Skórzewska Jadwiga

1

I _ . ^* SPIS Z A W A R T O Ś C I TECZKI — . 6 £ ° fó - .fc V & £ ./V ...

.. i A... £ \}* .q. .. ... , ...

U S f / ...?&y%.

1/1. Relacja ^

I/2. Dokumenty (sensu stricto) dotyczące osoby relatora ^ K 8 t >x (H

I/3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące osoby relatora-—

II. Materiały uzupełniające relację.—*

111/1 - Materiały dotyczące rodziny relatora v / t l ,

III/2 - Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r.—

III/3 - Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji (1939-1945)-—

III/4 - Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 r. — III/5 - inne...—

IV. Korespondencja \ / K • 1 ^

V. Nazwiskowe karty informacyjne \) ■'

4 ‘Kpi 1 1 4 ;

VI. Fotografie

2

3

' / Q_0X

■ l H btfcU

Jadwiga Czesława SKÓRZEWSKA z d. ZIMOWSKA

Urodziła się 8 października 1921 r. w Zmożnej Woli k. Piotrkowa Trybunalskiego jako córka Kazimierza i Emilii z d. Kuśmierek.

Od kwietnia 1940 r. w ZWZ-AK na terenie Piotrkowa Trybunalskiego. Używała ps. Hanka i Jagoda. Do października 1941 r. była łączniczką i kolporterką prasy w Obwodzie Piotrków. Zajmowała się także wyszukiwaniem lokali konspiracyjnych. Jej bezpośrednim przełożonym był Adam Olasik, ps. Hubert, komendant Obwodu. W listopadzie 1941 r. przeniesiona została na funkcję łączniczki Inspektoratu Piotrków. Jej bezpośrednim przełożonym był tam kpt. Franciszek Morski, ps. Pomian, szef łączności konspiracyjnej Inspektoratu. Utrzymywała łączność z obwodami wchodzącymi w skład Inspektoratu Piotrków - Opoczno, Piotrków, Rawa, Tomaszów Mazowiecki oraz z Komendą Okręgu Łódzkiego. Na stanowisku tym pełniła służbę do grudnia 1943 r. W styczniu 1944 r. została łączniczką płk. Michała Stempkowskiego, ps. Grzegorz, komendanta Okręgu Łódzkiego AK. Do jej zadań należało utrzymywanie łączności z Inspektoratem Piotrków, z Bazą Okręgu na terenie Warszawy oraz z oddziałami leśnymi w terenie. Ponadto od wiosny 1944 r. do wejścia wojsk sowieckich na teren Okręgu prowadziła nasłuch radiowy odnośnie zrzutów dla Podokręgu Piotrków AK.

Po zakończeniu wojny nie pracowała. Była na utrzymaniu męża i zajmowała się wychowaniem córki. Mieszkali w Piotrkowie Trybunalskim

W dniu 1 sierpnia 1963 r. podjęła pracę jako starszy kontroler rachunkowy w IX Oddziale PKO w Warszawie przy ul. Nowogrodzkiej 35.

fet

4

2 Należała do ZBoWiD.

K rzyż Srebrny O rd eru W ojennego V irtuti M ilitari nad an y jej w szeregach A rm ii K rajow ej został pozytywnie zweryfikow any w dniu 28 m aja 1973 r. przez G łów na K om isję ds. W eryfikacji O dznaczeń W ojennych przy Z G ZBoWiD.

Odznaczona była także Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami zweryfikowanym w 1965 r.

Jej mąż, Witold Skórzewski (ur. w 1908 r.) w 1939 r. ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty. W dniu wybuchu wojny został mianowany podporucznikiem.

Kampanię wrześniową odbył w 66 pp. W dniu 18 września został ciężko ranny pod Sochaczewem. Od stycznia 1940 r. w ZWZ-AK na terenie Piotrkowa Trybunalskiego.

