Alicja Lutostańska
Działalność Komisji
Konserwatorskiej MKiS
Ochrona Zabytków 39/3 (154), 228-229
Z kolei z a in te re s o w a n ie p ro b le m a m i m iast s k iero w ało u w a g ę P ro fesora K a lin ow skieg o na z a b y tk o w ą a rc h ite k tu rę przem ysłow ą.
W zwykły d la s ie b ie sposób b a d a ł P ro fesor ten te m a t ro zle g le , a n a liz u ją c z a g a d n ie n ia o rg a n iz a c ji p rac y w ró ż nych z a k ła d a c h przem ysłow ych, te c h n o lo g ie historyczne, ź ró d ła e n e rg ii i sposoby n a p ę d ó w m aszyn, a w ię c b a d a ją c ta k ż e histo rię te c h n ik i. R ów nież
w te j d z ie d z in ie je s t p rek u rso rem b a d a ń i c h yb a jed yn ym , wszechstronnym z n a w c ą przed m io tu .
K ie ru ją c O śro d kie m D o k u m e n ta c ji Z a bytków w p ro w a d z a Profesor Kalinow ski n a jn o w o cze śn iejsze sposoby i techniiki e w id e n c jo n o w a n ia za b y tk ó w (z użyciem maszyn cyfro w ych), w yk o rzystu jąc w ie lo le tn ie d o ś w ia d c z e n ie i w ie d z ę o e w i d e n c jo n o w a n iu zab ytków .
P rze d s ta w ia ją c w ten sposób skrótow y sylw etkę Profesora, n a leży w yrazić M u najw yższe u zn a n ie z a dotychczasow y d o ro b e k. M o ż n a też o c zekiw ać, że n a d a l d zie lić się O n b ę d zie ze swymi uczniam i w ie d z ą i że b ę d zie d la nich
wzo rem postaw y w d z ia ła n ia c h na
rzecz ochrony zab ytków .
A n d r z e j Mi si oro ws ki
DZIAŁALNOŚĆ KOMISJI KONSERWATORSKIEJ MKiS *
W Z a rz ą d z ie M u z e ó w i O c h ro n y Z a bytków ko n ty n u u je p ra c e K om isja K on serw atorska r e a liz u ją c a w ytyczn e z a rz ą d z e n ia nr 142 M in is tra K ultury i Sztuki z d n ia 30 p a ź d z ie rn ik a 1963 r. N a stanow isko p rz e w o d n ic z ą c e g o K o m isji p o w o ła n y z o s ta ł n a p o c zą tk u 1984 r. doc. d r h a b . arch . A n d rz e j Gruszecki — G e n e ra ln y K o n serw ato r Zabytków , d y re k to r Z a rz ą d u M u z e ó w i O ch ro n y Z a b ytkó w . F u n k cję w ic e p rz e w o d n ic z ą c e g o K om isji p e łn i m gr inż. arch . M a r ia S a rn ik — w ic e d y re k to r Z a rządu M u z e ó w i O c h ro n y Z a b ytkó w , a sekretarzem Kom isji je s t m gr A lic ja Lutostańska - st. s p e c ja lis ta Z M iO Z . D o p rac Kom isji K o n serw ato rskie j z a proszono 11 now ych czło nków stałych, re p re z e n tu ją c y c h różne d zie d zin y w ie dzy o z a b y tk a c h . Są to m g r Ryszard Brykowsiki, prof, d r W o jc ie c h K a lin o w ski, dr Lech K rzyżanow ski, m gr A n d rz e j M ic h a ło w s k i, d r A n d rze j M is io ro w s ki, dr Tadeu sz R udkow ski, d o c . dr h a b . inż. Jerzy T e lig a , d r Janusz S tęp kow ski, m gr inż. arch . W a ld e m a r S zczerb a , dr Ja ro sław W id a w s k i, m gr inż. arch . B ra tysław W olczyński. W p o s ie d z e n ia c h u d zia ł b iorą z głosem d o ra d czy m rz e czoznaw cy, p ro je k ta n c i i au to rz y d o k u m e n ta c ji, p rz e d s ta w ic ie le u ży tko w n i ków zab ytk ó w i in w estorów o m a w ia n e go o b iek tu , p rz e d s ta w ic ie le z a in te re s o w an ych resortów . O b o w ią z k o w y je s