1. Obchodzimy andrzejki
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• wie, co to są andrzejki,
• zna tradycje i zwyczaje związane z wigilią św. Andrzeja.
i. b) Umiejętności Uczeń:
• traktuje wróżby i horoskopy z dystansem,
• potrafi współpracować w grupie.
b. 2. Metoda i forma pracy
Metoda pracy: wykład, zabawa.
Forma pracy: indywidualna, zbiorowa.
c. 3. Środki dydaktyczne
Dwa tekturowe serca (jedno z imionami dziewcząt, drugie z imionami chłopców), wosk i klucz, karty z symbolem (z jednej strony znak pogody, z drugiej cyfra), trzy kostki do gry.
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
Uczniowie tworzą krąg. Pośrodku kręgu stoi lampka. W sali wszystkie światła są zgaszone. Każda osoba nazywa swoje uczucia, których doświadcza w chwili rozpoczęcia zajęć, np. lęk, niepokój, napięcie, zadowolenie, radość, przyjemność, wesołość, zaskoczenie. Rundkę może rozpocząć nauczyciel wyrażający swoje uczucia.
ii. b) Faza realizacyjna 1. Wykład: tradycje andrzejkowe.
Kiedyś wigilię świętego Andrzeja obchodzono 29 listopada jako tradycyjny wieczór wróżb. W tym dniu dziewczęta chciały się dowiedzieć, co spotka je w najbliższej przyszłości. Stąd stare przysłowie:
na świętego Andrzeja błyska pannom nadzieja. Według starych wierzeń w tym okresie przybywały na ziemię duchy. Żyjący mieli możliwość zapytania się poprzez wróżby gości z zaświatów o przyszłość.
Chłopcy gromadzili się, by wróżyć 4 listopada, w wigilię świętej Katarzyny. Był to zwyczaj mniej
popularny niż andrzejkowy. Obecnie w wigilię świętego Andrzeja wróżą zarówno chłopcy, jak i dziewczęta.
2. Zabawa: rząd butów.
Uczniowie zdejmują po jednym bucie. Ustawiają je w rzędzie po przekątnej podłogi. Następnie przekładają, począwszy od pierwszego ustawionego tak, by rząd dotarł do przeciwległego rogu klasy.
Osoba, której but jako pierwszy znajdzie się w docelowym miejscu, najszybciej wyjdzie za mąż (ożeni się).
3. Zabawa: serca.
Nauczyciel przygotowuje rekwizyty – dwa tekturowe serca: jedno z imionami dziewcząt, drugie z imionami chłopców. Najpierw podchodzi do dziewcząt z sercem, na którym zapisał imiona chłopców.
Uczennice, nie widząc napisów (na odwrocie strony z napisami), kolejno przekłuwają serce szpilką, a następnie sprawdzają, jakie imię przekłuły. W ten sposób dowiadują się, kto jest im przeznaczony.
Chłopcy wróżą w taki sam sposób.
4. Zabawa: lanie wosku.
Uczniowie leją rozgrzany wosk przez klucz. Kiedy odlane kształty zastygną w zimnej wodzie, obserwując ich cienie na ścianie i przepowiadają swoją przyszłość.
5. Zabawa: jaką ocenę dostaniesz w niedalekiej przyszłości?
Nauczyciel rozkłada karty oznaczone po jednej stronie symbolem (znak pogody), a po drugiej stronie cyfrą (ocena na świadectwie).
Przykłady: słońce – 6, księżyc – 5, gwiazda – 4, śnieżynka – 3, chmura – 2, piorun – 1.
Uczniowie otrzymują kartkę z wybranym przez siebie symbolem. Po odwróceniu karty dowiadują się, jakiej oceny mogą się niebawem spodziewać.
6. Zabawa: kim będę w przyszłości?
Należy przygotować nazwy zawodów na dwóch kartkach: na oddzielnej kartce zawody dla dziewczynek i na oddzielnej dla chłopców.
Przykładowe zawody dla dziewcząt: pielęgniarka, zakonnica, nauczycielka, sprzątaczka, piosenkarka, sekretarka, sprzedawczyni, baletnica, kucharka, fryzjerka, lekarka, księgowa, krawcowa, aktorka, modelka, woźna itp.
Przykładowe zawody dla chłopców: lekarz, ochroniarz, strażak, lotnik, woźny, mechanik, ksiądz, aktor, żołnierz, policjant, inżynier, kucharz, księgowy, sportowiec, informatyk, nauczyciel, piosenkarz itp.
Uczeń podaje nauczycielowi numer od 1 do 20, a nauczyciel odczytuj z listy przyszły zawód.
7. Zabawa: kości zostały rzucone.
Dziecko rzuca trzema kostkami do gry. Następnie zlicza sumę oczek, a nauczyciel odczytuje znaczenie wróżby według podanej listy.
1. Uważaj! Czekają cię jakieś niesnaski zarówno w szkole, jak i w domu.
2. Możesz liczyć na pieniądze. Wygrasz na loterii lub dostaniesz duże kieszonkowe.
3. Dzięki jakiemuś zbiegowi okoliczność spełni się któreś z twoich marzeń.
4. Spodziewaj się niewielkiego rozczarowania.
5. Poznasz kogoś, kto pomoże ci zrealizować plany.
6. Dobrze zamykaj drzwi. Ktoś chce cię okraść.
7. Ktoś nieuczciwy rozpowszechnia fałszywe plotki na twój temat.
8. Zmień plany, bo czeka cię wiele słusznych, choć nieprzyjemnych pouczeń.
9. Skończą się nieporozumienia w domu.
10. Wszystko jest na jak najlepszej drodze, zarówno w domu, jak i w szkole.
11. Czeka cię kilka trudnych dni.
12. Dostaniesz miłą wiadomość.
13. Przez dłuższy czas czekają cię drobne kłopoty.
14. Wkrótce poznasz kogoś, kto cię obdarzy miłością.
15. Dbaj o siebie.
16. Czeka cię długa podróż, w której wiele zyskasz.
17. Wyjedziesz z najbliższymi na wycieczkę.
18. Już wkrótce czeka cię wielkie szczęście i mnóstwo pieniędzy.
iii. c) Faza podsumowująca
Uczniowie kolejno odpowiadają na pytanie nauczyciela: która z wróżb podobała ci się najbardziej i dlaczego?
e. 5. Bibliografia
J. Kamocki, Od andrzejek do dożynek, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1986.
f. 6. Załączniki
brak
g. 7. Czas trwania lekcji
2 x 45 minut
h. 8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz jest przeznaczony dla klasy trzeciej szkoły podstawowej. Zajęcia można przedłużyć do trzech godzin lekcyjnych w zależności od czasu trwania poszczególnych zabaw.