Używał ps. Tomasz-Pogończyk. Od września 1940 r. w baonie ochrony sztabu KG ZWZ, następnie kolejno - dowódca szkoły podchorążych, dowódca oddziałów leśnych, komendant Obwodu Piotrków Trybunalski, oficer sztabu Podokręgu Piotrków, zastępca komendanta Podokręgu w stopniu kapitana. W dniu 21 grudnia 1944 r. aresztowany przez gestapo w Piotrkowie. W czasie aresztowania ciężko ranny, ocalał dzięki bombardowaniu Piotrkowa przez lotnictwo sowieckie. Po wojnie był jednym z założycieli Związku Uczestników Walki Zbrojnej o Niepodległość i Demokrację w Łodzi. W 1952 r.

aresztowany i skazany na 15 lat więzienia. Wyszedł w listopadzie 1956 r. Odznaczony Virtuti Militari V klasy, Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

Ź ródła:

AZGZKRPiBW P, syg. W -14623 (Jadwiga Skórzewska); fT-9625 (Witold Skórzewski) DW UdsKiOR, Wykaz N r 24 Głównej Komisji ds. Weryfikacji Odznaczeń Wojennych

przy ZG ZBoWiD, s. 2, poz. 15.

Kopa M., Arkuszyński A., Kępińska-Bazylewicz H., Dzieje 25 pp Armii Krajowej, Łódź 2001, s. 449, 451,452, 621.

5

Jadwiga Czesława SKÓRZEWSKA z d.

/? A

ZIMOWSKA

Urodziła się 8 października 1921 r. w Zmożnej Woli k. Piotrkowa Trybunalskiego jako córka Kazimierza i Emilii z d. Kuśmierek.

Od kwietnia 1940 r. w ZWZ-AK na terenie Piotrkowa Trybunalskiego. Używała ps. Hanka i Jagoda. Do października 1941 r. była łączniczką i kolporterką prasy w Obwodzie Piotrków. Zajmowała się także wyszukiwaniem lokali konspiracyjnych. Jej bezpośrednim przełożonym był Adam Olasik, ps. Hubert, komendant Obwodu. W listopadzie 1941 r. przeniesiona została na funkcję łączniczki Inspektoratu Piotrków. Jej bezpośrednim przełożonym był tam kpt. Franciszek Morski, ps. Pomian, szef łączności konspiracyjnej Inspektoratu. Utrzymywała łączność z obwodami wchodzącymi w skład Inspektoratu Piotrków - Opoczno, Piotrków, Rawa, Tomaszów Mazowiecki oraz z Komendą Okręgu Łódzkiego. Na stanowisku tym pełniła służbę do grudnia 1943 r. W styczniu 1944 r. została łączniczką płk. Michała Stempkowskiego, ps. Grzegorz, komendanta Okręgu Łódzkiego AK. Do jej zadań należało utrzymywanie łączności z Inspektoratem Piotrków, z Bazą Okręgu na terenie Warszawy oraz z oddziałami leśnymi w terenie. Ponadto od wiosny 1944 r. do wejścia wojsk sowieckich na teren Okręgu prowadziła nasłuch radiowy odnośnie zrzutów dla Podokręgu Piotrków AK.

Po zakończeniu wojny nie pracowała. Była na utrzymaniu męża i zajmowała się wychowaniem córki. W dniu 1 sierpnia 1963 r. podjęła pracę jako starszy kontroler rachunkowy w IX Oddziale PKO przy ul. Nowogrodzkiej 35. /u ^

6

Należała do ZBoWiD.

Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nadany jej w szeregach Armii Krajowej został pozytywnie zweryfikowany w dniu 28 maja 1973 r. przez Główna Komisję ds. Weryfikacji Odznaczeń Wojennych przy ZG ZBoWiD.

Odznaczona była także Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami zweryfikowanym w 1965 r.

Źródła:

AZG ZKRPiBWP, syg. W -14623 (Jadwiga Skórzewska).

DW UdsKiOR, Wykaz N r 24 Głównej Komisji ds. Weryfikacji Odznaczeń Wojennych przy ZG ZBoWiD, s. 2, poz. 15.

7

- w V -- J * 9ć r . X V o 6 \ v ^ f .

ę y . ^ ł - „ J w ^ M f c .f e .« A 3 - ■ t b , j

i f < | s - SK Ó R ZEW SK A Jadwiga Czesława z d. ZIMOWSKA (ur. 1921), jako „Hanka”, „Jagoda”

KiAtj^{ft* - v _ .}

łączniczka i kolporterka prasy KObw. Piotrków Trybunalski Okręgu Łódzkiego ZWZ, od

'"T /Ay4

1941 łączniczka piotrkowskiego Inspektoratu, a od 1944 Sztabu piotrkowskiej KO AK Łódź;

po wojnie urzędniczka Z / w - ^ i,

Jadwiga Zimowska urodziła się 8 X 1921 w Zmożnej Woli k. Piotrkowa Trybunalskiego w rodzinie Kazimierza Zimowskiego i Emilii z d. Kuśmierek. W Piotrkowie uzyskała wykształcenie średnie.