t u d z ia ł w o je w ó d z k ie g o ko n s e rw a to ra zabytków , z któ reg o te re n u je s t p rz e d s taw ian y te m a t po d o b ra d y K om isji. Kom isja o p in iu je d o k u m e n ta c je p r o je ktow e rem o n tó w k a p ita ln y c h , p ro jekty rozbudow y i a d a p t a c ji p o jed ynczych zab ytk ó w i ze s p o łó w zab ytk o w yc h , z g ła szane przez w o je w ó d zk ic h k o n s e rw a to ró w zab ytk ó w . R o zw a ża p ro je k ty a ra n ż a c ji w n ętrz zab ytkow ych i zło ż o ne p ro b lem y zm ian y fu n k c ji u ży tk o w a nia zab ytk ó w w y m a g a ją c e a n a lity c z n e j d o k u m e n ta c ji p ro je k to w e j. R o z p a tru je lo k a liz a c je now ych o b ie k tó w w strefach ochrony k o n se rw a to rsk iej m iast, o k re ś la ją c u w a ru n k o w a n ia i p a ra m e try n o w eg o b u d o w n ic tw a p lo m b o w e g o i o s ie d lo w e g o . C o ra z częściej p ro b le m y o chrony o b ie k tó w a rc h ite k tu ry n a jn o w szej pierw szej po łow y X X s tu le c ia p o trz e b u ją p o p a rc ia i in te rw e n c ji Ko misji i służb ko nserw atorskich. W w y niku p o d ję tyc h dyskusji zab ytk i po zy
* K om unikat je s t dalszym c iq g ie m in fo rm ac ji zam ieszczonej w „ O c h ro n ie Z a b y tk ó w ” , nr 1 -2 , 1983, s. 132-138.
sk u ją nowych o p ie k u n ó w i p a rtn e ró w sprawy.
K om isja a k c e p tu je wytyczne ko n se rw a torskie p ro p o n o w a n e do p la n ó w z a g o s p o d a ro w a n ia p rzes trze n n eg o m iast, w s p ó łp ra c u ją c ściśle z Zesp o łem Ek sp ertów M ię d zy re s o rto w e j Kom isji ds. R ew a lo ryzac ji M ia s t i Z e sp o łó w S ta rom iejskich.
D la o b ie k tó w w ysokiej w arto ści z a b y t kow ej o rg a n iz o w a n e są s p e c ja ln e w y ja z d o w e p o sie d zen ia K om isji.
W e rd y k ty Kom isji m o d e lu ją postaw y op iek i n a d z a b y tk a m i, k s z ta łtu ją p o li tykę ko nserw atorską w re g io n a c h i w o je w ó d z tw a c h , w s p ó łu czes tn ic zącą w o c h ro n ie historycznego k ra jo b ra z u P o l ski.
K om isja K on serw atorska ro zp a trzy ła n a s tę p u ją c e te m a ty i sp ra w y:
W roku 1982
— P ro jekt a d a p t a c ji na c e le m u z e a ln e zam ku w M ię d zy rze c z u (w o j. g o rz o w skie). P ro je k t a k c e p to w a n o .
— P ro jekt a d a p t a c ji na c e le m u z e a l ne sp ich lerza s za ch u lco w eg o w G o rzow ie W lk p . P ro jekt a k c e p to w a n o . — Problem u trzy m an ia k a n o n ii d re w n ia n e j przy ul. Kościuszki 2 1 /2 3 w Ł o wiczu (w o j. s k ie rn ie w ic k ie ). W n io s k o w a n o rem ont. — P ro jekt a d a p ta c ji na c e le m u z e a ln e d a w n e j m an u fa k tu ry w O p a tó w k u (w oj. ka liskie). P ro jekt a k c e p to w a n o . — P ro jekt z a b e z p ie c z e n ia i p ra c e k o n serw atorskie w k o ście le fra n c is z k a ń skim w Za w ich o śc ie (w o j. ta rn o b rz e skie). P ro jekt a k c e p to w a n o .
— W yty czn e konserw atorskie z a b e z p ie c ze n ia baszty i p rz e d p o la zam ku w S an d o m ierzu (w o j ta rn o b rz e s k ie ). D o k u m e n ta c ję a k c e p to w a n o .
