEGICZNY 4.

TWÓRCZE ŚRODOWISKO

Warszawa, chcąc być inspirującą inne miasta metropolią, stanowiącą przyjazne środowisko do tworzenia i rozwijania nowych idei i rozwiązań, musi umiejętnie wykorzystywać swój potencjał, twórcze napięcie i zaradność mieszkańców. Wymaga to ukształtowania efektywnie funkcjonującego systemu innowacji, zapewniającego sprzyjające warunki kreowania, rozwijania i wdrażania nowych pomysłów w sferze społecznej, kultury, nauki i gospodarki, otwarcia warszawskich twórców na świat oraz przyciągania nowych talentów. Pobudzanie

mieszkańców i organizacji do innowacyjnego działania, wykorzystywania szans oraz podejmowania wyzwań będzie przyczyniało się do rozwoju Warszawy i wzmacniania jej pozycji na arenie międzynarodowej jako miasta twórczego potencjału.

Cel ten zostanie osiągnięty dzięki realizacji czterech celów operacyjnych:

4.1. Rozwijamy nasz twórczy potencjał 4.2. Generujemy innowacje

4.3. Przyciągamy talenty i liderów 4.4. Inspirujemy świat

Indeks twórczego środowiska

51%

2017 r.

67%

2030 r.

(44)

CEL OPERACYJNY 4.1.

ROZWIJAMY NASZ TWÓRCZY POTENCJAŁ

Jak to osiągniemy? Będziemy rozwijać zdolność mieszkańców do kreatywnego myślenia

i rozwiązywania problemów, zachęcimy do zdobywania nowej wiedzy, eksperymentowania i spełniania się w procesie twórczym w nauce, biznesie, kulturze i działalności społecznej.

Warszawa jest miastem ludzi dobrze wykształconych.

Aby stać się ważnym w Europie ośrodkiem kreowania i rozwijania idei oraz nowatorskich rozwiązań, potrzebuje osób odważnych w działaniu i ciekawych świata, o szczególnych umiejętnościach. Będzie to sprzyjało rozwijaniu przedsiębiorczości oraz zwiększeniu aktywności biznesowej, naukowej, artystycznej i społecznej. Stale podnoszący swoje kompetencje mieszkańcy będą stanowili o sile Warszawy i organizacji w niej funkcjonujących.

Twórczy potencjał mieszkańców będzie wzrastał w wyniku rozwijania umiejętności współpracy, kreatywnego myślenia, a także upowszechniania postaw otwartości na nowości, zmiany

i eksperymentowanie. Będzie wzmacniany poprzez proponowanie nowych sposobów myślenia o świecie oraz zachęcanie do krytycznej refleksji o nich. Do podnoszenia kompetencji mieszkańców, niezależnie od wieku, posłuży upowszechnianie formalnej,

pozaformalnej i nieformalnej edukacji oraz

popularyzowanie i pogłębianie uczestnictwa w kulturze.

W tym celu potrzeba odpowiedniego ukierunkowania oferty instytucji kultury i nauki oraz wykorzystania potencjału organizacji pozarządowych. Wspierane będzie zdobywanie kompetencji wymaganych w zawodach przyszłości. Upowszechniane będzie nabywanie wiedzy i umiejętności w praktycznym działaniu, co wymaga zmian w sposobie kształcenia w warszawskich szkołach oraz większego otwarcia uczelni i innych instytucji na mieszkańców. By stworzyć społeczeństwo uczące się przez całe życie, należy

(45)

• wzmocnienie współpracy podmiotów reprezentujących świat nauki, kultury i biznesu, sferę publiczną oraz społeczności lokalne.

W osiągnięciu celu pomoże realizacja innych celów operacyjnych: przyciąganie talentów i liderów (cel 4.3.), zwiększanie dostępności wysokiej jakości przestrzeni publicznych (cel 3.1.) oraz zapewnienie warunków sprzyjających aktywności blisko domu (cel 2.2.) będą źródłem inspiracji dla mieszkańców. Przybliżenie podstawowych usług do miejsca zamieszkania (cel 2.3.) wpłynie zaś na zwiększenie czasu przeznaczanego na zdobywanie wiedzy i umiejętności.