Od kwietnia 1940 jako „Hanka”, „Jagoda” pełniła w Komendzie Obwodu Piotrków Trybunalski ZWZ-AK, którego komendantem był A. Olasik, ps. „Hubert”, służbę łączniczki i kolporterki prasy, zajmując się także wyszukiwaniem lokali konspiracyjnych. W listopadzie

* 1941 została wyznaczona na łączniczkę kpt. F. Morskiego ps. „Pomian”, który pełnił trudną

funkcję szefa /łączności konspiracyjnej Inspektoratu i Komendy Podokręgu Piotrków (kierował on łącznością czterokierunkową: a) z ekspozyturą Komendy Okręgu ZWZ-AK Łódź czynną na terenie Łodzi i zachodniej części województwa łódzkiego (^łączonych do Rzeszy b) zyK O Tódź przeniesioną do Piotrkowa Trybunalskiego znajdującego się na terenie GG c) z Komendami Obwodów Opoczno, Rawa, Tomaszów Mazowiecki i Piotrków Trybunalski

As i

tworzących Inspektorat Piotrków na terenie GG d) z utworzoną w Warszawie Bazą Okręgu Łódź). W styczniu 1944 została łączniczką komendanta Okręgu Łódzkiego AK w Piotrkowie płk. Michała Stempkowskiego, ps. „Grzegorz”. Do jej zadań należało także utrzymywanie łączności z oddziałami leśnymi Okręgu. Ponadto od wiosny 1944 do wejścia wojsk sowieckich na teren Okręgu prowadziła nasłuch radiowy odnośnie zrzutów dla Podokręgu Piotrków AK.

Jadwiga Zimowska została odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Nadanie zostało zweryfikowane 8 VIII 1966 przez GKWO przy ZG ZBoWiD z nr.

zaświadczenia DK-9531/W. Była także odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami zweryfikowanym w 1965.

Po wojnie mieszkała w Piotrkowie Trybunalskim, potem w Warszawie. Zamężna za v

Witolda Skórzewskiego nie pracowała zawodowo zajmując się wychowaniem córki. W sierpniu 1963 podjęła pracę jako starszy kontroler rachunkowy w IX Oddziale PKO w Warszawie. Od 1973 należała do ZBoWiD.

Mąż Jadwigi, Witold Skórzewski (ur. 1908), absolwent Szkoły Podchorążych Piechoty, uczestnik kampanii wrześniowej w 66 pp, ranny pod Sochaczewem, od 1940 jako

8

ps. „Tomasz-Pogończyk” żołnierz ZWZ Obwód Piotrków, potem w Warszawie w Batalionie Ochrony Sztabu KG AK, od 1943 w Obwodzie Rawa dowódca oddziałów leśnych, potem komendant Obwodu Piotrków, ranny, krótko więzień gestapo w 1944, dwukrotnie odznaczony VM, założyciel ZUWZoNiD w Łodzi, więzień UB 1952-1956, inwalida wojenny.

APAK, T. 3658/W SK ; AZG ZK R PiB W P, sygn. W -14623 (J. Skórzew ska), T-9625 (W . Skórzew ski);

DW U dsK iO R , W ykaz N r 24 G K W O przy ZG ZB oW iD , s. 2, poz. 15;

K opa M ., A rkuszyński A., K ępińska-B azylew icz H., D zieje 25 p p A rm ii K rajow ej, Ł ódź 2001, s. 449, 451, 452, 621; W esołow ski, O rder VM... i PRL. Kaw. VM... - brak wzm ianki

9

10

11

12

13

14

15

16

17

Wr. \W\\

Z A Ś W I A D C Z E N I E J V ? 3 9 6 1 5 5

Z a rz ą d W o je w ó d z k i Z w iąz k u B o jo w n ik ó w o W olność i D e m o k racje s tw ie rd z a , ze O b y w a te l [ka] J a d w i g a S k Ó r Z W W k a ---

s y n [córka] K a z i m i e r z a — --- --- u rc d zr.n y [al

- - 8 # 1 0 * t 9 2 t n^ l.,~l(C .,okl w Piotrtafo.-.&sjfls.

z a m ie sz k a ły [a] «v W a r s z a w a u l . G a m a r s k i e g o 7 ni 1 2 0 0 - 0 9 2

— je s t cz ło n k iem zw y c z a jn y m ZBoW iD. n r le g ity m a c ji ' 140 5 0 9

-

Z a św ia d c z e n ie je s t d o k u m e n te m s tw ie rd z a ją c y m p ra w o do k o rz y s ta n ia ze św iad czeń o k re ślo ­ n y c h vo U sta w ie z d n ia 23 p a ź d z ie rn ik a 1975 r. ..o d alszy m zw ię k szen iu św iad c zeń d la k o m b a ­ ta n tó w i w ię ź n ió w obozów k o n c e n tra c y jn y c h " , [Dz. U. N r 34, poz. 136].

