ZAPISKI
375
w ysłany przez króla d o N iem iec, z misją głów nie gospodarczą. C hodziło o popraw ienie polsko-niem ieckich stosunków ekonom icznych, interwencję w sprawie kontaktów handlow o-celnych, przeprowadzenie rozm ów z kupcam i i bankieram i niem ieckim i, a także o znalezienie sposobów na wykorzystanie wielkiej inwestycji budowlanej A n toniego Tyzenhausa, który zbudował w łaśnie k oło G rodna m iasteczko i hale dla produkcji m a nufakturowej. W diariuszu Poniatow ski opisuje bardzo dokładnie zw iedzane m iasta i w sie niem ieckie, kopalnie, huty, gospodarstw a rolne, notuje dane dotyczące historii, zabytków, stosunków dem ograficznych, sytuacji rolnictwa, hodow li, produkcji i technik wytwarzania, handlu. W tym celu przeprowadził liczne rozm owy z ludźmi różn ego stanu, nawet z chłopam i. Mniej natom iast interesow ały go uroki natury. Piękno krajobrazu jest w diariuszu utożsam iane z terenem ludnym i dobrze zorganizowanym.
M . B.
J o se p h o M a c ü r e k vig in ti lustra c o m p le n ti o b la tu m . J o s e f M a c ü r e k a je h o p rin o s k d ejep isectvi o str e d n i a v ÿ c h o d n iE v ro p e . J o s e f M a c ü r e k a n d h is c o n trib u tio n to h istoriography o n C e n tra l a n d E a s t E u ro p e , ed itor: V la d im ir G o n ë c , M asaryk ova univerzita v B r n ë , E u r o p a e cen tralis atqu e
o rien ta lis stu d ia h istorica. S eria nova, B r n o 2 0 0 1 , s. 78.
N iew ielki rozmiarami, lecz bogaty w treść zbiór artykułów pośw ięconych naukowem u dorobkowi Josefa Macùrka, znakom itego uczonego, profesora Uniw ersytetu Masaryka w Brnie, doktora honoris causa U niw er sytetu W rocławskiego, ukazał się w setną rocznicę jego urodzin. Zawiera krótki w stęp (Vladim ir G on ëc) oraz 11 artykułów: „D oktorat honorow y dla Josefa M acùrka” (Vladim ir G o n ë c , Grażyna P a ri k o), „O sobow ość Josefa M acùrka” (działalność dydaktyczna na U niw ersytecie Masaryka) (Ctibor N e c a s ) , „Jaroslav Bidlo a Josef M acùrek” (V aclav V e b e r ) , „Polonistyka w Macùrkowych pracach historycznych” (Vladislav S t ’ a s t n у), „Josef M acùrek a Śląsk” (Blanka P i t r o n o v a), „Josef M acùrek a Slovensko” (Ludovit H a r a k - s i m) , „Josef M acùrek hungarysta” (M arta R o m p o r t l o v a ) , „M acùrkowa koncepcja dziejów Ukrainy” ( G o n ë c ) , „Erudycja w zakresie nauk pom ocniczych historii a studia dziejów słowiariskich” (Z denëk S i m e c e k ) , „Prace Josefa M acùrka dotyczące dziejów historiografii w schodnioeuropejskiej” (R adom ir V l c e k), „Spojrzenie Josefa M acùrka na starsze dzieje R osji” (Pavel B o c e k ) .
A utorzy artykułów streszczają najważniejsze oryginalne poglądy Macùrka w kwestiach dotyczących dziedzin, którymi się zajmował oraz wspom inają podejm ow ane przez niego dyskusje z innymi uczonym i, a także przedstawiają jeg o wpływ na uczniów oraz na czeską i słowacką historiografię. D o ść dużo miejsca zajmują rów nież problem y związane z jeg o zainteresow aniam i historią Polski, w tym zw łaszcza stosunkam i p o lsk o -cze skimi (w roku akademickim 1926/1927 przebywał w e Lwow ie i W arszawie, uważał się za ucznia M arcelego H andelsm ana i utrzymywał kontakty z w ielom a historykami polskim i). W w ielu miejscach autorzy przedstawiają trudne warunki, w jakich znajdowały się nauki historyczne w Czechosłowacji w latach 1948-1989 i konsekw encje tego dla działalności dydaktycznej oraz naukowej Macùrka. W przypisach znajdujemy bogatą bibliografię, p om ocą jest indeks nazwisk.
J. T.