Realizacja omawianego celu ułatwi osiągnięcie innych celów operacyjnych: twórczy potencjał mieszkańców będzie magnesem przyciągającym talenty i liderów z kraju i z zagranicy (cel 4.3.), wpłynie też na rozwój firm (cele 2.4. i 4.2.). Dzięki wzmacnianiu potencjału

twórczego mieszkańców powstaną idee i rozwiązania warte wprowadzenia na arenę międzynarodową (cel 4.4.). Osiągnięcie tego celu będzie miało również wpływ na realizację pozostałych, ponieważ mieszkańcy będą tworzyć rozwiązania wykorzystywane w realizacji zapisów strategii, przede wszystkim w ramach współzarządzania miastem (cel 1.2.).

Odsetek mieszkańców rozwijających swoje kompetencje

31%

2017 r.

50%

2030 r.

(46)

CEL OPERACYJNY 4.2.

GENERUJEMY INNOWACJE

Jak to osiągniemy? Zapewnimy warunki do tworzenia, testowania i rozwijania pomysłów biznesowych, naukowych, artystycznych

i społecznych, wykorzystując współpracę między różnymi organizacjami i instytucjami.

Powstawanie i rozwój pomysłów wymaga zapewnienia elastycznych mechanizmów wsparcia ułatwiających wymianę myśli, eksperymentowanie i testowanie nowych rozwiązań w różnych obszarach życia

społeczno-gospodarczego. Następnym krokiem jest ich wdrażanie i skalowanie.

Twórcom i innowatorom zostanie zapewnione wsparcie informacyjne i doradcze, ułatwiające weryfikację i rozwijanie pomysłów. Najlepiej rokujące przedsięwzięcia będą promowane i premiowane.

Zapewniony zostanie dostęp do miejsc ułatwiających inkubowanie, testowanie, rozwijanie i prezentowanie pomysłów. Prowadzone będą działania na rzecz ułatwienia akceleracji firm oraz rozwijania interdyscyplinarnych sieci współpracy podmiotów z sektorów naukowego, badawczo-rozwojowego, biznesu i kultury, a także sfery publicznej i społeczności lokalnych. Ponadto planowane jest stosowanie przez samorząd lokalny innowacyjnych rozwiązań oraz współpraca z warszawskimi ośrodkami naukowymi i badawczymi. Otwarta polityka informacyjna ułatwi zdobycie wiedzy o zasobach oraz umożliwi dostęp do otwartych danych użytecznych w procesie tworzenia innowacyjnych rozwiązań.

Realizacja tego celu wymaga zastosowania przez Urząd m.st. Warszawy systemowych rozwiązań obejmujących:

• poprawę systemu zarządzania wiedzą w urzędzie, zapewnienie warunków do uczenia się urzędników oraz identyfikacji przez nich dobrych praktyk.

(47)

w sferze twórczości i innowacji. Wzmocnienie twórczego potencjału mieszkańców, także kształcenie z myślą o zawodach przyszłości (cel 4.1.), wpłynie na zapewnienie odpowiednich kadr dla generowania innowacji. Nagłośnione sukcesy warszawskich twórców i innowatorów (cel 4.4.) będą dobrym przykładem i zachęcą do podejmowania twórczych działań.

Realizacja omawianego celu przyczyni się do osiągnięcia innych celów operacyjnych: stworzenie warunków do powstawania innowacji społecznych ułatwi wdrażanie idei współdecydowania o mieście (cel 1.2.), testowanie i prezentowanie pomysłów będzie

wykorzystywane w kształtowaniu wysokiej jakości przestrzeni publicznych (cel 3.1.). Zidentyfikowane najlepsze pomysły utworzą bazę do prowadzenia działań promocyjnych na arenie międzynarodowej (cel 4.4.), a dobre warunki do rozwijania i realizacji pomysłów staną się ważną zachętą dla osób utalentowanych i liderów do związania się z miastem (cel 4.3.).

Odsetek przedsiębiorców z sektorów innowacyjnego i kreatywnego zadowolonych z warunków do

generowania i rozwoju innowacji

64%

2017 r.

80%

2030 r.

(48)

CEL OPERACYJNY 4.3.

PRZYCIĄGAMY TALENTY I LIDERÓW

Jak chcemy to osiągnąć? Zapewnimy warunki do przyciągania z kraju i zagranicy osób, pomysłów, inwestycji oraz przedsięwzięć wzbogacających potencjał twórczy miasta.