Je d n o c z e śn ie s tw ie rd z a się. że w ro z u m ie n iu p rz e p isó w a r t. 8 te j U s ta w y do o k re su z a tr u d ­ n ie n ia w y m ie n io n e m u [nej] zalicza się n a s tę p u ją c e o k re sy d ziała ln o śc i k o m b a ta n c k ie ; . >y\z o k re s y u w ię z ie n ia w hi Gierowskich obozach k o n c e n tra c y jn y c h :

d z i a ł a l n o ś ć n R u c h u O p o r u o d I V , 1 9 4 0 r . d o 1 . 1 9 4 5 r *

- T T J i n g i i r r r r f n »t t t

XXXXXXXXXriLŁŁŁŁŁŁX.X

— G O !

U B M R d ___________ _ __ _ d n ia --- 197 6 ro k u

o tr z e b n e sk re ś lić

\ 1 zam . 107,W a CZG 1782 18. X II. 7S r. 4000 b l. a 300 k .

18

19

20

21

22

23

24

25

26

? o 3 t a n o w i e n i a

3 ą ć .Y o j e w ó d z k i w Ł o d z i W y d z i a ł IV X n m y

■w 3 k ł a d z i e . H . 3 u l c z y A3k:i B . K u l i g o w a k i J . M a r c i n i a k Z , B ł o t n i c i i

po r o z p o z n a n i u , na p o s i e d z e n i a n i e j-wnym w d n i u 26 w r z e ś n i a 1957 r s p r a wy Ka r n e j p r z e c i w k o n i t c l d c w i w i ó r z e w alcie mu, Bo l e s ł a wo w i Gó­

r z e , Czesł awowi Szwedowi , Bol e s ł a wowi ć o r u c i e i innych, o s k a r ż o ­ nym z a r t .36 M.K.K. w p r z e d m i o c i e z a s t o s o w a n i a a m n e s t i i , zważyw­

s z y , że c z y n z o s t a ł p o p e ł n i o n y p r z e d dni em 1 5 .I V .1956 r . , n a l e ż y do p r z e s t ę p s t w w y mi e n i o n y c h w a r t . 3 u s t a w y o a m n e s t i i , że ze

w z g l ą d u na o k o l i c z n o ś c i s p r a wy n a l e ż a ł o b y o r z e c k a r ę , k t ó r a ' ul eg­

ł a b y d a r o w a n i u na mocy a r t . 3 u s t . l p k t . l i a r t . 3 u s t . 2 i 3 u s t a ­ wy o a m n e s t i i , n i e u l e g a w y ł ą c z a n i u ^z a m n e s t i i na r o c y a r t . 6 , na p o d s t a w i a a r t .5 u s t a w y o a m n e s t i i z d n i a 2 7 . I ” . 1956 r .

p o s t a n a w i a :

p o s t ę p o w a n i e w s t o s u n k u do c s . c a r ż a n y c h . Y i - c l d a 3 k ó r z e w s k i a g c , Bo­

l e s ł a w a l o r y , C z e s ł a w a S z w e d a , B o l e s ł a w a B o r u t y , A l f r e d a S t - r o a t - k i , H e n r y k a .? o l3k i a g c i Z b i g n i e w a T n a d a j a u m o r z y i , k o s z t a m i p o ­ s t ę p o w a n i a o b c i ą ż y ć S k a r b P a ń s t w a .

I>:la o r y g i n a l e w ł a ś c i w e p o d p i s y . Za s g o d n c ó i

( - ) n i e c z y t e l n y Sąd Wojewódzki

w l o d z i

27

28

29

30

31

Prof. dr kab. Elżbieta Zawacka 87-100 Toruń, ul. Gagarina 136 m 26

tel. 0 5 6 / 6 5 17 344 e -m a il: zaw acka@ w p.pl

Szanowna Pani,

io ■ ^{> °*} 1 ^{° ^}

Toruń 26 IV 2006 r.

Pani Jadwiga Skórzewska ul.