— W yty czn e ko nserw atorskie do m ie j scow ego p la n u z a g o s p o d a ro w a n ia śród m ieścia Reszla (w o j. olsztyńskie). U s ta lo n o kierunki ochrony i ko n ie cz ność ro zp o zn a n ia h yd ro lo g iczn eg o . — P ro jekt rem o ntu p a ła c u w G iżycach (w o j. p ło c k ie ). A k c e p to w a n o w a r ia n t nr II d o k u m e n ta c ji.
— K o n cep cja z a g o s p o d a ro w a n ia ze s p o łu zam k o w e g o w G o styn in ie (w o j. p ło c k ie ). B a d a n ia a rc h e o lo g ic z n e i a rc h i te kto n iczn e. D o k u m e n ta c ję a k c e p to w a no.
— P ro jekt re w a lo ry z a c ji za b u d o w y p ie rzei w sc h o d n ie j P lacu 19 S tycznia w K utnie (w oj. p ło c k ie ). P ro jekt a k c e p to w an o .
W roku 1983
— P ro jekt rem o ntu, z a d a p t a c ją d la zb io ró w sp ecjalnych b ib lio te k i — k a m ienic przy Rynku nr 6 - 7 w L u b lin ie. D o k u m e n ta c ję z a p ro p o n o w a n e j fu n kc ji a k c e p to w a n o . Z a le c o n o b a d a n ia te r m ow izyjne.
— K o n cep cja p ro je k to w a re w a lo ry za c ji śród m ieścia G łu bczyc (w o j. o p o ls k ie ). D o k u m e n ta c ję d o ty c zą c ą ratu sza i w n ętrz blokowych a k c e p to w a n o . — P ro jekt a d a p ta c ji n e o g o ty c k ie g o b u dynku przy ul. P rzo do w nikó w P racy nr 42 w e W ro c ła w iu . P ro jekt a k c e p to w a n o .
— P ra ce ko nserw atorskie w ze s p o le na Podklasztorzu w S u le jo w ie (w o j. p io trko w skie). U s ta lo n o kieru nki d z ia ła ń z a b e z p ie c z a ją c y c h w ko ściele.
— P ro jekt ko nserw acji i a d a p t a c ji z e społu p a ła c o w e g o w R u d n ie (w o j. s ie d le c k ie ). P ro jekt a k c e p to w a n o z u w a g a m i.
— P ro jekt do b u d o w y kru c h ty d o kościo ła kapucynó w w S ta lo w e j W o li-R o z - w a d o w ie (w oj. ta rn o b rze s k ie ). Z a le c o no w yk o n an ie ekspertyz. — P ro jekt a d a p ta c ji na c e le m u z e a ln e i gm in y zespołu p a ła c o w e g o w O p o r o - w ie (w o j. p ło c k ie ). P ro jekt a k c e p to w a no.
— K o n cep cja z a b e z p ie c z e n ia n e o lity c z nej k o p a ln i k rz e m ie n ia w K rzem io nkach koło O stro w ca Ś w iętokrzyskieg o (w o j. k ie le c k ie ). A k c e p to w a n o p ro je k t trasy k o m u n ik acyjn ej łą c z ą c e j szyb n r 2 li nr 3. — P ro jekt rozbudow y U rzę d u M ie js k ie go w Łomży. K o n cep cję a k c e p to w a n o z za le c e n ie m o p ra c o w a n ia e le w a c ji fro n to w e j. — P ro jekt a d a p ta c ji d la M u z e u m N a ro d o w e g o i PKZ zespołu p o w ię z ie n n e - go w K ielc ach . P ro jekt a k c e p to w a n o z u w a g a m i.
— P ro jekt rozbu do w y z a d a p t a c ją d la ko ścioła rzym skokato lickiego d a w n e j cerkw i g a rn iz o n o w e j w Zam o ściu . K on c e p c ję a k c e p to w a n o .
— P lan szczegółow y z a g o s p o d a ro w a n ia przes trze n n eg o i k o n c e p c ja budow y o s ie d la im. D zierżyń skie g o w Łęczycy (w o j. p ło c k ie ). W yty czn e ko n se rw a to r skie a k c e p to w a n o , z z a le c e n ie m o c h ro ny p a n o ra m y m iasta.