Jeśli Warszawa chce się dynamicznie rozwijać, powinna nie tylko wykorzystywać zdolności swoich mieszkańców, ale też zachęcać do osiedlenia się utalentowanych przedsiębiorców (całe przedsiębiorstwa), naukowców, artystów, specjalistów o unikatowej wiedzy

i umiejętnościach oraz uczniów i studentów. Obecność osób pochodzących z różnych miast, regionów i krajów, reprezentujących różne poglądy i kultury, posiadających odmienne doświadczenia pozwoli na stworzenie środowiska sprzyjającego powstawaniu pomysłów i idei.

Przyciąganie talentów i liderów będzie możliwe dzięki aktywnemu budowaniu marki Warszawy i kształtowaniu jej wizerunku jako atrakcyjnego miejsca do życia i realizacji twórczych ambicji. Osobom utalentowanym osiedlającym się w Warszawie zostanie zapewnione kompleksowe wsparcie adaptacyjne. Usługi publiczne będą projektowane z uwzględnieniem potrzeb przybywających obcokrajowców. Działania te będą realizowane we współpracy z placówkami

edukacyjnymi, uczelniami, przedsiębiorstwami,

instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi oraz instytucjami otoczenia biznesu. Podjęte zostaną również przedsięwzięcia mające na celu przyciągnięcie

inwestorów, którzy wesprą rozwój warszawskich inicjatyw i organizacji. Uzupełnieniem tych działań będzie pozyskiwanie krajowych i międzynarodowych imprez biznesowych, naukowych, kulturalnych

i sportowych, które są nośnikiem wiedzy i wartości oraz źródłem inspiracji. W tym celu konieczne jest

zapewnienie wysokiej jakości infrastruktury oraz upowszechnienie wizerunku Warszawy jako miejsca

(49)

• współpracę między miejskimi a krajowymi i zagranicznymi instytucjami, w tym z miastami partnerskimi,

• zwiększenie liczby informacji o usługach i ofercie miasta w obcych językach,

• integrację działań z zakresu cyfryzacji miasta.

Osiągnięcie tego celu ułatwi realizacja innych celów operacyjnych: wysoka skuteczność przyciągania liderów i talentów będzie możliwa pod warunkiem realizacji wszystkich celów strategicznych, ponieważ osiągnięcie tych celów korzystnie wpłynie na jakość życia, w tym na jakość środowiska dla twórczego działania.

Realizacja omawianego celu pomoże w osiągnięciu innych celów operacyjnych: przybywanie do Warszawy liderów i osób szczególnie utalentowanych

stanowiących źródło inspiracji będzie skutkować wzrostem potencjału twórczego mieszkańców (cel 4.1.).

Indeks przyciągania talentów i liderów

65%

2017 r.

80% 2030 r.

(50)

CEL OPERACYJNY 4.4.

INSPIRUJEMY ŚWIAT

Jak to osiągniemy? Ułatwimy warszawskim naukowcom, przedsiębiorcom, artystom oraz działaczom społecznym nawiązywanie

międzynarodowych relacji, a także wypromujemy ich osiągnięcia zagranicą.

Wykorzystanie potencjału twórczego mieszkańców, przedsiębiorstw, sektorów nauki i kultury wymaga ułatwienia im nawiązywania relacji zagranicznych.

Pozwolą one na dalszy rozwój zarówno przez upowszechnienie informacji o osiągnięciach, zdobywanie nowych partnerów oraz odbiorców, jak i dopływ nowej wiedzy i inspiracji.

Wprowadzanie na rynki i fora zagraniczne warszawskich przedsiębiorców, naukowców, artystów, organizacji i działaczy społecznych oraz umacnianie ich pozycji wymaga wsparcia informacyjnego, a także doradczego.

Prowadzone będą działania ułatwiające poszukiwanie partnerów i nawiązywanie relacji zagranicznych oraz włączanie się w projekty międzynarodowe. Planuje się promowanie na arenie międzynarodowej osiągnięć warszawskich innowatorów i twórców. Warszawa będzie stale uczestniczyła w międzynarodowych programach i projektach skierowanych do miast, ich mieszkańców i organizacji, co wzmocni jej wizerunek jako miasta o dużym twórczym potencjale.

• uporządkowanie zasad promowania miasta,

• rozwijanie relacji warszawskiego samorządu w międzynarodowych sieciach współpracy.

Osiągnięcie tego celu ułatwi realizacja innych celów operacyjnych: podniesienie twórczego potencjału mieszkańców (cel 4.1.) i stworzenie warunków realizacji innowacyjnych pomysłów (cel 4.2.) przyczyni się do