00-092 Warszawa

M*''

[ f«2) e VJ*

I

Redakcja Słownika Biograficznego Kobiet Odznaczonych Orderem Wojennym Yirtuti Militari zwraca się do Pani z następującą prośbą. Właśnie przygotowujemy trzeci już tom

tego Słownika obejmujący biogramy kobiety od P do Ż (tom I A-G ukazał się w 2004 r., tom II H -0 w 2005 r.), w którym znajdzie się Pani biogram. Przesyłamy opracowany przez nas projekt Pani biogramu z prośbą o dokonanie uzupełnień i sprostowań, szczególnie dotyczących okresu służby wojennej, ale także dotyczących Pani rodziców, dzieci, losów powojennych. Może zechce Pani opracować swoją relację według załączonego schematu?

Będziemy także wdzięczni jeżeli zechce Pani przesłać do nas swoją fotografię, najlepiej z czasu wojny, oraz dokumenty lub ich kserokopie związane z Pani osobą. Na podstawie już zgromadzonych przez nas materiałów w naszym Archiwum Wojennej Służby Kobiet została założona teczka osobowa na Pani nazwisko o sygn. 3658/WSK. Wszelkie materiały u nas zgromadzone są wykorzystywane wyłącznie w celach naukowych.

Przesyłamy materiały informacyjne na temat naszej toruńskiej Fundacji „Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Kobiet”, a także działającego w jej ramach „Memoriału Generał Marii W ittek”, których celem jest gromadzenie materiałów upamiętniających wojenną służbę Polek na wszystkich frontach II wojny światowej.

Będziemy wdzięczni za pozytywna odpowiedź.

Z wyrazami szacunku

v ł ' - - r I r * ' * ' iV'/ t >

Dorota Kromp (

Sekretarka prof. Elżbiety Zawackiej Zał.

1) Projekt biogram u J. Skórzewskiej

2) Folder o Fundacji „A rchiw um i M uzeum Pom orskie AK oraz W SP”

3) U lotka o „M em oriale G enerał M arii W ittek”

4) Schem at relacji W SK

32

Prof. dr hab. Elżbieta Zawacka 87-100 Toruń, ul. Gagarina 136 m 26

te l.0 5 6 /6 5 17 344 e-mail: zaw a cka @ w p .p l

( A l p O ^ / o ć

Szanowna Pani,

Redakcja Słownika Biograficznego Kobiet Odznaczonych Orderem Wojennym Yirtuti Militari zwraca się do Pani z następującą prośbą. Właśnie przygotowujemy trzeci ju ż tom

tego Słownika obejmujący biogramy kobiety od P do Ż (tom I A-G ukazał się w 2004 r., tom II H -0 w 2005 r.), w którym znajdzie się Pani biogram. Przesyłamy opracowany przez nas projekt Pani biogramu z prośbą o dokonanie uzupełnień i sprostowań, szczególnie dotyczących okresu służby wojennej, ale także dotyczących Pani rodziców, dzieci, losów powojennych. Może zechce Pani opracować swoją relację według załączonego schematu?

Będziemy także wdzięczni jeżeli zechce Pani przesłać do nas swoją fotografię, najlepiej z czasu wojny, oraz dokumenty lub ich kserokopie związane z Pani osobą. Na podstawie ju ż zgromadzonych przez nas materiałów w naszym Archiwum Wojennej Służby Kobiet została założona teczka osobowa na Pani nazwisko o sygn. 3658/WSK. Wszelkie materiały u nas zgromadzone są wykorzystywane wyłącznie w celach naukowych.

Przesyłamy materiały informacyjne na temat naszej toruńskiej Fundacji „Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Kobiet”, a także działającego w jej ramach „Memoriału Generał Marii W ittek”, których celem jest gromadzenie materiałów upamiętniających wojenną służbę Polek na wszystkich frontach II wojny światowej.

Będziemy wdzięczni za pozytywna odpowiedź.

Z wyrazami szacunku

\ \ .

v j Ł - v ' ’v - p

Dorota Kromp f Sekretarka prof. Elżbiety Zawackiej Zał.

1) Projekt biogramu J. Skórzewskiej

2) Folder o Fundacji „Archiwum i Muzeum Pomorskie AK oraz W SP”

3) Ulotka o „Memoriale Generał Marii Wittek”

4) Schemat relacji WSK

Toruń 26 IV 2006 r.

Pani Jadwiga Skórzewska ul.

00-092 Warszawa

33

34

35

36

37