— P ro jekt rozbu do w y zespołu klasztoru b e rn a rd y n ó w n a C ze rn ia k o w ie w W a r szaw ie. P ro jekt a k c e p to w a n o .
— P lan z a g o s p o d a ro w a n ia p rzes trze n n e g o k w a rta łu m iasta Ż y ra rd o w a (w o j.
s k ie rn ie w ic k ie ). D o k u m e n ta c ji nie a k c e p to w a n o .
— K o n c e p c ja arc h ite k to n ic zn a budow y do m u p a r a fia ln e g o w R o g a lin ie (w o j. p o zn a ń s k ie ). D o k u m e n ta c ję a k c e p to w an o. — S tud ium re w a lo ry z a c ji za b u d o w y z e społu s ta ro m ie js k ie g o w C h e łm n ie (w o j. to ru ń s k ie ). D o k u m e n ta c ję a k c e p to w an o .
— P ro jekt ko ncepcyjny rozbu do w y k la sztoru k a rm e litó w w L u blin ie. P ro jekt a k c e p to w a n o . — P ro jekt ko ncepcyjny u p o rzą d k o w a n ia p la c u przy k a te d rz e z ro zw ią za n ie m fo n ta n n y w G o rzo w ie W lk p . P ro jekt a k c e p to w a n o bez rekonstrukcji fo n ta n ny.
— P ro jekt lo k a liz a c ji tra fo s ta c ji d la a m b a s a d y B u łg arii przy ul. M o k o to w skiej w W a rs z a w ie . P ro jekt a k c e p to w a no z z a le c e n ie m o p ra c o w a n ia d o k u
m e n ta c ji historycznej.
— P ro jekt u p o rz ą d k o w a n ia te ren u Re- diuty W o ls k ie j w W a rs z a w ie . D o k u m e n ta c ję a k c e p to w a n o .
— P roblem u trzy m an ia sza ch u lco w eg o kościoła w G a r b n ie (w oj. koszalińskie). Z a le c o n o rem ont.
W roku 1984
— P ro jekt rem o ntu z a d a p t a c ją na c e - ie m u z e a ln e d a w n e j u je żd ż a ln i p a ła co w ej w R o g a lin ie (w o j. p o zn a ń sk ie). P ro jekt a k c e p to w a n o z u w a g a m i. — P ro jekt bu dow y p a w ilo n u re c e p c y j n e g o n ad szybem z zejściem do ko p a ln i n e o lity c zn e j w K rzem io nkach ko ło O stro w ca Ś w iętokrzyskiego (w o j. k ie le c k ie ). Z a le c o n o zm n iejszen ie ku b a tu ry p a w ilo n u , ochron ę te ren u re ze r w a tu i w n ę trz a ko p aln i.
— P ro jekt koncepcyjny przeb u d o w y d a chu ratu sza w Płocku. D o k u m e n ta c ji n ie a k c e p to w a n o .
— P ro jekt do b u d o w y kruchty do koś c io ła k a rm e litó w w S ta lo w e j W o li-R o z - w a d o w ie (w o j. ta rn o b rze s k ie ). Projektu nie a k c e p to w a n o .
— P ro jekt rozbu do w y i a d a p ta c ji d la ko ścioła rzym skokato lickiego d a w n e j cerkw i g a rn iz o n o w e j w Zam o ściu . P ro je k t a k c e p to w a n o .
— P ro jekt ko ncepcyjny rozbu do w y m e czetu ta ta rs k ie g o w Bohoniikach (w o j. b ia ło s to c k ie ). Projektu nie a k c e p to w a no.
— P roblem za b e z p ie c z e n ia o rg a n ó w i o g rz e w a n ia fa ry w K azim ierzu D olnym (w o j. lu b e ls k ie ). Z a le c o n o o b s e rw a c ję te m p e ra tu r i w ilg otn ości w n ę trza . — P ro jekt ko ncepcyjny rozbu do w y U rz ę du W o je w ó d z k ie g o w Zam o ściu . D o k u
m e n ta c ji nie a k c e p to w a n o .
— P ro jekt z a g o s p o d a ro w a n ia rezerw atu n e o lityczn ej k o p a ln i w K rzem io nkach koło O stro w c a Ś w iętokrzyskiego (w oj. k ie le c k ie ). O k re ś lo n o kierunki d z ia ła ń konserw atorskich.
— P ro jekt ko nce pcy jny z a b e z p ie c z e n ia
wieży w k o le g ia c ie Św. M a rc in a w O p a to w ie (w oj. ta rn o b rze s k ie ). P ro je ktu nie a k c e p to w a n o , z a le c a ją c o p r a c o w a n ie ekspertyz. — P ro jekt a d a p ta c ji k a m ie n ic przy Rynku nr 42 i 43 w P oznaniu na M u zeum W n ę trz M ieszczańskich. D o k u m e n ta c ję a k c e p to w a n o z za le c e n ie m u w z g lę d n ie n ia w p ro g ra m ie m uzeum ekspozycji historycznych reliktó w b u dynków.
W roku 1985
— P ro jekt rozbudow y U rzę d u M ie js k ie go w Łomży. P ro jekt a k c e p to w a n o z u w a g a m i.
— P ro jekt reku ltyw acji fo rtó w i lo k a li zac ji wysypiska w P iątn icy P o d u ch o w n ej (w o j. ło m żyń skie). P ro jekt a k c e p to w an o.
— P ro jekt rozbudow y oczyszczalni ś c ie ków w P iątn icy (w o j. ło m żyńskie). P ro je k t a k c e p to w a n o .
— P ro jekt rozbudow y kościoła w M a lu - żynie (w o j. c ie ch a n o w skie ). Projektu nie ak c e p to w a n o .
— K o n cep cja p ro je k to w a z a g o s p o d a ro w a n ia w zg órza kla szto rn eg o n o rb e rta nek w S trzeln ie (w o j. b ydg oskie). Z a lecon o o p ra c o w a n ie h a rm o n o g ra m u p rac konserw atorskich w zespole k la sztornym.
— P ro jekt rem ontu k a m ie n icy z o ficyn ą przy ul. M ik o ła js k ie j 26 w K rakow ie. P ro jekt a k c e p to w a n o .
— P ro jekt a d a p ta c ji synag og i w W o dzisław iu (w o j. k ie le c k ie ). D o k u m e n ta cji nie a k c e p to w a n o .
— P ro jekt no w ej trasy k o m u n ik acyjn ej w centrum staro m iejskim K ielc. P ro jekt a k c e p to w a n o .
— P ro jekt rem ontu siedziby Zw iązku Polskich A rtystów R zeźb iarzy w zespole p a ła c o w o -p a rk o w y m w O roń sku (w o j. ra d o m s k ie ). P ro jekt a k c e p to w a n o z u w a g a m i.
— P ro jekt te c h n ic z n o -re a liz a c y jn y b u do w y ka p lic y k a rd y n a ła S te fa n a W y szyńskiego przy b a zy lic e Św. Ja n a w W a rs z a w ie . P ro jekt a k c e p to w a n o . — P ro jekt z a g o s p o d a ro w a n ia o to c z e n ia zespołu zam ku R ad ziw iłłó w w B ia łe j P o d lask iej. P ro jekt a k c e p to w a n o . — P ro jekt z a g o s p o d a ro w a n ia o to cze n ia klaszto ru p a u lin ó w w Leśnej P o d lask iej (w o j. b ia ls k o p o d la s k ie ). P rojektu nie a k c e p to w a n o . Z a le c o n o w y k o n a n ie b a d a ń a rch itek to n iczn ych .
— P ro jekt rozbu do w y m eczetu t a t a r skiego w B o h on ikach (w o j. b ia ło s to ck ie ). P ro jekt a k c e p to w a n o . — K o n c e p c ja p ro g ra m o w o -p rze s trze n n a bu dow y M u ze u m Kultury M a te r ia ln e j w Pułtusku (w o j. c ie c h a n o w s k ie ). K on c e p c ję a k c e p to w a n o . — P ro jekt bu do w y skansenu a r c h e o lo g ic zn e g o w zam ku w Pułtusku (w o j. c ie c h a n o w s k ie ). Z a le c o n o z a b e z p ie c z e nie reliktó w i w strzym an ie e k sp lo ra cji
do czasu z a k o ń c z e n ia b u d o w y D om u P o lo nii. — P ro je k t ro zb u d o w y U rz ę d u W o je w ó d z k ie g o w Z a m o ściu . A k c e p to w a n o w a r ia n t nr II, z a le c a ją c w p ro w a d z e n ie w e jś c ia g łó w n e g o od strony ul. P a r ty zan tó w . — W y ty c z n e ko n se rw a to rsk ie z a b e z p ie c ze n ia zam ku w C zorsztynie (w o j. n o w o s ą d e c k ie ). D o k u m e n ta c ję a k c e p to w a n o z z a le c e n ie m p rz e p ro w a d z e n ia b a d a ń g e o lo g ic zn y c h p o d ło ż a ruin. — W yty c z n e ko n se rw a to rsk ie z a b e z p ie c ze n ia zam ku w B o b ro w n ik a c h (w oj. w ło c ła w s k ie ). D o k u m e n ta c ję a k c e p to w a n o z z a le c e n ie m p rz e p ro w a d z e n ia b a d a ń arc h e o lo g ic z n y c h i p ro je k tu z a b e z p ie c z e n ia od strony W isły. — P ro je k t k o n ce p cy jn y ro zb u d o w y P al- m ia rn i w p a rk u im . K a s p rz a k a w P o zn a n iu . P ro jekt a k c e p to w a n o z u w a g a m i.
— P ro jekt lo k a liz a c ji szkoły w zespole dw orskim w N o w o s ie lc a c h (w o j. kroś n ie ń s k ie ). P ro jektu nie a k c e p to w a n o .
D o p o n o w n e g o r o z p a trz e n ia .
— P ro je k t ko n ce p cy jn y ro zb u d o w y p r e z b ite riu m k a te d ry w L u b lin ie . Projektu n ie a k c e p to w a n o .
— P ro jekt k o n ce p cy jn y n a d b u d o w y k a m ien icy przy ul. Ś w ię to ja ń s k ie j 2 w W a rs z a w ie . D o k u m e n ta c ji n ie a k c e p to w a n o . Z a le c o n o stu d ia i w izję lo k a ln ą . — P ro je k t k o n ce p cy jn y a d a p t a c ji k o le g iu m p o je z u ia k ie g o w S a n d o m ie rz u (w o j. ta rn o b rz e s k ie ). P ro je k t a k c e p to w a n o z w yró żn ien iem .
— P ro jekt k o n ce p cy jn y re w a lo ry z a c ji bloku ratu s zo w e g o w G ło g o w ie (w oj. le g n ic k ie ). P ro je k t a k c e p to w a n o . Z a le co n o b a d a n ia a rc h e o lo g ic z n e i a r c h i te k to n ic zn e o raz n ie w p ro w a d z a n ie p ro g ra m u m ie s zk a n io w e g o .
— P ro je k t n a d b u d o w y k a m ie n ic y przy ul. Ś w ię to ja ń s k ie j 2 w W a rs z a w ie . P ro je k t a k c e p to w a n o .
— P ra ce ko nse rw a to rsk ie w k a te d rze g n ie ź n ie ń s k ie j (w o j. p o zn a ń s k ie ). Z a le c o n o p ro je k t a r a n ż a c ji (wnętrza k a te d ry u w z g lę d n ia ją c y z a c h o w a n ie re lik tó w h isto ryczneg o w ystroju . A k c e p to w a n o p ro je k t n e k ro p o lii prym asó w w
p o d z ie m ia c h k a ted ry.
— P ra ce ko n se rw a to rsk ie przy r a to w a niu skażonych m urów zes p o łu p a ła c o w e g o w W ila n o w ie (w o j. st. w a rs z a w sk ie). P ro p o zycje ko n se rw a to rsk ie a k c e p to w a n o .
— P ro je k t o c hron y zespołu p rzestrzen n e g o m ia s ta S u c h e d n io w a (w o j. k ie le c k ie ). P ro je k t a k c e p to w a n o . — P ro je k t k o n ce p cy jn y a d a p t a c ji d w o ru na szkołę w B o lm in ie (w o j. k ie le c k ie ). P ro je k t a k c e p to w a n o . Z a le c o n o b a d a n ia a rc h ite k to n ic z n e . — B a d a n ia a rc h ite k to n ic z n e i p ro je k t a d a p t a c ji dw oru w S zań c u (w o j. k ie le c k ie ). P ro je k t a k c e p to w a n o z w yróż n ie n ie m . Alicja Lutostańska
